Józef Zych
| ||
 Józef Zych (2015) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 23 marca 1938 Giedlarowa | |
| Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej | ||
| Okres | od 3 marca 1995 do 20 października 1997 | |
| Przynależność polityczna | Polskie Stronnictwo Ludowe | |
| Poprzednik | Józef Oleksy | |
| Następca | Maciej Płażyński | |
| Wicemarszałek Sejmu I i II kadencji | ||
| Okres | od 25 listopada 1991 do 3 marca 1995 | |
| Przynależność polityczna | Polskie Stronnictwo Ludowe | |
| Wicemarszałek Sejmu IV kadencji | ||
| Okres | od 2 lipca 2004 do 18 października 2005 | |
| Przynależność polityczna | Polskie Stronnictwo Ludowe | |
| Odznaczenia | ||
   
| ||
Józef Zych (ur. 23 marca 1938 w Giedlarowej) – polski prawnik i polityk.
W latach 1989–2015 poseł na Sejm z ramienia Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Polskiego Stronnictwa Ludowego (X, I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji), w latach 1991–1995 i 2004–2005 wicemarszałek Sejmu I, II i IV kadencji, w latach 1995–1997 marszałek Sejmu II kadencji, od 2015 do 2019 członek Trybunału Stanu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Działał w harcerstwie[1]. W 1961 został skazany na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności za „niedopełnienie obowiązków służbowych” w czasie obozu harcerskiego koło Krosna Odrzańskiego[2].
Jest absolwentem Liceum im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku (1956)[3] i Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1966), na którym uzyskał także stopień doktora nauk prawnych (1976). Podjął wykonywanie zawodu radcy prawnego. W latach 1983–1991 był prezesem Krajowej Rady Radców Prawnych[4].
W 1975 wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1989 został wybrany na posła z ramienia tej partii. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[5]. W listopadzie 1989 został przewodniczącym rady naczelnej powstałego z przekształcenia ZSL Polskiego Stronnictwa Ludowego „Odrodzenie”, które 5 maja 1990 współtworzyło jednolite Polskie Stronnictwo Ludowe. W trakcie X kadencji pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Poselskiego PSL i przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości. Od 1991 Józef Zych był posłem reprezentującym to ugrupowanie. W Sejmie I, a także II kadencji do 3 marca 1995 zajmował stanowisko wicemarszałka, następnie do końca tej kadencji pełnił funkcję marszałka. Od 2 lipca 2004 do końca IV kadencji ponownie był wicemarszałkiem Sejmu. W IV kadencji Sejmu zasiadał ponadto w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, której był przewodniczącym. Od 19 października 2005 do 26 października 2005 wykonywał obowiązki marszałka seniora Sejmu RP V kadencji. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz siódmy uzyskał mandat poselski, otrzymując w okręgu lubuskim 18 631 głosów. W wyborach w 2011 po raz ósmy z rzędu został posłem z listy PSL. 27 października 2011 prezydent Bronisław Komorowski powierzył mu wykonywanie obowiązków Marszałka Seniora Sejmu VII kadencji[6].
W 2015 nie uzyskał poselskiej reelekcji. 18 listopada 2015 wybrany na członka Trybunału Stanu z rekomendacji PSL[7]. 11 grudnia 2015 złożył przed marszałkiem Sejmu ślubowanie i tym samym oficjalnie rozpoczął kadencję sędziego Trybunału Stanu[8]. W TS zasiadał do końca kadencji w 2019.
Wyniki wyborcze[edytuj | edytuj kod]
| Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1989 | Zjednoczone Stronnictwo Ludowe | Sejm X kadencji | nr 107 | 33 535 (51,24%) [9]
| |
| 1991 | Polskie Stronnictwo Ludowe Sojusz Programowy | Sejm I kadencji | nr 14 | 16 411 (5,84%)[10]
| |
| 1993 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm II kadencji | nr 52 | 22 313 (9,89%)[11]
| |
| 1997 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm III kadencji | nr 52[12] | 10 973 (5,26%)[13][14]
| |
| 2001 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm IV kadencji | nr 8 | 7378 (2,36%)[15]
| |
| 2005 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm V kadencji | nr 8 | 9566 (3,54%)[16]
| |
| 2007 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm VI kadencji | nr 8 | 18 631 (4,73%)[17]
| |
| 2011 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm VII kadencji | nr 8 | 6919 (2,08%)[18]
| |
| 2015 | Polskie Stronnictwo Ludowe | Sejm VIII kadencji | nr 8 | 4784 (1,38%) [19]
| |
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (1983)[20]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1978)[20]
- Odznaka za Zasługi dla Województwa Zielonogórskiego[20]
- Złota Odznaka Związku Patriotów Polskich[20]
- Odznaka Zasłużonego dla Kółek Rolniczych[20]
- Wielki Oficer francuskiej Legii Honorowej
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec[21]
- Nagrody i wyróżnienia
Honorowy obywatel Leżajska[22] i województwa lubuskiego[23].
W 2012 podczas XI Kongresu Polskiego Stronnictwa Ludowego został honorowym prezesem tej partii[24]. Otrzymał także tytuł „Człowieka Roku Ubezpieczeń 2013”, przyznawanego przez redakcję „Gazety Ubezpieczeniowej”[25].
W 2006 słuchacze Programu III Polskiego Radia przyznali Józefowi Zychowi nagrodę „Srebrne Usta 2005” za lapsus: Nie po raz pierwszy staje mi... przychodzi mi stawać przed izbą[26]. Poseł uzyskał wówczas 40% wszystkich oddanych głosów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dzięki harcerstwu stali się indywidualnościami. harcbook.info. [dostęp 2015-05-27].
- ↑ Ewa K. Czaczkowska, Michał Majewski, Marszałek Zych przyznaje: siedziałem w więzieniu, „Rzeczpospolita” z 19 czerwca 1996
- ↑ Znani Absolwenci. zslchrobry.lezajsk.pl. [dostęp 2017-06-03].
- ↑ Kalendarium samorządu radców prawnych, „Radca Prawny” nr 129, wrzesień 2012, s. 14–31.
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [dostęp 2011-11-06].
- ↑ Spotkania Prezydenta RP z Marszałkami-Seniorami. prezydent.pl, 27 października 2011. [dostęp 2011-10-28].
- ↑ Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 2015 r. w sprawie wyboru Trybunału Stanu. sejm.gov.pl. [dostęp 2015-11-25].
- ↑ Nominacje dla sędziów Trybunału Stanu. sejm.gov.pl, 11 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-14].
- ↑ M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 151
- ↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
- ↑ M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470
- ↑ Mandat uzyskany listy ogólnopolskiej.
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620
- ↑ Poland – candidate data (ang.). University of Essex. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2016-03-17].
- ↑ a b c d e Wojciech Szwajdler: Józef Zych. Na przekór losowi. Kraków: Jagiellonia, 2008, s. 43.
- ↑ Józef Zych w bazie Filmweb. [dostęp 2012-11-18].
- ↑ Rozmowa z Tadeuszem Trębaczem Burmistrzem Miasta Leżajska. „Biuletyn Miejski. Pismo Burmistrza i Rady Miejskiej Leżajska”. nr 1–2, s. 6, styczeń-luty 2008. [dostęp 2017-01-27].
- ↑ Poseł J. Zych Honorowym Obywatelem Województwa Lubuskiego. rzg.pl, 11 listopada 2014. [dostęp 2017-04-09].
- ↑ Józef Zych honorowym prezesem PSL. gazetalubuska.pl, 17 listopada 2012. [dostęp 2017-04-09].
- ↑ Człowiek Roku Ubezpieczeń 2013. gu.com.pl, 21 stycznia 2014. [dostęp 2017-04-09].
- ↑ Plebiscyt Srebrne Usta. polskieradio.pl, 21 września 2010. [dostęp 2017-04-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 2012-11-18].
| |||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Harcerze
- Członkowie Trybunału Stanu
- Działacze Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego
- Honorowi obywatele Leżajska
- Honorowi prezesi Polskiego Stronnictwa Ludowego
- Marszałkowie Sejmu III Rzeczypospolitej
- Marszałkowie seniorzy Sejmu III Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (1944–1989)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (1944–1989)
- Polacy – Wielcy Oficerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
- Politycy PSL „Odrodzenie”
- Polscy przedstawiciele nauk prawnych
- Polscy radcy prawni
- Posłowie na Sejm kontraktowy
- Posłowie z okręgu Zielona Góra (PRL)
- Posłowie z okręgu Zielona Góra
- Wicemarszałkowie Sejmu III Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1938
