Bitwa pod Głuszcem
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
9–10 czerwca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | |||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Bitwa pod Głuszcem – część wielkiej bitwy nad Berezyną; walki polskiego 63 pułku piechoty z oddziałem Armii Czerwonej toczone w ramach polskiej kontrofensywy nad Berezyną w okresie wojny polsko-bolszewickiej pod wsią Głuszec.
Przebieg działań[edytuj | edytuj kod]
Sytuacja ogólna[edytuj | edytuj kod]
14 maja 1920 ruszyła sowiecka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[1][2]. 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów polskich 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie[3]. Wykonująca uderzenie pomocnicze 16 Armia Nikołaja Sołłohuba[4] zaatakowała oddziały 4 Armii gen. Stanisława Szeptyckiego i podjęła próbę sforsowania Berezyny pod Murawą[b] i Żukowcem[c] oraz pod Żarnówkami[d] i Niehoniczami[e][5][6]. Wobec skomplikowanej sytuacji operacyjnej, 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich w kierunku zachodnim[7].
Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego postanowiło rozstrzygnąć sytuację nad Berezyną w sposób zaczepny. Dowodzenie przejął naczelny wódz marsz. Józef Piłsudski. Wojska gen. Szeptyckiego szykowały się do natarcia[8].
1 czerwca ruszyła polska kontrofensywa Armii Rezerwowej oraz 1. i 4 Armii skierowana przeciw wojskom sowieckiego Frontu Zachodniego[9].
Działania pod Głuszcem[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec maja 63 pułk piechoty obsadził pozycje nad Dnieprem pod Rzeczycą. Polacy dokonywali częstych wypadów za rzekę[10].
W nocy 9 czerwca dwie grupy wypadowe pod dowództwem ppor. Leonarda Simona i ppor. Władysława Langego (92 żołnierzy z 11 i 12 kompanii) przeprawiły się przez Dniepr na kierunku 9 kompanii i maszerowały na Głuszec. Obchodząc wioskę od północy, Polacy napotkali odpoczywającą sowiecką kolumnę amunicyjną. Nieprzyjaciel, zaskoczony we śnie, bronił się mimo to zacięcie, ale kolumnę w bardzo krótkim czasie zniszczono. Maszerując dalej, uderzono na Głuszec. Tu Sowieci zdążyli już zorganizować obronę. Walki trwały kilka godzin i zakończyły się sukcesem Polaków[11].
Bilans walk[edytuj | edytuj kod]
W wypadzie na Głuszec zniszczono kolumnę amunicyjną, rozbito oddział broniący wsi i wzięto do niewoli 77 jeńców w tym jednego oficera. Sukces okupiono stratą 2 poległych i 5 rannych[10]. W boju wyróżnił się szer. Józef Wierzchowski, który będąc ranny walczył dalej, porywając za sobą drugich i dając im przykład męstwa[11].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Miejscowość na Białorusi, na północ od Rzeczycy, na wschodnim brzegu Dniepru
- ↑ Obecnie Мурава, rejon berezyński.
- ↑ Żukowiec, nad rzeką Berezyną, gm. Dymitrowicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 847., obecnie Жукавец, rejon berezyński.
- ↑ Żarnówki, wś przy ujściu rzeki Żarnówki do Berezyny, powiat ihumeński, gm. Pohost, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 626., obecnie Жорнаўка, rejon berezyński.
- ↑ Niehnicze ob. Niehoncze, powiat ihumeński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 76., obecnie Нягонічы, rejon berezyński.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 33.
- ↑ Szeptycki 2016 ↓, s. 25.
- ↑ Piłsudski i Tuchaczewski 1989 ↓, s. 145.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 42.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 33.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 45.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 34.
- ↑ Przybylski 1930 ↓, s. 145.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 172.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 135.
- ↑ a b Tomaszewski 1929 ↓, s. 16.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Józef Piłsudski, Michaił Tuchaczewski: „Rok 1920”. „Pochód za Wisłę”. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1989. ISBN 83-218-0777-1.
- Stefan Pomarański: Pierwsza wojna polska (1918–1920). Zbiór wojennych komunikatów prasowych Sztabu Generalnego, uzupełniony komunikatami Naczelnej Komendy we Lwowie i Dowództwa Głównego Wojska Polskiego w Poznaniu. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1920.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Stanisław Szeptycki: Front Litewsko-Białoruski; 10 marca 1919 – 30 lipca 1920. Warszawa: Wydawnictwo 2 Kolory. Sp.z o.o; Fundacja Patriotyczna Serenissima, 2016. ISBN 978-83-64649-19-6.
- Aleksander Tomaszewski: Zarys historji wojennej pułków polskich 1918–1920. 63 Toruński pułk piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929.1
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.