Pallotyni

From Wikipedia
Pallotyni
Dewiza: Caritas Christi urget nos (Miłość Chrystusa przynagla nas)
Herb zakonu
Pełna nazwa

Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego

Nazwa łacińska

Societas Apostolatus Catholici

Skrót zakonny

SAC

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Status kanoniczny

Stowarzyszenie życia apostolskiego na prawie papieskim

Założyciel

św. Wincenty Pallotti

Data założenia

1835

Data zatwierdzenia

1835

Przełożony

ks. Zenon Hanas

Liczba członków

2491 (2022)

Strona internetowa

Pallotyni, właściwie Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego (łac. Societas Apostolatus Catholici – SAC) – katolicka wspólnota księży i braci, założona przez św. Wincentego Pallottiego w 1. połowie XIX wieku. Pallotyni charakteryzują się licznymi dziełami duszpasterskimi i misyjnymi na wszystkich kontynentach oraz promowaniem współpracy z ludźmi świeckimi.

Pallotyni są integralną częścią Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego, a według prawa kanonicznego są stowarzyszeniem życia apostolskiego na prawie papieskim.

Pallotyńskie wyższe seminarium duchowne w Polsce znajduje się w miejscowości Ołtarzew koło Warszawy, w gminie Ożarów Mazowiecki (powiat warszawski zachodni).

Historia[edit | edit source]

Powstanie pallotynów łączy się z inicjatywą znaną dziś jako Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego, powziętą 4 kwietnia 1835 w Rzymie przez św. Wincentego Pallottiego, która od początku zgromadziła przy sobie grupę księży i osób świeckich. Chcieli wcielać w życie nowatorską, jak na tamte czasy, ideę, że każdy ochrzczony jest apostołem, czyli zobowiązanym do troski o zbawienie swoje i drugiego człowieka.

W styczniu 1846 wspólnota księży i braci, którzy postanowili poświęcić całe swe życie dla Zjednoczenia, wprowadziła się do pomieszczeń przy rzymskim kościele San Salvatore in Onda, które pełnią funkcję pallotyńskiego domu generalnego do dziś.

W roku 1854, już po śmierci Pallottiego, Kongregacja Rozkrzewiania Wiary zmieniła nazwę Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego na Pobożne Stowarzyszenie Misyjne (Pia Societas Missionum – skrót PSM). W następnych latach pallotyni przeszczepili się m.in. do Niemiec, Irlandii, Polski, Brazylii i Szwajcarii, a z tych krajów udawali się na misje.

W 1947 została przywrócona pierwotna nazwa pallotynów (Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego). W obradach Soboru Watykańskiego II uczestniczyło pięciu pallotyńskich biskupów, zaś generał pallotynów ks. Wilhelm Möhler był członkiem komisji ds. apostolstwa ludzi świeckich. Podczas soboru idea apostolstwa powszechnego została w pełni zaaprobowana przez Kościół.

6 stycznia 1965 nastąpiło prawne oddzielenie Dzieła Szensztackiego od pallotynów. W 1981 roku wszedł w życie na stałe posoborowy tekst Prawa Podstawowego i Uzupełniającego, którego preambuła jest identyczna dla pallotynów i sióstr pallotynek. Po roku 1989 pallotyni mogli zacząć oficjalną działalność w krajach byłego ZSRR oraz w Czechach i na Słowacji.

Przełożeni generalni[edit | edit source]

 Osobny artykuł: Generałowie zakonu pallotynów.
ks. Jacob Nampudakam – przełożony generalny w latach 2010–2022

Nazewnictwo[edit | edit source]

Oficjalnym tytułem pallotyńskiego generała jest rektor generalny, który jest wybierany przez zebranie generalne. Tereny działalności pallotynów dzielą się na regie (przynajmniej 40 członków po wiecznej konsekracji) i prowincje (minimum 80 po wiecznej konsekracji) oraz delegatury tych obu (np. misje). Na czele prowincji stoi prowincjał, na czele regii superior lub regionał. Poszczególnymi domami kierują rektorzy.

Habit pallotynów[edit | edit source]

Księża pallotyni w sutannach z pelerynkami

Strojem Stowarzyszenia jest ubiór duchowieństwa diecezji rzymskiej w XIX w., czyli czarna sutanna z pelerynką i czarnym wełnianym pasem, którego końce opadają na lewą stronę. Na misjach w ciepłych krajach nosi się białą sutannę z czarnym pasem. Podobny strój nosi papież, tylko z pasem koloru białego. Alumni przed wieczną konsekracją noszą sutannę bez pelerynki.

Duchowość[edit | edit source]

Charyzmat pallotyński opiera się na fundamencie jaki zawiera się w pallotyńskim zawołaniu Caritas Christi urget nos – Miłość Chrystusa nas przynagla. To miłość ma być dla pallotyna motorem do wszelkich działań.

Choć życie i działalność upodabniają ich do księży diecezjalnych, księża i bracia pallotyni oddają się całkowicie Bogu poprzez konsekrację – przyrzeczenia (podobne do ślubów zakonnych) czystości, ubóstwa, posłuszeństwa, a także wytrwania, wspólnoty dóbr i ducha służby, składane Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego. W ten sposób odpowiadają powołaniu, które otrzymali, aby żyć dla Boga i we wspólnocie braterskiej oddać się na służbę ludziom.

Patronką Stowarzyszenia i Zjednoczenia jest Maryja, Królowa Apostołów, która jest po Jezusie Chrystusie najdoskonalszym wzorem do naśladowania dla pallotynów.

Formacja[edit | edit source]

Formacja zakonna u pallotynów dzieli się na: wstępną, podstawową i stałą.

  • formacja wstępna obejmuje, zarówno dla kandydatów na księży, jak i na braci, dwuletni nowicjat (u pallotynów nazywany okresem wstępnym) poprzedzony postulatem (najczęściej miesięcznym)
  • formacja podstawowa to czas między złożeniem pierwszej konsekracji (przyrzeczeń) a wiecznej. Dla kandydatów do kapłaństwa przebiega on w wyższym seminarium duchownym, a dla braci najczęściej w tzw. domach junioratu
  • do formacji stałej jest zobowiązany każdy pallotyn. Ma ona trwać do końca życia i obejmować rozwój duchowy oraz intelektualny. Pomagać mają w formacji wspólne rekolekcje, dni skupienia i inne spotkania

Cele i zadania[edit | edit source]

Celem Stowarzyszenia jest „ożywianie wiary i rozpalanie miłości u wszystkich członków Ludu Bożego”, głównie przez głoszenie, że każdy członek Kościoła jest apostołem – powołanym do głoszenia Ewangelii słowem i czynem, oraz zjednoczenie ich wysiłków w służbie apostolskiej misji Kościoła.

  • apostolstwo świeckich – pobudzanie i formowanie świeckich do apostolstwa
  • Inicjatywy ekumeniczne – modlitwa i praca na rzecz jedności chrześcijan
  • działalność misyjna – niesienie Ewangelii tym, którzy jej nie znają
  • troska o niewierzących – solidarność i współpraca
  • apostolstwo społeczne – działania na rzecz sprawiedliwości społecznej
  • mass media – popieranie i stosowanie ich w apostolstwie

Działalność[edit | edit source]

Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Woronowie

Pallotyni pracują na wszystkich zamieszkanych kontynentach[2].

Pallotyni w Polsce[edit | edit source]

Historia[edit | edit source]

Na ziemie polskie pallotynów sprowadził ks. Alojzy Majewski. 11 listopada 1907 on i ks. Alojzy Hübner otrzymali od abp. Józefa Bilczewskiego dworek we wsi Jajkowce (dziś na terenie Ukrainy), w którym zamieszkali. Pod koniec roku zaczęli się zgłaszać pierwsi kandydaci na braci i księży.

W 1909 r. zakupiono pod Wadowicami dom na wzniesieniu, który nazwano Collegium Marianum. W 1913 otwarto dom w Bochni przeznaczony na nowicjat i seminarium duchowne.

I wojna światowa prawie zupełnie zniszczyła młode Stowarzyszenie na ziemiach polskich – pozostał jedynie dom na Kopcu. Jednak w międzywojniu pallotyni rozwijali się szybko. Otwarto wiele domów, m.in. w Warszawie i Ołtarzewie, gdzie zaczęto budowę seminarium duchownego. Jednocześnie polscy pallotyni zaczęli działalność za granicą: na misjach w Afryce oraz we Francji (gdzie powstała Regia Francuska), Niemczech i Urugwaju, opiekując się w tych krajach Polonią.

W Polsce zajmowali się formacją świeckich przez czasopisma (np. „Królowa Apostołów”), zjazdy, dni skupienia, rekolekcje zamknięte i osobiste spotkania. W 1935 powstała niezależna polska Prowincja Chrystusa Króla Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. II wojna światowa pozbawiła Stowarzyszenie większości domów, a w walkach i obozach koncentracyjnych zginęło 29 pallotynów (księży, braci i alumnów, w tym bł. ks. Józef Jankowski i bł. ks. Józef Stanek).

Po wojnie otwarto Małe Seminarium na Kopcu i w Chełmnie. W 1945 zaczęła się tworzyć placówka w Poznaniu, gdzie w 1948 powstało wydawnictwo Pallottinum. Również w 1945 pallotyni osiedlili się w Częstochowie, budując sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Dolinie Miłosierdzia. Z powodów politycznych dopiero w latach 60. udało się polskim pallotynom wyjechać na misje. W 1963 do Indii wyjechał ks. Adam Wiśniewski, a w latach 70. pallotyńscy misjonarze wyjechali do Afryki i Ameryki Południowej.

Po roku 1989 udało się rozpocząć pracę m.in. w krajach byłego ZSRR oraz na Słowacji. W 1993 polska pallotyńska Prowincja Chrystusa Króla uległa przekształceniu w dwie niezależne prowincje: Chrystusa Króla z zarządem w Warszawie, a obejmującą wschodnią część Polski oraz Zwiastowania Pańskiego z zarządem w Poznaniu, a obejmującą zachodnią część kraju. W roku 2007 polscy pallotyni obchodzili stulecie działalności na ziemiach polskich. Od października 2012 pallotyni prowadzą regionalno-katolicką rozgłośnię internetową o nazwie nowohuckie.pl, której dyrektorem został ks. Łukasz Gołaś SAC. Redakcja radia mieści się przy parafii Matki Bożej Pocieszenia w Krakowie-Nowej Hucie. W 2017 roku radio zmieniło nazwę na pallotti.fm[3].

22 stycznia 2005 r. papież Jan Paweł II mianował pallotyna ks. Henryka Hosera arcybiskupem (święcenia biskupie przyjął 19 marca 2005 r.). Arcybiskup Hoser był w latach 2008–2017 biskupem diecezjalnym warszawsko-praskim, a w latach 1994–1996 wizytatorem apostolskim w Rwandzie i 2018–2021 w Medziugoriu. Zmarł 13 sierpnia 2021[4].

12 kwietnia 2017 r. papież Franciszek mianował pallotyna ks. Tadeusza Wojdę arcybiskupem metropolitą białostockim (święcenia biskupie przyjął 10 czerwca 2017 r.). 2 marca 2021 r. papież Franciszek przeniósł go na urząd arcybiskupa metropolity gdańskiego[5].

12 grudnia 2019 r. papież Franciszek mianował prowincjała prowincji Zwiastowania Pańskiego ks. Adriana Galbasa biskupem (święcenia biskupie przyjął 11 stycznia 2020 r.[6]). Biskup Galbas był w latach 2020–2021 biskupem pomocniczym diecezji ełckiej[7], a od grudnia 2021 był arcybiskupem koadiutorem archidiecezji katowickiej[8]. Od 31 maja 2023 r. abp Adrian Galbas jest arcybiskupem metropolitą katowickim[9].

Działalność w Polsce[edit | edit source]

Pallotyńskie placówki w Polsce

      – miejscowości z dwoma domami Stowarzyszenia

Warszawa i Poznań – siedziby zarządów prowincjalnych
Kościół św. Wawrzyńca i św. Wincentego Pallottiego w Poznaniu, którym opiekują się księża pallotyni. Po prawej fragment budynku wydawnictwa Pallottinum
Kościół św. Wojciecha w Ostrołęce, którym opiekują się księża pallotyni

Wyżsi przełożeni[edit | edit source]

Prowincja Chrystusa Króla
Prowincja Zwiastowania Pańskiego

Zobacz też[edit | edit source]

Przypisy[edit | edit source]

  1. ↑ a b Ks. Zenon Hanas SAC nowym generałem pallotynów – Prowincja Chrystusa Króla [online] [dostęp 2022-10-01] (pol.).
  2. ↑ Geografia pallottina. SAC.info. [dostęp 2016-09-22]. (wł.).
  3. ↑ 8 lat Radia… | [online], 4 października 2020 [dostęp 2022-08-24] (pol.).
  4. ↑ https://diecezja.waw.pl/7599.
  5. ↑ Arcybiskup Tadeusz Wojda – Osoby – Archidiecezja Gdańska [online], Arcybiskup Tadeusz Wojda – Osoby – Archidiecezja Gdańska [dostęp 2022-08-24].
  6. ↑ Ks. Adrian Józef Galbas SAC przyjął święcenia biskupie [online], Diecezja Ełcka [dostęp 2020-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-21] (pol.).
  7. ↑ Ks. Adrian Józef Galbas SAC – biskupem pomocniczym diecezji ełckiej [online], 12 grudnia 2019 [dostęp 2020-03-23] (pol.).
  8. ↑ Archidiecezja Katowicka - Kanoniczne objęcie urzędu przez arcybiskupa koadiutora [online], archidiecezjakatowicka.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
  9. ↑ Pallotyni [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2023-07-21] (ang.).
  10. ↑ Zarząd Prowincjalny Prowincji Zwiastowania Pańskiego. www.SAC.org.pl. [dostęp 2011-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-21)].

Bibliografia[edit | edit source]

Linki zewnętrzne[edit | edit source]

Retrieved from "https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pallotyni&oldid=73599215"