Kamila (królowa Wielkiej Brytanii)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Camilla Parker Bowles)
Kamila
Ilustracja
Królowa Kamila w 2019.
Wizerunek herbu
Królowa małżonka
Zjednoczonego Królestwa
Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

oraz pozostałych Królestw Wspólnoty
Okres

od 8 września 2022

Jako żona

Karola III

Koronacja

6 maja 2023

Poprzednik

Filip, książę Edynburga (książę małżonek)

Księżna Kornwalii
Okres

od 9 kwietnia 2005
do 8 września 2022

Jako żona

Karola, księcia Walii

Poprzedniczka

Diana, księżna Walii

Następczyni

Katarzyna, księżna Walii

Księżna Rothesay
Okres

od 9 kwietnia 2005
do 8 września 2022

Jako żona

Karola, księcia Walii

Poprzedniczka

Diana, księżna Walii

Następczyni

Katarzyna, księżna Walii

Księżna Walii
Okres

od 9 kwietnia 2005
do 8 września 2022

Jako żona

Karola, księcia Walii

Poprzedniczka

Diana, księżna Walii

Następczyni

Katarzyna, księżna Walii

Księżna Edynburga
Okres

od 9 kwietnia 2021
do 8 września 2022

Jako żona

Karola, księcia Edynburga

Poprzedniczka

Elżbieta II

Następczyni

Zofia, księżna Edynburga

Dane biograficzne
Dynastia

Windsorowie

Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1947
Londyn

Ojciec

Bruce Shand

Matka

Rosalind Cubitt

Rodzeństwo

Annabel Elliot
Mark Shand

Mąż

Andrew Parker Bowles
od 4 lipca 1973
do 3 marca 1995

Dzieci

Tom Parker Bowles
Laura Lopes

Mąż

Karol III
od 9 kwietnia 2005

Odznaczenia
Order Podwiązki (Wielka Brytania) Order Ostu (Wielka Brytania) Dama Krzyża Wielkiego Orderu Królewskiego Wiktoriańskiego (GCVO) ODP Elżbiety II Medal Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II (wer. brytyjska) Medal Pamiątkowy 100-lecia Saskatchewanu (Kanada) Order Gwiazdy Melanezji (Papua-Nowa Gwinea) Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN
Brytyjska rodzina królewska

JKM król Wielkiej Brytanii i JKM królowa Wielkiej Brytanii


Kamila, z domu Camilla Rosemary Shand, primo voto Parker Bowles (ur. 17 lipca 1947 w Londynie) – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, jako żona Karola III, króla Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, od 8 września 2022[1][2].

Kamila regularnie reprezentuje brytyjską monarchię w oficjalnych wystąpieniach. Od zawarcia małżeństwa z Karolem, wówczas księciem Walii, w 2005 jest patronką ponad 100 organizacji charytatywnych i regularnie uczestniczy w różnych wydarzeniach, mających na celu zapewnianie im wsparcia[3]. Przedmiotem jej szczególnego zainteresowania jest osteoporoza, choroba, na którą cierpiały jej matka i babka. Aktywnie działa na rzecz podnoszenia społecznej świadomości na temat tej choroby[4][5][6].

8 września 2022 zmarła królowa Elżbieta II i jej najstarszy syn Karol został królem Zjednoczonego Królestwa. Zgodnie z życzeniem Elżbiety II z lutego 2022, Kamila otrzymała tytuł „królowej małżonki Zjednoczonego Królestwa”[7][8]. Od koronacji, która miała miejsce 6 maja 2023, jej tytuł brzmi „królowa Zjednoczonego Królestwa”[9][10].

Wczesne lata i pierwsze małżeństwo[edytuj | edytuj kod]

Kamila urodziła się pod imieniem Camilla Rosemary Shand 17 lipca 1947 w szpitalu King’s College Hospital w Londynie jako pierwsze dziecko wojskowego Bruce’a Shanda (1917–2006) i jego żony, pracownicy agencji adopcyjnej Rosalind Shand z domu Cubitt (1921–1994)[11][12]. Lekarzem odbierającym Kamilę przy porodzie był sir William Gilliatt, który zbiegiem okoliczności szesnaście miesięcy później przyprowadził na świat jej późniejszego drugiego męża, następcę brytyjskiego tronu Karola, w Pałacu Buckingham[11][a]. Kamila ma dwoje młodszego rodzeństwa: siostrę Annabel (ur. 1949) i brata Marka (1951–2014)[12][11]. Jest prawnuczką Alice Keppel, która od 1898 była kochanką księcia Walii Alberta Edwarda (późniejszego brytyjskiego króla Edwarda VII)[11].

Pochodząca ze szlacheckiej rodziny Kamila (w dzieciństwie nazywana Millą), wychowywała się we wsi Plumpton w hrabstwie East Sussex. Wykształcenie odebrała w Dumbrells School w Sussex, Queen’s Gate School w londyńskiej dzielnicy South Kensington[14] i w szwajcarskiej szkole Mon Fertile w Tolochenaz. Studiowała również w Paryżu na University of London Institute in Paris (fr. Institut de l'Université de Londres à Paris). Do Londynu powróciła w 1965 i przez rok pracowała w firmie dekoratorskiej wnętrz, Sybil Colefax & John Fowler[b].

W 1973 poślubiła oficera kawalerii Andrew Parker Bowlesa (ur. 1939), z którym ma dwoje dzieci: Toma (ur. 1974) i Laurę (ur. 1978)[14]. Małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1995[15].

Znajomość i małżeństwo z księciem Walii[edytuj | edytuj kod]

Księżna Kornwalii (2012)
Księżna Kamila i książę Karol (2009)

Kamila i Karol, wówczas książę Walii, poznali się w 1970 na meczu polo[15][14]. Chociaż przypadli sobie do gustu, Karol przez wzgląd na niedługo wcześniej rozpoczętą służbę wojskową i młody wiek nie był gotowy na ustatkowanie się. Trzy lata później Kamila zawarła związek małżeński z Andrew Parker Bowlesem, jednak jej znajomość z Karolem nigdy się nie skończyła[15]. Trwała w nieokreślonej formie przez kilka pierwszych lat zawartego w 1981 małżeństwa Karola z Dianą Spencer, aż około 1984 przybrała charakter związku uczuciowego (w tym samym czasie Diana rozpoczęła bliższą znajomość z oficerem Jamesem Hewittem)[15].

Karol był dowódcą Regimentu Księcia Walii, w którym służył kapitan Simon Elliot, mąż młodszej siostry Kamili, Annabel. W połowie lat 70. XX wieku Elliot wraz z żoną (po dwuletnim towarzyszeniu księciu Walii w Londynie) powrócił do swojej jednostki stacjonującej w Osnabrück w Niemczech. Kamila często odwiedzała tam siostrę i szwagra. Również książę Karol odbywał coroczne tygodniowe podróże do swojego regimentu. Elliotowie pozostali bliskimi przyjaciółmi księcia Walii.

Pierwsza żona Karola, Diana, często oskarżała Kamilę o zniszczenie jej małżeństwa. Twierdziła, że Parker Bowles zataiła fakt, że książę Karol chciał się jej oświadczyć. Karol i Kamila mieli również wymieniać się prezentami, używając pseudonimów „Fred” i „Gladys”. Romans księcia Walii wyszedł na jaw dzięki opublikowaniu książki Andrew Mortona Diana: Prawdziwa historia, które zbiegło się w czasie z ujawnieniem nagrania prywatnej rozmowy Karola i Kamili z 1989 (tzw. Camillagate) i wywiadowi udzielonemu przez księżną Walii w sprawie jej małżeństwa. Wydarzenia te sprawiły, że Kamila stała się bardzo niepopularna w brytyjskim społeczeństwie.

Po rozwodzie z Dianą w 1996 Karol stopniowo wprowadzał Kamilę jako swoją partnerkę życiową w oficjalne życie brytyjskiej monarchii, jednak po śmierci Diany w sierpniu 1997 Parker Bowles usunęła się w cień[15][16]. Około rok później Kamila poznała synów Karola z pierwszego małżeństwa, książąt Wilhelma i Henryka, którzy w kolejnych latach bardzo ją polubili[15]. 28 stycznia 1999 Karol i Kamila po raz pierwszy pokazali się publicznie razem, wychodząc z londyńskiego Hotelu Ritz, w którym odbywało się przyjęcie z okazji 50. urodzin siostry Kamili, Annabel (na uroczystość przybyli oddzielnie)[16][15]. W 2000, podczas obchodów 60. urodzin ostatniego króla Grecji Konstantyna II, Kamila została oficjalnie przedstawiona królowej Wielkiej Brytanii Elżbiecie II[17].

W 2001 Kamila została prezesem National Osteoporosis Society (od 2019 Royal Osteoporosis Society)[18][6]. W 2003 przeprowadziła się do królewskiej rezydencji Clarence House[19].

10 lutego 2005 podano do publicznej wiadomości, że książę Karol i Kamila Parker Bowles zamierzają się pobrać 8 kwietnia[20]. Jednakże 4 kwietnia ogłoszono przełożenie ceremonii ślubnej o jeden dzień z powodu śmierci papieża Jana Pawła II, którego pogrzeb został wyznaczony właśnie na 8 kwietnia, a książę Karol miał na nim reprezentować swoją matkę, królową Elżbietę II[21].

Ślub pary (cywilny – kościelny nie był możliwy, gdyż oboje byli rozwodnikami) odbył się 9 kwietnia 2005 w XVII-wiecznym budynku Windsor Guildhall(inne języki) w Windsorze w hrabstwie Berkshire o godzinie 12:30[22][23]. Przyszli małżonkowie pojawili się w budynku około 12:25, wspólnie podjeżdżając pod niego Rolls-Royce’em Phantomem VI[22]. Na około dwie godziny przed ślubem wzdłuż trasy przejazdu zgromadziło się kilka tysięcy ludzi, chcących zobaczyć nową parę książęcą[23][c]. Karol i Kamila zostali uznani za małżonków przez lokalną urzędniczkę stanu cywilnego Clair Williams podczas prywatnej, nietransmitowanej przez media, 20-minutowej ceremonii w obecności zaledwie 28 specjalnie zaproszonych gości, wśród których nie było rodziców pana młodego: królowej Elżbiety II i księcia Edynburga Filipa[23][22]. Świadkami na ślubie byli najstarsi synowie pary z poprzednich małżeństw, książę Wilhelm i Tom Parker Bowles[23]. Obrączki ślubne państwa młodych, za których przekazanie odpowiadał książę Wilhelm, były wykonane z walijskiego złota[22].

Po ceremonii ślubnej Kamila, już jako „Jej Królewska Wysokość” (ang. Her Royal Highness, HRH) została po raz pierwszy oficjalnie sfotografowana wraz z królową, księciem Filipem, księciem Karolem, książętami Wilhelmem i Henrykiem oraz innymi członkami rodziny królewskiej[22]. Następnie świeżo upieczeni małżonkowie wzięli udział w 45-minutowym, transmitowanym przez telewizję nabożeństwie w kaplicy św. Jerzego zamku w Windsorze, prowadzonym przez arcybiskupa Canterbury Rowana Williamsa[23][22]. Podczas trwającego w ramach liturgii błogosławieństwa nowożeńcy uklękli i odczytali z Modlitewnika Powszechnego 1662 słowa zawierające wyznanie „rozmaitych grzechów i niegodziwości”[22][23]. W nabożeństwie uczestniczyło około 800 gości, w tym rodzina (obecni była królowa Elżbieta II z mężem, księciem Filipem) i przyjaciele pary oraz liczne osobistości, m.in. premier Wielkiej Brytanii Tony Blair i celebryci: Rowan Atkinson, Phil Collins, Kenneth Branagh, Joanna Lumley, Richard E. Grant, Jools Holland oraz Stephen Fry. Gościem nabożeństwa był także pierwszy mąż Kamili, Andrew Parker Bowles[22].

Ostatnim punktem dnia ślubu było popołudniowe przyjęcie na zamku w Windsorze[23]. Później, po godzinie 18.00 Karol i Kamila pojechali na miesiąc miodowy do szkockiej rezydencji królewskiej Birkhall, stanowiącej część posiadłości Balmoral[22][23][24]. Podczas miesiąca miodowego, 14 kwietnia, Kamila odbyła swoją pierwszą publiczną służbę jako członkini rodziny królewskiej dokonując oficjalnego otwarcia placu zabaw w parku Monaltrie Park w Ballater[24].

Po zawarciu małżeństwa Kamila używała tytułu „księżnej Kornwalii” (w Szkocji – „księżnej Rothesay”). Chociaż jako małżonka księcia Walii miała prawo do tytułu „księżnej Walii”, zdecydowała się przyjąć kolejny z tytułów swojego męża, gdyż opinia publiczna kojarzyła tytuł księżnej Walii z Dianą Spencer[25][1][26]. Według pierwotnych zapowiedzi po objęciu przez Karola tronu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Kamila miała nie zostać królową, a otrzymać tylko tytuł księżnej-małżonki.

Małżonka księcia Walii[edytuj | edytuj kod]

Książę Walii i księżna Kornwalii przyjmowani przez prezydenta USA George’a W. Busha i Laurę Bush podczas ich wizyty w Stanach Zjednoczonych w listopadzie 2005
Księżna Kornwalii z mężem i teściową w 2013

Wraz z wejściem do brytyjskiej rodziny królewskiej księżna Kornwalii Kamila otrzymała wiele obowiązków wynikających z jej pozycji żony następcy tronu. Początkowo ograniczało się to do towarzyszenia księciu Walii w wypełnianiu jego obowiązków (wizyta w szpitalu w Southampton, uczestniczenie w londyńskiej ceremonii Trooping the Colour w czerwcu 2005, po którym Kamila po raz pierwszy pojawiła się na balkonie Pałacu Buckingham).

Po przeprowadzonych 7 lipca 2005 zamachach terrorystycznych w Londynie księżna Kamila dzień później towarzyszyła mężowi podczas wizyty u rannych w atakach w szpitalu St Mary’s Hospital w Paddington[27].

W listopadzie 2005 towarzyszyła Karolowi podczas oficjalnej podróży do Stanów Zjednoczonych – była to jej pierwsza zagraniczna podróż w roli członka rodziny królewskiej[28]. W marcu 2006 wraz z mężem udała się w dwutygodniową podróż do Egiptu, Arabii Saudyjskiej i Indii[29][30][31].

Rok po ślubie wciąż nie udawało jej się przełamać niechęci do swojej osoby większej części brytyjskiego społeczeństwa. W ówczesnych sondażach tylko 38% Brytyjczyków chciało Kamilę jako swoją królową. Opinia publiczna coraz przychylniej zaczynała jednak spoglądać wówczas na księcia Karola. 52% badanych uważało, że będzie on dobrym królem.

Kamila została honorowym dowódcą 4. batalionu strzeleckiego (4th Battalion Rifles) i Służb Medycznych Marynarki (Naval Medical Services).

Królowa Elżbieta II dała swojej synowej czwarte miejsce w kolejności precedencji w Zjednoczonym Królestwie wśród kobiet (po niej samej, księżniczce królewskiej Annie i lady Aleksandrze Ogilvy), jednak oficjalnie, jako żona następcy tronu, zajmowała w precedencji drugie miejsce po swojej teściowej, aż do momentu jej śmierci.

9 kwietnia 2012, przy okazji 7. rocznicy ślubu z Karolem, Kamila została uhonorowana przez królową krzyżem wielkim Królewskiego Orderu Wiktoriańskiego – najwyższą żeńską klasą tego odznaczenia[32]. W listopadzie tego roku, podczas odbywanej z mężem oficjalnej wizyty w Papui-Nowej Gwinei, otrzymała insygnia Towarzysza Orderu Gwiazdy Melanezji, a ponadto, wspólnie z Karolem, dostała Medal Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II[33].

Na początku 2022 została odznaczona Orderem Podwiązki. Zgodnie z panującą tradycją – kobiety otrzymują to odznaczenie dopiero w momencie, kiedy ich mąż obejmuje brytyjski tron. Królowa, wręczając order swojej synowej, uczyniła wyjątek, podkreślając przy tym działalność Kamili na rzecz monarchii[34]. Podłożyło to podwaliny pod późniejsze oświadczenie Elżbiety II, które wydała z okazji 70. rocznicy swojego wstąpienia na tron, w którym oznajmiła, że chciałaby – gdy nadejdzie czas – aby Kamila otrzymała tytuł „królowej małżonki” (ang. Queen Consort), a nie – jak było to zapowiedziane wcześniej – „księżnej małżonki” (ang. Princess Consort)[35].

Została sportretowana w serialu komediowym The Windsors, w którym zagrała ją Haydn Gwynne[36], a także w serialu The Crown, gdzie w jej rolę wcieliły się Emerald Fennell i Olivia Williams[37].

Kamila w dniu koronacji w 2023

Królowa Zjednoczonego Królestwa[edytuj | edytuj kod]

Po śmierci królowej Elżbiety II, Kamila jako żona nowego monarchy, króla Karola III, otrzymała tytuł „królowej małżonki Zjednoczonego Królestwa”[38]. Jej dotychczasowe tytuły – księżnej Walii, księżnej Kornwalii i księżnej Rothesay – przypadły żonie pierworodnego syna Karola, Katarzynie.

W marcu 2023 towarzyszyła Karolowi III w rozpoczętej 29 marca trzydniowej wizycie państwowej w Niemczech, będącej jego pierwszą zagraniczną wizytą jako brytyjskiego monarchy[39][40].

6 maja 2023 w Opactwie Westminsterskim odbyła się koronacja Kamili i jej małżonka Karola III[41][42]. W następstwie koronacji jej tytuł uległ zmianie na „królowa Zjednoczonego Królestwa”[9][10].

Genealogia[edytuj | edytuj kod]

Potomkowie[edytuj | edytuj kod]

Dzieci Wnuki
Tom Parker Bowles (1974–)
oo Sara Buys (ślub 2005, separacja 2018)
Lola Parker Bowles (2007–)
Frederick Parker Bowles (2010–)
Laura Parker Bowles (1978–)
oo Harry Lopes (ślub 2006)
Eliza Lopes (2008–)
Gus Lopes (2009–)
Louis Lopes (2009–)

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Tytuły[edytuj | edytuj kod]

  • 2005–2022: Jej Królewska Wysokość Księżna Kornwalii (ang. Her Royal Highness The Duchess of Cornwall)
  • 2005–2022 w Szkocji: Jej Królewska Wysokość Księżna Rothesay (ang. Her Royal Highness The Duchess of Rothesay)
  • 2022–2023: Jej Królewska Mość Królowa Małżonka (ang. Her Majesty The Queen Consort)[1]
  • od 2023: Jej Królewska Mość Królowa (ang. Her Majesty The Queen)[47]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Ten niezwykły fakt został ujawniony podczas wizyty Karola i Kamili w King’s College Hospital w styczniu 2014. Wówczas ówczesny książę Walii oznajmił personelowi szpitala: „Moja kochana żona urodziła się tu, ale zdumiewająco oboje mieliśmy tego samego ginekologa i pielęgniarkę”[11][13].
  2. Firma Sibyl Colefax & John Fowler została założona w latach 30. XX wieku i jest najdłużej działającą firmą zajmującą się dekoracją wnętrz w Wielkiej Brytanii, będącą od prawie wieku synonimem angielskiej estetyki wiejskiego domu.
  3. Dla porównania, podczas ślubu Karola z Dianą Spencer w londyńskiej katedrze św. Pawła w lipcu 1981, na ulicach Londynu obecnych było około 600 tysięcy ludzi[23].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c The Queen Consort. The Royal Household. [dostęp 2022-09-12]. (ang.).
  2. Charles is the new King, „BBC News”, 8 września 2022 [dostęp 2022-09-08] (ang.).
  3. Profil Kamili jako księżnej Kornwalii na stronie męża, wówczas księcia Walii w sekcji Linki zewnętrzne.
  4. Chloe Foussianes: Camilla Opens Up About Her Mother's Struggle with Osteoporosis in a New Video. [w:] Society [on-line]. townandcountrymag.com, 2020-10-21. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  5. Bridie Wilkins: Duchess Camilla's warning for younger royals' health revealed. hellomagazine.com, 2021-10-28. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  6. a b Ashley Welsh: Duchess of Cornwall shines light on dangers of osteoporosis. [w:] Health [on-line]. cbsnews.com, 2019-02-14. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  7. https://www.bbc.com/news/uk-60274816
  8. https://news.sky.com/story/queens-death-why-camilla-duchess-of-cornwall-will-become-queen-consort-to-king-charles-12693090
  9. a b Caroline Davies, King Charles’s coronation invitation confirms use of title of ‘Queen Camilla’, „The Guardian”, 4 kwietnia 2023, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-05-06] (ang.).
  10. a b Karol III koronowany na króla Wielkiej Brytanii! [online], rmf24.pl [dostęp 2023-05-06] (pol.).
  11. a b c d e Angela Levin: Camilla: From Outcast to Queen Consort. [w:] Chapter IV: Childhood [on-line]. books.google.pl, 2022-09-29. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  12. a b Who we are: President and Patrons. [w:] Annabel Elliot [on-line]. web.archive.org. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  13. Rebecca English: Prince Charles reveals that he and Duchess of Cornwall were delivered by same doctor as they visit King’s Hospital. [w:] Femail [on-line]. dailymail.co.uk, 2014-01-23. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  14. a b c Profile: Camilla Parker Bowles. news.bbc.co.uk, 2005-02-10. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  15. a b c d e f g Marcia Moody: Kate: A Biography. [w:] Chapter Six; Front-page news [on-line]. books.google.pl, 2013-07-19. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  16. a b Katie Nicholl: The New Royals: Queen Elizabeth's Legacy and the Future of the Crown. books.google.pl, 2022-09-20. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  17. Queen meets Camilla as relationship thaws. - Free Online Library [online], thefreelibrary.com [dostęp 2020-04-13].
  18. Charles and Camilla, after Diana - Telegraph [online], telegraph.co.uk [dostęp 2020-04-13] (ang.).
  19. CAMILLA PARKER BOWLES TO HAVE PRIVATE OFFICE AT CLARENCE HOUSE. [w:] Royalty [on-line]. hellomagazine.com, 2003-04-28. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  20. Prince Charles to marry Camilla. news.bbc.co.uk, 2005-02-10. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  21. Prince Charles Postpones Wedding to Attend Funeral. nytimes.com, 2005-04-04. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  22. a b c d e f g h i Mark Oliver, agencies: Charles and Camilla wed. [w:] UK news [on-line]. theguardian.com, 2005-04-09. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  23. a b c d e f g h i Charles, Camilla Married in Royal Wedding. [w:] World [on-line]. dw.com, 2005-04-09. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  24. a b Royal newlyweds break off honeymoon to meet pupils.. thefreelibrary.com, 2005-04-15. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  25. Princess Diana And Camilla Shared This One Royal Title | Harper's BAZAAR Australia [online], harpersbazaar.com.au [dostęp 2020-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-03] (ang.).
  26. https://www.townandcountrymag.com/society/tradition/a22652902/camilla-parker-bowles-princess-of-wales-title/
  27. Prince Charles and Camilla visit bomb victims. abc.net.au, 2005-07-08. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  28. Joyce Wadler, Christopher Mason: Charles and Camilla, in Low-Key U.S. Debut. nytimes.com, 2005-11-02. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  29. Royal Tour. cbsnews.com, 2006-03-21. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  30. Diplomatic Gifts: Saudi Arabian Jewels in the British Royal Vaults. thecourtjeweller.com, 2021-08-03. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  31. Prince Charles, Camilla arrive. tribuneindia.com, 2006-03-26. [dostęp 2022-10-12]. (ang.).
  32. The Queen makes Camilla a Dame Grand Cross. [w:] UK [on-line]. bbc.com, 2012-04-09. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  33. Diamond Jubilee: Charles and Camilla on Papua New Guinea tour. [w:] UK [on-line]. bbc.com, 2012-11-03. [dostęp 2022-10-14]. (ang.).
  34. a b Gabriela, Blue Blood: Order Podwiązki dla księżnej Kornwalii, przygotowania do obchodów 50-lecia panowania królowej Margrethe, szwedzka rodzina królewska w izolacji + więcej [online], Blue Blood, 11 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-08].
  35. Nowe oświadczenie brytyjskiej królowej. Wyraziła życzenie na temat synowej [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2022-02-08].
  36. Royal satire The Windsors will return for a second series on Channel 4. radiotimes.com. [dostęp 2018-01-03].
  37. The Crown (2016) pełna obsada [online], Filmweb [dostęp 2022-09-27] (pol.).
  38. https://nypost.com/2022/09/08/camilla-becomes-queen-consort-after-queen-elizabeth-iis-death/
  39. Kristen Grieshaber, Danica Kirka: King Charles III makes world debut as tour starts in Germany. apnews.com, 2023-03-29. [dostęp 2023-05-07]. (ang.).
  40. King Charles III arrives in Germany for first overseas visit as monarch. [w:] World [on-line]. edition.cnn.com, 2023-03-29. [dostęp 2023-05-07]. (ang.).
  41. Koronacja Karola III - parada w deszczu, tłumy wzdluż trasy i nieliczne protesty [ZDJĘCIA]. [w:] Świat [on-line]. pap.pl, 2023-05-07. [dostęp 2023-05-07]. (pol.).
  42. Coronation: King Charles and Queen Camilla crowned in historic ceremony. [w:] UK [on-line]. bbc.com, 2023-05-06. [dostęp 2023-05-07]. (ang.).
  43. The Queen is appointed to the Most Ancient and Most Noble Order of the Thistle. royal.uk, 2023-06-16. [dostęp 2023-06-16]. (ang.).
  44. Camilla becomes the royal dazzler at controversial banquet. dailymail.co.uk, 31 października 2007. [dostęp 2011-06-12].
  45. Camilla's the belle of the Berlin ball! King Charles and his glittering Queen consort - in the late Queen’s diamond necklace - attend first State Banquet of his reign as he celebrates Germany and UK 'standing together' as they help Ukraine face Putin [online], dailymail.co.uk, 29 marca 2023 [dostęp 2023-04-05] (ang.).
  46. King Charles and the Queen Consort in Germany attend their first state banquet in reign [online], stuff.co.nz, 30 marca 2023 [dostęp 2023-04-05] (ang.).
  47. Caroline Davies, King Charles’s coronation invitation confirms use of title of ‘Queen Camilla’, „The Guardian”, 4 kwietnia 2023, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-05-06] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]