Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1788 i 1789 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1789 roku

Państwo	Stany Zjednoczone
Rodzaj	wybory prezydenckie
Data przeprowadzenia	styczeń 1789 (głosowanie powszechne) 4 lutego 1789 (Kolegium Elektorów)
Podstawa prawna	Konstytucja Stanów Zjednoczonych
Głosowanie
Wyniki wyborów prezydenckich (% głosów elektorskich): Washington 100% Adams 49% Jay 13% Harrison 8,7% Rutledge 8,7% Hancock 5,8% Clinton 4,3%
Frekwencja: 1%
poprzednie: brak następne: 1792

Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1789 roku. Liczba na mapie określa liczbę głosów stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1789 roku – pierwsze wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych, których zwycięzcą został George Washington. Na wiceprezydenta wybrany został John Adams. Wcześniej Stany Zjednoczone nie miały prezydenta, choć ograniczona władza wykonawcza należała do prezydenta Kongresu Kontynentalnego.

Tło historyczne

Uchwalona podczas Konwencji w Filadelfii, Konstytucja USA, która zastąpiła istniejące Artykuły konfederacji, określała pośredni sposób wyboru prezydenta i wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych. 4 września 1787 roku Komisja Spraw Niedokończonych przedstawiła projekt, w którym zalecała by szefa władzy wykonawczej wybierano poprzez delegatów w organie zwanym Kolegium Elektorów. Ostatecznie tak skonstruowany projekt Konstytucji został ratyfikowany 25 lipca 1788 roku. Datę wyborów prezydenckich ustalono na styczeń 1789 roku.

Kandydaci

Federaliści

• 
  George Washington
• 
  John Adams
• 
  John Jay
• John Rutledge
  John Rutledge
• 
  John Hancock
• 
  Samuel Huntington
• 
  Benjamin Lincoln

Antyfederaliści

• 
  George Clinton

Przebieg głosowania

Po przeprowadzeniu głosowania powszechnego, w którym wzięło udział 38 tysięcy wyborców, 4 lutego 1789 roku odbyło się głosowanie Kolegium elektorskiego. Głównych kandydatem był jeden z architektów Konstytucji podczas Konwencji Filadelfijskiej – sympatyzujący z federalistami George Washington. Z uwagi na brak systemu partyjnego w zasadzie nie miał on żadnego kontrkandydata. Aby wygrać w głosowaniu potrzebował on 35 głosów, natomiast otrzymał wszystkie 69. Głosowanie na wiceprezydenta nie było oddzielone (każdy elektor oddawał dwa głosy – na prezydenta i wiceprezydenta, jednak bez rozróżnienia), dlatego drugie miejsce w wyborach zajął federalista – John Adams, otrzymując 34 głosy. Kolejne miejsca zajęli: John Jay (9 głosów), Robert H. Harrisom i John Rutledge (po 6 głosów) oraz John Hancock (4 głosy). Pozostali kandydaci uzyskali 1 lub 2 głosy.

Washington stał się pierwszym prezydentem Stanów Zjednoczonych i został zaprzysiężony 30 kwietnia 1789 roku w ówczesnej stolicy – Nowym Jorku.

Stan \ Kandydat	George Washington	John Adams	John Jay	Robert H. Harrison	John Rutledge	John Hancock	George Clinton	Samuel Huntington	John Milton	James Armstrong	Benjamin Lincoln	Edward Telfair	Razem
Connecticut	7	5	-	-	-	-	-	2	-	-	-	-	7
Delaware	3	-	3	-	-	-	-	-	-	-	-	-	3
Georgia	5	-	-	-	-	-	-	-	2	1	1	1	5
Karolina Południowa	7	-	-	-	6	1	-	-	-	-	-	-	7
Maryland	6	-	-	6	-	-	-	-	-	-	-	-	6
Massachusetts	10	10	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	10
New Hampshire	5	5	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	5
New Jersey	6	1	5	-	-	-	-	-	-	-	-	-	6
Pensylwania	10	8	-	-	-	2	-	-	-	-	-	-	10
Wirginia	10	5	1	-	-	1	3	-	-	-	-	-	10
Łącznie	69	34	9	6	6	4	3	2	2	1	1	1	69

Bibliografia

• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.). Brak numerów stron w książce
• Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: 1. Brak numerów stron w książce
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.). Brak numerów stron w książce