Ostrów Wielkopolski

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]] Herb Ostrowa Wielkopolskiego [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Zarządzający	Prezydent miasta
Powierzchnia	42,39 km²
Wysokość	od 123 do 175 m n.p.m.
Populacja (2006) • liczba ludności • gęstość	{{{liczba ludności}}} {{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Nr kierunkowy	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | nazwa oryginalna = | numer kierunkowy = | zdjęcie = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | liczba ludności = | opis zdjęcia = | współrzędne = | państwo = | flaga = | nazwa = | tablice rejestracyjne = Nieznane pola: "sekundN2", "sekundN", "flaga_miasta", "założone", "Miasto", "miejska", "gęstość", "minutE2", "stopniE2", "grodzki", "minutN", "mail_um", "rodzaj_gminy", "kod_poczt", "populacja", "sekundE2", "tablica_rej", "gmina", "galeria_commons", "fax_um", "tel_um", "aglomeracja", "nr_kier", "powiat", "adres_um", "mapa_miasta", "prawa_miejskie", "sekundE", "TERYT", "stopniN", "kod_poczt_um", "stopniN2", "stopniE", "minutE", "wikiquote", "minutN2", "SIMC", "herb_miasta", "dopełniacz_miasta", "mail", "miasta_partnerskie", "prezydent" oraz "województwo".

Ostrów Wielkopolski (do 1920 r. Ostrów, łac. Ostrovia, niem. Ostrowo) – miasto powiatowe w województwie wielkopolskim. Leży w południowej części Wysoczyzny Kaliskiej, nad lewym dopływem Prosny – Ołobokiem. W dokumentach pisanych pojawiał się od pocz. XV w. Nazwa to archaizm oznaczający wyspę, kępę wśród mokradeł. Pod względem liczby mieszkańców 55. miejsce w Polsce i 5. w województwie wielkopolskim (2006, GUS).

Jeden z siedmiu głównych ośrodków województwa wielkopolskiego, siedziba instytucji rangi subregionalnej (prokuratura okręgowa, oddział regionalny ZUS, oddział regionalny KRUS, inspekcje). Zespół osadniczy Ostrowa, Kalisza i Skalmierzyc należy do dwóch rejonów województwa (obok rejonu Poznania) przewidzianych dla największej koncentracji przemysłu.

Patronem miasta jest św. Stanisław Biskup Męczennik. Święto miasta obchodzone jest 10 listopada, w rocznicę rozpoczęcia wydarzeń tzw. Republiki Ostrowskiej.

Informacje statystyczne

Podstawowe dane dot. ludności znajdują się w tabeli.

Według danych z roku 2002Szablon:ŹródłoPL, średni dochód na mieszkańca wynosił 1161,05 zł. Miasto stanowi 3,65% powierzchni powiatu.

• liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn (2004) – ok. 110
• procent osób wieku przedprodukcyjnym; produkcyjnym; poprodukcyjnym (2004) – 20,2%; 65,3%; 14,5%
• przyrost naturalny (urodzenia żywe – zgony, 2003, przy czym lata późniejsze przyniosły wyraźne odwrócenie niekorzystnych tendencji demograficznych) – -87
• saldo migracji (napływ migracyjny – odpływ migracyjny, 2003) – -29
• stopa bezrobocia (30 czerwca 2006) – 16,3%
• podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON (2004) – 8964 (w 2000 r. 7257 podmiotów – wzrost o 23,6%)
• użytkowanie gruntów (2004):
  • zabudowa – ok. 37%
  • lasy, parki – ok. 10%
  • grunty orne, łąki, pastwiska – ok. 49%
  • ogrody działkowe – ok. 3%
  • wody – ok. 1%
  • pozostałe – ok. 1%
• struktura własności gruntów (2004):
  • własność prywatna (osoby fizyczne, spółdzielnie, kościoły i zw. wyznaniowe) – ok. 56%
  • własność państwowa (Skarb Państwa, województwo, powiat, miasto) – ok. 40%
  • pozostałe – ok. 6%

Geografia fizyczna

Położenie geograficzne

Ostrów leży w środkowej części Niziny Wielkopolskiej (Niziny Południowowielkopolskiej), w południowej części Wysoczyzny Kaliskiej (zwanej też rzadziej Wysoczyzną Koźmińską), na północno zachodnich stokach Wzgórz Wysockich. Przez północną część miasta przepływa lewy dopływ Prosny – Ołobok (Ołoboczka, Ostrowica), której z kolei prawym dopływem jest niewielki, w przeważającej części skanalizowany, ciek Struga Ostrowska (w całości w granicach miasta). Przez południowo-zachodnią część miasta przebiega dział wodny między dorzeczami Odry i Warty.

Klimat

Klimat w rejonie Ostrowa jest kształtowany głównie przez masy powietrza polarno-morskiego (przeważają wiatry zachodnie). Średnia roczna temperatura powietrza wynosi w Ostrowie 8°C, całkowita roczna suma opadów wynosi 500-550 mm, okres wegetacyjny trwa zazwyczaj 210-220 dni. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, a najchłodniejszym styczeń.

Geografia społeczno-ekonomiczna

Podział miasta i zagospodarowanie przestrzeni

Do początku lat 90. obowiązywał podział na 7 dzielnic (Stare Miasto, Wenecja, Krępa, Pruślin, Stare Kamienice, Zębców, Zacharzew) odpowiadających dzielnicom zwyczajowym. Obecnie miasto jest podzielone administracyjnie na 11 osiedli:

Plik:Cyferkiostrowskie2.jpg

Podział administracyjny Ostrowa

• I Śródmieście
• II Wenecja
• III Krępa
• IV im. Jana Pawła II
• V Pruślin
• VI Stare Kamienice
• VII Zacisze-Zębców
• VIII Odolanowskie
• IX Nowe Parcele
• X Parcele Zacharzewskie
• XI im. Powstańców Wielkopolskich

Cechą charakterystyczną Ostrowa jest znaczna przewaga pogrupowanej w wielkie kompleksy zabudowy jednorodzinnej (Zacharzew, Krępa). Skupia ona ponad 50% wszystkich zasobów mieszkaniowych miasta. Intensywnie rozwijają się nowe osiedla z taką zabudową (Zębców, Pruślin oraz podmiejskie). Zabudowa wielorodzinna obecna jest w postaci niewielkich zespołów bloków na obrzeżach centrum (Śródmieście, os. Powstańców Wielkopolskich, os. Grunwaldzkie, os. Dembińskiego, os. Szamarzewskiego) oraz w większych zespołach na os. Jana Pawła II. Zabudowa przemysłowo-składowa skupiona jest w okolicach linii kolejowych w centralnej oraz zachodniej części miasta, a także na terenie Zębcowa i Str. Kamienic. Większe zespoły terenów zielonych koncentrują się na obrzeżach północnych (Piaski-Szczygliczka), wschodnich (Bagatela) i południowych (Zębców).

Pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną przewidziane są przede wszystkim tereny we wschodniej części miasta (os. Jana Pawła II, pn.-zach. część Starych Kamienic) oraz tzw. Nowe Miasto (na wschód od os. Grunwaldzkiego). Dla zabudowy jednorodzinnej przewidziano rejon Pruślina, Parceli Zacharzewskich, Topoli Mł., Wysocka Wlk., Wenecji, wsch. i płd. Str. Kamienic oraz os. Odolanowskiego, a dla zabudowy przemysłowej południową część miasta (Zębców, zach. Kamienice Str., os. Odolanowskie, płd. Pruślin, płn. Wysocko Wlk.) oraz wokół stacji kolejowych Ostrów Wlkp. Zachodni i Ostrów Wlkp. Gorzyce. Głównym terenem, który (poza Śródmieściem) miałby w przyszłości pełnić funkcje centrotwórcze jest wspomniane Nowe Miasto.

Geografia przemysłu i usług

Ośrodek przemysłu przetwórczego, głównie elektromaszynowego (precyzyjnego, środków transportu, metalowego), spożywczego, materiałów budowlanych – przewaga liczby osób zatrudnionych w przemyśle. Stopa bezrobocia utrzymuje się na wysokim poziomie (16,3%, 30 czerwca 2006). Okolice miasta są jednym z głównym obszarów wydobycia gazu ziemnego w Polsce. Rozwinięty sektor usług – handel detaliczny (do 2006 r. ograniczenia dla handlu wielkopowierzchniowego) i hurtowy, filie banków, towarzystw ubezpieczeniowych, firmy doradcze i projektowe, serwisy i in. Współtworzy wraz z sąsiednimi ośrodkami Kalisko-Ostrowski Okręg Przemysłowy - w Planach Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego region ten uznany został (obok regionu Poznania) za przyszłościowe miejsce koncentracji przemysłu.

Więcej: gospodarka Ostrowa Wielkopolskiego|gospodarowanie finansami miejskimi i mieniem komunalnym – Ostrowski Model Zarządzania 1990-2002|Holding Spółek Miejskich Holdikom|przemysł w Ostrowie|banki w Ostrowie|ostrowskie organizacje wspierające przedsiębiorczość

Geografia komunikacji

Stacja kolejowa Ostrów Wielkopolski

Znaczący węzeł kolejowy i drogowy.

Linie kolejowe wybiegają z Ostrowa w pięciu kierunkach (bezpośrednie połączenia pasażerskie):

• Ostrów – Jarocin – Poznań – Słupsk/Szczecin – Świnoujście
• Ostrów – Oleśnica – Wrocław – Jelenia Góra/Legnica
• Ostrów – Kluczbork – Lubliniec – Katowice – Kraków
• Ostrów – Zduńska Wola – Przemyśl/Łódź – Warszawa
• Ostrów – Krotoszyn – Leszno – Wolsztyn

Nazwę Ostrowianin nosi jeden z pociągów pospiesznych relacji Warszawa – Ostrów Wielkopolski – Wrocław.

W mieście krzyżują się drogi krajowe oraz wojewódzkie dopuszczone do ruchu ciężkiego:

• 11 i planowana S11 Kołobrzeg – Piła – Poznań – Ostrów – Lubliniec – Bytom
• 25 Bobolice k. Koszalina – Bydgoszcz – Inowrocław – Konin – Kalisz – Ostrów – Oleśnica
• 36 Prochowice – Lubin – Rawicz – Krotoszyn – Ostrów
• 445 Odolanów – Ostrów

Funkcjonuje autobusowa komunikacja miejska (MZK Ostrów Wielkopolski) obsługująca także połączenia z innymi miejscowościami regionu (MZK Ostrów Wielkopolski, MZK Krotoszyn, KLA Kalisz). Na pograniczu dzielnic Wenecja i Piaski-Szczygliczka, obecnie zatrzymana, kolejka wąskotorowa. Ponadto, w miejscowości Michałków położonej ok. 5 km na północ od miasta znajduje się lotnisko sportowe Aeroklubu Ostrowskiego.

Więcej: transport drogowy w Ostrowie|transport kolejowy w Ostrowie|transport lotniczy w Ostrowie|komunikacja miejska w Ostrowie

Historia

Ratusz i rynek w Ostrowie Wielkopolskim, karta pocztowa z początku XX w

Na północno-wschodnich obrzeżach obecnego Ostrowa ok. X w. prawdopodobnie znajdował się niewielki gród. w. Miasto otrzymało prawa miejskie najpóźniej w roku 1404. Do początków XVIII w. nie rozwijało się (pożary, wojny, siła okolicznych ośrodków). W 1711 r. mieszczanie zrezygnowali z praw miejskich. Ostrów podniesiony został z upadku dzięki nowym właścicielom - Jan Jerzy Przebendowski wyjednał u króla ponowną lokację miasta, połączona tym razem z wydaniem licznych przywilejów, w 1714 r., Marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński potwierdził stare przywileje i nadał nowe, Radziwiłłowie, byli patronami i fundatorami wielu przedsięwzięć w mieście. Opieka właścicieli, gospodarność włodarzy, działania mieszkańców oraz korzystne, przygraniczne położenie przyczyniły się do szybkiego rozwoju miasta, przerwanego dopiero wybuchem II wojny światowej. Bardzo ważnym impulsem rozwojowym było także umiejscowienie w Ostrowie węzła kolejowego. Miasto było znaczącym ośrodkiem ruchu narodowego w okresie zaborów oraz podczas obu wojen światowych. Szczególnym epizodem w jego dziejach jest Republika Ostrowska – bezkrwawy przewrót w listopadzie 1918 r., w wyniku którego Polacy przejęli władzę w mieście. W latach międzywojennych Ostrów należał do czołówki najszybciej rozwijających się miast w Polsce – liczba mieszkanców zwiększyła się dwukrotnie, powstało wiele okazałych budynków, nowe zakłady przemysłowe (Fabryka Wagon). W czasie II wojny światowej w Ostrowie znajdował się obóz pracy. Miasto należało do ważniejszych ośrodków konspiracji w Wielkopolsce - po rozbiciu przez gestapo w 1941 r. struktur poznańskich Okręgu ZWZ jego siedziba została przeniesiona do Ostrowa, stąd też prowadzono odbudowę struktur Związku dla całego Poznańskiego.

Więcej: historia Ostrowa|Stary Cmentarz|Republika Ostrowska|Alma Mater Ostroviensis|Honorowi Obywatele Miasta Ostrowa

Architektura

Stary Ostrów

Konkatedra św. Stanisława Biskupa

Ulica Sądowa

Ze względu na wartość dziedzictwa kulturowego, na obszarze miasta wyodrębniono objętą rejestrem zabytków strefę podlegającą ścisłej ochronie konserwatorskiej. Zachował się układ urbanistyczny pochodzący najpóźniej z pocz. XVIII w. Zabudowa w centrum pochodzi w przeważającej części z II poł. XIX w. (niska klasycyzująca i wyższa reprezentująca historyzm) oraz z I poł. XX w. (secesja, modernizm).

Więcej: architektura Ostrowa Wielkopolskiego – stary Ostrów|plac Stefana Rowińskiego

Architektura sakralna

Więcej: zabytkowa architektura sakralna w Ostrowie

• konkatedra św. Stanisława Biskupa wybudowana w stylu neoromańskim
• kościół rzymskokatolicki Najświętszej Marii Panny Królowej Polski i ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy zwany Małym Kościółkiem, szachulcowy, najstarszy zachowany w całości obiekt w mieście
• kościół św. Antoniego z Padwy, modernistyczny, w czasie II wojny światowej
• "nowa" synagoga to jedyna zachowana w Polsce bożnica w stylu mauretańskim (neobizantyjskim), który przed II wojną światową należał do najbardziej rozpowszechnionych wśród synagog
• Stary Cmentarz będący jednym z najstarszych czynnych cmentarzy w Polsce, starszym od cmentarzy: Powązkowskiego w Warszawie i Rakowickiego w Krakowie

Budynki użyteczności publicznej

Więcej: zabytkowe budynki użyteczności publicznej w Ostrowie

• Stara Przepompownia, secesyjna, wybudowana w manierze typowej dla architektury willowej, przyozdobionym witrażami z ostrowskimi obiektami
• ratusz miejski, neorenesansowy, mieści Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego
• I Liceum im. Kompałły i Lipskiego, dawne Królewskie Katolickie Gimnazjum Męskie
• II Liceum im. Reymonta, w przeszłości Gimnazjum Żeńskie
• Bank Polski, modernistyczny budynek, z którym związane były losy Krzysztofa Komedy
• Sąd Rejonowy
• Poczta Główna
• Szkoła im. Ewarysta Estkowskiego
• zespoły dawnych koszar

Budynki przemysłowe

Więcej: zabytkowa zabudowa przemysłowa w Ostrowie

• Fabryka Wagon

Domy

Więcej: zabytkowe domy w Ostrowie

• zespół kamienic z XIX i XX wieku reprezentujących różne formy eklektyzmu i historyzmu, secesję oraz modernizm
• wille z przełomu XIX i XX wieku wybudowane w duchu historyzmu lub secesji

Architektura współczesna

Zobacz: architektura współczesna w Ostrowie

Zieleń miejska i ochrona przyrody

Park Kultury i Wypoczynku Piaski-Szczygliczka

Tereny zielone (lasy, parki, skwery, zieleń uliczna) stanowią ok. 10% powierzchni miasta. Lasy zajmują 358,7 ha (2004). Jeden z terenów leśnych (Las Piaski) został zagospodarowany w latach 70. na Park Kultury i Wypoczynku Piaski-Szczygliczka. W latach 90. stracił na znaczeniu, obecnie jest rewaloryzowany. Parki i skwery zajmują 30,3 ha, zieleń uliczna 33,8 ha (2004). Większość parków została zrewaloryzowana w ciągu ostatnich kilkunastu lat. W latach 90. opracowana została koncepcja nowego Parku Sześćsetlecia Ostrowa. Miałby on liczyć ok. 25 ha powierzchni, z czego ok. 10 ha to istniejący obecnie teren leśny (tzw. Kozi Borek).

Na terenie miasta znajduje się 12 pomników przyrody. Inne formy ochrony przyrody w Ostrowie, ale także w jego najbliższej okolicy to:

• Park Krajobrazowy Dolina Baryczy, Europejska Ostoja Ptaków objęta konwencją ramsarską, 2 km od południowej granicy miasta,
• Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny i Kotlina Grabowska, 2 km od wschodniej granicy miasta,
• Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska, sięga po południową granicę miasta,
• Obszar Chronionego Krajobrazu Dąbrowy Krotoszyńskie i Baszków Rochy, 1 km od zachodniej granicy miasta.

Więcej: zieleń miejska w Ostrowie

Kultura

Synagoga

W Ostrowie odbywają się imprezy kulturalne o zasięgu regionalnym, krajowym, a także międzynarodowym, spośród których należy wymienić m.in.:

• Międzynarodowe Biennale Małej Formy Graficznej i Exlibrisu,
• Jazz w Muzeum oraz Muzeum Jazz Festiwal,
• Międzynarodowy Festiwal "Chopin w barwach jesieni",
• Ogólnopolski Festiwal Teatrów Niezależnych,
• Spotkania Muzyki Dawnej "Chanterelle Festiwal",
• Reggae na Piaskach,
• Jimiway Blues Festiwal.

Spośród różnorodnych instytucji kulturalnych największe znaczenie mają trzy: Kino Komeda – Centrum Kultury Komeda, Centrum Ostrów (amatorska scena dramatyczna, scena impresaryjna i kinowa, scena klubowa, Restauracja Literacka, Galeria Na Dole, Miejska Biblioteka Publiczna im. Rowińskiego) oraz Powiatowa Galeria Sztuki Współczesnej. Oprócz instytucji znaczącą rolę animatorską odgrywają stowarzyszenia kulturalne (chopinowskie, śpiewacze – miasto posiada bogate tradycje chóralne, teatry amatorskie i in.). Uzupełnieniem oferty kulturalnej miasta są muzea, m.in. Miasta Ostrowa, Garnizonu Ostrowskiego, Skansen Pszczelarski.

Więcej: imprezy kulturalne w Ostrowie|centra kultury w Ostrowie|muzea w Ostrowie

Edukacja

Tzw. Szkoła Estkowskiego

Ośrodek szkolnictwa średniego, zawodowego i wyższego. Wg danych statystycznych (2002, dla ostrowian powyżej 19 roku życia) wykształcenie wyższe posiada 13% mieszkańców, średnie, średnie zawodowe i policealne 46%, zasadnicze zawodowe 26%, a podstawowe 14%.

W mieście znajduje się 16 przedszkoli, 13 szkół podstawowych i 6 gimnazjów. Ostrów jest ośrodkiem edukacji średniej i zawodowej dla powiatu ostrowskiego i południowej Wielkopolski – 8 szkół (lub zespołów szkół) ogólnokształcących oraz 7 zespołów szkół technicznych i zawodowych. Są wśród nich m.in.: I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kompałły i Wojciecha Lipskiego, II Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Reymonta. Ponadto działają: Zespół Szkół Specjalnych, Zespół Szkół Muzycznych im. Krzysztofa Komedy-Trzcińskiego, szkoły policealne i pomaturalne, Instytut Polsko-Kanadyjski.

Szkoły wyższe

Ośrodek szkolnictwa wyższego dla miasta i powiatu: 1 wydział zamiejscowy i 4 filie uczelni wyższych (nauki techniczne, społeczne, ekonomiczne, nauki o zdrowiu, wychowanie fizyczne). Około 3,5 tysięcy studentów (2005).

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, ośrodek zamiejscowy, studia licencjackie, dzienne i zaoczne
• Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi, wydział zamiejscowy, studia dzienne i zaoczne, licencjackie, inżynierskie (informatyka) i magisterskie
• Politechnika Łódzka, Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki, oddział zamiejscowy, studia zaoczne inżynierskie
• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Wydział Nauk o Zdrowiu, ośrodek dydaktyczny, studia zaoczne licencjackie
• Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Instytut Wychowania Fizycznego i Sportu, ośrodek dydaktyczny, studia zaoczne licencjackie

Ostrów należy do największych miast w Polsce nie będących siedzibą uczelni wyższej. 24 sierpnia 2006 r. powołano Stowarzyszenie Edukacji Akademickiej w Ostrowie skupiające przedstawicieli środowisk naukowych Politechniki Wrocławskiej i społeczności lokalnej Ostrowa. Celem Stowarzyszenia jest utworzenie w mieście Wyższej Szkoły Inżynierskiej.

Sport, rekreacja, turystyka

Lotnisko Aeroklubu Ostrowskiego w Michałkowie

Sport i rekreacja

W Ostrowie działa wiele klubów sportowych zajmujących się różnymi dziedzinami sportu. Największe osiągnięcia odnosili zawodnicy:

• KM Ostrów Wielkopolski (żużel, I liga),
• KS Stal (koszykówka, mężczyźni – ekstraliga, II wicemistrzostwo Polski), lekkoatletyka, boks),
• KS Ostrovia (koszykówka, kobiety – I liga, piłka ręczna, mężczyźni – II liga, wicemistrzostwo Europy)
• TP Ostrovia (piłka nożna, najstarszy polski klub piłkarski w Poznańskiem),
• Sekcja "Kendo" (indywidualne mistrzostwo Europy),
• Aeroklub Ostrowski (wielokrotne rekordy i laury w zawodach spadochroniarskich i szybowcowych, wielu rekordzistów, wychowankowie Aeroklubu Ostrowskiego byli pierwszymi w Polsce zdobywcami złotych medali z trzema diamentami).

W mieście działają także dwa amatorskie kluby kolarskie, klub badmintonowy (KS Ołobok), klub speedrowerowy (KS Wiraż), Ostrowskie Towarzystwo Szachowe, dwa kluby jeździeckie (KJ Hufnal, OKJ Oxer), klub paintballowy oraz 2 ludowe kluby sportowe, 3 kluby przy PTTK, 19 szkolnych, parafialnych lub katolickich klubów sportowych.

Duże znaczenie (w tym jedna ponadregionalne) mają dwie ligi amatorskie:

• Ostrowska Liga Koszykówki – dwie ligi, dotychczas odbyło się 15 edycji, cieszy się dużą popularnością jako jedyna w południowej i wschodniej Wielkopolsce – grają zespoły także z Kalisza, Konina, Krotoszyna, Pleszewa.
• Halowa Liga Piłki Nożnej – dwie ligi, działa od 1992 roku, głównie zespoły z powiatu ostrowskiego.

Liczne hale sportowe o niewielkiej ilości miejsc (jedna hala widowiskowo-sportowa), spośród dwóch dostępnych stadionów duże trybuny posiada jeden (Miejski z torem żużlowym, rozbudowywany do pojemności 15 000 widzów). Sporty o charakterze niemasowym można uprawiać na:

• dwóch kręgielniach (w tym jednej bowlingowej),
• kortach tenisowych MOSiR "Olimpijska",
• lotnisku sportowym Aeroklubu Ostrowskiego w Michałkowie,
• dwóch ośrodkach jazdy konnej (w tym jednym z krytą ujeżdżalnią i jednym z hipoterapią),
• dwóch pływalniach krytych, dwóch pływalniach odkrytych oraz Zbiorniku Rekreacyjnym Piaski-Szczygliczka (30 ha),
• polu paintballowym,
• skateparku,
• sali do squasha,
• strzelnicy otwartej (LOK i Kurkowego Bractwa Strzeleckiego) i strzelnicach zamkniętych.

Turystyka

Pod aniołem

Informacji turystycznej można zasięgnąć w Centrum Informacji Turystycznej przy oddziale PTTK w Ostrowie Wielkopolskim (ul. Starotargowa 5).

Przez miasto przebiega siedem szlaków turystycznych:

• pieszy: Jarocin – Pleszew – Gołuchów – Ostrów-Pruślin – Ostrzeszów
• pieszy: Ostrów – Janków Przygodzki – Antonin – Kotłów
• pieszy: Ostrów – Ostrów-Piaski-Szczygliczka – Stary Staw – Lewków – Kwiatków
• rowerowy – Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Rychtalskie: Ostrów-Zębców – Janków Przygodzki – Antonin Nadleśnictwo
• rowerowy: Ostrów – Wysocko Małe – Chynowa – Antonin – Odolanów – Garki
• rowerowy – Transwielkopolska Trasa Rowerowa, odcinek południowy: Poznań – Ostrów – Siemianice
• rowerowy: Ostrów-Piaski – Ostrów-Nowy Staw – Ostrów-Szczygliczka – Lewkowiec – Przybysławice/Raszków

Baza hotelowa

Miasto posiada rozwiniętą infrastrukturę hotelową.

• 8 hoteli (Komeda ***, Villa Royal ***, Granada ***, Polonia, Omega, Malwa, sportowy Stal, kompleks hotelowy – motel, hotel *** – Borowianka z ośr. jazdy konnej)
• ośrodek wypoczynkowy (Piaski-Szczygliczka)
• kemping (Piaski-Szczygliczka)

Media

Współczesny Ostrów ma relatywnie rozwinięty rynek medialny. Wart wspomnienia jest fakt, że w Ostrowie lat międzywojennych na 20 tysięcy mieszkańców (1928 r.) przypadało 11 czasopism (w tym 5 dzienników).

• Ostrowska Telewizja Kablowa ProArt
• Radio Eska Kalisz-Ostrów z/s w Ostrowie
• Fakty Ostrowskie, tygodnik
• Gazeta Ostrowska, dwa razy w tygodniu
• Kalejdoskop Miejski, miesięcznik redagowany przez UM Ostrów – w internecie oraz jako dodatek do Naszego Rynku
• Kurier Ostrowski, dwa razy w tygodniu
• Nasz Rynek, bezpłatny dwutygodnik informacyjno-reklamowy
• Dzień Dobry Ostrów, tygodnik
• periodyki oraz wydawnictwa stowarzyszeń, organizacji społecznych i parafii

Ludzie związani z Ostrowem

Plik:KomedaKrzysztof.jpg

Krzysztof Komeda-Trzciński

Więcej: ludzie związani z Ostrowem

Z Ostrowem związanych jest wiele znanych i zasłużonych osób. Są to m.in.:

• Wojciech Bąk – pisarz
• Franciszek Bieliński – marszałek koronny, ku jego czci istnieje w Warszawie ulica Marszałkowska
• Edmund Dalbor – kardynał, prymas Polski i arcybiskup gnieźnieński
• Jan Danysz – mikrobiolog, serolog, filozof
• Jarosław Iwaszkiewicz – pisarz (Listy z Ostrowa)
• Antoni Kalina – slawista
• Krzysztof Komeda-Trzciński – pianista jazzowy
• Józef Kostrzewski – twórca polskiej szkoły archeologicznej
• Jerzy Kujawski – malarz surrealista
• Mieczysław Ledóchowski – kardynał, prymas Polski i arcybiskup gnieźnieński
• Władysław Markiewicz – socjolog
• Jerzy Ofierski – artysta kabaretowy, aktor
• Stefan Pawlicki – filozof, teolog
• Jan Jerzy Przebendowski – podskarbi wielki koronny
• Antoni Radziwiłł – namiestnik Wielkiego Księstwa Poznańskiego
• Janusz Franciszek Radziwiłł – współtwórca polskiej dyplomacji w II RP
• Augustyn Szamarzewski – działacz społeczny w Poznańskiem
• Klemens Tomczek – geolog, podróżnik
• Witold Trąmpczyński – ekonomista, prezes NBP
• Zespoły muzyczne:
  • Big Cyc (Dżej Dżej, Dżery, Piękny Roman)
  • Czarno Czarni (Dżej Dżej, Dżery, Piękny Roman)
  • Dżem (Maciej Balcar)
  • Stare Dobre Małżeństwo (Wojciech Czemplik, Aleksandra Kiełb-Szawuła, Roman Ziobro)

Osiedla podmiejskie

Plik:IMG 0403.jpg

Pałac Lipskich w Lewkowie

Ostrów jest otoczony wieńcem wsi, z których znaczna część jest zurbanizowana. Istnieje intensywny odpływ ludności z centrum na teren podmiejskich osiedli. Znaczna część z nich liczy ok. 1000 mieszkańców lub więcej (Przygodzice, Gorzyce Wielkie, Janków Przygodzki, Topola Mała i Wielka, Lewków, Wtórek, Wysocko Małe i Wielkie, Lamki). Są to:

• Czekanów
• Franklinów
• Gorzyce Wielkie (w 1979 r. przyłączono do Ostrowa stację kolejową Gorzyc Wielkich)
• Janków Przygodzki
• Karski (w 1979 r. przyłączono do Ostrowa Las Piaski)
• Kołątajew
• Lamki (w 1979 r. włączono do Ostrowa część terenów niezabudowanych)
• Lewkowiec
• Lewków
• Michałków
• Przygodzice
• Radłów
• Topola Mała, Wielka oraz Topola-Osiedle
• Wtórek (w 1979 r. przyłączono część Lasu Bagatela)
• Wysocko Wielkie i Małe
• Zacharzew (większą część wsi przyłączono w r. 1979)

Sąsiednie gminy

gmina wiejska Ostrów Wielkopolski|gmina wiejska Przygodzice|gmina miejsko-wiejska Raszków

Bibliografia

Wybrane pozycje:

• Wielkopolska Szkoła Edukacji Narodowej. Studia i wspomnienia z dziejów Gimnazjum Meskiego (Obecnie I Liceum Ogólnokształcącego) w Ostrowie Wielkopolski, w 125-lecie jego założenia 1845-1970, praca zbiorowa, Wrocław 1970
• Ostrów Wielkopolski – dzieje miasta i regionu, praca zbiorowa, Poznań 1990
• Alma Mater Ostroviensis – Księga Pamięci – Non Omnis Moriar, praca zbiorowa pod. red. Jarosława Biernaczyka, Krystiana Niełacnego, Edwarda Szperzyńskiego, Ostrów Wielkopolski 1996-2005
• Marek Olejniczak, Bedeker Ostrowski, Ostrów Wielkopolski 2004
• Witold Banach, Ostrów pod znakiem pegaza. Literacki przyczynek do dziejów miasta, Poznań-Ostrów Wielkopolski 2005

Dane statystyczne:

• Plan rozwoju lokalnego miasta Ostrowa Wielkopolskiego na lata 2005-2013, cześć studialna, Ostrów Wielkopolski 2005

Pełna bibliografia: Bibliografia artykułu Ostrów Wielkopolski

Zobacz też

• miasta w Polsce
• Związek Miast Polskich
• harcerstwo w Ostrowie Wielkopolskim

Linki zewnętrzne

• Urząd Miasta Ostrowa Wielkopolskiego