Tramwaje w Bydgoszczy
| [[{{{typ systemu}}}]] | |
| UWAGA: Błąd parametru {{{typ systemu}}}={{{typ systemu}}} Ten parametr może przyjmować jedynie wartości:
| |
| [[Plik:{{{logo}}}|150x150px|alt=Logotyp|]] {{{opis logo}}} | |
 {{{opis grafiki}}} | |
| Państwo | {{{państwo}}} |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Organizator |
{{{organizator}}} |
| Operator | |
| Liczba linii |
{{{liczba linii}}} |
| Lata funkcjonowania |
{{{lata funkcjonowania}}} |
| Dzienna liczba pasażerów |
{{{dzienna liczba pasażerów}}} |
| Roczna liczba pasażerów |
{{{roczna liczba pasażerów}}} |
| Infrastruktura | |
| [[Plik:{{{schemat}}}|240x240px|alt=Schemat sieci|]] {{{opis schematu}}} | |
| Długość sieci |
{{{długość sieci}}} |
| Rozstaw szyn |
{{{rozstaw szyn}}} |
| Napięcie zasilania |
{{{napięcie zasilania}}} |
| Liczba stacji |
{{{liczba stacji}}} |
| Liczba zajezdni |
{{{liczba zajezdni}}} |
| Liczba przystanków |
{{{liczba przystanków}}} |
| Tabor | |
| Liczba pojazdów |
{{{liczba pojazdów}}} |
| [{{{www}}} Strona internetowa] | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Zarząd Spółki: |
| Data założenia | |
| Forma prawna | |
| Prezes |
Paweł Czyrny |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |
| Strona internetowa | |
Komunikacja tramwajowa w Bydgoszczy obsługiwana jest przez Miejskie Zakłady Komunikacyjne Sp. z o.o. w Bydgoszczy, a administratorem jest Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy.
W Bydgoszczy funkcjonuje 9 linii tramwajowych (w tym: linia turystyczna - sezonowa i dwie szczytowe) o łącznej długości 72,175 km przy czym długość czynna torów wynosi 63,5 km, a długość tras 29,1 km. Rozstaw szyn wynosi w Bydgoszczy 1 000 mm, a zdecydowana większość torowisk składa się z toru podwójnego (jedyną trasą jednotorową jest odcinek wzdłuż ulicy Nakielskiej, od/do pętli Wilczak).
Rozwój sieci tramwajowej w Bydgoszczy
Do 1945 roku
- 1888
- 1 lutego – zawarcie umowy między firmą Ingeniueur Havestadt und Contag z Berlina a bydgoskim magistratem oraz dyrekcją policji na budowę i eksploatację tramwaju konnego.
- 18 maja – na ulice Bydgoszczy wyrusza pierwszy tramwaj konny; jego trasa wiodła z Dworca Kolejowego do ulicy Poznańskiej (Wełniany Rynek).
- 1892
- 1 maja – uruchomiono drugą linię tramwajową na trasie Koszary Artyleryjskie (ul. Gdańska) – Zbożowy Rynek.
- 1895
- 5 października – uzyskanie zgody przez Allgemeine Elektrizitats-Gesellschaft (AEG) na elektryfikację tras tramwajowych.
- 1896
- 3 lipca – po Bydgoszczy rozpoczynają kursowanie tramwaje elektryczne.
- 1898
- Wydłużenie linii tramwajowej koloru czerwonego (A) od ul. Poznańskiej przez ul. Świętej Trójcy, Grunwaldzką do dworca kolei wąskotorowej (zlikwidowanej w roku 1969).
- 1900
- Uruchomiono trzecią linię tramwajową – białą (C) – biegnącą z Pl. Teatralnego przez Jagiellońską, Fordońską na Bartodzieje Wielkie (skrzyżowanie z Gajową).
- 1901
- Przedłużono linię "C" ulicami Focha, Świętej Trójcy, Nakielską na Wilczak (róg Wrzesińskiej).
- 1905
- utworzenie bocznic tramwajowych: Focha – Warmińskiego – Elektrownia, oraz Jagiellońska – stacja przeładunków kolejowych.
- 1921
- Wykaz linii po przyłączeniu Bydgoszczy do Polski:
- A "Czerwona" – Dworzec Kolejowy – Okole (co 7 min.).
- B "Zielona" – Gdańska – Strzelnica (ul. Toruńska) (co 8 min.).
- C "Biała" – Wilczak – Bartodzieje Wielkie (co 12 min.).
- Wykaz linii po przyłączeniu Bydgoszczy do Polski:
- 1936
- Przedłużono linię "B" prowadząc ją wzdłuż ul. Chodkiewicza od ul. Gdańskiej do ul. Lelewela.
- Uruchomiono linię "D" kursującą z ul. Gdańskiej na ul. Długą.
- Sprowadzono 5 wozów silnikowych i 4 doczepne z Poznania.
- Zlikwidowano letnie wagony doczepne.
- 1937
- Przedłużono linię na ul. Chodkiewicza do ul. Głowackiego.
W latach 1945 - 1989
- 1945
- 29 czerwca – przywrócono linię "A" po starej trasie.
- 19 lipca – linia "B" wraca na Toruńską, a linia "C" kursuje przez Stare Miasto.
- wrzesień – rusza linia "D" na trasie Gdańska – Długa.
- 1946
- październik – Linia "C" wraca na ul. Armii Czerwonej (obecnie Focha).
- 1948
- Zmieniono numerację linii tramwajowych z literowych na cyfrowe.
- Budowa rozjazdu z ul. Dworcowej w stronę Placu Wolności i Bielaw.
- Linia 4 (dawna "D") zaczyna kursy na trasie Dworzec PKP – Bielawy.
- 1949
- Zbudowano odgałęzienie od ul. K. Chodkiewicza w kierunku Szpitala Wojewódzkiego po ulicach Lelewela i Jurasza i skierowano tam linię nr 4.
- Oddano do użytku trójkąt manewrowy na pętli Dworzec PKP.
- 1950
- Przedłużono tory w ciągu ul. Nakielskiej od Wrzesińskiej do wiaduktu kolejowego.
- 1 maja- Służbę rozpoczął pierwszy tramwaj zbudowany całkowicie w warsztatach MPK. Do roku 1956 zbudowano 15 podobnych wozów.
- 1951
- Do miasta przybywa wagon 2N ze Stoczni Północnej.
- 1953
- 21 lipca - oddano do użytku zespół linii tramwajowych Brda z Babiej Wsi na Łęgnowo, Kapuściska i Glinki.
- Utworzono pięć nowych linii – 5,6,7,8,9.
- Bydgoszcz otrzymała używany tabor tramwajowy z innych miast Polski: 13 wagonów silnikowych Lilpop I z Łodzi, 13 wagonów doczepnych Herbrand z Łodzi, 4 wagony silnikowe Walker z Katowic i 4 wagony silnikowe SW-1 z Krakowa.
- 1955
- Otwarcie wybudowanej w czynie społecznym linii z mijankami w ciągu ul. Gdańskiej od ul. Chodkiewicza do nowego osiedla – Leśnego. Linia ta przechodziła przez tory kolejowe na Artyleryjskiej, skąd na Leśne kursował wahadłowo jeden wóz. Reszta kończyła bieg przed przejazdem kolejowym.
- 1956
- 1957
- 1959
- Oddanie do użytku nowej zajezdni tramwajowej przy ul. Toruńskiej.
- 1963
- Oddano do eksploatacji nowy most z torowiskiem na ul. Bernardyńskiej.
- Bydgoszcz otrzymała ofertę z Stuttgartu na bezpłatna dostawę 40 wozów tramwajowych – silnikowych. (Z oferty nie skorzystano).
- 1965
- Dostawa 8 wozów ze zlikwidowanej sieci w Olsztynie.
- 1966
- Budowa pętli, przejścia podziemnego i trzech peronów tramwajowych przy dworcu PKP (wcześniej był tu trójkąt manewrowy).
- 1969
- 1 maja – Bydgoszcz Wschód otrzymuje połączenie z siecią tramwajową (budowa pętli przy Wyścigowej).
- Zamknięcie linii tramwajowej na Starym Mieście (zawieszono linię 1).
- 1970
- 1973
- Dostawa 10 przegubowych wozów 803N.
- Uruchomienie torowiska na nowym węźle Grunwaldzkim w miejsce zasypanego fragmentu Starego Kanału Bydgoskiego.
- 1974
- Modernizacja linii tramwajowej do Kapuścisk
- Budowa linii tramwajowej w ciągu ul. Wojska Polskiego od węzła Szarych Szeregów do ul. Magnuszewskiej, gdzie skierowano linię 2 kursującą z Bielaw.
- Przebudowa torów na ul. Chodkiewicza, budowa pętli przy ul. Wybickiego (Bielawy).
- Likwidacja torowiska na Lelewela i Jurasza.
- Dostawa kolejnych 10 wozów 803N.
- Otwarcie zmodernizowanego Ronda Jagiellonów (wówczas XXX-lecia PRL) wraz z przejściami podziemnymi.
- od 1975
- Rozpoczęcie budowy trasy w ciągu ulicy Wojska Polskiego od pętli przy Magnuszewskiej do Ronda Kujawskiego oraz w ciągu ulicy Szubińskiej na osiedle Błonie (1978/79). Budowę zaczęto jako tor o prześwicie normalnym (istniały plany przekucia całej sieci miasta). Ostatecznie w 1984 roku oddano do użytku wyłącznie tory do Ronda Kujawskiego (gotowy tor przekuto na 1000 mm dzięki wcześniejszemu zastosowaniu podkładów drewnianych). Tory w ciągu ulicy Szubińskiej rozebrano (tu wcześniej zastosowano podkłady betonowe).
- 1977
- Pierwsze tramwaje 105NW wyjeżdżają na ulice Bydgoszczy.
- 1980
- 1981
- Dostarczono 10 wozów 805Na.
- 1984
- Likwidacja torowiska na ul. Grunwaldzkiej na Okolu.
- Otwarcie linii na ul. Wojska Polskiego od Magnuszewskiej do Karpackiej (Rondo Kujawskie).
- 1988
- Obchody 100-lecia sieci tramwajowej w Bydgoszczy. Wyremontowano z tej okazji tramwaj Herbrand z ok. 1900 roku.
- 1989
- Przebudowano tor pojedynczy na podwójny w ciągu ul. Gdańskiej oraz oddano do użytku nową pętlę w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku, gdzie skierowano linię nr 4.
Od roku 1990
- 1990
- W nową dekadę MZK wchodzi z taborem: 13 szt. wozów silnikowych 5N, 14 szt. wozów doczepnych 5ND, 17 szt. przegubowców 803N i 126 szt. wagonów 805Na. Razem –170 jednostek.
- 25 stycznia - z powodu zagrożenia wybuchu gazu zawieszono liniową komunikację tramwajową w ciągu ul. Dworcowej do Dworca PKP.
- 1991
- 1994
- Infrastrukturę tramwajową przejmuje ZDMiKP Bydgoszcz.
- 1996
- 1 lutego - uporządkowanie numeracji linii miejskich w związku z wprowadzeniem siedmiosegmentowych elektromechanicznych wyświeltaczy zewnętrznych. Linia tramwajowa nr 10 otrzymuje nr 4.
- 3 lipca - obchody stulecia istnienia tramwaju elektrycznego w mieście.
- 1997
- 21 maja - ostatni przejazd tramwajów ulicą Dworcową (wycofanie wagonów z warsztatów przy ul. Zygmunta Augusta).
- 23 czerwca - oddanie do użytku pierwszego w mieście cichego torowiska na ul. Gdańskiej od ul. Jagiellońskiej do ul. Śniadeckich
- 1998/99
- Remonty torowisk: Rondo Jagiellonów – Dworzec PKS, Rondo Grunwaldzkie - Ułańska, Rondo Toruńskie – Babia Wieś, Zbożowy Rynek - Rondo Jagiellonów oraz Rondo Jagiellonów – Plac Teatralny (ciche torowisko).
- 2000
- 28 sierpnia - W Bydgoszczy przy ul. Jagiellońskiej w pobliżu Ronda Fordońskiego doszło do tragicznego wypadku. Naczepa samochodu ciężarowego uderzyła w tramwaj. Wagon tramwajowy (273) został w połowie z rozprutym jednym bokiem. Na ulice wyleciała część siedzeń, 2 osoby zginęły a kilka zostało rannych
- Nowe ciche torowisko na ul. Nakielskiej.
- 2002
- W wyniku zmniejszenia liczby pojazdów komunikacji miejskiej zostały wycofane z ruchu z przeznaczeniem do rezerwy 15 wagonów tramwajowych. Wycofane z eksploatacji wagony to: 227, 228, 240, 243, 244, 246, 249, 250, 251, 253, 254, 255, 256, 259, 260. Tramwaje ustawione są na bocznych torach w Zajezdni Tramwajowej.
- 2003
- Na ulice Bydgoszczy wyjeżdża zmodernizowany wóz 805NM. Modernizacja została wykonana w bydgoskich zakładach PESA Bydgoszcz S.A.. Wymienione zostało praktycznie wszystko, a sam skład otrzymał opływową sylwetkę.
- 2005
- 20 sierpnia - oficjalne otwarcie do ruchu po trwającym 1,5 roku remoncie mostu Pomorskiego i ronda Fordońskiego. W efekcie tory tramwajowe na całym odcinku między rondem Toruńskim i rondem Fordońskim zostały umieszczone symetrycznie między jezdniami.
- wrzesień - remont torowiska w ciągu ulicy Fordońskiej między Gajową i Bałtycką. Po raz pierwszy zastosowano technikę gładkiego mocowania szyn za pomocą łap sprężystych do podkładów strunobetonowych.
- 2006
- 18 października - na bydgoskie tory po raz pierwszy w historii wyjechał wagon niskopodłogowy (w ramach przejazdu testowego). Był to 121N wykonany w bydgoskich zakładach PESA na zamówienie przedsiębiorstwa Tramwaje Elbląskie.
- 2007
- 1 kwietnia – w związku z wprowadzeniem systemu przesiadkowego A+T, którym objęta została linia 3 (z częstotliwością co 7 minut), z odstawienia do służby powróciły wagony 259 i 260.
- 23 czerwca – początek remontu torowiska koło dworca PKS, oraz na Gdańskiej koło stadionu Zawiszy.
- wrzesień – skończono remont torowiska koło dworca PKS. Zbudowano m.in. nowe perony przystankowe. Remont miał związek z budową centrum handlowo-rozrywkowego Focus Park.
- 22 września – drzwi otwarte w zajezdni na Toruńskiej. Po mieście kursuje zabytkowy wagon N, na trasie LPKiW – Zajezdnia.
- listopad – początek gruntownego remontu torowiska na ul. Szpitalnej, pierwszy od 30 lat.
- grudzień – testy tramwaju 122N produkcji PESY dla Łodzi na bydgoskich torach.
- 2008
- styczeń – strajk pracowników MZK.
- 18 lutego – wypadek składu (340-341) holowanego przez wagon techniczny, na skrzyżowaniu Perłowej i Toruńskiej. Trasa do zajezdni i na górne osiedla została odcięta od sieci. 2 osoby zostały ranne. W wyniku zdarzenia kursowały tylko wozy będące na liniach w niedziele wieczorem (w większości solówki). Zostały one rozdysponowane na linie 1 i 3. 2 i 6 - trasy skrócone, reszta zawieszona. Ruch przywrócono w poniedziałek ok. godziny 15.
- 4 marca – pierwszy w Bydgoszczy w pełni niskopodłogowy tramwaj (PESA 122N) rozpoczyna pracę w ruchu liniowym.
- maj – oddane do użytku po remoncie zostaje torowisko na ul. Szpitalnej.
- 30 maja – obchody 120 rocznicy uruchomienia tramwaju konnego w Bydgoszczy. Do zajezdni dostarczony został drugi tramwaj niskopodłogowy PESA 122N.
- wrzesień Tramwaj nr 365 PESA 122N reprezentuje Bydgoszcz i firmę PESA Bydgoszcz S.A. na prestiżowych targach Inno Trans w Berlinie.
- 2009
- 1 maja- otwarcie prawoskrętu tramwajowego z ul. Gdańskiej w Focha, zlikwidowanego po zamknięciu linii przez Stare Miasto.
Układ linii tramwajowych w Bydgoszczy
| Linia | Trasa | Długość [km] |
Czas przejazdu [min] |
Częstotliwość [min] |
Przystanki | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | LPKiW ↔ Wyścigowa Gdańska - Jagiellońska - Fordońska |
8,7 | 28-32 | powszednie: 15 wolne: 20 |
15/14 | |
| 2 | LPKiW ↔ Rondo Kujawskie Gdańska - Jagiellońska - Bernardyńska - Toruńska - Bełzy - Wojska Polskiego |
10,7 | 36-40 | powszednie: 15 wolne: 20 |
19 | |
| 3 | Wilczak ↔ Wyścigowa* Nakielska - Focha - Jagiellońska - Fordońska |
8,5 | 24–28 | powszednie: 7,5 wolne: 10 |
16/14 | |
| 4 | Bielawy ↔ Glinki Chodkiewicza - Gdańska - Jagiellońska - Fordońska - Most Pomorski - Toruńska - Bełzy - Szpitalna |
8,6 | 31-35 | powszednie: 10/15 wolne: 20 |
15 | |
| 6 | Bielawy ↔ Łęgnowo** Chodkiewicza - Gdańska - Jagiellońska - Bernardyńska - Toruńska - Spadzista - Hutnicza |
12,5 | 38-42 | powszednie: 15 wolne: 20 |
23 | |
| 7 | Wyścigowa ↔ Kapuściska*** Fordońska - Most Pomorski - Toruńska - Bełzy - Wojska Polskiego |
6,4 | 21-25 | powszednie: 15 | 10/11 | |
| 8 | Wilczak ↔ Kapuściska Nakielska - Focha - Jagiellońska - Most Pomorski - Toruńska - Bełzy - Wojska Polskiego |
8,7 | 29-33 | powszednie: 15 wolne: 20 |
16/15 | |
| 9 | Łęgnowo ↔ Glinki**** Hutnicza - Spadzista - Toruńska - Bełzy - Szpitalna |
8,2 | 22-26 | powszednie: 15 | 14 |
* Linia 3 należy do systemu przesiadkowego A+T połączonego z liniami autobusowymi 65, 70, 71, 72, 74 i 77.
** Linia 6 należy do systemu przesiadkowego A+T połączonego z liniami autobusowymi 73 i 76.
*** Tramwaje linii 7 kursują tylko w dni powszednie w godzinach 4:30 - 18:30.
**** Tramwaje linii 9 kursują tylko w dni powszednie w godzinach szczytu komunikacyjnego porannego i popołudniowego.
Pozostałe informacje dotyczące linii tramwajowych
Linie istniejące
- Linia 1
Linia 1 powstała w roku 1949 (po likwidacji oznaczeń literowych), a jej obecna trasa obowiązuje od 25 stycznia 1990. Tramwaje linii 1 kursują na trasie LPKiW - Wyścigowa, która przebiega ulicami: Gdańską, Jagiellońską i Fordońską, łącząc tereny rekreacyjne w Myślęcinku, stadion Zawiszy i Osiedle Leśne z centrum, dworcem PKS, Skrzetuskiem, Bartodziejami i dzielnicą wschodnią oraz autobusowo-tramwajowym węzłem Wyścigowa. W dni powszednie i soboty linia 1 jest obsługiwana przez dwuwagonowe składy oraz wagon 122N, natomiast w niedziele i święta przez wagony pojedyncze.
| Linia | Trasa | |||
| 1 | 
|
|
Leśny Park Kultury i Wypoczynku - Gdańska - Jagiellońska - Rondo Jagiellonów - Jagiellońska - Rondo Fordońskie - Fordońska - Wyścigowa |
- Linia 2
Linia 2 również powstała w roku 1949, a jej obecna trasa obowiązuje od 19 lipca 1990. Tramwaje tej linii kursują na trasie LPKiW - Rondo Kujawskie, która przebiega ulicami: Gdańską, Jagiellońską, Bernardyńską, Toruńską i Wojska Polskiego, łącząc Wzgórze Wolności i Wyżyny z Rondem Toruńskim i halą Łuczniczka, oraz centrum z Osiedlem Leśnym, Stadionem Zawiszy i Myślęcinkiem. Linia 2 jest obsługiwana przez dwuwagonowe składy.
| Linia | Trasa | |||
| 2 | 
|
|
Leśny Park Kultury i Wypoczynku - Gdańska - Jagiellońska - Rondo Jagiellonów - Bernardyńska - Zbożowy Rynek - Toruńska - Babia Wieś - Toruńska - Rondo Toruńskie - Toruńska - Perłowa - Bełzy - Szarych Szeregów - Wojska Polskiego - Rondo Kujawskie |
- Linia 3
Linia 3 powstała również w roku 1949, a jej obecna trasa obowiązuje od 1 czerwca 1973. Tramwaje linii 3 kursują na trasie Wilczak - Wyścigowa, która przebiega ulicami: Nakielską, Focha, Jagiellońską i Fordońską, łącząc Miedzyń i Jary z centrum, dworcem PKS, Skrzetuskiem, Bartodziejami i węzłem wschodnim. W dni powszednie i soboty linia 3 jest obsługiwana przez dwuwagonowe składy oraz wagon 122N, natomiast w niedziele i święta przez wagony pojedyncze. Od 1 kwietnia 2007 roku linia 3 jest elementem sytemu przesiadkowego A+T, który ułatwia mieszkańcom dojazd do centrum z Osowej Góry i Fordonu.
| Linia | Trasa | |||
| 3 | 
|
|
Wilczak - Nakielska - Focha - Jagiellońska - Rondo Jagiellonów - Jagiellońska - Rondo Fordońskie - Fordońska - Wyścigowa |
- Linia 4
Linia 4 powstała w roku 1949, a jej obecna trasa obowiązuje od 1 lutego 1996 w związku ze zmianą numeracji linii 10. Tramwaje linii 4 kursują na trasie Bielawy - Glinki, która przebiega ulicami: Chodkiewicza, Gdańską, Jagiellońską, Wyszyńkiego, Toruńską, Bełzy i Szpitalną, łącząc Bielawki i UKW z centrum, dworcem PKS, Mostem Pomorskim oraz Wyżynami i Glinkami. W dni powszednie i wolne od pracy linia 4 jest obsługiwana przez składy dwuwagonowe.
| Linia | Trasa | |||
| 4 | 
|
|
Bielawy - Chodkiewicza - Gdańska - Jagiellońska - Rondo Jagiellonów - Jagiellońska - Rondo Fordońskie - Most Pomorski - Rondo Toruńskie - Toruńska - Perłowa - Bełzy - Szarych Szeregów - Szpitalna - Glinki |
- Linia 6
Linia 6 powstała w roku 1953, a jej obecna trasa obowiązuje od 10 czerwca 1987. Tramwaje linii 6 kursują na trasie Bielawy - Łęgnowo, która przebiega ulicami: Chodkiewicza, Gdańską, Jagiellońską, Bernardyńską, Toruńską, Spadzistą i Hutniczą, łącząc Bielawy i UKW z centrum, halą Łuczniczka, Czerskiem Polskim, Zimnymi Wodami i Łęgnowem. W dni powszednie i wolne od pracy linia 6 jest obsługiwana przez dwuwagonowe składy. Jest to najdłuższa linia tramwajowa w Bydgoszczy.
| Linia | Trasa | |||
| 6 | 
|
|
Bielawy - Chodkiewicza - Gdańska - Jagiellońska - Rondo Jagiellonów - Bernardyńska - Zbożowy Rynek - Toruńska - Babia Wieś - Toruńska - Rondo Toruńskie - Toruńska - Spadzista - Hutnicza - Łęgnowo |
- Linia 7
Linia 7 powstała w roku 1953, a jej obecna trasa obowiązuje od 1 września 1976. Tramwaje linii 7 kursują na trasie Wyścigowa - Kapuściska w godzinach 4.30 - 18.00, od poniedziałku do piątku[1]. Trasa przebiega ulicami: Fordońską, Wyszyńskiego, Toruńską, Bełzy i Wojska Polskiego. Linia 7 jest obsługiwana przez wagony pojedyncze. Jest to także najkrótsza linia tramwajowa w Bydgoszczy.
| Linia | Trasa | |||
| 7 | 
|
|
Wyścigowa - Fordońska - Rondo Fordońskie - Most Pomorski - Rondo Toruńskie - Toruńska - Perłowa - Bełzy - Szarych Szeregów - Wojska Polskiego - Kapuściska |
- Linia 8
Linia 8 powstała także w 1953 roku, a jej obecna trasa obowiązuje od 17 lutego 1990. Tramwaje linii 8 kursują na trasie Wilczak - Kapuściska, która przebiega ulicami: Nakielską, Focha, Jagiellońską, Wyszyńskiego, Toruńską, Bełzy i Wojska Polskiego. Linia 8 jest obsługiwana przez dwuwagonowe składy.
| Linia | Trasa | |||
| 8 | 
|
|
Wilczak - Nakielska - Rondo Grunwaldzkie - Focha - Jagiellońska - Rondo Jagiellonów - Jagiellońska - Rondo Fordońskie - Most Pomorski - Rondo Toruńskie - Toruńska - Perłowa - Bełzy - Szarych Szeregów - Wojska Polskiego - Kapuściska |
- Linia 9
Linia 9 również powstała w roku 1953, a jej obecna trasa obowiązuje od 1 grudnia 1988. Tramwaje linii 9 kursują na trasie Glinki - Łęgnowo w dni powszednie w godzinach szczytu komunikacyjnego (4:50 - 8:30 i 12:50 - 17:30). Trasa przebiega ulicami: Szpitalną, Bełzy, Toruńską, Spadzistą i Hutniczą. Linia 9 jest obsługiwana przez wagony pojedyncze.
| Linia | Trasa | |||
| 9 | 
|
|
Glinki - Szpitalna - Szarych Szeregów - Bełzy - Perłowa - Toruńska - Spadzista - Hutnicza - Łęgnowo |
Linie zlikwidowane
- Linia 5
Linia 5 powstała w roku 1953, natomiast zlikwidowana została w roku 1991. W ostatnim okresie funkcjonowania była linią szczytową kursującą na okólnej trasie z pętli Stomil przez Toruńską i Jagiellońską.
| Linia | Trasa (ostatnia przed likwidacją) | ||
| 5 | 
|
Stomil - Toruńska - Rondo Toruńskie - Toruńska - Babia Wieś - Toruńska - Bernardyńska - Jagiellońska - Rondo Fordońskie - Most Pomorski - Rondo Toruńskie - Toruńska - Stomil |
- Linia 10
Linia 10 powstała w roku 1955, natomiast zlikwidowana została w roku 1996 kiedy zmieniono numerację tej linii na 4. Od końca lat osiemdziesiątych kursowała na tej samej trasie co linia 4 od roku 1996.
| Linia | Trasa (ostatnia przed likwidacją) | ||
| 10 | 
|
Glinki - Szpitalna - Szarych Szeregów - Bełzy - Perłowa - Toruńska - Rondo Toruńskie - Most Pomorski - Rondo Fordońskie - Jagiellońska - Rondo Jagiellonów - Jagiellońska - Gdańska - Chodkiewicza - Bielawy |
Linie turystyczne
W ostatnich latach w okresie wakacyjnym uruchamiana jest linia turystyczna z numerem 0 lub 10, kursująca na trasie LPKiW - Gdańska - Jagiellońska - Bernardyńska - Toruńska - Babia Wieś - Toruńska - Most Pomorski - Jagiellońska - Gdańska - LPKiW. Linia ta obsługiwana jest przez zabytkowe wagony Herbrand oraz Konstal 5N.
Tabor
Obecnie eksploatowany
Od 1991 roku tabor tramwajowy w Bydgoszczy jest jednym z najbardziej jednolitych w Polsce, ponieważ do marca 2008 w eksploatacji znajdowały się wyłącznie konstrukcje pochodne Konstal 105N. Dopiero w 2008 roku na bydgoskich ulicach pojawiły się nowe, niskopodłogowe tramwaje PESA 122N. W dalszym ciągu większość stanowią jednak wagony typu 805Na.
| Typ tramwaju | Eksploatacja | Liczba |
|---|---|---|
| Konstal 105NW | od 1977 | 1 |
| Konstal 805Na | od 1980 | 114 |
| Konstal 805Nm | od 2003 (modernizacja) | 2 |
| PESA 122N | od 2008 | 2 |
| Wszystkie wagony | 119 | |
| Udział wagonów niskopodłogowych | 1,7% | |
| Średni wiek tramwajów | 23,5 lat | |
Wykorzystanie wagonów na poszczególnych liniach:
| Linia | Dni powszednie | Soboty | Niedziele i święta |
|---|---|---|---|
| 1 | 6x2* | 4x2* | 4x1* |
| 2 | 6x2 | 5x2 | 5x2 |
| 3 | 10x2* | 8x2* | 8x1* |
| 4 | 8x2 | 4x2 | 4x2 |
| 6 | 7x2 | 5x2 | 5x2 |
| 7 | 4x1 | - | - |
| 8 | 6x2 | 4x2 | 4x2 |
| 9 | 4x1 | - | - |
* jedną brygadę stanowi wagon 122N
Modernizacje wagonów 805Na
Od 1998 roku zaczęto w Bydgoszczy stopniowo modernizować składy tramwajowe, z których najstarsze miały wówczas już 20 lat.
| Rok | Zakres, poszerzenia modernizacji | Zmodernizowane wagony | |
|---|---|---|---|
| 1 9 9 8 |
|
275-276 282-283 320-321 312-313 304-305 318-319 310-311 322-323 330-331 336-337 332-333 340-341 346-347 |
|
| 2 0 0 0 |
|
326-327 342-343 352-353 354-355 350-351 338-339 324-325 328-329 334-335 344-345 348-349 360-361 |
|
| 2 0 0 4 |
* W wagonie 272 pozostawiono cztery siedzenia na przeciw 2. i 3. drzwi w jednym rzędzie. |
A 237-238 356-357 B 265-266 358-359 257-258 269-270 231-232 241-242 267-268 271-272 |
|
| 2 0 0 7 |
|
281-264 286-287 233-234 279-280 | |
| 2 0 0 8 |
|
A 300-301 B 302-303 247-248 |
|
| 2 0 0 9 |
|
284-285 316-317 306-307 277-278 |
2010r. 244
Historyczny
Bydgoski tabor historyczny składa się z czterech wagonów. Są to Herbrandt GE-58 wybudowany w końcu XIX wieku, a odrestaurowany w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, skład wagonów Konstal 5N+5ND, a także Konstal 803N.
| Typ tramwaju | Rok produkcji | Liczba |
|---|---|---|
| Herbrand GE-58 | 1898 (renowacja 1986-1988) | 1 |
| Konstal 5N | 1960 | 1 |
| Konstal 5ND | 1960 | 1 |
| Konstal 803N | 1974 | 1 |
| Wszystkie pojazdy | 4 | |
Pętle i zajezdnie
Pętle
- Eksploatowane liniowo
| Pętla | Eksploatacja liniowa | Liczba torów | Linie |
| Bielawy | od 1974 | 2 | 4, 6 |
| Glinki | od 1953 | 2 | 4, 9 |
| Kapuściska | od 1953 | 2 + żeberko | 7, 8 |
| Leśny Park Kultury i Wypoczynku | od 1989 | 2 + żeberko | 1, 2 |
| Łęgnowo | od 1953 | 2 | 6, 9 |
| Rondo Kujawskie (dawn. Karpacka) | od 1984 | 1 | 2 |
| Wilczak | od 1950? | 1 + żeberko | 3, 8 |
| Wyścigowa (dawn. Bydgoszcz Wschód) | od 1969 | 2 + żeberko | 1, 3, 7 |
- Nieużywane liniowo
| Pętla | Eksploatacja liniowa | Liczba torów | Linie (w dniu zamknięcia) |
| Babia Wieś* | 1953 - 1991 | 3 | 5 |
| Bałtycka (dawn. Polanka, Bartodzieje Wielkie) | 1957 - 1971 | 2 | 7 |
| Dworzec PKP** | 1966 - 1990 | 3 | 1, 2, 4, 8 |
| Magnuszewska (Wyżyny) | 1974 - 1984 | 2 | 2 |
| Stomil | 1962? - 1991 | 1 | 5 |
* Pętla Babia Wieś nie jest eksploatowana w sensie liniowego zawracania tramwajów, jednak jest użytkowana przez linie 2 i 6. Tramwaje przejeżdżają przez pętlę, na której skrajnym torze znajduje się przystanek dla tramwajów jadących w kierunku Ronda Toruńskiego.
** Pętla przy Dworcu PKP została zamknięta razem z trasą wzdłuż ulicy Dworcowej 25 stycznia 1990 roku z powodu zagrożenia wybuchem gazu. Od roku 1997 pętla była odcięta od reszty sieci, a obecnie, w związku z przeprowadzonymi w ostatnich latach remontami drogowymi, znaczna jej część uległa likwidacji.
Zajezdnie
Obecnie w Bydgoszczy działa tylko jedna zajezdnia tramwajowa oddana do użytku 22 lipca 1959 roku - Zajezdnia Toruńska. Stacjonują tu wszystkie wagony eksploatowane liniowo, gospodarcze i historyczne.
Zajezdnia była kilkakrotnie rozbudowywana: w 1982, 1998 i 2002. Tramwaje stacjonują na 20 torach odstawczych, a w hali znajduje się siedem kanałów. Oprócz tego na terenie zajezdni znajduje się hala naprawy wózków, hala techniczna oraz malarnie.
Plany rozbudowy sieci
- Torowisko w ciągu ul. Kujawskiej od Ronda Kujawskiego do Ronda Bernardyńskiego. Obecnie tramwaje linii 2 trasę Zbożowy Rynek - Rondo Kujawskie pokonują okrężną drogą przez ulice Toruńską i Bełzy, natomiast budowa w/w trasy znacznie skróciłaby podróż z dzielnic południowych do centrum miasta, a także stworzyłaby alternatywę dla autobusów kursujących na trasie ze Wzgórza Wolności do Zbożowego Rynku oraz Ronda Jagiellonów. Planowana jest również przebudowa węzła przy ulicy Szarych Szeregów tak, aby tramwaje mogły skręcać z ulicy Szpitalnej w kierunku Ronda Kujawskiego i odwrotnie. Rozpoczęcie budowy trasy wraz z przebudową ronda Bernardyńskiego planowane było na rok 2008, jednak m.in. za sprawą sprzeciwu konserwatora zabytków nie wiadomo kiedy inwestycja rozpocznie się.
- Trasa do Dworca PKP. Inwestycja ta rozważana jest w trzech wariantach:
- od ulicy Gdańskiej przez Dworcową
- od ulicy Focha przez Naruszewicza i Dworcową
- od Ronda Grunwaldzkiego przez Grunwaldzką, Graniczną i Zygmunta Augusta
Linia tramwajowa biegnąca ulicą Dworcową do dworca PKP, mimo iż była niegdyś najważniejszą częścią bydgoskiej komunikacji tramwajowej, w tej chwili pozostaje odcięta od reszty sieci. Pozostałości toru są poprzerywane przez różne remonty drogi. Według pierwszej wersji ul. Dworcowa od Sienkiewicza do Gdańskiej ma zostać zamieniona w deptak z cichym torowiskiem. Dalej tory mają iść Dworcową razem z ruchem kołowym. Druga wersja zakłada budowę torowiska na ul. Naruszewicza równoległej do ul. Królowej Jadwigi z budową nowego mostu. Dalej tory miałyby iść szerszą częścią ul. Dworcowej do Dworca PKP. Trzeci wariant to powrót torowiska na ul. Grunwaldzką dalej ul. Graniczną, nowym mostem na rzece Brda do Dworca. Obecnie [grudzień 2009] wiadomo już, że trasa pobiegnie ulicami Focha, Naruszewicza, Dworcową i Zygmunta Augusta. Wybudowany zostanie nowy most na rzecze Brdzie. Prace mają się rozpocząć wiosną 2010 roku.
- Trasa do Fordonu. Pierwsze plany zbudowania nowej linii do Fordonu sięgają początku istnienia tego 80 tys. blokowiska. Budowę jednak wciąż odwlekano. Pierwszy etap budowy ma ruszyć w najbliższych latach. Ma objąć budowę estakady nad ul. Kamienną, torami kolejowymi do Torunia i ul. Lewińskiego. Dalej trasa prowadzić będzie wzdłuż ul. Lewińskiego, a po skrzyżowaniu z Rejewskiego, ul. Akademicką. Tymczasowa pętla ma być zlokalizowana w okolicach szpitala onkologicznego. Drugi etap poprowadzi tory wzdłuż Akademickiej, do skrzyżowania z Andersa, gdzie ma powstać węzeł komunikacyjny. Po skręcie w lewo trasa skierowana zostanie wzdłuż Andersa, minie wiadukt i ul. Wyzwolenia. Pętla zbudowana zostanie w lasku za ul. Piłsudskiego i Bortnowskiego. Dalej planowane jest przedłużenie trasy wzdłuż ul. Andersa na Mariampol, gdzie w planach jest budowa drugiej zajezdni tramwajowej. Istnieje ogólny projekt trasy, ale z racji ogromnych kosztów (około 400 milionów złotych) rozpoczęcie inwestycji wciąż odkładane jest w czasie.
Dalsze inwestycje
Po 2017 roku są także w planach dalsze budowy linii tramwajowych, m.in.
- Tramwaj do Miedzynia - przedłużenie torowiska w ciągu ul. Nakielskiej
- Tramwaj na os. Tatrzańskie - odnoga z ul. Andersa w Fordonie
- Tramwaj na Błonie i Szwederowo - ulicami Kruszwicką i Szubińską oraz Solskiego i Piękną.
- Tramwaj do Myślęcinka - przedłużenie torowiska w ciągu ul. Gdańskiej
- Tramwaj do Starego Fordonu - odgałęzienie z ul. Andersa w Fordonie w kierunku Starego Fordonu
Ciekawostki
- Przystankiem o największym natężeniu ruchu i potoków pasażerskich jest Rondo Jagiellonów, gdzie przystanek ma 6 linii - 1, 2, 3, 4, 6 oraz 8.
- Linią o najdłuższej trasie jest linia 6 (12,5 km), a najkrótszej 7 (6,5 km).
- Największą częstotliwość posiada linia 3, należąca od maja 2007 do systemu A+T. Kursuje w szczycie co pięć-siedem minut.
- Najstarszy bydgoski wagon liniowy zbudowano w 1977 roku (105NW).
- 70% bydgoskich torowisk jest wydzielonych.
- Na ulicy Długiej przed Wełnianym Rynkiem doprzęgano drugiego konia do tramwaju z powodu znacznego wzniesienia.
Zobacz też
- Trolejbusy w Bydgoszczy
- Układ linii tramwajowych w Bydgoszczy
- Komunikacja w Bydgoszczy
- MZK Bydgoszcz
- ↑ http://www.zdmikp.bydgoszcz.pl/?id=komunikacja_komunikaty, W wyniku zmian od 1 listopada 2009 ZDMiKP wprowadziło nowy rozkład jazdy tramwajów
Linki zewnętrzne
- Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy
- Miejskie Zakłady Komunikacyjne Sp. z o.o. w Bydgoszczy
- Bydgoski Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej
- Historyczny tramwaj
- Krótka historia bydgoskich tramwajów
| Funkcjonujące |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zlikwidowane |
| ||||||
| Niezrealizowane | |||||||
| Szybkie tramwaje |
