Warszawa Ochota (przystanek kolejowy)
 Budynek dworca widziany z Al. Jerozolimskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Zarządca | |
| Data otwarcia |
29 września 1963 |
| Rodzaj | |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Liczba krawędzi peronowych |
4 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°13′32,38″N 20°59′24,18″E/52,225660 20,990050
| |
Warszawa Ochota – przystanek kolejowy[1] położony na terenie warszawskiej Woli w Alejach Jerozolimskich 58[2] przy placu Artura Zawiszy[3]. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego[4]. W jego skład wchodzi budynek dworca zarządzany przez PKP[2], peron 1 zarządzany przez PKP PLK[1] oraz obsługujący pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie i Kolei Mazowieckich[5], a także peron 2 tworzący przystanek Warszawa Ochota WKD zarządzany i obsługiwany przez Warszawską Kolej Dojazdową[6]. Dworzec i peron 1 zostały uruchomione 29 września 1963, zaś peron 2 został oddany do użytku 8 grudnia 1963. W latach 2007–2009 obiekt odrestaurowano, a w 2012 został on wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy.
W roku 2022 dzienna wymiana pasażerska na przystanku wyniosła 6500 osób, a na przystanku WKD – 2 000-3 000 osób[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
W latach 1954–1962[8] Arseniusz Romanowicz i Piotr Szymaniak wraz z zespołem opracowali projekt przystanku, który roboczo był nazywany Warszawa Zawisza bądź Warszawa Zawiszy[9]. Powstało kilka wariantów tego obiektu. Według pierwotnych koncepcji miał on być położony na zachód od ul. Towarowej[10], ale ostatecznie został przeniesiony na wschód od tej ulicy[3]. W latach 1954–1963[11], równolegle z kolejnymi wersjami projektów[9], przystanek został wybudowany przez Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych nr 7[12]. Dworzec o nazwie Warszawa Ochota został uruchomiony 29 września 1963[13], a 8 grudnia tego samego roku zaczął funkcjonować przystanek Warszawa Ochota WKD[14] zajmujący drugi peron obiektu[13]. Przystanek, wraz z jednocześnie projektowanym, budowanym[9] i uruchomionym dworcem Powiśle, ułatwił korzystanie z kolei w Warszawie oraz częściowo odciążył komunikację miejską[15].
We wrześniu 1963, przed otwarciem przystanku, zapowiadano, że w 1964 zostaną na nim uruchomione schody ruchome, co miało być testem tego rozwiązania przed planowanym wykorzystaniem go na Dworcu Centralnym[16]. Ostatecznie schody prowadzące z peronu przystanku na poziom ulicy uruchomiono na początku 1965[13]. Konstrukcja szybko uległa awarii i w latach 80. schody zostały zdemontowane[17]. Z biegiem czasu zniknęły również trzy neony – dwa z napisem Warszawa Ochota umieszczone na pawilonie dworca oraz stojący obok niego słup reklamujący PKP i WKD[18]. Projektantami tych neonów byli Bronisław Wycech, Teodor Adamski, Jacek Wyczółkowski, Mieczysław Zasadzień, E. Cholewa i H. Chrabałowska[9][19].
W połowie września 2007 ogłoszono przetarg na remont dworca[20]. Początkowo miała to być jedynie renowacja, ale ostatecznie zrealizowana została przebudowa mająca na celu uzyskanie pierwotnego wyglądu obiektu za pomocą nowych materiałów. Głównym projektantem modernizacji był Henryk Łaguna z pracowni Maas[21], natomiast remont przeprowadziło przedsiębiorstwo Complex Bud[22]. Do początku 2009 w hali dworca wymieniono materiały wykończeniowe, fragmenty posadzki, oświetlenie i małą infrastrukturę oraz zainstalowano monitoring. Zmianie uległy również tynki, izolacja cieplna, okna i instalacje. Ściany zewnętrzne budynku pokryto powłoką antygraffiti, natomiast pokrycie dachu wymieniono na nowe. Odnowione zostały wówczas także schody prowadzące na perony[23], natomiast same platformy pozostały niewyremontowane[8]. Ze względu na problemy z własnością gruntu znajdującego się nieopodal pawilonu dworca nie doszła do skutku również odbudowa słupa z neonem PKP i WKD[21]. W połowie czerwca 2009 udostępniona została rampa dla osób niepełnosprawnych prowadząca na peron[23].
W 2008 zamknięto od strony peronu schody prowadzące z niego na ul. Towarową[24]. W kolejnych latach modyfikowano zagrodzenie oraz odgrodzono schody również od strony ulicy[25]. Ostatecznie w 2014 schody zostały rozebrane[26].
24 lipca 2012 obiekt został wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy pod numerem WOL20359[27].
W październiku 2013 ZTM Warszawa zaproponował zmianę nazwy przystanku na Warszawa Plac Zawiszy[28]. W tym samym miesiącu, po negatywnej opinii ze strony ratusza[29], wycofano się z tego pomysłu[30].
Plany
[edytuj | edytuj kod]W 2017, podczas przygotowań do przebudowy linii średnicowej mającej trwać maksymalnie 5 lat, zapowiedziano, że przystanek Warszawa Ochota zostanie przykryty[31].
Infrastruktura
[edytuj | edytuj kod]Dworzec
[edytuj | edytuj kod]Pawilon dworca wykonany w stylu modernistycznym[21] wyróżnia się architektonicznie. Został zaprojektowany przez Wacława Zalewskiego. Rzut budynku oparto na planie kwadratu o boku 17,25 m. Jego łupinowy dach o grubości 8 cm został wykonany z żelbetu[10] oraz pokryty mozaiką składającą się z kafelków ułożonych w czarne i białe pasy[18]. Podążają one za kształtem dachu, którym jest paraboloida hiperboliczna. Dwa wierzchołki położone po przekątnej zostały opuszczone, natomiast pozostałe dwa podniesione na wysokość 8,34 m względem poziomu podstawy konstrukcji. Dach oparty jest w trzech punktach – obydwa narożniki opuszczone mają podparcie przegubowe, a jeden z narożników podniesionych podparcie przegubowe przesuwne. Zastosowanie hiperboloidy wpisuje się w układ funkcjonalny pawilonu, w którego wierzchołkach schodzących do podłoża umiejscowiono dwa ciągi schodów prowadzących na dwa perony przystanku[10]. W budynku dworca swoje kasy mają Koleje Mazowieckie[32] i Warszawska Kolej Dojazdowa[6].
Perony
[edytuj | edytuj kod]
Peron nr 1 obsługuje pociągi podmiejskie[10]. Jest to peron wyspowy, dwukrawędziowy o nawierzchni utwardzonej, bitumicznej[33], którego oś leży na -0,907 km linii kolejowej nr 448[1]. Jego wysokość wynosi 999 mm, natomiast długość użytkowa każdej z krawędzi to 235 m. Znajdują się na nim urządzenia nagłaśniające, ławki, zadaszenie[33] oraz stoiska handlowe[34]. Przy pawilonie kasowym oraz blisko wschodniego końca peronu przebiegają kładki nad torami, z których można zejść na tę platformę[3].
Peron nr 2 obsługuje pociągi WKD[10]. Jego oś znajduje się na 0,843 km linii kolejowej nr 47[35]. Ma on dwie krawędzie[3] oraz jest niższy i krótszy od peronu nr 1[36]. Znajduje się na nim biletomat WKD[6]. Na peron prowadzą schody przy pawilonie kasowym[3].
Podpory wiaduktów i płyt stropowych wykonano jako filary w kształcie litery V[10].
Ruch pociągów
[edytuj | edytuj kod]Przystanek Warszawa Ochota jest obsługiwany przez pociągi Szybkiej Kolej Miejskiej i Kolei Mazowieckich. Na znajdującym się obok przystanku Warszawa Ochota WKD zatrzymują się pociągi Warszawskiej Kolei Dojazdowej[5].
| Przewoźnik | Linia | Trasa | |
|---|---|---|---|
| KM | R1 | Warszawa Wschodnia – Warszawa Ochota – Skierniewice | [5] |
| R2 | Warszawa Zachodnia – Warszawa Ochota – Siedlce – Łuków | ||
| R3 | Warszawa Wschodnia – Warszawa Ochota – Łowicz Główny | ||
| R7 | Warszawa Zachodnia – Warszawa Ochota – Dęblin | ||
| R8 | Warszawa Wschodnia – Warszawa Ochota – Radom | ||
| SKM | S1 | Otwock – Warszawa Ochota – Pruszków | |
| S2 | Sulejówek Miłosna – Warszawa Ochota – Warszawa Lotnisko Chopina | ||
| WKD | A1 | Warszawa Śródmieście WKD – Warszawa Ochota WKD – Grodzisk Mazowiecki Radońska Milanówek Grudów – Warszawa Ochota WKD – Warszawa Śródmieście WKD (w jedną stronę) |
[37][38] |
| A12 | Warszawa Śródmieście WKD – Warszawa Ochota WKD – Milanówek Grudów (w jedną stronę) |
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Do przystanku można dojechać autobusami i tramwajami uruchamianymi przez ZTM Warszawa. Przystanki wchodzące w skład zespołu przystankowego Pl. Zawiszy są zlokalizowane w Al. Jerozolimskich oraz na ul. Grójeckiej, Koszykowej, Raszyńskiej i Towarowej[3].
Inne informacje
[edytuj | edytuj kod]W pobliżu przystanku, po przeciwnej stronie ul. Towarowej, znajduje się budynek stacji Warszawa Główna i Stacja Muzeum[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c PKP Polskie Linie Kolejowe: Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. plk-sa.pl, 2016-02-03. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (pol.).
- ↑ a b Polskie Koleje Państwowe: Dworce czynne na 2016-02-29. pkpsa.pl, 2016-02-29. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie: Warszawa Ochota (pl. Zawiszy) – rozmieszczenie przystanków komunikacji miejskiej. ztm.waw.pl, 2015-12-23. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)]. (pol.).
- ↑ [1], l.p. 492.
- ↑ a b c Warszawa Ochota w internetowym rozkładzie jazdy PKP – rozklad-pkp.pl (odjazdy)
- ↑ a b c Warszawska Kolej Dojazdowa: Warszawa Ochota WKD. wkd.com.pl. [dostęp 2016-03-16]. (pol.).
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska – Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ a b Łukasz Pastor. Piękne czy szpetne? Warszawskie dworce kolejowe. „Rynek Kolejowy”. 11/2011, s. 35. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
- ↑ a b c d Hubert Trammer: Kalendarium życia zawodowego i twórczości Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. W: ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Grzegorz Piątek (red.). Wyd. I. Warszawa: Centrum Architektury, 2012, s. 303. ISBN 978-83-934574-1-0. (pol.).
- ↑ a b c d e f Hubert Trammer: Architektura dworców warszawskiej linii średnicowej. W: ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Grzegorz Piątek (red.). Wyd. I. Warszawa: Centrum Architektury, 2012, s. 41–42. ISBN 978-83-934574-1-0. (pol.).
- ↑ Daniel Załuski. Arseniusz Romanowicz. „Rynek Kolejowy”. 3/2010, s. 30. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
- ↑ Wacław Bogucki: Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych nr 7. W: Warszawski Węzeł Kolejowy wczoraj, dziś, jutro. Jerzy Braun (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1977, s. 289–292. (pol.).
- ↑ a b c Średnicowa 1946–1976. W: ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Grzegorz Piątek (red.). Wyd. I. Warszawa: Centrum Architektury, 2012, s. 108–117. ISBN 978-83-934574-1-0. (pol.).
- ↑ Warszawska Kolej Dojazdowa: Historia EKD/WKD. wkd.com.pl. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
- ↑ Węzły, stacje i dworce kolejowe. W: Marek Pisarski: Koleje polskie 1842–1972. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1974, s. 132. (pol.).
- ↑ K. K. Nowe przystanki linii średnicowej. „Stolica”. 37/1963, s. 2, 1963-09-15. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. (pol.).
- ↑ Jerzy S. Majewski: Stacje kolejowe w Warszawie: Piękne i zdewastowane. warszawa.wyborcza.pl, 2012-05-25. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)]. (pol.).
- ↑ a b Muzeum Sztuki Nowoczesnej: Wystawa średnicowa. Architektura warszawskiej średnicowej linii kolejowej autorstwa Arseniusza Romanowicza, Piotra Szymaniaka i współpracowników 1–31.10.2010 w ramach festiwalu Warszawa w budowie. misc.services.tvn.pl. [dostęp 2016-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (pol.).
- ↑ Hubert Trammer: Indeks osób. W: ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Grzegorz Piątek (red.). Wyd. I. Warszawa: Centrum Architektury, 2012, s. 328–331. ISBN 978-83-934574-1-0. (pol.).
- ↑ Michał Grobelny, Łukasz Malinowski. Pasażerski transport szynowy w perspektywie Euro 2012. „Rynek Kolejowy”. 10/2007, s. 18. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
- ↑ a b c Tomasz Fudala: Zmodernizowani. W: ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Grzegorz Piątek (red.). Wyd. I. Warszawa: Centrum Architektury, 2012, s. 253–258. ISBN 978-83-934574-1-0. (pol.).
- ↑ Complex Bud zajmie się remontem warszawskich dworców. „Rynek Kolejowy”. 4/2008, s. 56. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
- ↑ a b www.pkp.pl: Warszawa Ochota i Powiśle dostosowane do niepełnosprawnych. inforail.pl, 2009-06-15. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
- ↑ Tadeusz Syryjczyk. Jednak się kręci, ale mogłoby lepiej. „Rynek Kolejowy”. 10/2009, s. 70. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
- ↑ Tadeusz Syryjczyk. Przyciągnąć pasażera?. „Rynek Kolejowy”. 7/2014, s. 74. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
- ↑ Tadeusz Syryjczyk. Prace na wysokości. „Rynek Kolejowy”. 8-9/2014, s. 78. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.).
- ↑ Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków: Aktualny wykaz zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy. bip.warszawa.pl, 2016-02. [dostęp 2016-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (pol.).
- ↑ Andrzej Rejnson: Zniknie Warszawa Śródmieście? ZTM chce nowych nazw stacji PKP. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2013-10-05. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
- ↑ ran//ec: „Nie” z ratusza dla zmiany nazw stacji kolejowych. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2013-10-28. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
- ↑ ran/b: Nazwy stacji kolejowych zostają. ZTM wycofał się z pomysłu zmian. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2013-10-31. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
- ↑ Jakub Madrjas: PKP SA będzie budować nad warszawską średnicą. rynek-kolejowy.pl, 2017-09-04. [dostęp 2017-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-05)]. (pol.).
- ↑ Koleje Mazowieckie: Lista kas oraz biletomatów. mazowieckie.com.pl. [dostęp 2016-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (pol.).
- ↑ a b PKP Polskie Linie Kolejowe: Wykaz peronów. plk-sa.pl, 2016-03-01. [dostęp 2016-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (pol.).
- ↑ Piotr Dąbrowski. Przystanki kolejowe na terenie m.st. Warszawy – analiza zagospodarowania, dostępności dla podróżnych oraz powiązań ze środkami komunikacji publicznej. „Technika Transportu Szynowego”. 3/2015, s. 30. Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy „TTS”. ISSN 1232-3829.
- ↑ Warszawska Kolej Dojazdowa: Profil linii kolejowej WKD. wkd.home.pl. [dostęp 2016-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (pol.).
- ↑ Arseniusz Romanowicz: Dworce i przystanki kolejowe. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1970, s. 39. (pol.).
- ↑ Warszawska Kolej Dojazdowa: Rozkład jazdy WKD Warszawa Śródm. – Podkowa Leśna – Milanówek Grudów / Grodzisk Maz. Radońska. wkd.home.pl, 2015-12-13. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
- ↑ Warszawska Kolej Dojazdowa: Rozkład jazdy WKD Grodzisk Maz. Radońska / Milanówek Grudów – Podkowa Leśna – Warszawa Śródm.. wkd.home.pl, 2015-12-13. [dostęp 2016-03-14]. (pol.).
| Warszawa Ochota | ||
| Linia 47 Warszawa Śródmieście WKD – Grodzisk Mazowiecki Radońska (0,843 km) | ||
  odległość: 0,601 km
|
|
odległość: 1,772 km
|
| Linia 448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów (-0,907 km) | ||
odległość: 1,488 km
|
|
odległość: 0,907 km
|
