Wybory uzupełniające do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Okręgi, w których odbyły się wybory uzupełniające do Senatu VIII kadencji

Wybory uzupełniające do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencji (2011–2015) odbyły się cztery razy: 21 kwietnia 2013 (okręg nr 73), 8 września 2013 (okręg nr 55), 7 września 2014 (okręgi nr 47, 73 i 82) i 8 lutego 2015 (okręg nr 75). Do obsadzenia było sześć wakujących mandatów. W dwóch przypadkach przyczyną była śmierć senatorów wybranych w 2011, w dwóch kolejnych – wybór do Parlamentu Europejskiego w 2014, w jednym – wybór na urząd marszałka województwa, w dalszym – zrzeczenie się mandatu, w związku z powołaniem na członka Komisji Europejskiej.

We wszystkich wyborach zwyciężyli przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości, w czterech przypadkach broniąc mandatów posiadanych wcześniej przez tę partię i w dwóch przejmując je od Platformy Obywatelskiej.

Lista wyborów uzupełniających do Senatu VIII kadencji[edytuj | edytuj kod]

Okręg Data Były senator[a] Wybrany senator[a] Frekwencja Przyczyna
73 21 kwietnia 2013 Antoni Motyczka (PO) Bolesław Piecha (PiS) 11,14% śmierć[1]
55 8 września 2013 Władysław Ortyl (PiS) Zdzisław Pupa (PiS) 15,84% wybór na Marszałka Województwa Podkarpackiego[2]
47 7 września 2014 Henryk Górski (PiS) Maria Koc (PiS) 6,62% śmierć[3]
73 Bolesław Piecha (PiS) Izabela Kloc (PiS) 9,44% wybór na posła do Parlamentu Europejskiego[4]
82 Beata Gosiewska (PiS) Jarosław Rusiecki (PiS) 7,33%
75 8 lutego 2015 Elżbieta Bieńkowska (PO) Czesław Ryszka (PiS) 7,34% zrzeczenie się mandatu[5][b]

Przyczyny zarządzania wyborów uzupełniających[edytuj | edytuj kod]

Podstawą prawną zarządzenia wyborów uzupełniających do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencji była Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277).

Zgodnie z art. 279 w razie utraty mandatu przez senatora Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zarządzał przeprowadzenie wyborów uzupełniających w okręgu, z którego został on wybrany, w ciągu 3 miesięcy od dnia stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senatora. Wyborów uzupełniających nie przeprowadzano w okresie 6 miesięcy przed dniem, w którym upływał termin zarządzenia wyborów do Sejmu. Głosowanie przeprowadzano wyłącznie na terytorium kraju.

Wygaśnięcie mandatu senatora niezwłocznie stwierdzał Marszałek Senatu w formie obwieszczenia w następujących wypadkach:

  • śmierci senatora;
  • utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów;
  • pozbawienia mandatu prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
  • zrzeczenia się mandatu;
  • zajmowania w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których, stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo ustaw, nie można łączyć z mandatem senatora (z wyjątkiem[jakim?]);
  • objęcia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej;
  • powołania w toku kadencji na stanowisko lub powierzenia funkcji, których, stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo ustaw, nie można łączyć ze sprawowaniem mandatu senatora;
  • wyboru w toku kadencji na posła do Parlamentu Europejskiego.

Wybory uzupełniające 21 kwietnia 2013 (okręg nr 73)[edytuj | edytuj kod]

Okręg wyborczy nr 73 na tle Polski

Wybory uzupełniające do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w okręgu nr 73, które odbyły się 21 kwietnia 2013, zostały zarządzone postanowieniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 19 lutego 2013[6] z powodu śmierci Antoniego Motyczki (24 stycznia 2013). Przeprowadziła je Okręgowa Komisja Wyborcza w Katowicach.

Mandat senatorski uzyskał Bolesław Piecha – utracił przy tym mandat posła, który zdobył w wyborach w 2011.

Kalendarz wyborczy[edytuj | edytuj kod]

  • do 2 marca 2013 – zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej: przez organ partii politycznej o utworzeniu komitetu wyborczego; przez pełnomocnika wyborczego o utworzeniu koalicyjnego komitetu wyborczego lub o utworzeniu komitetu wyborczego wyborców,
  • do 12 marca 2013 do godz. 24:00 – zgłaszanie kandydatów na senatora w celu zarejestrowania,
  • 19 kwietnia 2013 o godz. 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej,
  • 21 kwietnia 2013, godz. 7:00–21:00 – głosowanie[6].

Kandydaci[edytuj | edytuj kod]

Swoje kandydatury zarejestrowali[7]:

  1. Mirosław Duży (Platforma Obywatelska),
  2. Grażyna Kohut (Polskie Stronnictwo Ludowe),
  3. Janusz Korwin-Mikke (Nowa Prawica – Janusza Korwin-Mikke) – były poseł,
  4. Józef Makosz (KWW Józefa Makosza),
  5. Piotr Masłowski (KWW Piotra Masłowskiego),
  6. Bolesław Piecha (Prawo i Sprawiedliwość) – poseł, były wiceminister zdrowia,
  7. Paweł Polok (KWW Autonomia dla Ziemi Śląskiej),
  8. Krzysztof Sajewicz (Sojusz Lewicy Demokratycznej).

Okręgowa Komisja Wyborcza odmówiła rejestracji kandydatur Demokracji Bezpośredniej i KWW Kochających Śląsk z powodu nieuzyskania przez kandydatów poparcia prawidłowo złożonych podpisów 2000 wyborców[7].

Józef Makosz i Paweł Polok kandydowali w poprzednich wyborach w tym okręgu (październik 2011).

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Zwycięzcy wyborów w poszczególnych gminach:

     Bolesław Piecha

     Mirosław Duży

     Paweł Polok

     Józef Makosz

Kandydat Komitet wyborczy Głosów
Liczba % +/–
Bolesław Piecha Prawo i Sprawiedliwość 7769 28,48 +6,30
Józef Makosz KWW Józefa Makosza 5345 19,59 +4,72
Mirosław Duży Platforma Obywatelska RP 4913 18,01 –16,10
Paweł Polok KWW Autonomia dla Ziemi Śląskiej 3578 13,12 –8,80
Grażyna Kohut Polskie Stronnictwo Ludowe 2280 8,36
Janusz Korwin-Mikke Nowa Prawica – Janusza Korwin-Mikke 2160 7,92
Krzysztof Sajewicz Sojusz Lewicy Demokratycznej 775 2,84
Piotr Masłowski KWW Piotra Masłowskiego 459 1,68
Frekwencja: 11,14%
Liczba głosów ważnych: 27 279 (99,17%)
Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza

Wybory uzupełniające 8 września 2013 (okręg nr 55)[edytuj | edytuj kod]

Okręg wyborczy nr 55 na tle Polski

Wybory uzupełniające do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w okręgu nr 55, które odbyły się 8 września 2013, zostały zarządzone postanowieniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 4 lipca 2013[8] z powodu wyboru Władysława Ortyla na urząd marszałka województwa podkarpackiego (27 maja 2013). Przeprowadziła je Okręgowa Komisja Wyborcza w Rzeszowie.

Mandat senatorski uzyskał Zdzisław Pupa, który zasiadał już w izbie wyższej w latach 2007–2011.

Kalendarz wyborczy[edytuj | edytuj kod]

  • do 20 lipca 2013 – zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej: przez organ partii politycznej o utworzeniu komitetu wyborczego; przez pełnomocnika wyborczego o utworzeniu koalicyjnego komitetu wyborczego lub o utworzeniu komitetu wyborczego wyborców,
  • do 30 lipca 2013 do godz. 24:00 – zgłaszanie kandydatów na senatora w celu zarejestrowania,
  • 6 września 2013 o godz. 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej,
  • 8 września 2013, godz. 7:00–21:00 – głosowanie[8].

Kandydaci[edytuj | edytuj kod]

Swoje kandydatury zarejestrowali[9]:

  1. Ireneusz Dzieszko (KWW Prawica Podkarpacka),
  2. Józef Habrat (Samoobrona),
  3. Ewa Kantor (KWW Ewy Kantor) – była posłanka,
  4. Mariusz Kawa (KKW Platforma ObywatelskaPolskie Stronnictwo Ludowe),
  5. Andrzej Marciniec (Polska Jest Najważniejsza),
  6. Zdzisław Pupa (Prawo i Sprawiedliwość) – były poseł, były senator,
  7. Kazimierz Ziobro (Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro) – poseł.

Mariusz Kawa kandydował w poprzednich wyborach w tym okręgu (październik 2011).

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Kandydat Komitet wyborczy Głosów
Liczba % +/–
Zdzisław Pupa Prawo i Sprawiedliwość 35 640 60,48 +11,31
Mariusz Kawa KKW Platforma ObywatelskaPolskie Stronnictwo Ludowe 12 495 21,33 –15,20[c]
Kazimierz Ziobro Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro 6494 11,09
Ewa Kantor KWW Ewy Kantor 1617 2,76
Ireneusz Dzieszko KWW Prawica Podkarpacka 1318 2,25
Andrzej Marciniec Polska Jest Najważniejsza 772 1,32
Józef Habrat Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej 247 0,42
Frekwencja: 15,84%
Liczba głosów ważnych: 58 583 (98,37%)
Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza

Wybory uzupełniające 7 września 2014 (okręgi nr 47, 73 i 82)[edytuj | edytuj kod]

Wybory uzupełniające do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, które odbyły się 7 września 2014, zostały zarządzone postanowieniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 25 czerwca 2014[10]:

Mandaty senatorskie uzyskali: Maria Koc, Izabela Kloc i Jarosław Rusiecki (dwoje ostatni utracili przy tym mandaty poselskie, które zdobyli w wyborach w 2011).

Kalendarz wyborczy[edytuj | edytuj kod]

  • do 19 lipca 2014 – zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej: przez organ partii politycznej o utworzeniu komitetu wyborczego; przez pełnomocnika wyborczego o utworzeniu koalicyjnego komitetu wyborczego lub o utworzeniu komitetu wyborczego wyborców,
  • do 29 lipca 2014 do godz. 24:00 – zgłaszanie kandydatów na senatora w celu zarejestrowania,
  • 5 września 2014 o godz. 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej,
  • 7 września 2014, godz. 7:00–21:00 – głosowanie[10].

Okręg nr 47[edytuj | edytuj kod]

Okręg wyborczy nr 47 na tle Polski

Kandydaci[edytuj | edytuj kod]

Swoje kandydatury zarejestrowali[11]:

  1. Krzysztof Bosak (KWW Ruch Narodowy) – były poseł,
  2. Andrzej Gorayski (Demokracja Bezpośrednia),
  3. Dariusz Jaszczuk (Platforma Obywatelska),
  4. Maria Koc (Prawo i Sprawiedliwość) – radna sejmiku mazowieckiego,
  5. Zdzisław Litwińczuk (Partia Demokratyczna – demokraci.pl),
  6. Zbigniew Stąsiek (Sojusz Lewicy Demokratycznej).

Swoje kandydatury wycofali Cezary Jaworski (Nowa Prawica – Janusza Korwin-Mikke) i Bartłomiej Bodio (Polskie Stronnictwo Ludowe), odpowiednio 29 i 31 lipca 2014[11].

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Kandydat Komitet wyborczy Głosów
Liczba % +/–
Maria Koc Prawo i Sprawiedliwość 9832 58,35 +19,53
Dariusz Jaszczuk Platforma Obywatelska RP 4855 28,81 +3,06
Krzysztof Bosak Ruch Narodowy 1082 6,42
Zbigniew Stąsiek Sojusz Lewicy Demokratycznej 666 3,95
Zdzisław Litwińczuk Partia Demokratyczna – demokraci.pl 226 1,34
Andrzej Gorayski Demokracja Bezpośrednia 188 1,12
Frekwencja: 6,62%
Liczba głosów ważnych: 16 849 (98,71%)
Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza

Okręg nr 73[edytuj | edytuj kod]

Okręg wyborczy nr 73 na tle Polski

Kandydaci[edytuj | edytuj kod]

Swoje kandydatury zarejestrowali[12]:

  1. Piotr Chmielowski (Sojusz Lewicy Demokratycznej) – poseł,
  2. Izabela Kloc (Prawo i Sprawiedliwość) – posłanka, była radna sejmiku śląskiego,
  3. Marek Krząkała (Platforma Obywatelska) – poseł,
  4. Maciej Urbańczyk (Nowa Prawica – Janusza Korwin-Mikke).

Okręgowa Komisja Wyborcza odmówiła rejestracji kandydatur Pawła Helisa (KWW „Kochających Śląsk”) i Jacka Lanusznego (Ruch Narodowy)[12].

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Zwycięzcy wyborów w poszczególnych gminach:

     Izabela Kloc

     Marek Krząkała

Kandydat Komitet wyborczy Głosów
Liczba % +/–
Izabela Kloc Prawo i Sprawiedliwość 11 146 48,56 +20,08
Marek Krząkała Platforma Obywatelska RP 9665 42,11 +24,10
Maciej Urbańczyk Nowa Prawica – Janusza Korwin-Mikke 1218 5,31 –1,60
Piotr Chmielowski Sojusz Lewicy Demokratycznej 922 4,01 +2,47
Frekwencja: 9,44%
Liczba głosów ważnych: 22 951 (98,94%)
Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza

Okręg nr 82[edytuj | edytuj kod]

Okręg wyborczy nr 82 na tle Polski

Kandydaci[edytuj | edytuj kod]

Swoje kandydatury zarejestrowali[13]:

  1. Kazimierz Jesionek (Sojusz Lewicy Demokratycznej),
  2. Kazimierz Kotowski (Polskie Stronnictwo Ludowe) – były radny sejmiku świętokrzyskiego, były członek zarządu województwa świętokrzyskiego,
  3. Małgorzata Marenin (Demokracja Bezpośrednia),
  4. Zbigniew Pacelt (Platforma Obywatelska) – poseł,
  5. Jarosław Rusiecki (Prawo i Sprawiedliwość) – poseł,
  6. Jacek Wójcicki (Nowa Prawica – Janusza Korwin-Mikke).

Okręgowa Komisja Wyborcza odmówiła rejestracji kandydatury Jana Grudniewskiego (Polski Ruch Uwłaszczeniowy)[13].

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Kandydat Komitet wyborczy Głosów
Liczba % +/–
Jarosław Rusiecki Prawo i Sprawiedliwość 10 098 37,04 –0,48
Kazimierz Kotowski Polskie Stronnictwo Ludowe 9737 35,71 +13,06
Zbigniew Pacelt Platforma Obywatelska RP 3817 14,00
Kazimierz Jesionek Sojusz Lewicy Demokratycznej 1950 7,15 –9,83
Jacek Wójcicki Nowa Prawica – Janusza Korwin-Mikke 1338 4,91
Małgorzata Marenin Demokracja Bezpośrednia 325 1,19
Frekwencja: 7,33%
Liczba głosów ważnych: 27 265 (98,28%)
Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza

Wybory uzupełniające 8 lutego 2015 (okręg nr 75)[edytuj | edytuj kod]

Okręg wyborczy nr 75 na tle Polski

Wybory uzupełniające do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w okręgu nr 75, które odbyły się 8 lutego 2015, zostały zarządzone postanowieniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 1 grudnia 2014[14] z powodu zrzeczenia się mandatu przez Elżbietę Bieńkowską (31 października 2014) po jej wyborze na członka Komisji Europejskiej. Przeprowadziła je Okręgowa Komisja Wyborcza w Katowicach.

Mandat senatorski zdobył Czesław Ryszka, który zasiadał już w izbie wyższej w latach 2005 i 2006–2011.

Kalendarz wyborczy[edytuj | edytuj kod]

  • do 20 grudnia 2014 – zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej: przez organ partii politycznej o utworzeniu komitetu wyborczego; przez pełnomocnika wyborczego o utworzeniu koalicyjnego komitetu wyborczego lub o utworzeniu komitetu wyborczego wyborców,
  • do 30 grudnia 2014 do godz. 24:00 – zgłaszanie kandydatów na senatora w celu zarejestrowania,
  • 6 lutego 2015 o godz. 24:00 – zakończenie kampanii wyborczej,
  • 8 lutego 2015, godz. 7:00–21:00 – głosowanie[14].

Kandydaci[edytuj | edytuj kod]

Swoje kandydatury zarejestrowali[15]:

  1. Dariusz Dyrda (KWW Ze Śląska – Nie z Partii) – działacz Ruchu Autonomii Śląska,
  2. Michał Gramatyka (Platforma Obywatelska) – radny sejmiku śląskiego,
  3. Czesław Ryszka (Prawo i Sprawiedliwość) – były poseł, były senator.

Dariusz Dyrda kandydował w poprzednich wyborach w tym okręgu (październik 2011).

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Kandydat Komitet wyborczy Głosów
Liczba % +/–
Czesław Ryszka Prawo i Sprawiedliwość 8541 56,57
Michał Gramatyka Platforma Obywatelska RP 4452 29,49 –15,75
Dariusz Dyrda KWW Ze Śląska – Nie z Partii 2104 13,94
Frekwencja: 7,34%
Liczba głosów ważnych: 15 097 (98,85%)
Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b W nawiasie podano skrót nazwy komitetu wyborczego, który zgłosił do wyborów danego kandydata.
  2. Elżbieta Bieńkowska zrzekła się mandatu w związku z powołaniem na członka Komisji Europejskiej (Decyzja Rady Europejskiej z dnia 23 października 2014 r. w sprawie mianowania Komisji Europejskiej Dz. Urz. UE L 311 z 23.10.2014).
  3. W porównaniu z odsetkiem głosów oddanych na kandydata PSL w 2011.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Postanowienie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senatora Antoniego Motyczki (M.P. z 2013 r. poz. 70).
  2. Postanowienie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senatora Władysława Ortyla (M.P. z 2013 r. poz. 560).
  3. Postanowienie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 czerwca 2014 r. w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senatora Henryka Górskiego (M.P. z 2014 r. poz. 477).
  4. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 maja 2014 r. o wynikach wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego przeprowadzonych w dniu 25 maja 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 692).
  5. Postanowienie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 listopada 2014 r. w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senator Elżbiety Bieńkowskiej (M.P. z 2014 r. poz. 1145).
  6. a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie zarządzenia wyborów uzupełniających do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2013 r. poz. 256).
  7. a b Wykaz komitetów, które dokonały zgłoszenia kandydatów w wyborach uzupełniających do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w okręgu nr 73, zarządzonych na 21 kwietnia 2013 r.. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2013-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-24)].
  8. a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie zarządzenia wyborów uzupełniających do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2013 r. poz. 787).
  9. Komitety wyborcze, które dokonały zgłoszenia kandydata na senatora w wyborach uzupełniających w okręgu wyborczym nr 55 do Senatu RP zarządzonych na dzień 8 września 2013 r.. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2013-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)].
  10. a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 czerwca 2014 r. w sprawie zarządzenia wyborów uzupełniających do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2014 r. poz. 859).
  11. a b Komitety wyborcze, które dokonały zgłoszenia kandydata na senatora w wyborach uzupełniających do Senatu RP w okręgu nr 47, zarządzonych na dzień 7 września 2014. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2014-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-12)].
  12. a b Komitety wyborcze, które dokonały zgłoszenia kandydata na senatora w wyborach uzupełniających do Senatu RP w okręgu nr 73, zarządzonych na dzień 7 września 2014. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2014-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-12)].
  13. a b Komitety wyborcze, które dokonały zgłoszenia kandydatów na senatora w wyborach uzupełniających do Senatu RP w województwie świętokrzyskim w okręgu wyborczym nr 82, zarządzonych na dzień 7 września 2014 r.. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2014-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-12)].
  14. a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 grudnia 2014 r. w sprawie zarządzenia wyborów uzupełniających do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1732).
  15. Komitety wyborcze, które dokonały zgłoszenia kandydatów na senatora w wyborach uzupełniających do Senatu RP w okręgu nr 75, zarządzonych na dzień 8 lutego 2015 r.. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2015-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-09)].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]