Radomyśl Wielki
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
Rynek z samolotem PZL M-2 – pomnikiem | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Prawa miejskie | |||
Burmistrz |
Agnieszka Machnik | ||
Powierzchnia |
8,79[1] km² | ||
Populacja (01.01.2024) • liczba ludności • gęstość |
| ||
Strefa numeracyjna |
+48 14 | ||
Kod pocztowy |
39–310 | ||
Tablice rejestracyjne |
RMI | ||
Położenie na mapie gminy Radomyśl Wielki | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||
Położenie na mapie powiatu mieleckiego | |||
50°11′41″N 21°16′24″E/50,194722 21,273333 | |||
TERC (TERYT) |
1811084 | ||
SIMC |
0982411 | ||
Urząd miejski Rynek 3239-310 Radomyśl Wielki | |||
Strona internetowa |
Radomyśl Wielki – miasto w woj. podkarpackim, w powiecie mieleckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Radomyśl Wielki.
Miasto jest siedzibą dekanatu Radomyśl Wielki oraz parafii Przemienienia Pańskiego. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 984 z Lisiej Góry (koło Tarnowa) do Mielca, w ramach której 1 grudnia 2020 roku została oddana do użytku obwodnica miasta[2][3].
Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 3409 mieszkańców, będąc 37. najludniejszym miastem w województwie[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Radomyśl Wielki został lokowany na prawie magdeburskim w 1581 przez kasztelana bieckiego Mikołaja Firleja[4]. Leży w dawnej ziemi sandomierskiej historycznej Małopolski, w XVI wieku położony był w województwie sandomierskim[5].
W czasie agresji niemieckiej na Polskę w 1939 żołnierze z VII Korpusu Armijnego zamknęli Żydów i Polaków w kościele, po czym obok kościoła strzelali na wiwat. Następnego dnia znęcali się nad Żydami. Części obcięli brody, część bijąc zmusili do jedzenia rosnącej trawy[6].
Po około pięcioletniej niemieckiej okupacji Radomyśl został zdobyty 23 sierpnia 1944 przez żołnierzy 4 Korpusu Pancernego należącego do 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej[7].
Przed 1945 rokiem miasto należało do województwa krakowskiego, po zakończeniu II wojny światowej weszło w skład nowo utworzonego województwa rzeszowskiego. W latach 1975–1998 Radomyśl Wielki administracyjnie należał do województwa tarnowskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiektami wpisanymi do rejestru zabytków woj. podkarpackiego są[8]:
- Kościół Przemienienia Pańskiego i Najświętszej Maryi Panny (A-519 z 19.05.1991)
- Cmentarz żydowski z pomnikiem ofiar masowych egzekucji (A-1156 z 12.12.1989)
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według danych z 31 grudnia 2021 Radomyśl Wielki liczył 3252 mieszkańców (GUS)[9]
Ludzie związani z Radomyślem Wielkim
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-10-23] (pol.).
- ↑ Obwodnica Radomyśla Wielkiego już otwarta [online], hej.mielec.pl, 1 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-01] .
- ↑ Anna Magda , Kolejna nowa obwodnica na Podkarpaciu [online], Samorząd Województwa Podkarpackiego, 1 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-01] (pol.).
- ↑ Historia miejscowości | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-09-29] .
- ↑ Krystyn Matwijowski, Studia z dziejów Rzeczypospolitej szlacheckiej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1988, s. 252 .
- ↑ Shepherd 2017 ↓, s. 88.
- ↑ Dolata 1971 ↓, s. 464.
- ↑ Rejestr zabytków | Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu [online], wuozprzemysl.pl [dostęp 2023-09-29] .
- ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-02-03] .
- ↑ Radomyśl Wielki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
- Ben Shepherd: Żołnierze Hitlera. Armia niemiecka w Trzeciej Rzeszy. Oświęcim: 2017. ISBN 978-83-7889-539-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalny Portal Internetowy Gminy Radomyśl Wielki
- Radomyśl, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 432 .