Beatrycze (królowa Holandii)

Beatrycze
	Królowa Niderlandów
Okres	od 30 kwietnia 1980; do 30 kwietnia 2013
Koronacja	30 kwietnia 1980
Poprzednik	Juliana Oranje-Nassau
Następca	Wilhelm-Aleksander
	Dane biograficzne
Dynastia	Oranje-Nassau
Data i miejsce urodzenia	31 stycznia 1938 ; Baarn
Ojciec	Bernhard Lippe-Biesterfeld
Matka	Juliana Oranje-Nassau
Mąż	Claus Amsberg
Dzieci	Wilhelm Aleksander, Jan Friso, Konstantyn
	Odznaczenia
	; Złoty Medal Kongresu
	Multimedia w Wikimedia Commons

Holenderska rodzina królewska

Beatrycze, właśc. Beatrix Wilhelmina Armgard van Oranje-Nassau, z rodu Oranje-Nassau (ur. 31 stycznia 1938 w Baarn) – królowa Niderlandów od 1980 do 2013. Tron po niej przejął jej syn Wilhelm-Aleksander, który jest pierwszym królem Holandii od 123 lat. Po abdykacji była królowa nosi ponownie tytuł Księżniczki Niderlandów^[1].

Życiorys

Córka Juliany, królowej Holandii i Bernharda, księcia Holandii i Lippe-Biesterfeld. Jej rodzicami chrzestnymi byli: król Belgów Leopold III Koburg, książę Meklemburgii Adolf Franciszek (1873–1969), wnuczka królowej Wiktorii Alicja, księżniczka Albany (1883–1981) oraz Allene de Kotzebue.

W czasie II wojny światowej udała się wraz z rodziną królewską na emigrację do Wielkiej Brytanii, a następnie do Kanady. Powróciła do Holandii w 1945. Studiowała w Lejdzie socjologię, prawo i historię, uzyskała tytuł doktora praw (1961). Od ukończenia 18. roku życia występowała oficjalnie jako następczyni tronu i członkini Rady Stanu. W 1969 złożyła pierwszą oficjalną wizytę zagraniczną w Stanach Zjednoczonych.

30 kwietnia 1980 zastąpiła na tronie swoją matkę Julianę. W porównaniu ze swoją matką była bardziej oficjalna w kontaktach z ludźmi. Od momentu wstąpienia na tron otaczała się profesjonalistami, którzy dbali o wizerunek rodziny królewskiej. Każda wypowiedź musiała zostać autoryzowana, a wystąpienie publiczne wcześniej uzgodnione. Jej rola w polityce była mocno ograniczona do funkcji reprezentacyjnych. Jako głowa państwa stała na czele rządu, co poniedziałek spotykała się z premierem, aby omówić najważniejsze sprawy. Konstytucja Holandii narzuca na monarchę obowiązek wyrażania jedynie poglądów politycznych rządu jako całości, nie zaś swoich prywatnych. Czasem jednak zdarza się, że opinia publiczna dowiadywała się o interwencji królowej w sprawy państwa. Królowa osobiście zabiegała o otwarcie ambasady w Jordanii, ponieważ utrzymywała osobiste kontakty z królem tego kraju.

W 2005 obchodzono srebrny jubileusz wstąpienia na tron. Z tej okazji 8 lutego Uniwersytet w Lejdzie przyznał królowej Honorowy Doktorat. Natomiast od 23 marca do 30 kwietnia odbyły się główne uroczystości jubileuszowe. W ich trakcie Królowa udzieliła wywiadu, odbył się również koncert. Co roku 30 kwietnia Holendrzy obchodzili Święto Królowej.

W 1973 odznaczona m.in. Orderem Słonia^[2] i w 1994 Orderem Orła Białego^[3]. Ponadto 22 marca 1982 w uznaniu dwusetnej rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych i handlowych między rządami Stanów Zjednoczonych i Holandii, została uhonorowana Złotym Medalem Kongresu^[4] (Congressional Gold Medal) - jednym z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych. Owdowiała w 2002.

28 stycznia 2013 królowa w swoim orędziu skierowanym do narodu ogłosiła swoją abdykację na rzecz syna, Wilhelma Aleksandra, do której doszło 30 kwietnia 2013^[5].

Małżeństwo

W 1965 Beatrycze (jeszcze jako księżniczka) zaręczyła się z niemieckim dyplomatą, pracującym w Ministerstwie Spraw Zagranicznych – baronem Clausem von Amsbergiem. 10 marca 1966 odbyła się ceremonia ślubna, w czasie której miały miejsce ogromne protesty w Amsterdamie. Książę Claus służył niegdyś w Hitlerjugend i Wehrmachcie, przez co kojarzono go z partią nazistowską. Do powozu ślubnego wrzucono bombę dymną, demonstrujący stoczyli bitwę z policją. Później książę Claus stał się najpopularniejszym członkiem rodziny królewskiej i kiedy zmarł, szczerze go opłakiwano.

Beatrycze i Claus są rodzicami trzech synów:

Wilhelma Aleksandra (ur. 1967, kolejnego króla)
Jana Friso (1968-2013)
Konstantyna (ur. 1969)

Przypisy

↑ Pełny tytuł: Jej Królewska Mość Beatrycze, Księżniczka Niderlandów, Księżna Oranje-Nassau, Księżna Lippe-Biesterfeld (obowiązujący w latach w 1938-1980 i od 2013)
↑ Ordensdetaljer. borger.dk. [dostęp 2015-05-27]. (duń.).
↑ M.P. z 1994 r. nr 65, poz. 578
↑ Congressional Gold Medals, 1776-2016 [online], www.everycrsreport.com [dostęp 2024-06-18] (ang.).
↑ Królowa Beatrycze abdykuje. Holandia dostanie się pod berło pierwszego od ponad wieku króla. tvn24.pl. [dostęp 2013-01-28]. (pol.).

Genealogia


Prapradziadkowie	król Holandii Wilhelm II Oranje-Nassau (1792-1849) ∞ 1816 Anna Pawłowna Romanowa (1795-1865)	Jerzy Wiktor Waldeck-Pyrmont (1831–1893) ∞1853 Helena Wilhelmina Nassau (1831-1888)	Wielki Książę Paweł Fryderyk Mecklenburg-Schwerin (1800-1842) ∞1822 Aleksandra Hohenzollern (1803-1892)	Adolf Schwarzburg-Rudolstadt (1801-1875) ∞1847 Matylda Schönburg-Waldenburg (1826-1914)	Juliusz Lippe (1812-1884) ∞ 1839 Adelajda Castell-Castell (1818-1900)	Leopold Wartensleben (1818-1846) ∞ 1841 Matylda Halbach (1822-1848)	Wolf Fryderyk Cramm (1819-1891) ∞1839 Jadwiga Cramm (1819-1891)	Ernest Eberhard Sierstorpff-Driburg (1813-1855) ∞ 1844 Karoline Vincke (1822-1870)
Pradziadkowie	król Holandii Wilhelm III Oranje-Nassau (1817-1890) ∞ 1839 Emma Waldeck-Pyrmont (1858-1934)		Wielki Książę Fryderyk Franciszek II Mecklenburg-Schwerin (1823-1883) ∞ 1868 Maria Schwarzburg-Rudolstadt (1850-1922)		Ernest Lippe-Biesterfeld (1842-1904) ∞ 1869 Karolina Wartensleben (1844-1905)		Aschwin von Sierstorpff-Cramm (1846-1909) ∞ 1872 Hedwig von Sierstorpff (1848-1900)
Dziadkowie	królowa Holandii Wilhelmina Oranje-Nassau (1880-1962) ∞ 1901 Henryk Mecklenburg-Schwerin (1876-1934)				Bernhard von Lippe (1872-1934) ∞ 1909 Armgard von Sierstorpff-Cramm (1883-1971)
Rodzice	królowa Holandii Juliana Oranje-Nassau (1909-2004) ∞ 1937 Bernhard Lippe-Biesterfeld (1911-2004)
Beatrycze Oranje-Nassau (ur. 31 stycznia 1938), królowa Holandii

[1] Pełny tytuł: Jej Królewska Mość Beatrycze, Księżniczka Niderlandów, Księżna Oranje-Nassau, Księżna Lippe-Biesterfeld (obowiązujący w latach w 1938-1980 i od 2013)

[2] Ordensdetaljer. borger.dk. [dostęp 2015-05-27]. (duń.).

[3] M.P. z 1994 r. nr 65, poz. 578

[4] Congressional Gold Medals, 1776-2016 [online], www.everycrsreport.com [dostęp 2024-06-18] (ang.).

[5] Królowa Beatrycze abdykuje. Holandia dostanie się pod berło pierwszego od ponad wieku króla. tvn24.pl. [dostęp 2013-01-28]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Republika Zjednoczonych Prowincji (Namiestnicy) (1581–1795)	Wilhelm I Milczący (1581–1584) Maurycy Orański (1585–1625) Fryderyk Henryk Orański (1625–1647) Wilhelm II Orański (1647–1650) Pierwszy okres bez stadhoudera (1650–1672) Wilhelm III Orański (1672–1702) Drugi okres bez stadhoudera (1702–1747) Wilhelm IV Orański (1747–1751) Wilhelm V Orański (1751–1795)
Królestwo Holandii (1806–1810)	Ludwik I (1806–1810) Ludwik II (1810)
Królestwo Niderlandów (od 1815)	Wilhelm I (1813–1815 – suwerenny książę, 1815–1840 – król) Wilhelm II (1840–1849) Wilhelm III (1849–1890) Wilhelmina (1890–1948) Juliana (1948–1980) Beatrycze (1980–2013) Wilhelm-Aleksander (od 2013)