Józef Zych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy polityka i posła PSL. Zobacz też: Józef Zych – podpułkownik.
Józef Zych
Ilustracja
Józef Zych (2015)
Data i miejsce urodzenia 23 marca 1938
Giedlarowa
Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Okres od 3 marca 1995
do 20 października 1997
Przynależność polityczna Polskie Stronnictwo Ludowe
Poprzednik Józef Oleksy
Następca Maciej Płażyński
Wicemarszałek Sejmu I i II kadencji
Okres od 25 listopada 1991
do 3 marca 1995
Przynależność polityczna Polskie Stronnictwo Ludowe
Wicemarszałek Sejmu IV kadencji
Okres od 2 lipca 2004
do 18 października 2005
Przynależność polityczna Polskie Stronnictwo Ludowe
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RFN
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Józef Zych (ur. 23 marca 1938 w Giedlarowej) – polski prawnik i polityk. Marszałek Sejmu II kadencji w latach 1995–1997.

Doktor nauk prawnych. W latach 1983–1991 prezes Krajowej Rady Radców Prawnych. W latach 1989–2015 poseł na Sejm z ramienia Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Polskiego Stronnictwa Ludowego (X, I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji), w latach 1991–1995 i 2004–2005 wicemarszałek Sejmu I, II i IV kadencji, marszałek senior Sejmu V i VII kadencji, w latach 2015–2019 członek Trybunału Stanu, honorowy prezes PSL.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Działał w harcerstwie[1]. W 1961 został skazany na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności za „niedopełnienie obowiązków służbowych” w czasie obozu harcerskiego koło Krosna Odrzańskiego[2].

Jest absolwentem Liceum im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku (1956)[3] i Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1966), na którym uzyskał także stopień doktora nauk prawnych (1976). Podjął wykonywanie zawodu radcy prawnego. W latach 1983–1991 był prezesem Krajowej Rady Radców Prawnych[4].

W 1975 wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1989 został wybrany na posła z ramienia tej partii. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[5]. W listopadzie 1989 został przewodniczącym rady naczelnej powstałego z przekształcenia ZSL Polskiego Stronnictwa Ludowego „Odrodzenie”, które 5 maja 1990 współtworzyło jednolite Polskie Stronnictwo Ludowe. W trakcie X kadencji pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Poselskiego PSL i przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości. Od 1991 Józef Zych był posłem reprezentującym to ugrupowanie. W Sejmie I, a także II kadencji do 3 marca 1995 zajmował stanowisko wicemarszałka, następnie do końca tej kadencji pełnił funkcję marszałka. Od 2 lipca 2004 do końca IV kadencji ponownie był wicemarszałkiem Sejmu. W IV kadencji Sejmu zasiadał ponadto w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, której był przewodniczącym. Od 19 października 2005 do 26 października 2005 wykonywał obowiązki marszałka seniora Sejmu RP V kadencji. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz siódmy uzyskał mandat poselski, otrzymując w okręgu lubuskim 18 631 głosów. W wyborach w 2011 po raz ósmy z rzędu został posłem z listy PSL. 27 października 2011 prezydent Bronisław Komorowski powierzył mu wykonywanie obowiązków Marszałka Seniora Sejmu VII kadencji[6]. W 2012 został honorowym prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego[7].

W 2015 nie uzyskał poselskiej reelekcji. 18 listopada 2015 wybrany na członka Trybunału Stanu z rekomendacji PSL[8]. 11 grudnia 2015 złożył przed marszałkiem Sejmu ślubowanie i tym samym oficjalnie rozpoczął kadencję sędziego Trybunału Stanu[9]. W TS zasiadał do końca kadencji w 2019.

Wyniki wyborcze[edytuj | edytuj kod]

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1989 Zjednoczone Stronnictwo Ludowe Sejm X kadencji nr 107 33 535 (51,24%)T[10]
1991 Polskie Stronnictwo Ludowe Sojusz Programowy Sejm I kadencji nr 14 16 411 (5,84%)T[11]
1993 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm II kadencji nr 52 22 313 (9,89%)T[12]
1997 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm III kadencji nr 52[13] 10 973 (5,26%)T[14][15]
2001 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm IV kadencji nr 8 7378 (2,36%)T[16]
2005 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm V kadencji nr 8 9566 (3,54%)T[17]
2007 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm VI kadencji nr 8 18 631 (4,73%)T[18]
2011 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm VII kadencji nr 8 6919 (2,08%)T[19]
2015 Polskie Stronnictwo Ludowe Sejm VIII kadencji nr 8 4784 (1,38%)N[20]

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia

Honorowy obywatel Leżajska[23] i województwa lubuskiego[24].

W 2012 podczas XI Kongresu Polskiego Stronnictwa Ludowego został honorowym prezesem tej partii[25]. Otrzymał także tytuł „Człowieka Roku Ubezpieczeń 2013”, przyznawanego przez redakcję „Gazety Ubezpieczeniowej”[26].

W 2006 słuchacze Programu III Polskiego Radia przyznali Józefowi Zychowi nagrodę „Srebrne Usta 2005” za lapsus: Nie po raz pierwszy staje mi... przychodzi mi stawać przed izbą[27]. Poseł uzyskał wówczas 40% wszystkich oddanych głosów.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dzięki harcerstwu stali się indywidualnościami. harcbook.info. [dostęp 2015-05-27].
  2. ↑ Ewa K. Czaczkowska, Michał Majewski, Marszałek Zych przyznaje: siedziałem w więzieniu, „Rzeczpospolita” z 19 czerwca 1996
  3. ↑ Znani Absolwenci. zslchrobry.lezajsk.pl. [dostęp 2017-06-03].
  4. ↑ Kalendarium samorządu radców prawnych, „Radca Prawny” nr 129, wrzesień 2012, s. 14–31.
  5. ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [dostęp 2011-11-06].
  6. ↑ Spotkania Prezydenta RP z Marszałkami-Seniorami. prezydent.pl, 27 października 2011. [dostęp 2011-10-28].
  7. ↑ Józef Zych honorowym prezesem PSL. gazetalubuska.pl, 17 listopada 2012. [dostęp 2020-05-29].
  8. ↑ Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 2015 r. w sprawie wyboru Trybunału Stanu. sejm.gov.pl. [dostęp 2015-11-25].
  9. ↑ Nominacje dla sędziów Trybunału Stanu. sejm.gov.pl, 11 grudnia 2015. [dostęp 2015-12-14].
  10. ↑ M.P. z 1989 r. nr 21, poz. 151
  11. ↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
  12. ↑ M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470
  13. ↑ Mandat uzyskany listy ogólnopolskiej.
  14. ↑ M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620
  15. ↑ Poland – candidate data (ang.). University of Essex. [dostęp 2016-03-17].
  16. ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-03-17].
  17. ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
  18. ↑ Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-03-17].
  19. ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2016-03-17].
  20. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2016-03-17].
  21. ↑ a b c d e Wojciech Szwajdler: Józef Zych. Na przekór losowi. Kraków: Jagiellonia, 2008, s. 43.
  22. ↑ Józef Zych w bazie Filmweb. [dostęp 2012-11-18].
  23. ↑ Rozmowa z Tadeuszem Trębaczem Burmistrzem Miasta Leżajska. „Biuletyn Miejski. Pismo Burmistrza i Rady Miejskiej Leżajska”. nr 1–2, s. 6, styczeń-luty 2008. [dostęp 2017-01-27]. 
  24. ↑ Poseł J. Zych Honorowym Obywatelem Województwa Lubuskiego. rzg.pl, 11 listopada 2014. [dostęp 2017-04-09].
  25. ↑ Józef Zych honorowym prezesem PSL. gazetalubuska.pl, 17 listopada 2012. [dostęp 2017-04-09].
  26. ↑ Człowiek Roku Ubezpieczeń 2013. gu.com.pl, 21 stycznia 2014. [dostęp 2017-04-09].
  27. ↑ Plebiscyt Srebrne Usta. polskieradio.pl, 21 września 2010. [dostęp 2017-04-09].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Marszałkowie Sejmu Polskiego
  • od 1918 (po odzyskaniu niepodległości)
II Rzeczpospolita
(1918–1939)		 Godło Polski
Polska Ludowa
(1945–1989)
III Rzeczpospolita
(od 1989)
p • d • e
Prezydium I kadencji Sejmu RP
  • od 25 listopada 1991 do 31 maja 1993
Marszałek Sejmu
Wicemarszałkowie
p • d • e
Prezydium II kadencji Sejmu RP
  • od 14 października 1993 do 19 października 1997
Marszałek Sejmu
Wicemarszałkowie
p • d • e
Prezydium IV kadencji Sejmu RP
  • od 19 października 2001 do 18 października 2005
Marszałek Sejmu
Wicemarszałkowie
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Zych&oldid=61703711”