Bolesław Drobner: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Życiorys: drobne techniczne |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Grób Bolesława Drobnera.jpg|thumb|Grób Bolesława Drobnera na Cmentarzu Rakowickim]] |
[[Plik:Grób Bolesława Drobnera.jpg|thumb|Grób Bolesława Drobnera na Cmentarzu Rakowickim]] |
||
'''Bolesław Drobner''' (ur. [[28 czerwca]] [[1883]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[31 marca]] [[1968]] tamże) – polski działacz [[Socjalizm|socjalistyczny]], chemik, |
'''Bolesław Drobner''' (ur. [[28 czerwca]] [[1883]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[31 marca]] [[1968]] tamże) – polski działacz [[Socjalizm|socjalistyczny]], chemik, kierownik Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|PKWN]] (1944), pierwszy powojenny [[prezydent Wrocławia]] (1945). |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
Wersja z 13:12, 10 lut 2019
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Prezydent Wrocławia | |
Okres | |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Poseł IV kadencji Sejmu PRL | |
Okres | |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Bolesław Drobner (ur. 28 czerwca 1883 w Krakowie, zm. 31 marca 1968 tamże) – polski działacz socjalistyczny, chemik, kierownik Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia PKWN (1944), pierwszy powojenny prezydent Wrocławia (1945).
Życiorys
Syn Romana. Ukończył chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim, z której otrzymał doktorat filozofii. Od 1898 działał w Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, a następnie w Niezależnej Socjalistycznej Partii Pracy i od 1928 r. w Polskiej Partii Socjalistycznej. Opowiadał się za współpracą z Komunistyczną Partią Polski. 21 marca 1938 przed sądem okręgowym w Krakowie rozpoczął się proces Bolesława Drobnera oskarżonego o działalność komunistyczną[1]. 1 kwietnia 1938 sąd skazał Drobnera na karę 3 lat pozbawienia wolności (z zaliczeniem dotychczasowego pobytu w areszcie) oraz na utratę praw na 3 lata[2].
Po najeździe sowieckim na Polskę 17 września 1939 aresztowany przez NKWD i więziony. W 1943 został uwolniony i wszedł do władz Związku Patriotów Polskich oraz PKWN (kierownik Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia PKWN). W 1945 (do czerwca) pierwszy polski prezydent Wrocławia (powołany 14 marca, jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej do miasta, urzędowanie mógł praktycznie rozpocząć dopiero po kapitulacji Festung Breslau, w maju). Współorganizator polskiej administracji. Opowiadał się za przekształceniem Wrocławia w miasto wydzielone. Chciał stworzyć system gospodarczy eliminujący obieg pieniędzy (tzw. republika drobnerowska)[3]. Wczesnym latem 1945 zaprotestował wobec miejscowego dowódcy Armii Czerwonej przeciw utrudnianiu starań o normalizację życia przybywających do miasta Polaków. Sowiecki generał pobił Drobnera i wyrzucił go ze swego biura, a gdy Drobner odwołał się do Bolesława Bieruta, ten kazał mu natychmiast opuścić Wrocław[4]. W ramach koncesjonowanej Polskiej Partii Socjalistycznej opowiadał się za równorzędnością pozycji PPS wobec Polskiej Partii Robotniczej i wolną rywalizacją polityczną obu partii[5][6]. 30 kwietnia 1948 w ramach czystki poprzedzającej scalenie PPS z PPR usunięty z funkcji przewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu PPS w Krakowie, 22 września 1948 usunięty z Rady Naczelnej PPS, wraz z 10 innymi jej członkami (w tym Henrykiem Wachowiczem. W październiku 1948, po odmowie złożenia tzw. samokrytyki, został wykluczony z PPS[7].
W latach 1956–1957 był I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie. Od 1944 poseł do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III i IV kadencji; w II, III i IV kadencji Sejmu pełnił funkcję Marszałka Seniora (1957, 1961, 1965). Dwukrotnie odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I klasy (w tym w 1953[8]). Ponadto nadano mu Krzyż Wielki i Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[9].
Zaprzyjaźniony z Piwnicą pod Baranami, pomógł w jej otwarciu i pierwszych latach działania. Z małżeństwa z Lubą z domu Hirszowicz (1884–1965) miał syna Mieczysława (1912–1986), profesora sztuk muzycznych. Pochowany jest na Cmentarzu Rakowickim.
Do 1991 jego imieniem nazwany był jeden z bulwarów wiślanych Krakowa[10]. Jego imieniem nazwano także ulicę w śródmieściu Wrocławia.
Publikacje
- Drogowskazy, Wrocław 1945.
- Bezustanna walka (1962–1967), Kraków 1967.
Przypisy
- ↑ Proces dr. B. Drobnera. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 67 z 24 marca 1938.
- ↑ Wyrok w procesie dr. Drobnera. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 76 z 3 kwietnia 1938.
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, pod red. J. Harasimowicza, Wrocław 2001, s. 158.
- ↑ Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6 s. 425,
- ↑ na posiedzeniu Rady Naczelnej PPS 25/26 lutego 1945 oświadczył, że założenia ideowe PPS nie mogą się opierać tylko na dorobku RPPS i wypowiedział sie przeciwko poglądom "pewnych dolnych czynników PPR", że tylko ich partia "ma prawo do rządzenia, bo ma oparcie w ZSRR" - stwierdzenie, które było zapewne dla innych najcięższym kamieniem obrazy. Powiedział też, że PPS nie powinna być "wydziałem innej partii, lecz partią równorzędną, suwerenną" Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6 s.205.
- ↑ Inny partyjny autor opisywał z dezaprobatą ówczesne stanowisko Drobnera: "B. Drobner był od początku reprezentantem poglądu, że polski system partyjny winien przyjąć na wzór zachodni taką formę, w której PPS mogłaby stać się równorzędną obok PPR siłą polityczną, konkurująca o wpływy,oraz miejsce w społeczeństwie i państwie. Była to nie do przyjęcia w warunkach polskich koncepcja wolnej gry sił, także w odniesieniu do stanowiącego określoną całość ruchu robotniczego" Zenobiusz Kozik, Partie i stronnictwa polityczne w Krakowskiem 1945-1947, Kraków 1975, Wydawnictwo Literackie, s.48 za: Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6 s.205.
- ↑ Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6 s.935, 987, 990.
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 86, poz. 1022.
- ↑ Drobner Bolesław (1883-1968). [w:] Parlamentarzyści [on-line]. Biblioteka Sejmowa. [dostęp 2016-10-23].
- ↑ Uchwała nr XXV/170/91 Rady Miasta Krakowa z dnia 14 czerwca 1991 r. (archiwum web.archive.org)
Bibliografia
- Encyklopedia Wrocławia, pod red. J. Harasimowicza, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001.
- Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 1, Warszawa 1978.
Linki zewnętrzne
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Związku Patriotów Polskich
- Kierownicy resortów Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
- Pierwsi sekretarze Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie
- Pochowani na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej
- Politycy Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego
- Politycy Niezależnej Socjalistycznej Partii Pracy
- Polscy chemicy
- Polscy ministrowie pracy
- Polscy ministrowie zdrowia
- Polscy Żydzi
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Posłowie do Krajowej Rady Narodowej
- Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)
- Posłowie z okręgu Kraków (PRL)
- Posłowie z okręgu Tarnów (PRL)
- Prezydenci Wrocławia
- Skazani wyrokami sądów II Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1883
- Więźniowie polityczni w II Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1968