Okręg Tarnopol Armii Krajowej: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Bibliografia: drobne merytoryczne |
m Wycofano edycje użytkownika Kerim44 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to KamikazeBot. |
||
Linia 43: | Linia 43: | ||
* ''Struktura Organizacyjna Armii Krajowej'', Marek Ney-Krwawicz w: [[Mówią wieki]] nr 9/1986. |
* ''Struktura Organizacyjna Armii Krajowej'', Marek Ney-Krwawicz w: [[Mówią wieki]] nr 9/1986. |
||
* Światowy Związek Żołnierzy AK, Materiały sympozjum nt: Operacja zbrojna AK kryptonim Burza na ziemiach południowo-wschodnich II RP w 1944. Biblioteczka ”Na Kresach Południowo-Wschodnich 1939-1945 nr 7. Kraków 1994 |
* Światowy Związek Żołnierzy AK, Materiały sympozjum nt: Operacja zbrojna AK kryptonim Burza na ziemiach południowo-wschodnich II RP w 1944. Biblioteczka ”Na Kresach Południowo-Wschodnich 1939-1945 nr 7. Kraków 1994 |
||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= |
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk| imię= | autor link= | inni= | tytuł= W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej"| data= 1997 | wydawca=Ministerstwo Obrony Narodowej| miejsce=Warszawa | isbn=83-86268-63-8 | strony=}} |
||
{{Okręg Tarnopol AK}} |
{{Okręg Tarnopol AK}} |
Wersja z 09:10, 5 cze 2012
Okręg Tarnopol SZP, ZWZ, wreszcie Armii Krajowej noszący kryptonimy "Komar", "Tarcza", "Ton".
Okręg Tarnopolski AK obejmował tereny przedwojennego województwa tarnopolskiego. Konspiracja w Tarnopolskiem zaczęła się już jesienią 1939. Po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej, tzw. "grupa warszawska" wysłana przez KG AK, przystąpiła do tworzenia sztabu i struktur terenowych w czterech inspektoratach okręgu. Przez jego tereny przebiegała strategiczna linia kolejowa Lwów-Tarnopol-Kijów, którą zaopatrywano Grupę Armii "Północna Ukraina". Podobne znaczenie miały magistrale drogowe. Każda dywersja w systemie komunikacji była dotkliwym ciosem dla armii niemieckiej.
Wiosną 1943 w okręgu funkcjonowały 222 plutony[1]. Łącznie siły okręgu to ok. 11100 żołnierzy, w tym 72 oficerów, 134 podchorążych i 1930 podoficerów.[2]
W 1943 komenda okręgu prowadziła intensywne przygotowania do "Burzy", trafnie prognozując, że na początku 1944 Rosjanie wkroczą na teren okręgu. Znaczna część sił znajdowała się pod bronią w terenie, osłaniając skupiska ludności polskiej przed atakami UPA.
- Osobny artykuł:
Uwarunkowania geopolityczne
Okręg Tarnopol AK obejmował obszar około 14000 km2. Liczył 1,35 miliona ludności. Języka polskiego używało tu 49,3%, ukraińskiego i ruskiego - 45,5%. 25,1% uznawało za swój ojczysty jezyk ukraiński. Rrzymskich katolików było 36,7%, grecko-kotatolików 54,5%. Liczbę żydów oceniano na 8,4% . W Tarnopolu 78% mieszkańców uważała za ojczysty język polski (ukraiński i ruski - 8%). Przewaga rzymskich katolików (41 %) nad grekokatolikami (19%) była dwukrotna
Komendanci
- p.o. kpt Mieczysław Widajewicz "Czerma",
- ppłk/płk Franciszek Studziński "Radwan",
- płk Jan Majewski "Szmigiel",
- płk Bruno Rolke "As",
- płk dypl. Kazimierz Bębiński "Luboń",
- ppłk Jan Kiwerski "Oliwa",
- mjr Tadeusz Sztumberk-Rychter "Żegota",
- płk Jan Kotowicz "Twardy".
- kpt. Franciszek Garwol (komendant podokręgu)
Skład organizacyjny
30 czerwca 1944 komenda Obszaru Lwów swoim rozkazem dokonała reorganizacji wprowadzajac trzy podokręgi[3]. Powstał Podokręg Tarnopol AK w składzie:[4]
- Inspektorat Złoczów AK
- Inspektorat Brzeżany AK
- Obwód Buczacz
- Dunajów
Dowództwo podokręgu przeniosło się do Lwowa
Bibliografia
- Jerzy Węgierski: Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol. Kraków: Platan, 1996. ISBN 83-85222-85-5.
- Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Lublin : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
- Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz w: Mówią wieki nr 9/1986.
- Światowy Związek Żołnierzy AK, Materiały sympozjum nt: Operacja zbrojna AK kryptonim Burza na ziemiach południowo-wschodnich II RP w 1944. Biblioteczka ”Na Kresach Południowo-Wschodnich 1939-1945 nr 7. Kraków 1994
- Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk: W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej". Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997. ISBN 83-86268-63-8.