Leon Surzyński

Leon Surzyński
Leon Surzyński w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia	8 kwietnia 1891 Inowrocław
Data i miejsce śmierci	28 września 1967 Londyn
Poseł na Sejm II, III, IV i V kadencji (II RP)
Okres	od 1928 do 1939
Przynależność polityczna	BBWR
Odznaczenia

Leon Surzyński (ur. 8 kwietnia 1891 w Inowrocławiu, zm. 28 września 1967 w Londynie) – polski lekarz, organizator chórów, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm i wicemarszałek Sejmu w II RP, działacz emigracyjny.

Życiorys

Po ukończeniu w 1911 roku gimnazjum w Inowrocławiu (gdzie był w latach 1909–1910 prezesem koła Towarzystwa Tomasza Zana studiował medycynę na uniwersytetach w Monachium, Würzburgu i Lipsku. W czasie studiów należał do Grup Narodowych, działał w wielu polskich towarzystwach śpiewaczych i niepodległościowych, należał do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Po wybuchu I wojny światowej kierował komitetem pomocy studentom w Królestwie Polskim.

W 1917 roku uzyskał doktorat z medycyny na uniwersytecie w Lipsku. W grudniu 1918 roku wrócił do Inowrocławia, gdzie zaangażował się w przygotowania do powstania wielkopolskiego, w czasie którego był lekarzem na Kujawach, organizował punkty sanitarne. Po powstaniu przeniósł się do Poznania i do końca 1919 roku służył w Wojsku Polskim.

Praktykował jako lekarz-internista

W 1923 roku wstąpił do Narodowej Partii Robotniczej, w której był od 1926 roku członkiem zarządu wojewódzkiego.

W wyborach do Sejmu w marcu 1928 roku został wybrany na posła z okręgu poznańskiego z listy nr 21 Narodowo-Państwowy Blok Pracy. W Sejmie zasiadał w klubie NPR-Lewicy. W sierpniu 1928 został prezesem oddziału wielkopolskiego BBWR. W latach 1928–1934 należał do Rady Naczelnej Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej.

W 1930 roku w kolejnych wyborach do Sejmu został posłem z listy BBWR. W wyborach w 1935 roku – również.

Od 1937 roku był przewodniczącym Okręgu Wielkopolskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego.

Po wyborze w 1938 roku na posła w V kadencji został wicemarszałkiem Sejmu oraz przewodniczącym komisji budżetowej i komisji spraw zagranicznych. Po wybuchu II wojny światowej, gdy Sejm podjął uchwałę o zmniejszeniu liczby posłów do 41, pozostał wicemarszałkiem i przewodniczącym komisji budżetowej.

We wrześniu 1939 roku przedostał się do Bukaresztu, skąd w 1940 roku wyjechał na Cypr, dalej w 1941 roku do Palestyny, gdzie zgłosił się do służby wojskowej w Ośrodku Zapasowym Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Został skierowany do pracy w szpitalu w Baragwanath koło Johannesburga.

W 1945 roku przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie praktykował jako lekarz w Londynie. Od 1950 roku był członkiem, a od 1954 roku prezesem Głównej Komisji Rewizyjnej Skarbu Narodowego. Był prezesem założonego w 1955 roku Związku Polskich Chórów w Wielkiej Brytanii.

Odznaczenia

• Krzyż Niepodległości
• Order Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych
• Order Świętego Sawy 3. klasy (Jugosławia)
• Order Trzech Gwiazd 4. klasy (Łotwa)
• Złota Odznaka Honorowa z Wieńcem Laurowym Zjednoczenia Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych (1965).

Życie prywatne

Był synem Piotra i Stanisławy Marianny z Meissnerów. Pochodził ze znanej rodziny muzyków (organistów), kompozytorów, dyrygentów i organizatorów chórów. Jego stryjami byli:

• Józef Surzyński (1851–1919) – ksiądz, muzykolog, kompozytor i dyrygent,
• Stefan Surzyński (1855–1919) – organista, dyrygent, kompozytor i pedagog,
• Mieczysław Surzyński (1866–1924) – organista, kompozytor, dyrygent i pedagog.

Bratem stryjecznym Leona (synem Stefana) był Władysław Surzyński (1906–1987) – aktor, dyrygent i recytator.

Leon Surzyński ożenił się 26 kwietnia 1921 roku z Heleną Kaniewską, z którą miał córki Barbarę (1922–2015) i Marię (1925–?). Jego wnukiem jest Andrzej Machowski – polski polityk, urzędnik samorządowy, poseł na Sejm II kadencji.

Po śmierci został pochowany 28 października 1967 roku na Cmentarzu na Junikowie w Poznaniu.