Walenty Aleksander Czapski

Walenty Aleksander Czapski
Data urodzenia	1682
Data i miejsce śmierci	4 marca 1751 Gdańsk
biskup przemyski
Okres sprawowania	1737-1741
biskup kujawski
Okres sprawowania	1741-1751
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	11 lutego 1737
Sakra biskupia	16 czerwca 1737
Odznaczenia

Walenty Aleksander Czapski (ur. przed 22 lutego 1682, zm. 4 marca 1751) – polityk, opat pelpliński, biskup przemyski, biskup kujawski.

Życiorys

Syn Aleksandra Czapskiego, podkomorzego wendeńskiego i Anny z Białochowskich, brat Jana (pułkownik), Macieja (major), Piotra (chorąży pomorski) i Michała (wojewoda malborski).

Po święceniach kapłańskich uzyskał liczne beneficja kościelne. Od 1708 był proboszczem świeckim, 29 kwietnia 1711 uzyskał kanonię poznańską, a 1 lipca 1712 scholasterię. Posiadał także probostwo zbąszyńskie 1726-1734 i dubieckie. Kilkukrotnie był w tym czasie deputatem do Trybunału Głównego Koronnego z ramienia kapituły poznańskiej. 23 listopada 1728 uzyskał w Rzymie tytuł doktora obojga praw. W 1729 został wybrany na koadiutora opata pelplińskiego, Tomasza Franciszka Czapskiego, od 1730 opat komendatoryjny pelpliński (do 1736).

Podczas bezkrólewia 1733-1734 opowiedział się za Augustem III, działają na jego korzyść m.in. podczas sejmiku generalnego pruskiego w Grudziądzu z 2-6 września 1734 co przyniosło mu w 1735 nominacje na biskupstwo przemyskie, jednak prowizję papieską otrzymał dopiero w 1737 i wtedy też faktycznie objął władzę w diecezji. Był obecny na sejmie w 1738. W latach 1739-1740 był prezydentem Trybunału Skarbowego w Radomiu. Na sejmie w 1740 opowiedział się za aukcją wojska oraz wznowieniem rokowań z sąsiednimi krajami. Ubiegał się w tym czasie o biskupstwo warmińskie jednak bez powodzenia.

20 grudnia 1741 translokowany na diecezję kujawską rządy w niej objął w 1743. Uczestniczył w sejmie 1744 na którym został deputowanym do układania konstytucji; na sejmie 1746 oskarżył sąsiednie państwa o uniemożliwienie przeprowadzenia aukcji i reformy wojska. Żądał także zniesienia ceł prywatnych oraz sprowadzenia rzemieślników z Saksonii. Na sejmie w 1748 został deputowanym do sprawdzenia rachunków podskarbiego. Odgrywał znaczą rolę w realizacji polityki dworu wobec Gdańska oraz Prus Królewskich.

Jako biskup włocławski na stałe przebywał w Gdańsku. W znacznym stopniu przyczynił się do ożywienia katolickiej szkoły parafialnej w Gdańsku, dbał o sprawy gospodarcze diecezji, wspierał dzieła miłosierdzia. Zmarł w Gdańsku, 4 marca 1751, został pochowany w katedrze we Włocławku, gdzie znajduje się jego epitafium z portretem. W 1740 odznaczony Orderem Orła Białego.

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny, t. 4, s. 195-196.
• Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2, Gdańsk 1992, s. 260-261.