Stanisław Jakiel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Jakiel
Biskup tytularny Tanagry
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

12 kwietnia 1910
Jaćmierz

Data i miejsce śmierci

26 marca 1983
Przemyśl

Biskup pomocniczy przemyski
Okres sprawowania

1957–1983

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

26 lipca 1934

Nominacja biskupia

3 czerwca 1957

Sakra biskupia

4 sierpnia 1957

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

4 sierpnia 1957

Konsekrator

Franciszek Barda

Współkonsekratorzy

Karol Pękala
Herbert Bednorz

Tablica pamiątkowa w Jaćmierzu

Stanisław Jakiel (ur. 12 kwietnia 1910 w Jaćmierzu, zm. 26 marca 1983 w Przemyślu) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, biskup pomocniczy przemyski w latach 1957–1983.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 12 kwietnia 1910 w Jaćmierzu[1]. Edukację w zakresie szkoły średniej rozpoczął w Państwowym Gimnazjum w Sanoku[1], lecz już w I klasie wystąpił ze szkoły[2]. Wrócił do rodzinnego domu, gdzie odtąd kształcił się prywatnie. IV klasę odbył w Państwowym Gimnazjum w Brzozowie, a klasy V–VIII ukończył w Państwowym Gimnazjum im. Kazimierza Morawskiego w Przemyślu jako alumn Niższego Seminarium Duchownego. W 1929 złożył egzamin dojrzałości, po czym rozpoczął studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu. W latach 1931–1934 kontynuował je na uniwersytecie Canisianum w Innsbrucku. Święcenia prezbiteratu otrzymał 26 lipca 1934[1]. W 1935 uzyskał doktorat z teologii[3] na podstawie dysertacji dotyczącej uchwał soboru trydenckiego w Polsce[1]. Wykształcenie pogłębiał jako wolny słuchacz na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie[1].

W 1936 pracował jako wikariusz, wpierw w parafii farnej w Rzeszowie, a następnie w parafii katedralnej w Przemyślu. W tym samym roku został mianowany katechetą w Państwowym Gimnazjum Handlowym i w Liceum Handlowym w Przemyślu[4]. Pod koniec 1936 został powołany na funkcje kapelana biskupa Franciszka Bardy i notariusza kurii biskupiej[5], po czym w 1937 został mianowany katechetą w Państwowym Gimnazjum Kupieckim w Przemyślu[6]. Przez pierwsze miesiące II wojny światowej z konieczności przebywał w rodzinnym domu. Na początku 1940 został kapelanem ochronki sióstr Rodziny Maryi w Maćkowicach i duszpasterzem miejscowej kaplicy. W tym samym roku został przeniesiony na wikariat do parafii farnej w Jarosławiu[1]. W 1943 został ustanowiony administratorem parafii Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Przemyślu[3]. W 1953 jako kanonik gremialny wszedł w skład Kapituły Katedralnej Przemyskiej[1].

W 1944 przez ponad miesiąc był rektorem Niższego Seminarium Duchownego[1], po czym objął stanowisko prokuratora w Wyższym Seminarium Duchownym[3]. Zajmował urząd wicerektora, a od 1953 pełnił obowiązki rektora seminarium[7]. Prowadził w nim wykłady z teologii moralnej, teologii pastoralnej i homiletyki[3].

3 czerwca 1957 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji przemyskiej ze stolicą tytularną Tanagra[3]. Święcenia biskupie otrzymał 4 sierpnia 1957. Konsekrował go Franciszek Barda, biskup diecezjalny przemyski, w asyście Karola Pękali, biskupa pomocniczego tarnowskiego, i Herberta Bednorza, biskupa koadiutora katowickiego[8]. W diecezji był wpierw prowikariuszem generalnym, a od 1962 wikariuszem generalnym. W latach 1958–1960 zajmował stanowisko oficjała sądu biskupiego. W kurii diecezjalnej przewodniczył komisji liturgicznej i nadzorował sprawy personalne księży wikariuszy[3]. W latach 1965–1966 pełnił funkcję wikariusza kapitulnego diecezji[9]. W 1967 został mianowany prepozytem kapituły katedralnej[3].

W Episkopacie Polski był od 1976 przewodniczącym Komisji Liturgicznej[3]. W czasie jego kierownictwa komisja przygotowała posoborowe zmiany w ceremoniach kościelnych i liturgii sakramentów, a także opracowała polski przekład brewiarza rzymskiego. Asystował podczas sakry biskupów przemyskich: pomocniczego – Bolesława Taborskiego (1964) i diecezjalnego – Ignacego Tokarczuka (1966)[8]. Brał udział w II, III i IV sesji soboru watykańskiego II[10].

Zmarł 23 marca 1983 w Przemyślu w trakcie mszy odprawianej w kaplicy seminaryjnej[11]. 29 marca 1983[12] został pochowany w podziemiach przemyskiej katedry[11]. W 1996 na fasadzie budynku domu zakonnego Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Jaćmierzu umieszczono upamiętniającą go tablicę.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Jaćmierz: 100-lecie urodzin bp. Stanisława Jakiela (zapowiedź). jmichalik.episkopat.pl (arch.), 2010-07-19. [dostęp 2019-01-25].
  2. XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 60. [dostęp 2020-05-05].
  3. a b c d e f g h G. Delmanowicz: Nota biograficzna Stanisława Jakiela na stronie archidiecezji przemyskiej. przemyska.pl (arch.). [dostęp 2021-07-28].
  4. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. R. 36, z. 7/9, s. 242–245, lipiec–sierpień–wrzesień 1936. [dostęp 2022-09-25]. 
  5. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. R. 36, z. 11/12, s. 345–347, listopad–grudzień 1936. [dostęp 2022-09-25]. 
  6. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej O.Ł.”. R. 37, z. 7/9, s. 184–188, lipiec–sierpień–wrzesień 1937. [dostęp 2022-09-25]. 
  7. S. Bartmiński: Przemyscy księża Rocznik 1959. Krasiczyn: 2013, s. 38. [dostęp 2016-10-07].
  8. a b Stanisław Jakiel. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2016-05-25]. (ang.).
  9. P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 161–162. ISBN 83-211-1311-7.
  10. B. Bejze: Sobór Watykański II. W: Z. Pawlak (red.): Katolicyzm A-Z. Wyd. III. Łódź: 1989, s. 419. ISBN 83-850-22-03-1.
  11. a b Podwójny jubileusz w Jaćmierzu k. Sanoka (zapowiedź). ekai.pl (arch.), 2010-07-22. [dostęp 2019-01-25].
  12. A. Sudoł: Wybór z Księgi Ogłoszeń Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku (lata 1967–1995). Sanok: 2001, s. 154. ISBN 83-914224-7-X.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]