Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2012-02

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2012-02-01[edytuj | edytuj kod]

Arrakis (z języka arabskiego: الراقص, ar-rāqiṣ – "tancerz") – nieformalnie Diuna – fikcyjna pustynna planeta w Uniwersum Diuny stworzonym przez Franka Herberta, trzeci glob układu słonecznego Canopus. Planetę zamieszkują Fremeni, lud doskonałych wojowników przybyłych w czasach Dżihadu Butleriańskiego. Dzięki występującym na planecie czerwiom pustyni jest to jedyne znane źródło tzw. melanżu – najcenniejszej substancji w fikcyjnym Wszechświecie Diuny. W późniejszym okresie jest to także stolica rządzonego przez Atrydów Imperium. Arrakis jest też tradycyjną nazwą rzeczywistej gwiazdy Mi Draconis nadaną przez arabskich astronomów. Na cześć tej fikcyjnej planety jedna z równin na Tytanie została nazwana Arrakis. Oprócz tego, planeta jest miejscem akcji kilku filmów i gier komputerowych.

2012-02-02[edytuj | edytuj kod]

Inkwizycja we Francji – Francja była jednym z pierwszych krajów, w którym doszło w XIII wieku do ustanowienia papieskiej inkwizycji, tj. kościelnej instytucji sądowej powołanej do walki z herezjami. Południowa część Francji, Langwedocja, do połowy XIV wieku była głównym ośrodkiem działalności inkwizycji w Europie. Pod względem terytorialnym jurysdykcja francuskiej inkwizycji wykraczała poza granice Królestwa Francji. W ramach struktur francuskiej inkwizycji można wyróżnić cztery większe obszary: południową Francję (Langwedocję), z głównym ośrodkiem w Tuluzie; północną Francję (łącznie z południowymi Niderlandami), z głównym ośrodkiem w Paryżu; Prowansję, z głównym ośrodkiem początkowo w Marsylii, a później w Awinionie; Burgundię i Lotaryngię, z głównym ośrodkiem w Besançon.

2012-02-03[edytuj | edytuj kod]

Sergiusz, imię świeckie: Iwan Nikołajewicz Stragorodski, Иван Николаевич Страгородский (ur. 11 stycznia 1867 w Arzamasie, zm. 15 maja 1944 w Moskwie) – dwunasty (de facto trzynasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1943–1944. W 1917 otrzymał godność metropolity szujskiego i włodzimierskiego. Po ukonstytuowaniu się w 1922 Żywej Cerkwi poparł ten ruch i wszedł w skład jego najwyższego organu zarządzającego – Wyższego Zarządu Cerkiewnego. Dwa lata później oficjalnie zerwał z Żywą Cerkwią i stał się bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Tichona, który powierzył mu godność metropolity niżnonowogrodzkiego. W 1925, po śmierci Tichona, a następnie aresztowaniu wyznaczonego przez niego locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego, metropolity krutickiego Piotra, Sergiusz został zgodnie z jego wolą zastępcą locum tenens.

2012-02-04[edytuj | edytuj kod]

Hermogen, (ur. ok. 1530 w Kazaniu w Chanacie Kazańskim, zm. 17 lutego 1612 w Moskwie) – drugi (de facto trzeci) patriarcha moskiewski i całej Rusi, cudotwórca, męczennik i święty prawosławny. W 1587 złożył wieczyste śluby mnisze, po czym został wyświęcony na biskupa kazańskiego i astrachańskiego, a następnie podniesiony do godności metropolity. Urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi objął w 1606, po usunięciu z niego Ignacego, współpracującego z Dymitrem Samozwańcem I. Nieformalny kult Hermogena pojawił się natychmiast po jego śmierci. W 1913 Rosyjski Kościół Prawosławny oficjalnie uznał go za świętego kapłana-męczennika (swiaszczennomuczenik). Relikwie patriarchy są przechowywane w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu moskiewskim.

2012-02-05[edytuj | edytuj kod]

William Franklin Graham, Jr, znany jako Billy Graham (ur. 7 listopada 1918) – amerykański ewangelista przebudzeniowy, teolog i antropolog, jeden z najbardziej znanych ewangelistów na świecie i autor bestsellerów. Najbardziej rozpoznawalna postać w protestantyzmie II połowy XX wieku. Bywa nazywany "Bożym ambasadorem", "pastorem Ameryki", "największym chrześcijaninem, jakiego kiedykolwiek wydała Ameryka", "Janem Chrzcicielem", "protestanckim papieżem", "pastorem prezydentów" itd. Jest kaznodzieją zaangażowanym w działalność ewangelizacyjną, podczas której odwiedził wiele krajów świata, w tym państwa komunistyczne takie jak: Węgry, PRL, Związek Radziecki i Koreę Północną. Pochodzi z rodziny prezbiteriańskiej, sam jednak przystąpił do Południowej Konwencji Baptystów. Jest protestanckim kaznodzieją, który przemawiał do największej liczby słuchaczy w historii, pierwszym duchownym, który otrzymał gwiazdę w Hollywood Walk of Fame.

2012-02-06[edytuj | edytuj kod]

Prost AP03 – samochód Formuły 1 zaprojektowany przez Alana Jenkinsa, Loïka Bigois i Johna Barnarda dla zespołu Prost Grand Prix. Model ten wziął udział w sezonie 2000. Jego kierowcami byli Jean Alesi (który wcześniej jeździł dla Tyrrella, Ferrari, Benettona i Saubera) oraz debiutant Nick Heidfeld, mistrz Formuły 3000 z 1999 roku. AP03, podobnie jak dwa poprzednie modele zespołu (AP01 i AP02) był napędzany przez silniki Peugeot. Prost wiązał z samochodem duże nadzieje, ale okazało się, że samochód jest w porównaniu do konkurencji powolny i zawodny. Spowodowało to, że jedyny raz w swojej historii zespół Prost nie zdobył w pojedynczym sezonie ani jednego punktu, kończąc go w klasyfikacji generalnej na ostatnim, jedenastym miejscu. Po sezonie zerwano współpracę z Peugeotem i zapewniono sobie silniki Ferrari pod szyldem Acer.

2012-02-07[edytuj | edytuj kod]

Codex Petropolitanus purpureus – grecki rękopis Nowego Testamentu, pisany wielką, bardzo regularną majuskułą na pergaminie, paleograficznie datowany na VI wiek. Należy do purpurowych kodeksów uncjalnych Nowego Testamentu (wraz z kodeksami Sinopensis, Rossanensis, Beratinus), pisany jest srebrem i złotem. Stosuje marginalia. Badacze tekstu Nowego Testamentu przyjmują, że tekst rękopisu jest zgodny z bizantyjską tradycją tekstualną, ale zawiera też warianty obce dla tej tradycji oraz takie, które nie są potwierdzone przez żadną tradycję tekstualną. Kodeks ten cieszy się umiarkowanym zainteresowaniem ze strony krytyków tekstu, a w wydaniach krytycznych cytowany jest w przypisach. Poszczególne partie kodeksu odkrywane były stopniowo i następnie z sobą identyfikowane. Nie obeszło się przy tym bez prób łączenia z innymi rękopisami (z Wiedeńską Genesis). Rękopis w dalszym ciągu posiada liczne braki, różne jego partie przechowywane są w ośmiu bibliotekach świata oraz w prywatnej kolekcji. 4/5 kodeksu znajduje się dziś w Petersburgu, stąd nazwa. Istniejące opracowania kodeksu dotyczą poszczególnych jego partii. W 2002 roku ukazało się jego wydanie facsimile.

2012-02-08[edytuj | edytuj kod]

Arrakis (z języka arabskiego: الراقص, ar-rāqiṣ – "tancerz") – nieformalnie Diuna – fikcyjna pustynna planeta w Uniwersum Diuny stworzonym przez Franka Herberta, trzeci glob układu słonecznego Canopus. Planetę zamieszkują Fremeni, lud doskonałych wojowników przybyłych w czasach Dżihadu Butleriańskiego. Dzięki występującym na planecie czerwiom pustyni jest to jedyne znane źródło tzw. melanżu – najcenniejszej substancji w fikcyjnym Wszechświecie Diuny. W późniejszym okresie jest to także stolica rządzonego przez Atrydów Imperium. Arrakis jest też tradycyjną nazwą rzeczywistej gwiazdy Mi Draconis nadaną przez arabskich astronomów. Na cześć tej fikcyjnej planety jedna z równin na Tytanie została nazwana Arrakis. Oprócz tego, planeta jest miejscem akcji kilku filmów i gier komputerowych.

2012-02-09[edytuj | edytuj kod]

Proxima Centauri (łac. proxima – najbliższa) – gwiazda typu czerwony karzeł znajdująca się około 4,22 lat świetlnych (40 bilionów km) od Ziemi, w gwiazdozbiorze Centaura. Została odkryta w 1915 przez Roberta Innesa. Jest najbliższą Słońca gwiazdą, jednak jej blask jest zbyt słaby, aby można ją było dostrzec gołym okiem. Znajduje się w odległości 0,23 roku świetlnego od układu podwójnego Alfa Centauri i może stanowić razem z nim układ potrójny. Dotychczas nie wykryto żadnych ciał krążących wokół Proximy, co wyklucza możliwość istnienia tam brązowych karłów i masywnych planet. Dokładne pomiary prędkości radialnej wykluczyły też obecność superziem w ekosferze, chyba że krążyłyby w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku, z którego ją obserwujemy. Wykrycie mniejszych obiektów wymagałoby dokładniejszych urządzeń pomiarowych, takich jak planowany Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Ponieważ Proxima Centauri jest czerwonym karłem i gwiazdą rozbłyskową, kwestia możliwości istnienia życia na planecie krążącej wokół niej jest dyskusyjna. Niezależnie od tego z powodu swojej bliskości była ona proponowana jako cel lotu międzygwiezdnego.

2012-02-10[edytuj | edytuj kod]

Sergiusz, imię świeckie: Iwan Nikołajewicz Stragorodski, Иван Николаевич Страгородский (ur. 11 stycznia 1867 w Arzamasie, zm. 15 maja 1944 w Moskwie) – dwunasty (de facto trzynasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1943–1944. W 1917 otrzymał godność metropolity szujskiego i włodzimierskiego. Po ukonstytuowaniu się w 1922 Żywej Cerkwi poparł ten ruch i wszedł w skład jego najwyższego organu zarządzającego – Wyższego Zarządu Cerkiewnego. Dwa lata później oficjalnie zerwał z Żywą Cerkwią i stał się bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Tichona, który powierzył mu godność metropolity niżnonowogrodzkiego. W 1925, po śmierci Tichona, a następnie aresztowaniu wyznaczonego przez niego locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego, metropolity krutickiego Piotra, Sergiusz został zgodnie z jego wolą zastępcą locum tenens.

2012-02-11[edytuj | edytuj kod]

Hermogen (ur. ok. 1530 w Kazaniu w Chanacie Kazańskim, zm. 17 lutego 1612 w Moskwie) – drugi (de facto trzeci) patriarcha moskiewski i całej Rusi, cudotwórca, męczennik i święty prawosławny. W 1587 złożył wieczyste śluby mnisze, po czym został wyświęcony na biskupa kazańskiego i astrachańskiego, a następnie podniesiony do godności metropolity. Urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi objął w 1606, po usunięciu z niego Ignacego, współpracującego z Dymitrem Samozwańcem I. Nieformalny kult Hermogena pojawił się natychmiast po jego śmierci. W 1913 Rosyjski Kościół Prawosławny oficjalnie uznał go za świętego kapłana-męczennika (swiaszczennomuczenik). Relikwie patriarchy są przechowywane w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu moskiewskim.

2012-02-12[edytuj | edytuj kod]

William Franklin Graham, Jr, znany jako Billy Graham (ur. 7 listopada 1918) – amerykański ewangelista przebudzeniowy, teolog i antropolog, jeden z najbardziej znanych ewangelistów na świecie i autor bestsellerów. Najbardziej rozpoznawalna postać w protestantyzmie II połowy XX wieku. Bywa nazywany "Bożym ambasadorem", "pastorem Ameryki", "największym chrześcijaninem, jakiego kiedykolwiek wydała Ameryka", "Janem Chrzcicielem", "protestanckim papieżem", "pastorem prezydentów" itd. Jest kaznodzieją zaangażowanym w działalność ewangelizacyjną, podczas której odwiedził wiele krajów świata, w tym państwa komunistyczne takie jak: Węgry, PRL, Związek Radziecki i Koreę Północną. Pochodzi z rodziny prezbiteriańskiej, sam jednak przystąpił do Południowej Konwencji Baptystów. Jest protestanckim kaznodzieją, który przemawiał do największej liczby słuchaczy w historii, pierwszym duchownym, który otrzymał gwiazdę w Hollywood Walk of Fame.

2012-02-13[edytuj | edytuj kod]

Vincent Willem van Gogh (ur. 30 marca 1853, zm. 29 lipca 1890) – holenderski malarz postimpresjonistyczny, którego twórczość dzięki żywej kolorystyce i emocjonalnemu oddziaływaniu wywarła dalekosiężny wpływ na sztukę XX w. Artysta w ciągu swego życia cierpiał na napady lękowe i narastające ataki spowodowane zaburzeniami psychicznymi. Zmarł w wieku 37 lat jako twórca nieznany szerszemu ogółowi, popełniwszy samobójstwo z użyciem broni palnej. Mało doceniany za życia, van Gogh zyskał sławę po śmierci. Dziś jest powszechnie uważany za jednego z największych malarzy w historii, artystę, którego twórczość stanowi istotne źródło sztuki współczesnej. Van Gogh zaczął malować na kilka lat przed ukończeniem 30 roku życia, a swe najbardziej znane dzieła stworzył w ciągu 2 ostatnich lat. Jest autorem ponad 2000 dzieł, w tym: 870 obrazów, 150 akwarel i ponad 1000 rysunków i 133 szkiców listowych. Dziś jego liczne autoportrety, pejzaże, portrety i słoneczniki należą do najbardziej rozpoznawalnych i najdroższych dzieł sztuki na świecie.

2012-02-14[edytuj | edytuj kod]

Codex Petropolitanus purpureus – grecki rękopis Nowego Testamentu, pisany wielką, bardzo regularną majuskułą na pergaminie, paleograficznie datowany na VI wiek. Należy do purpurowych kodeksów uncjalnych Nowego Testamentu (wraz z kodeksami Sinopensis, Rossanensis, Beratinus), pisany jest srebrem i złotem. Stosuje marginalia. Badacze tekstu Nowego Testamentu przyjmują, że tekst rękopisu jest zgodny z bizantyjską tradycją tekstualną, ale zawiera też warianty obce dla tej tradycji oraz takie, które nie są potwierdzone przez żadną tradycję tekstualną. Kodeks ten cieszy się umiarkowanym zainteresowaniem ze strony krytyków tekstu, a w wydaniach krytycznych cytowany jest w przypisach. Poszczególne partie kodeksu odkrywane były stopniowo i następnie z sobą identyfikowane. Nie obeszło się przy tym bez prób łączenia z innymi rękopisami (z Wiedeńską Genesis). Rękopis w dalszym ciągu posiada liczne braki, różne jego partie przechowywane są w ośmiu bibliotekach świata oraz w prywatnej kolekcji. 4/5 kodeksu znajduje się dziś w Petersburgu, stąd nazwa. Istniejące opracowania kodeksu dotyczą poszczególnych jego partii. W 2002 roku ukazało się jego wydanie facsimile.

2012-02-15[edytuj | edytuj kod]

Heikki Johannes Kovalainen (ur. 19 października 1981 w Suomussalmi) – fiński kierowca wyścigowy. Od 2007 roku jest kierowcą Formuły 1. W roku 2007 jeździł w Renault, w latach 2008–2009 w McLarenie, a w sezonach 2010–2011 w Lotusie. Od 2012 jest kierowcą Caterhama. W Formule 1 odniósł jedno zwycięstwo: w Grand Prix Węgier 2008. Karierę zaczynał w kartingu, mając dziesięć lat. W 2001 roku rozpoczął ściganie się samochodami jednomiejscowymi, debiutując w Brytyjskiej Formule Renault 2000. W 2002 roku dołączył do programu Renault Driver Development i zadebiutował w Brytyjskiej Formule 3. Rok później został kierowcą serii World Series by Nissan. W 2003 roku został wicemistrzem, a rok później wywalczył mistrzostwo tej serii. W roku 2005 był kierowcą serii GP2 i zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej kierowców. W 2006 roku został pełnoetatowym kierowcą testowym zespołu Formuły 1, Mild Seven Renault F1 Team. Jako oficjalny kierowca w Formule 1 zadebiutował w 2007 roku w zespole Renault w miejsce Fernando Alonso.

2012-02-16[edytuj | edytuj kod]

Proxima Centauri (łac. proxima – najbliższa) – gwiazda typu czerwony karzeł znajdująca się około 4,22 lat świetlnych (40 bilionów km) od Ziemi, w gwiazdozbiorze Centaura. Została odkryta w 1915 przez Roberta Innesa. Jest najbliższą Słońca gwiazdą, jednak jej blask jest zbyt słaby, aby można ją było dostrzec gołym okiem. Znajduje się w odległości 0,23 roku świetlnego od układu podwójnego Alfa Centauri i może stanowić razem z nim układ potrójny. Dotychczas nie wykryto żadnych ciał krążących wokół Proximy, co wyklucza możliwość istnienia tam brązowych karłów i masywnych planet. Dokładne pomiary prędkości radialnej wykluczyły też obecność superziem w ekosferze, chyba że krążyłyby w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku, z którego ją obserwujemy. Wykrycie mniejszych obiektów wymagałoby dokładniejszych urządzeń pomiarowych, takich jak planowany Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Ponieważ Proxima Centauri jest czerwonym karłem i gwiazdą rozbłyskową, kwestia możliwości istnienia życia na planecie krążącej wokół niej jest dyskusyjna. Niezależnie od tego z powodu swojej bliskości była ona proponowana jako cel lotu międzygwiezdnego.

2012-02-17[edytuj | edytuj kod]

Sergiusz, imię świeckie: Iwan Nikołajewicz Stragorodski, Иван Николаевич Страгородский (ur. 11 stycznia 1867 w Arzamasie, zm. 15 maja 1944 w Moskwie) – dwunasty (de facto trzynasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1943–1944. W 1917 otrzymał godność metropolity szujskiego i włodzimierskiego. Po ukonstytuowaniu się w 1922 Żywej Cerkwi poparł ten ruch i wszedł w skład jego najwyższego organu zarządzającego – Wyższego Zarządu Cerkiewnego. Dwa lata później oficjalnie zerwał z Żywą Cerkwią i stał się bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Tichona, który powierzył mu godność metropolity niżnonowogrodzkiego. W 1925, po śmierci Tichona, a następnie aresztowaniu wyznaczonego przez niego locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego, metropolity krutickiego Piotra, Sergiusz został zgodnie z jego wolą zastępcą locum tenens.

2012-02-18[edytuj | edytuj kod]

Hermogen (ur. ok. 1530 w Kazaniu w Chanacie Kazańskim, zm. 17 lutego 1612 w Moskwie) – drugi (de facto trzeci) patriarcha moskiewski i całej Rusi, cudotwórca, męczennik i święty prawosławny. W 1587 złożył wieczyste śluby mnisze, po czym został wyświęcony na biskupa kazańskiego i astrachańskiego, a następnie podniesiony do godności metropolity. Urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi objął w 1606, po usunięciu z niego Ignacego, współpracującego z Dymitrem Samozwańcem I. Nieformalny kult Hermogena pojawił się natychmiast po jego śmierci. W 1913 Rosyjski Kościół Prawosławny oficjalnie uznał go za świętego kapłana-męczennika (swiaszczennomuczenik). Relikwie patriarchy są przechowywane w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu moskiewskim.

2012-02-19[edytuj | edytuj kod]

William Franklin Graham, Jr, znany jako Billy Graham (ur. 7 listopada 1918) – amerykański ewangelista przebudzeniowy, teolog i antropolog, jeden z najbardziej znanych ewangelistów na świecie i autor bestsellerów. Najbardziej rozpoznawalna postać w protestantyzmie II połowy XX wieku. Bywa nazywany "Bożym ambasadorem", "pastorem Ameryki", "największym chrześcijaninem, jakiego kiedykolwiek wydała Ameryka", "Janem Chrzcicielem", "protestanckim papieżem", "pastorem prezydentów" itd. Jest kaznodzieją zaangażowanym w działalność ewangelizacyjną, podczas której odwiedził wiele krajów świata, w tym państwa komunistyczne takie jak: Węgry, PRL, Związek Radziecki i Koreę Północną. Pochodzi z rodziny prezbiteriańskiej, sam jednak przystąpił do Południowej Konwencji Baptystów. Jest protestanckim kaznodzieją, który przemawiał do największej liczby słuchaczy w historii, pierwszym duchownym, który otrzymał gwiazdę w Hollywood Walk of Fame.

2012-02-20[edytuj | edytuj kod]

Vincent Willem van Gogh (ur. 30 marca 1853, zm. 29 lipca 1890) – holenderski malarz postimpresjonistyczny, którego twórczość dzięki żywej kolorystyce i emocjonalnemu oddziaływaniu wywarła dalekosiężny wpływ na sztukę XX w. Artysta w ciągu swego życia cierpiał na napady lękowe i narastające ataki spowodowane zaburzeniami psychicznymi. Zmarł w wieku 37 lat jako twórca nieznany szerszemu ogółowi, popełniwszy samobójstwo z użyciem broni palnej. Mało doceniany za życia, van Gogh zyskał sławę po śmierci. Dziś jest powszechnie uważany za jednego z największych malarzy w historii, artystę, którego twórczość stanowi istotne źródło sztuki współczesnej. Van Gogh zaczął malować na kilka lat przed ukończeniem 30 roku życia, a swe najbardziej znane dzieła stworzył w ciągu 2 ostatnich lat. Jest autorem ponad 2000 dzieł, w tym: 870 obrazów, 150 akwarel i ponad 1000 rysunków i 133 szkiców listowych. Dziś jego liczne autoportrety, pejzaże, portrety i słoneczniki należą do najbardziej rozpoznawalnych i najdroższych dzieł sztuki na świecie.

2012-02-21[edytuj | edytuj kod]

Codex Petropolitanus purpureus – grecki rękopis Nowego Testamentu, pisany wielką, bardzo regularną majuskułą na pergaminie, paleograficznie datowany na VI wiek. Należy do purpurowych kodeksów uncjalnych Nowego Testamentu (wraz z kodeksami Sinopensis, Rossanensis, Beratinus), pisany jest srebrem i złotem. Stosuje marginalia. Badacze tekstu Nowego Testamentu przyjmują, że tekst rękopisu jest zgodny z bizantyjską tradycją tekstualną, ale zawiera też warianty obce dla tej tradycji oraz takie, które nie są potwierdzone przez żadną tradycję tekstualną. Kodeks ten cieszy się umiarkowanym zainteresowaniem ze strony krytyków tekstu, a w wydaniach krytycznych cytowany jest w przypisach. Poszczególne partie kodeksu odkrywane były stopniowo i następnie z sobą identyfikowane. Nie obeszło się przy tym bez prób łączenia z innymi rękopisami (z Wiedeńską Genesis). Rękopis w dalszym ciągu posiada liczne braki, różne jego partie przechowywane są w ośmiu bibliotekach świata oraz w prywatnej kolekcji. 4/5 kodeksu znajduje się dziś w Petersburgu, stąd nazwa. Istniejące opracowania kodeksu dotyczą poszczególnych jego partii. W 2002 roku ukazało się jego wydanie facsimile.

2012-02-22[edytuj | edytuj kod]

Heikki Johannes Kovalainen (ur. 19 października 1981 w Suomussalmi) – fiński kierowca wyścigowy. Od 2007 roku jest kierowcą Formuły 1. W roku 2007 jeździł w Renault, w latach 2008–2009 w McLarenie, a w sezonach 2010–2011 w Lotusie. Od 2012 jest kierowcą Caterhama. W Formule 1 odniósł jedno zwycięstwo: w Grand Prix Węgier 2008. Karierę zaczynał w kartingu, mając dziesięć lat. W 2001 roku rozpoczął ściganie się samochodami jednomiejscowymi, debiutując w Brytyjskiej Formule Renault 2000. W 2002 roku dołączył do programu Renault Driver Development i zadebiutował w Brytyjskiej Formule 3. Rok później został kierowcą serii World Series by Nissan. W 2003 roku został wicemistrzem, a rok później wywalczył mistrzostwo tej serii. W roku 2005 był kierowcą serii GP2 i zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej kierowców. W 2006 roku został pełnoetatowym kierowcą testowym zespołu Formuły 1, Mild Seven Renault F1 Team. Jako oficjalny kierowca w Formule 1 zadebiutował w 2007 roku w zespole Renault w miejsce Fernando Alonso.

2012-02-23[edytuj | edytuj kod]

Proxima Centauri (łac. proxima – najbliższa) – gwiazda typu czerwony karzeł znajdująca się około 4,22 lat świetlnych (40 bilionów km) od Ziemi, w gwiazdozbiorze Centaura. Została odkryta w 1915 przez Roberta Innesa. Jest najbliższą Słońca gwiazdą, jednak jej blask jest zbyt słaby, aby można ją było dostrzec gołym okiem. Znajduje się w odległości 0,23 roku świetlnego od układu podwójnego Alfa Centauri i może stanowić razem z nim układ potrójny. Dotychczas nie wykryto żadnych ciał krążących wokół Proximy, co wyklucza możliwość istnienia tam brązowych karłów i masywnych planet. Dokładne pomiary prędkości radialnej wykluczyły też obecność superziem w ekosferze, chyba że krążyłyby w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku, z którego ją obserwujemy. Wykrycie mniejszych obiektów wymagałoby dokładniejszych urządzeń pomiarowych, takich jak planowany Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Ponieważ Proxima Centauri jest czerwonym karłem i gwiazdą rozbłyskową, kwestia możliwości istnienia życia na planecie krążącej wokół niej jest dyskusyjna. Niezależnie od tego z powodu swojej bliskości była ona proponowana jako cel lotu międzygwiezdnego.

2012-02-24[edytuj | edytuj kod]

Pokrzywa zwyczajna – gatunek rośliny z rodziny pokrzywowatych. Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji, Afryce Północnej, Ameryce Północnej, a zawleczona została także na inne obszary i kontynenty. Rośnie w wilgotnych lasach i zaroślach oraz bardzo często, jako gatunek synantropijny, na żyznych siedliskach ruderalnych. Pokrzywa zwyczajna jest użytkowana na wiele sposobów – jest rośliną leczniczą i kosmetyczną, jadalną i paszową, dostarcza także włókien, barwnika i jest użytkowana w ogrodnictwie. Pokrzywa odgrywa też rolę w ludzkiej kulturze duchowej. Z powodu obecności kłująco-parzących włosków powoduje bolesne podrażnienia skóry ludzi i zwierząt.

2012-02-25[edytuj | edytuj kod]

Kodeks Amiatyński - rękopis łacińskiej Biblii, w przekładzie Wulgaty, w wydaniach krytycznych oznaczany symbolem A. Jest najwcześniejszym zachowanym rękopisem z pełnym tekstem Biblii. Datowany jest na początek VIII wieku i uchodzi za najdokładniejszą kopię tekstu św. Hieronima. Już w wieku XIX oceniono, że jest najlepszym rękopisem Wulgaty, a jego tekst służy za podstawę dla wszelkich jej wydań. Nazwa Amiatinus pochodzi od góry Amiata w Toskanii. Kodeks powstał w klasztorze Wearmouth-Jarrow, w ówczesnej Nortumbrii, a skopiowany został z rękopisów przywiezionych z Włoch. Wkrótce potem znalazł się w klasztorze San Salvatore na górze Amiata w Toskanii, gdzie pozostał do 1786 roku, po czym przekazano go Bibliotece Laurenziana we Florencji, gdzie od tamtej pory jest przechowywany.

2012-02-26[edytuj | edytuj kod]

Agatha Christie: I nie było już nikogo – komputerowa gra przygodowa typu point-and-click stworzona przez AWE Productions i opublikowana w 2005 przez The Adventure Company na platformę Microsoft Windows. Gra to kryminalna opowieść stworzona na podstawie powieści Agathy Christie Dziesięciu małych Murzynków. Dziewięć postaci, w tym sterowany przez gracza Patrick Narracott, spotyka się podczas podróży na wyspę Shipwreck. Na wyspie poznają oni pozostałą dwójkę bohaterów – służących, po czym rozpoczyna się właściwa fabuła gry. Główne różnice pomiędzy książką a grą to wprowadzenie nowej postaci – sterowanego przez gracza Patricka Norracotta, a także różne możliwe zakończenia. W związku z połączeniami między fabułą powieści i programu amerykańska wersja gry jest sprzedawana wraz z książką Agathy Christie.

2012-02-27[edytuj | edytuj kod]

Vincent Willem van Gogh (ur. 30 marca 1853, zm. 29 lipca 1890) – holenderski malarz postimpresjonistyczny, którego twórczość dzięki żywej kolorystyce i emocjonalnemu oddziaływaniu wywarła dalekosiężny wpływ na sztukę XX w. Artysta w ciągu swego życia cierpiał na napady lękowe i narastające ataki spowodowane zaburzeniami psychicznymi. Zmarł w wieku 37 lat jako twórca nieznany szerszemu ogółowi, popełniwszy samobójstwo z użyciem broni palnej. Mało doceniany za życia, van Gogh zyskał sławę po śmierci. Dziś jest powszechnie uważany za jednego z największych malarzy w historii, artystę, którego twórczość stanowi istotne źródło sztuki współczesnej. Van Gogh zaczął malować na kilka lat przed ukończeniem 30 roku życia, a swe najbardziej znane dzieła stworzył w ciągu 2 ostatnich lat. Jest autorem ponad 2000 dzieł, w tym: 870 obrazów, 150 akwarel i ponad 1000 rysunków i 133 szkiców listowych. Dziś jego liczne autoportrety, pejzaże, portrety i słoneczniki należą do najbardziej rozpoznawalnych i najdroższych dzieł sztuki na świecie.

2012-02-28[edytuj | edytuj kod]

McLaren M2B – samochód Formuły 1, pierwszy bolid zespołu McLaren, zaprojektowany przez Robina Herda, używany w sezonie 1966. Został stworzony w 1965 na podstawie prototypowego modelu McLaren M2A. Do stworzenia samochodu użyto innowacyjnego laminatu Mallite. Bolid był napędzany silnikami Ford i Serenissima, które miały jednak słabą moc. M2B miały też problemy z niezawodnością. Kierowany przez założyciela zespołu Bruce'a McLarena, M2B zgłaszany był do sześciu Grand Prix, startując w czterech. Pierwszy punkt zdobył podczas Grand Prix Wielkiej Brytanii, a kolejne dwa w Grand Prix Stanów Zjednoczonych.

2012-02-29[edytuj | edytuj kod]

Heikki Johannes Kovalainen (ur. 19 października 1981 w Suomussalmi) – fiński kierowca wyścigowy. Od 2007 roku jest kierowcą Formuły 1. W roku 2007 jeździł w Renault, w latach 2008–2009 w McLarenie, a w sezonach 2010–2011 w Lotusie. Od 2012 jest kierowcą Caterhama. W Formule 1 odniósł jedno zwycięstwo: w Grand Prix Węgier 2008. Karierę zaczynał w kartingu, mając dziesięć lat. W 2001 roku rozpoczął ściganie się samochodami jednomiejscowymi, debiutując w Brytyjskiej Formule Renault 2000. W 2002 roku dołączył do programu Renault Driver Development i zadebiutował w Brytyjskiej Formule 3. Rok później został kierowcą serii World Series by Nissan. W 2003 roku został wicemistrzem, a rok później wywalczył mistrzostwo tej serii. W roku 2005 był kierowcą serii GP2 i zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej kierowców. W 2006 roku został pełnoetatowym kierowcą testowym zespołu Formuły 1, Mild Seven Renault F1 Team. Jako oficjalny kierowca w Formule 1 zadebiutował w 2007 roku w zespole Renault w miejsce Fernando Alonso.