Vera Rubin
| ||
![]() Rubin na konferencji NASA (2009) | ||
Kraj działania | ![]() | |
Data i miejsce urodzenia | 23 lipca 1928 Filadelfia | |
Data i miejsce śmierci | 25 grudnia 2016 Princetown | |
doktor nauk astronomicznych | ||
Specjalność: kosmologia fizyczna | ||
Alma Mater | Cornell University | |
Uczelnia | Georgetown University | |
Odznaczenia | ||
![]() |
Vera Cooper Rubin (ur. 23 lipca 1928 w Filadelfii, zm. 25 grudnia 2016 w Princeton) – amerykańska astronom.
Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod]
W 1938 roku przeprowadziła się wraz z rodzicami z Filadelfii do Waszyngtonu. Gdy zaczęła wykazywać zainteresowanie nocnym niebem, wraz z ojcem zbudowała prosty teleskop. Wbrew sugestiom nauczycieli, którzy – znając zainteresowania młodej Very – sugerowali jej zajęcie się malowaniem obrazów o tematyce kosmicznej, zdecydowała się na karierę naukową[1].
Kariera naukowa[edytuj | edytuj kod]
W 1948 roku ukończyła Vassar College. Dalszą naukę zamierzała kontynuować na Uniwersytecie w Princeton, jednak jej podanie zostało odrzucone ze względu na płeć[1]. Ostatecznie podjęła studia na Cornell University, które ukończyła w 1951 roku. W 1954 uzyskała stopień doktora na Georgetown University – jej promotorem był George Gamow. Była członkiem Papieskiej Akademii Nauk oraz National Academy of Sciences (NAS).
W 1970 rozpoczęła badania ruchu wirowego Galaktyki Andromedy i przez obserwacje wypłaszczenia jej krzywej rotacji doszła do wniosku, że rozciąga się ona dalej niż jest widoczna i składa się w dużej części z ciemnej materii. Koncepcja ta była rewolucyjna i początkowo odrzucana przez ówczesnych naukowców[2].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Miała czworo dzieci, z których wszystkie zdobyły tytuł doktora w naukach ścisłych[1]. Zmarła w nocy 25 grudnia 2016 roku[3].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Jej imieniem nazwano asteroidę (5726) Rubin, grzbiet Vera Rubin Ridge na Marsie[1] oraz Vera C. Rubin Observatory[4].
Wyróżnienia i nagrody[edytuj | edytuj kod]
- 1994 – nagroda Henry Norris Russell Lectureship przyznana przez American Astronomical Society
- 1996 – Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (jako druga kobieta)
- 2003 – Bruce Medal
- 2004 – Medal Jamesa Craiga Watsona
Jej imieniem została nazwana planetoida (5726) Rubin.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Katarzyna Wiszniewska. Matka ciemnej materii. „Kosmos”. 11/2019. s. 80–83.
- ↑ Kosmos. Praca zbiorowa. Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 217. ISBN 978-83-7670-323-7.
- ↑ Vera Rubin, who did pioneering work on dark matter, dies. ajc.com. [dostęp 2016-12-26].
- ↑ Rubin Observatory. [dostęp 2020-06-06].