Wojciech Pszoniak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Życiorys: WP:SK |
m →Życiorys: WP:SK |
||
Linia 28: | Linia 28: | ||
Dorastał w [[Gliwice|Gliwicach]]. W młodości grał na [[skrzypce|skrzypcach]] i [[klarnet|klarnecie]], w średniej szkole muzycznej w [[Bytom]]iu uczył się gry na [[Obój|oboju]], udzielał się też w orkiestrze wojskowej. Występował w teatrach amatorskich i studenckich, a także w [[kabaret]]ach (w 1961 założył kabaret „Czerwona Żyrafa”). |
Dorastał w [[Gliwice|Gliwicach]]. W młodości grał na [[skrzypce|skrzypcach]] i [[klarnet|klarnecie]], w średniej szkole muzycznej w [[Bytom]]iu uczył się gry na [[Obój|oboju]], udzielał się też w orkiestrze wojskowej. Występował w teatrach amatorskich i studenckich, a także w [[kabaret]]ach (w 1961 założył kabaret „Czerwona Żyrafa”). |
||
W 1968 ukończył studia na [[ |
W 1968 ukończył studia na [[Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie|PWST w Krakowie]]. Występował na scenach [[Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie|Starego Teatru w Krakowie]] oraz [[Teatr Narodowy w Warszawie|Teatru Narodowego w Warszawie]] i [[Teatr Powszechny w Warszawie|Teatru Powszechnego w Warszawie]]. W latach 1974-1980 był wykładowcą w [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|warszawskiej PWST]]. W latach 70. występował także w [[Pod Egidą|kabarecie Pod Egidą]]. Od końca lat 70. grał w teatrach [[Francja|francuskich]]. W latach 80. wyjechał na stałe do [[Paryż]]a. Od lat 90. grywa zarówno w przedstawieniach francuskich, jak i w polskich. |
||
Wystąpił m.in. w przedstawieniach: ''Klątwa'' [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]] w reżyserii [[Konrad Swinarski|Konrada Swinarskiego]] (1970), ''Miłość i gniew'' [[John Osborne|Johna Osborne’a]] w reż. [[Zygmunt Hübner|Zygmunta Hübnera]] (1973), ''[[Rewizor (komedia)|Rewizor]]'' [[Nikołaj Gogol|Nikołaja Gogola]] w reż. [[Jerzy Gruza|Jerzego Gruzy]] (1977), ''Siedem pięter'' Dino Buzattiego w reż. [[Andrzej Barański|Andrzeja Barańskiego]] (1995), ''Śmieszny staruszek'' [[Tadeusz Różewicz|Tadeusza Różewicza]] w reż. [[Stanisław Różewicz|Stanisława Różewicza]] (1997) oraz w wyreżyserowanym przez siebie ''[[Dożywocie (komedia)|Dożywociu]]'' [[Aleksander Fredro|Aleksandra Fredry]] (2001). |
Wystąpił m.in. w przedstawieniach: ''Klątwa'' [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]] w reżyserii [[Konrad Swinarski|Konrada Swinarskiego]] (1970), ''Miłość i gniew'' [[John Osborne|Johna Osborne’a]] w reż. [[Zygmunt Hübner|Zygmunta Hübnera]] (1973), ''[[Rewizor (komedia)|Rewizor]]'' [[Nikołaj Gogol|Nikołaja Gogola]] w reż. [[Jerzy Gruza|Jerzego Gruzy]] (1977), ''Siedem pięter'' Dino Buzattiego w reż. [[Andrzej Barański|Andrzeja Barańskiego]] (1995), ''Śmieszny staruszek'' [[Tadeusz Różewicz|Tadeusza Różewicza]] w reż. [[Stanisław Różewicz|Stanisława Różewicza]] (1997) oraz w wyreżyserowanym przez siebie ''[[Dożywocie (komedia)|Dożywociu]]'' [[Aleksander Fredro|Aleksandra Fredry]] (2001). |
Wersja z 12:23, 29 paź 2017
Wojciech Pszoniak w 2004 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Zawód | |
Lata aktywności |
od 1965 |
Odznaczenia | |
Wojciech Zygmunt Pszoniak (ur. 2 maja 1942 we Lwowie) – polski aktor teatralny i filmowy, pedagog.
Przez Gustawa Holoubka i Zbigniewa Zapasiewicza został uznany za jednego z największych polskich aktorów dramatycznych po 1960 roku, obok Piotra Fronczewskiego i Andrzeja Seweryna.
Życiorys
Wojciech Pszoniak pochodzi ze Lwowa, gdzie się urodził i spędził pierwsze dwa lata życia. W 1944 jego rodzina musiała wyjechać z tego miasta.
Dorastał w Gliwicach. W młodości grał na skrzypcach i klarnecie, w średniej szkole muzycznej w Bytomiu uczył się gry na oboju, udzielał się też w orkiestrze wojskowej. Występował w teatrach amatorskich i studenckich, a także w kabaretach (w 1961 założył kabaret „Czerwona Żyrafa”).
W 1968 ukończył studia na PWST w Krakowie. Występował na scenach Starego Teatru w Krakowie oraz Teatru Narodowego w Warszawie i Teatru Powszechnego w Warszawie. W latach 1974-1980 był wykładowcą w warszawskiej PWST. W latach 70. występował także w kabarecie Pod Egidą. Od końca lat 70. grał w teatrach francuskich. W latach 80. wyjechał na stałe do Paryża. Od lat 90. grywa zarówno w przedstawieniach francuskich, jak i w polskich.
Wystąpił m.in. w przedstawieniach: Klątwa Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego (1970), Miłość i gniew Johna Osborne’a w reż. Zygmunta Hübnera (1973), Rewizor Nikołaja Gogola w reż. Jerzego Gruzy (1977), Siedem pięter Dino Buzattiego w reż. Andrzeja Barańskiego (1995), Śmieszny staruszek Tadeusza Różewicza w reż. Stanisława Różewicza (1997) oraz w wyreżyserowanym przez siebie Dożywociu Aleksandra Fredry (2001).
Na ekranie debiutował w bułgarskim serialu Proizszestwie na Cljapata ulica z 1965. W filmie polskim natomiast w 1970 (Twarz anioła w reż. Zbigniewa Chmielewskiego). Wystąpił w kilkudziesięciu filmach polskich, francuskich i w produkcjach międzynarodowych. Zagrał m.in. tytułową rolę w Diable w reż. Andrzeja Żuławskiego (1972), rolę Mieszka I w Gnieździe w reż. Jana Rybkowskiego (1974), doktora Marglewskiego w Szpitalu przemienienia w reż. Edwarda Żebrowskiego (1978), Siedelmayera, dyrektora cyrku w Arii dla atlety w reż. Filipa Bajona (1979), Josełe w Austerii w reż. Jerzego Kawalerowicza (1982) oraz Kamińskiego w Strajku w reż. Volkera Schlöndorffa (2007).
Wystąpił także w filmach Andrzeja Wajdy: w roli Dziennikarza i Stańczyka w Weselu (1972), Moryca w Ziemi obiecanej (1974), Robespierre’a w Dantonie (1983) i tytułowej roli w Korczaku (1990).
Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[1] oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[2].
Wojciech Pszoniak mieszka na stałe we Francji, jednak podkreśla swoje przywiązanie do Polski. W jednym z wywiadów mówił[3]: Szablon:CytatD
Życie prywatne
Wojciech Pszoniak jest żonaty z Barbarą Pszoniak oraz ma starszego o 12 lat brata Antoniego Pszoniaka, który również jest aktorem[4].
Filmografia (wybór)
- 1965 – Proizszestwie na sljapata ulica (Произшествие на сляпата улица) – francuski inspektor policji
- 1970 – Twarz anioła – ojciec Tadka
- 1971 – Piłat i inni – Jeszua Ha-Nocri
- 1972 – Diabeł – Diabeł
- 1972 – Ostatni liść – Berman
- 1972 – Przeprowadzka – inżynier Andrzej Nowicki
- 1972 – Wesele – Dziennikarz, Stańczyk
- 1974 – Czterdziestolatek (odc. 3 serialu tv) – homoseksualista w kawiarni
- 1974 – Gniazdo – Mieszko I
- 1974 – Ziemia obiecana – Moryc Welt
- 1976 – Skazany – Ryszard Bielczyk
- 1976 – Motylem jestem, czyli romans 40-latka – redaktor Oswald z telewizji
- 1976 – Parada oszustów – doktor Grewe, ślepiec, Maksymilian Taadjen
- 1977 – Rekolekcje – Marek
- 1977 – Sprawa Gorgonowej – profesor
- 1978 – Szpital przemienienia – doktor Marglewski
- 1979 – Aria dla atlety – Siedelmayer
- 1979 – Golem – więzień
- 1980 – Olimpiada ’40 – Otto Schultze
- 1981 – Limuzyna Daimler-Benz – Bogdański
- 1981 – Okno – kelner
- 1981 – Spokojne lata – Śliz
- 1982 – Austeria – Rudy Josełe
- 1982 – Danton – Maximilien de Robespierre
- 1984 – Przekątna gońca – Felton
- 1985 – Gorzkie żniwa – Cybulkowski
- 1986 – Nienawidzę aktorów – Hercule Potnik
- 1986 – Mit meinen heissen Tranen – Kajetan
- 1988 – Dwoje – Walkowicz
- 1988 – Nokturn – Kajetan, ksiądz
- 1988 – Czerwona Wenecja – Antonio Vivaldi
- 1988 – Zabić księdza – grający w brydża
- 1988 – Le testament d'un poète juif assassiné – sędzia
- 1988 – Lata jak sandwicze – Max
- 1989 – Coupe-Franche – Gyuri
- 1990 – Korczak – Janusz Korczak
- 1990 – Monsieur – Kaltz
- 1991 – Gawin – Pierre, Xerkes
- 1992 – Kiedy rozum śpi – Ottenhagen
- 1992 – Wiatr ze wschodu[5] – pułkownik Lew Czeko
- 1992 – Le bal des casse-pieds – Groboniek
- 1993 – J'aime pas qu'on m'aime – Sammy
- 1994 – Hańba i chwała – doktor
- 1994 – The Deep Blue Sea – Mr. Miller
- 1995 – Wielki tydzień – radca Zamojski
- 1997 – Brat naszego Boga – Nieznajomy
- 1999 – L'atelier – Monsieur Leon
- 2000 – Bajland – kandydat na prezydenta Jan Rydel
- 2000 – Deuxième vie – ojciec Vincenta
- 2001 – Chaos – Pali
- 2001 – Garderoba damska – bufetowy Miecio
- 2003 – Zmowa milczenia – arcybiskup
- 2004 – Vipère au poing Żmija w garści – ks. Wolica
- 2006 – Oficerowie (serial tv) – Czesław Pieczur
- 2006 – Strajk – Kamiński
- 2007 – Nadzieja – Benedykt Weber
- 2008 – Teraz albo nigdy! (serial tv) – Witold Koprowicz
- 2009 – Mniejsze zło – pacjent
- 2010 – Mistyfikacja – fryzjer
- 2010 – Sprawiedliwi – Jakub Kohhn
- 2010 – Mała matura 1947 – major Trzaska
- 2010 – Kret – Garbarek
- 2011 – Czarny czwartek – Władysław Gomułka
- 2011 – 1920 Bitwa warszawska – generał Maxime Weygand
- 2014 - Dziecko Rosemary (miniserial) – Monsieur Wees
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia
- Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011)[6]
- Złoty Krzyż Zasługi (1975)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007)[7]
- Order Narodowy Zasługi za wkład w rozwój stosunków polsko-francuskich w dziedzinie kultury (2008, Francja)
- Nagrody i wyróżnienia
Za role teatralne:
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia aktorskie w teatrze i filmie (1975)
- nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza, przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” za sezon 2000/2001: role Leona w Pracowni krawieckiej Jean-Claude’a Grumberga w Teatrze Telewizji oraz François Pignona w Kolacji dla głupca Francisa Vebera w Teatrze Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie (2001)
Za role filmowe:
- nagroda na 2. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za pierwszoplanową rolę męską Moryca Welta w Ziemi obiecanej (1975)
- nagroda Światowego Festiwalu Filmowego w Montrealu za rolę Robespierre’a w Dantonie (1983)
- nagroda Przewodniczącego Komitetu Kinematografii za tytułową kreację aktorską w filmie Korczak (1991)
- nagroda na 40. Festiwalu Filmowym w Gdyni za drugoplanową rolę męską w filmie Ekscentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy (2015)
- Orzeł za najlepszą drugoplanową rolę męską w filmie Ekscentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy (2016)
Inne:
- odciśnięcie dłoni na Promenadzie Gwiazd podczas II Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach (1997)
- odsłonięcie gwiazdy Wojciecha Pszoniaka w Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi (1998)
- dnia 2 maja 2012 roku podczas obchodów swoich 70. urodzin z rąk prezydenta Gliwic Zygmunta Frankiewicza odebrał honorowe obywatelstwo miasta Gliwice (2012)
- 7 grudnia 2015 – Splendor Splendorów[8][9]
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 26 kwietnia 2014].
- ↑ Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
- ↑ Wojciech Pszoniak – Wszystkich kochać nie potrafię. teatry.art.pl. [dostęp 10 maja 2010].
- ↑ Arkadiusz Bartosiak, Łukasz Klinke, Marcin Meller. Wywiad z Wojciechem Pszoniakiem. „Playboy”, 2009. Wywiadowcy.pl.
- ↑ Wiatr ze wschodu
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 107, poz. 1082
- ↑ Medale „Gloria Artis” dla Kabaretu Pod Egidą. teatry.art.pl, 17 kwietnia 2007. [dostęp 10 maja 2010].
- ↑ Znamy laureatów Wielkich Splendorów 2015. [w:] PolskieRadio.pl [on-line]. Polskie Radio S.A., 7 grudnia 2015. [dostęp 10 grudnia 2015].
- ↑ Teatr Polskiego Radia: Splendory 2015 rozdane. [w:] GazetaPrawna.pl [on-line]. Infor PL S.A., 7 grudnia 2015. [dostęp 10 grudnia 2015].
Linki zewnętrzne
- Wojciech Pszoniak w bazie IMDb (ang.)
- Wojciech Pszoniak w bazie Filmweb
- Wojciech Pszoniak w bazie filmpolski.pl
- Szablon:E-teatr
- Wojciech Pszoniak na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
Szablon:Laureaci Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego
- Polscy aktorzy teatralni
- Polscy aktorzy filmowi
- Laureaci Polskiej Nagrody Filmowej dla najlepszej drugoplanowej roli męskiej
- Absolwenci Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1944–1989)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (1944–1989)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polacy odznaczeni Orderem Narodowym Zasługi (Francja)
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Ludzie związani z Gliwicami
- Urodzeni w 1942
- Wykładowcy Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
- Najlepsi aktorzy drugoplanowi na FPFF