Warszawska Kolej Dojazdowa

Warszawska Kolej Dojazdowa
Państwo	Polska
Siedziba	05-825 Grodzisk Mazowiecki; ul. Batorego 23
Data założenia	2001
Forma prawna	spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Prezes	Grzegorz Dymecki
Zatrudnienie	234
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|}
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 13 kwi 2012, była oparta na tej wersji.

Warszawska Kolej Dojazdowa (WKD, wcześniej Elektryczna Kolej Dojazdowa lub Elektryczne Koleje Dojazdowe – EKD) – spółka zarządzająca wydzielonym systemem kolei miejskiej wykonująca przewozy pasażerskie na linii kolei normalnotorowej na odcinku Warszawa Śródmieście WKD – Podkowa Leśna Główna – Grodzisk Mazowiecki Radońska (linia 47) z odgałęzieniem Podkowa Leśna Główna – Milanówek Grudów (linia 48). Jest to najstarszy w Polsce tego typu system transportu publicznego.

Spółka jest członkiem Związku Pracodawców Kolejowych.

Historia

W 1918 powstała spółka Siła i Światło, której wiodącym kapitałem był kapitał angielski. Spółka ta była inicjatorem, inwestorem i właścicielem EKD. Pierwszy pociąg wyjechał na trasę 11 grudnia 1927. Była to pierwsza normalnotorowa i zelektryfikowana linia kolejowa w Polsce.

Budowę linii rozpoczęto w 1925 w Komorowie i równocześnie poprowadzono ją w kierunku Warszawy oraz Grodziska Mazowieckiego. Pierwotny przebieg linii na terenie Warszawy różnił się od obecnego. Linia biegła bardziej oddalona od torów PKP Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i docierała aż do ul. Marszałkowskiej – od przystanku Raków dawnym wiaduktem nad linią PKP do Czachówka i ulicami: Drawską, Szczęśliwicką, Niemcewicza, Tarczyńską oraz Nowogrodzką. W 1963 od ul. Szczęśliwickiej linię WKD skierowano nowymi torami wzdłuż torów PKP przez przystanek Warszawa Ochota WKD do nowo wybudowanej stacji Warszawa Śródmieście WKD (przy Dworcu Centralnym). Od stycznia 1975 WKD od przystanku Raków biegnie wiaduktem nad linią radomską i dalej wzdłuż torów PKP przez nowe przystanki Warszawa Aleje Jerozolimskie, Warszawa Reduta Ordona oraz stację Warszawa Zachodnia (nowy, własny peron).

Istniał też odcinek pomiędzy stacją Warszawa Szczęśliwice a stacją Włochy EKD (znajdującą się przy przystanku PKP Warszawa Włochy). W 1932 powstał odcinek pomiędzy stacją Grodzisk Mazowiecki Radońska i stacją Grodzisk Mazowiecki EKD (również blisko dworca PKP), a w 1936 wybudowano odcinek łączący Podkowę Leśną z Milanówkiem. Zachowały się fragmenty nigdy nie zrealizowanej rozbudowy EKD do Mszczonowa. W Komorowie istnieje rezerwa terenu dla wybudowania odnogi do Nadarzyna i dalej do Mszczonowa.

We wsi Przeszkoda po zachodniej stronie Drogi krajowej nr 8 zachowane są żelbetowe konstrukcje ramowe niedokończonego wiaduktu kolejowego nad rzeczką Mrowną. Od wiaduktu, z przerwami, aż do parkingu we wsi Józefina (wciąż po zachodniej stronie Trasy Katowickiej i w bezpośrednim jej sąsiedztwie) rozciąga się nasyp kolejowy. We wsi Radziejowice, tym razem po wschodniej stronie Trasy Katowickiej, na rzeczce Pisia Gągolina, znajduje się niedokończony żelbetowy wiadukt oraz fragmenty nasypu kolejowego. Między Mszczonowem a Radziejowicami znajduje się szereg sadzawek w wykopie wypiętrzenia terenowego, a na ich przedłużeniu wyraźnie zarysowany nasyp kolejowy. Wszystko to dowodzi, że prace dla tej inwestycji były prowadzone przed 1939. Prawdopodobnie przerwała je wojna.

Wskutek nasilającego się ruchu samochodowego zamknięto odcinki Grodzisk Mazowiecki WKD – Grodzisk Mazowiecki Radońska (1966), Warszawa Włochy WKD – Warszawa Szczęśliwice (1971) oraz Milanówek Graniczna – Milanówek Grudów (1995). Ponadto wskutek wymiany taboru w 1972 zlikwidowano odcinek Milanówek WKD – Milanówek Graniczna, ponieważ nowe jednostki wymagały większego promienia łuku i niemożliwy był ich dojazd do stacji końcowej przy dworcu PKP.

Po II wojnie światowej spółka „Elektryczna Kolej Dojazdowa” została upaństwowiona, a w 1951 jej nazwę zmieniono na „Warszawską Kolej Dojazdową” (przedwojenną nazwę określającą wąskotorowe kolejki dojazdowe w okolicy Warszawy). W 2000, w wyniku restrukturyzacji, WKD stała się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. 22 grudnia 2000 utworzony został akt założycielski sporządzony w formie aktu notarialnego. Dnia 29 grudnia spółka została wpisana do rejestru handlowego przez Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy. Swoją działalność rozpoczęła 1 lipca 2001.

W 2005 podpisana została umowa sprzedaży WKD konsorcjum samorządowemu. 27 września 2007 nastąpiło zamknięcie transakcji zbycia wszystkich należących do PKP S.A. udziałów spółki „PKP Warszawska Kolej Dojazdowa sp. z o.o.” z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim na rzecz Samorządu Województwa Mazowieckiego (73%), gminy i miasta Pruszków (9%), miasta Podkowa Leśna (4%), gminy Milanówek (2,6%), gminy Grodzisk Mazowiecki (4,9%), miasta i gminy Brwinów (4,9%) oraz gminy Michałowice (1,6%). W dniu 13 sierpnia 2008 w Krajowym Rejestrze Sądowym zostały zarejestrowane zmiany dotyczące umowy spółki wraz z jej nową nazwą – „Warszawska Kolej Dojazdowa sp. z o.o.”.

Mazowiecki samorząd zapowiedział, że zainwestuje w WKD 166,5 mln zł, z czego 142,5 mln przeznaczone zostanie na wymianę taboru, a 22 mln na remont i rozbudowę infrastruktury (nowe linie, tory, trakcja, parkingi, przystanki).

Z usług WKD korzysta codziennie średnio 25 tys. mieszkańców Warszawy i mazowieckich gmin, co daje łącznie ok. 6–9 mln przejazdów pasażerskich rocznie. Szacuje się, że liczba pasażerów WKD z roku na rok wzrasta.

Tabor

Od 1927 do 1972 linię obsługiwały angielskie wagony silnikowe typu EN80. Wagony te osiągały prędkość 70 km/godz.

W 1972 Pafawag Wrocław zaczął dostarczać nowe, dwuwagonowe elektryczne zespoły trakcyjne serii EN94. Łącznie wyprodukowano ich 40. Jednostki te całkowicie wyparły wyeksploatowane wagony typu EN80. EN94 kursują w konfiguracji czterowagonowej. W dni robocze wykonują 129 przejazdów na dobę.

W 2004 urząd marszałkowski województwa mazowieckiego kupił dla WKD nowy, czterowagonowy zespół trakcyjny typu EN95. Producentem tego pojazdu jest PESA Bydgoszcz. Planowano zakup jeszcze dziewięciu takich składów, ale z dalszych zakupów zrezygnowano.

Napięcie w sieci trakcyjnej wynosi 600 V prądu stałego, tak jak w sieci tramwajów warszawskich. Standardowo w PKP napięcie wynosi 3000 V prądu stałego. W systemie sygnalizacji zastosowano semafory świetlne oraz SBL.

Nowe pociągi

W marcu 2010 urząd marszałkowski województwa mazowieckiego zakupił 14 nowych, sześcioczłonowych pociągów 33WE (EN97) w PESA Bydgoszcz, za które zapłaci 281 mln zł. Składy charakteryzują się obniżoną podłogą, klimatyzacją oraz biletomatami. Są to składy dwusystemowe (na 600 V i 3000 V), ponieważ WKD planuje w 2013 r. przejść na napięcie stosowane na liniach kolejowych w całym kraju^[1]. Pierwszy skład został dostarczony 7 grudnia 2011^[2], pierwszy kurs w ruchu liniowym odbył 12 stycznia 2012 r.^[3]. Dalsze dostawy będą prowadzone do końca września 2012. WKD zamierza w dalszej perspektywie przetarg na dostawę kolejnych 6 pociągów.

Zdjęcie	Seria	Producent	Liczba członów	Liczba miejsc	Liczba składów
	EN94	PaFaWag Wrocław	2 (s-s)	80	15
	EN95	PESA Bydgoszcz	4 (s-d-d-s)	150	1
	EN97	PESA Bydgoszcz	6 (s-d-s-s-d-s)	120	2/14
Łączna liczba					18/30

Trasa

Linia z Warszawy do Grodziska mierzy 32,8 km, a odgałęzienie do Milanówka – 3 km. Łącznie znajduje się na niej 28 stacji i przystanków osobowych.

W latach 70. próbowano zintegrować WKD z warszawskim systemem tramwajowym. Przeprowadzono próby z wykorzystaniem wagonu tramwajowego Konstal 13N, jednak testy nie powiodły się ze względu na różnice w wózkach wagonu tramwajowego i wagonu WKD. Podobną koncepcję rozważała firma Polski Express, która złożyła ofertę w przetargu prywatyzacyjnym WKD.

Linia WKD posiada jedno połączenie z siecią PKP. Rolę tego połączenia pełni jednotorowy, niezelektryfikowany szlak kolejowy pomiędzy stacją PKP w Pruszkowie a Komorowem (linia nr 512).

Konsorcjum samorządowe, które przejęło spółkę zaplanowało liczne inwestycje na trasie kolejki:

uruchomienie połączeń wahadłowych na linii nr 512 (Komorów – Pruszków PKP) z trzema przystankami pośrednimi, początkowo z użyciem spalinowych szynobusów;
wybudowanie odnogi do Janek – albo z Komorowa, albo z Warszawy przez Okęcie i Raszyn (w jednym z wariantów aż do Nadarzyna);
wybudowanie drugiego toru na odcinku Podkowa Leśna – Grodzisk Mazowiecki;
wydłużenie trasy do ul. Marszałkowskiej w Warszawie (możliwość łatwej przesiadki do metra);

Żadna z tych inwestycji nie została na razie rozpoczęta, z niektórych też zrezygnowano.

Bilety

Od stycznia 2002 w WKD obowiązują tzw. strefy czasowe. Cena biletu jednorazowego zależy od czasu, jaki zajmuje przejazd. W WKD obowiązują trzy strefy czasowe (wg rozkładowego czasu jazdy):

I strefa – do 19 minut – 3,60 zł (taryfa normalna),
II strefa – do 38 minut – 4,80 zł (taryfa normalna),
III strefa – powyżej 38 minut – 7,00 zł (taryfa normalna),

Bilet należy skasować bezpośrednio po wejściu do wagonu – kasownik drukuje datę i godzinę rozpoczęcia podróży.

Ceny biletów okresowych – tygodniowych, dwutygodniowych, miesięcznych i kwartalnych – uzależnione są od długości trasy, na której obowiązują.

W pociągach WKD honorowana jest również Warszawska Karta Miejska (bilety okresowe 30- i 90-dniowe) oraz bilety dobowe, 3-dniowe i seniora ZTM, ale z powodu niemożności porozumienia się władz WKD z ZTM i samorządami wspólny bilet obowiązuje tylko na odcinku Warszawa Śródmieście WKD – Opacz, co dyskryminuje mieszkańców m.in. Pruszkowa, który leży w obrębie 2 strefy ZTM (Linia SKM S1, pociągi Kolei Mazowieckich oraz linia uzupełniająca L11 i nocna N85). Karta musi być aktywowana przed rozpoczęciem podróży, ponieważ w pociągach WKD nie ma kasowników przystosowanych do jej odczytu (w czytniki wyposażeni są tylko kontrolerzy). Kasownik ZTM znajduje się w Opaczy w sklepie całodobowym przy ul. Ryżowej 83 oraz na stacji Warszawa Śródmieście WKD.

Czynne przystanki i stacje

Warszawa Śródmieście WKD
Warszawa Ochota WKD
Warszawa Zachodnia WKD
Warszawa Reduta Ordona
Warszawa Aleje Jerozolimskie WKD
Warszawa Raków
Warszawa Salomea
Opacz
Michałowice
Reguły
Malichy
Tworki
Pruszków WKD
Komorów
Nowa Wieś Warszawska
Kanie Helenowskie
Otrębusy
Podkowa Leśna Wschodnia
Podkowa Leśna Główna
Podkowa Leśna Zachodnia

Polesie

Milanówek Grudów

Kazimierówka
Brzózki
Grodzisk Mazowiecki Okrężna
Grodzisk Mazowiecki Piaskowa
Grodzisk Mazowiecki Jordanowice (dawniej Grodzisk Mazowiecki Muzeum)
Grodzisk Mazowiecki Radońska

Przystanki i stacje zlikwidowane

Grodzisk Mazowiecki EKD, później Grodzisk Mazowiecki WKD (do 1966)
Grodzisk Mazowiecki Rynek (do 1966)
Milanówek EKD, później Milanówek WKD (do 1972)
Milanówek Prosta (do 1972)
Milanówek Graniczna (do 1995)
Włochy EKD, później Warszawa Włochy WKD (do 1971)
Włochy Graniczna (do 1971)
Warszawa Szczęśliwice WKD (do 1975)
Warszawa Stadion Strzelnica (na ul. Drawskiej)
Warszawa Granica Miasta, później Warszawa Opaczewska (do 1975)
Warszawa Zachodnia WKD (na ul. Szczęśliwickiej, róg ul. Kopińskiej, do 1975)
Warszawa Grójecka EKD (do 1963)
Warszawa Plac Zawiszy (do 1963)
Warszawa Chałubińskiego WKD (do 1963)
Warszawa Marszałkowska EKD (do 1961)

Park&Ride

WKD oferuje pasażerom możliwość zaparkowania własnych pojazdów na parkingach działających w systemie Park&Ride:

przy stacji Grodzisk Mazowiecki Okrężna – parking bezpłatny, nieogrodzony
w Pruszkowie – płatny, ogrodzony parking niestrzeżony dla samochodów
w Komorowie – płatny, ogrodzony parking niestrzeżony dla samochodów i jednośladów

Z racji dużego zainteresowania pasażerów spółka planuje otwarcie drugiego parkingu w Komorowie.

Miejsce na płatnym parkingu można wykupić dopłacając określoną kwotę do biletu miesięcznego lub kwartalnego (bon miesięczny lub kwartalny) albo do dwóch biletów jednorazowych (bon jednodniowy).

Bezpieczeństwo

Trasa i pociągi WKD są chronione przez Straż Ochrony Kolei i prywatną agencję ochrony Zubrzycki. W zmodernizowanych składach EN94 zainstalowano kamery wideo monitorujące wnętrze pociągów. Podobne systemy znajdują się na części stacji i przystanków.

Tylko 10 przejazdów na linii WKD wyposażonych jest w sygnalizację świetlną. Pozostałych 28 to przejazdy kategorii D, oznaczone jedynie znakami drogowymi.

Zobacz też

↑ WKD
↑ WKD: Dostarczono nowy pojazd. 2011-12-07. [dostęp 2011-12-12].
↑ WKD: Prośba o zgłaszanie uwag i spostrzeżeń. 2012-01-12. [dostęp 2012-01-12].

Linki zewnętrzne

Szablon:ZTM Warszawa Szablon:Szybkie koleje miejskie w Polsce

[1] WKD

[2] WKD: Dostarczono nowy pojazd. 2011-12-07. [dostęp 2011-12-12].

[3] WKD: Prośba o zgłaszanie uwag i spostrzeżeń. 2012-01-12. [dostęp 2012-01-12].

[1]

[2]

[3]