Łódzki Tramwaj Regionalny

Łódzki Tramwaj Regionalny
	tramwaj
	; Tramwaj Pesa 122N na przystanku Łódzkiego Tramwaju Regionalnego w Łodzi
Państwo	Polska
Lokalizacja	Łódź
Operator	MPK Łódź
Liczba linii	1
Lata funkcjonowania	od 2008
	Infrastruktura
Długość sieci	16,2 km
Rozstaw szyn	1000 mm.
Liczba stacji	37
	Tabor
Liczba pojazdów	25 (Cityrunner i Pesa 122N)
	Strona internetowa

Łódzki Tramwaj Regionalny (ŁTR) – system szybkiego transportu zbiorowego, mający w założeniu połączyć Łódź ze Zgierzem (od północy), oraz z Ksawerowem i Pabianicami (od południa). Możliwe było także połączenie z ŁTR komunikacji tramwajowej kursującej do Ozorkowa.

Planowana inwestycja

Budowę ŁTR podzielono na dwa etapy:

etap I – realizacja łódzkiej części inwestycji: wymiana torowiska, zmodernizowanie 31 przystanków, unowocześnienie 10 stacji trakcyjnych, budowa systemu sterowania ruchem wraz z 60 specjalnie zmodernizowanymi sygnalizacjami świetlnymi na skrzyżowaniach. Realizacja I etapu rozpoczęła się 7 lipca 2007 r. i zakończyła 30 czerwca 2008 r.

etap II – modernizacja torowisk w Zgierzu i Pabianicach.

Planowana trasa ŁTR:

Zgierz: Plac Kilińskiego, Łódzka
Łódź: Zgierska, Zachodnia, Aleja Kościuszki, Żwirki, Piotrkowska, Plac Reymonta, Piotrkowska, Plac Niepodległości, Pabianicka
Ksawerów: Łódzka
Pabianice: Warszawska, Zamkowa, Łaska, Wiejska

Realizacja

2006 rok

październik 2006 roku – MPK Łódź Sp. z o.o. podpisało umowę z przedsiębiorstwem Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz na dostawę 10 nowych, niskopodłogowych tramwajów Tramicus. Wszystkie nowe pojazdy będą klimatyzowane aby zapewnić maksymalny komfort podróży.

2007 rok

3 kwietnia 2007 roku – MPK Łódź Sp. z o.o. podpisało umowę z konsorcjum firm Tyco Fire & Integrated Solutions, Alcatel-Lucent oraz R&G Plus dotyczącą budowy i instalacji Systemu Obszarowego Sterowania Ruchem (SOSR), który zapewni priorytetowy przejazd przez miasto dla ŁTR.
28 czerwca 2007 roku – wmurowano kamień węgielny ŁTRu. Uroczystość odbyła się przy zajezdni na łódzkich Chocianowicach.
7 lipca 2007 roku – rozpoczęła się budowa ŁTR. Cała trasa, która przebiega od Chocianowic do Helenówka, została podzielona na pięć odcinków, które będzie budować czterech wykonawców. Początkowo prace były prowadzone na ulicach:
- Pabianicka: na odcinku rondo Lotników Lwowskich – plac Niepodległości;
- Piotrkowska: na odcinku Czerwona – Radwańska;
- al. Kościuszki: na odcinku Żwirki – al. Mickiewicza;
- Zachodnia: na odcinku Zielona – Legionów;
- Zgierska: na odcinku Dolna – Helenówek.

W związku z budową zmianie uległy trasy linii tramwajowych: 1, 2, 3, 4, 6, 11/11A, 46, autobusowych: 57, 95, N5, N6 oraz uruchomiono autobusową komunikację zastępczą Z1, Z2, Z3 i Z4.

23 lipca 2007 roku – rozpoczęła się modernizacja torowiska w części południowej skrzyżowania al. Kościuszki/al. Mickiewicza. Zmianie uległy trasy linii tramwajowych: 8, 10, 14 oraz autobusowych: Z1 i Z2. Jednocześnie zostaje uruchomiona kolejna autobusowa linia komunikacji zastępczej – Z5.
30 lipca 2007 roku – rozpoczęły się prace torowe na kolejnym odcinku al. Kościuszki od al. Mickiewicza do Zamenhofa. Kolejne zmiany na liniach tramwajowych: 8, 10 i 14. Jednocześnie linia tymczasowa Z5 zostaje zastąpiona „wydłużoną” linią Z6.
3/4 sierpnia 2007 roku – rozpoczęła się modernizacja torowiska na skrzyżowaniu Zachodnia/Więckowskiego. Zmianie uległy trasy linii autobusowych (w kierunku zachodnim): 86 i N3.
11 sierpnia 2007 roku – początek wymiany torowiska na ulicy Zachodniej na odcinku od ulicy Limanowskiego do ulicy Zgierskiej. Zmianie ulegają trasy linii 0, 11/11A oraz 46.
13 sierpnia 2007 roku – początek wymiany nawierzchni jezdni oraz torowiska na alei 1 Maja w Zgierzu. Zmianie uległy trasa linii zastępczej Z3 na terenie Zgierza oraz w Łodzi (wydłużenie do skrzyżowania Zachodnia/Limanowskiego).
16 sierpnia 2007 roku – zamknięcie ruchu na skrzyżowaniach ulic:
- Pabianicka/Bednarska-Wólczańska – czas trwania prac ok. 3 tygodni.
- Zgierska/Jesionowa oraz Zgierska/Brzoskwiniowa – czas trwania prac ok. 2 tygodni.
- Zgierska/Pojezierska-Julianowska (północna część skrzyżowania) – termin zakończenia prac 3 września.
16/17 sierpnia 2007 roku – oddane zostało skrzyżowanie Zachodnia/Więckowskiego. Na swoje stałe trasy w kierunku zachodnim wracają linie: 86 i nocna N3.
17/18 sierpnia 2007 roku – rozpoczęła się modernizacja torowiska na skrzyżowaniu Zachodnia/Próchnika. Zmianie ulegają trasy linii autobusowych (w kierunku wschodnim): 86 i 96.
20 sierpnia 2007 roku – zmiana organizacji ruchu na skrzyżowaniu ulic: al. Kościuszki/al. Mickiewicza – prace modernizacyjne rozpoczęły się po wschodniej stronie skrzyżowania.
25 sierpnia 2007 roku – rozpoczęła się modernizacja torowiska ulicy Zachodniej na odcinku od ulicy Limanowskiego do ulicy Lutomierskiej. Zmianie ulega trasa linii tramwajowej nr 2.
27 sierpnia 2007 roku – zamknięto ruch dla samochodów osobowych na skrzyżowaniu ulic: Piotrkowska/Radwańska.
29 sierpnia 2007 roku – rozpoczęła się modernizacja torowiska w ulicy Piotrkowskiej na odcinku od placu Niepodległości do placu Reymonta. Zmianie ulegają trasy linii tramwajowych 2, 5, 6 oraz autobusowych Z1, Z2, 50, 72, 95 oraz N6.
3 września 2007 roku – ograniczono ruch samochodów osobowych oraz wyznaczono pas dla autobusów i taksówek na ciągu ulic al. Kościuszki-Zachodnia na odcinku od Żwirki do Ogrodowej. Zmieniono trasy przejazdów linii tramwajowych 8 i 14, jak również po okresie wakacyjnym zwiększono liczbę autobusów i tramwajów.
6 września 2007 roku – w godzinach popołudniowych na odcinku ulicy Zachodniej od ulicy Limanowskiego do ulicy Lutomierskiej robotnicy budujący ŁTR wykopali ludzkie kości^[1] (pozostałość po dawnym Starym cmentarzu żydowskim zlikwidowanym w 1949 roku) – prace budowlane na tym odcinku zostały wstrzymane.
19 września 2007 roku – otwarcie ruchu tramwajowego na kierunku wschód-zachód przez skrzyżowanie al. Mickiewicza/al. Kościuszki. Na swoje stałe trasy wracają tramwaje linii: 8, 10 i 14, linia zastępcza Z6 zostaje zlikwidowana.
19 września 2007 roku – zamknięcie ruchu tramwajowego na skrzyżowaniu al. Kościuszki/Zielona. Zmiana tras linii tramwajowych: 0, 1, 7, 9, 12 i 13. Zostaje uruchomiona kolejna linia zastępcza Z7.
29 września 2007 roku – zamknięcie ruchu kołowego na skrzyżowaniu Piotrkowska/Radwańska. Zmiana tras linii autobusowych: 55/55A, 57 i 77.
1 października 2007 roku – otwarcie ruchu na skrzyżowaniu al. Kościuszki/Zielona. Zmiana tras: linii tramwajowej 1 oraz linii autobusowej 86. Likwidacja linii zastępczej Z7.
12 października 2007 roku – zmiana rozkładów linii zastępczych Z1 i Z2 oraz uruchomienie dodatkowej linii Z0.
21 października 2007 roku – otwarcie ruchu kołowego na skrzyżowaniu Piotrkowska/Radwańska. Zmiana tras linii autobusowych: 55/55A, 57 i 77 (powrót do stanu sprzed 29 września).
27 października 2007 roku – rozpoczęcie prac na skrzyżowaniu Żwirki/Kościuszki.
październik 2007 roku – rozpoczęcie prac na skrzyżowaniu alei Kościuszki i ulicy Żwirki.
20 grudnia 2007 roku – oddanie do użytku torów i przywrócenie ruchu tramwajowego na alei Kościuszki od alei Mickiewicza do ulicy Zielonej.

2008 rok

25 stycznia 2008 roku – przybycie pierwszego z 10 zamówionych wagonów Pesa 122N.
28 stycznia 2008 roku – oficjalna prezentacja wagonu Pesa 122N zamówionego w ramach ŁTR.
7 lutego 2008 roku – rozpoczęcie remontu torowiska w zajezdni i na krańcówce HELENÓWEK. Jednocześnie zostaje zawieszona linia tramwajowa nr 46 na trasie Ozorków – Helenówek. Zastępuje ją linia Z6 obsługiwana przez MKT na trasie Ozorków – Świtezianki oraz zostaje zmieniona trasa linii zastępczej Z2.
11 lutego 2008 roku – zamknięcie ruchu tramwajowego ulicy Piotrkowskiej na odcinku od Czerwonej do placu Niepodległości. Zmiana tras linii tramwajowych: 2, 3, 4, autobusowych: Z1, Z2, 50, 72, 95/A, N5 oraz N6. Zawieszone zostają linie autobusowe: 55A i Z4 oraz zostaje uruchomiona kolejna autobusowa linia zastępcza Z9.

26 lutego 2008 rozpoczęły się testy i szkolenia motorniczych

26 lutego 2008 roku – rozpoczęły się testy składów produkcji Pesy oraz szkolenia motorniczych.
3 marca 2008 roku – oddanie do użytku torowiska w ulicy Zachodniej na odcinku od ulicy Zielonej do Legionów. Zmiana trasy linii tramwajowej 2 oraz likwidacja linii zastępczej Z0.
3 marca 2008 roku – po zimowej przerwie wznowiono prace na odcinku ŁTR przebiegającym przez teren dawnej nekropolii żydowskiej przy ul. Zachodniej.
13 marca 2008 roku:
- oddanie do użytku zmodernizowanego torowiska w ulicy Zgierskiej na odcinku od ulicy Dolnej do Helenówka;
- zamknięcie ulicy Zachodniej na odcinku od ulicy Legionów do ulicy Lutomierskiej;
- zamknięcie torowiska na Rondzie Lotników Lwowskich z jednoczesnym wstrzymaniem ruchu tramwajowego na: al. Politechniki, Paderewskiego i Pabianickiej. Zawieszenie linii tramwajowych: 1 i 7; zmiana tras przejazdu linii tramwajowych: 2, 3, 4, 11A, 15, 46; zmiana tras linii autobusowych: 59, 65/A, 78/A, 96, 99/A, N1, N2, N5, N6, Z1, Z2 oraz uruchomienie komunikacji zastępczej – linie Z2A oraz Z8.
23 kwietnia 2008 roku – zostało wznowione połączenie tramwajowe Łodzi ze Zgierzem, przy jednoczesnym zlikwidowaniu linii zastępczej Z3. Połączenie ze Zgierzem będzie obsługiwane przez tramwaje linii 11.
9 czerwca 2008 roku – zostało oddane do eksploatacji torowisko na ulicy Zachodniej między ulicą Legionów i ulicą Ogrodową.
17 czerwca 2008 roku – oddanie do użytku torowiska na skrzyżowaniu ulic Zachodniej i Limanowskiego. Zmiana tras linii 2 i 5.
1 lipca 2008 roku – oddanie do użytkowania trasy Łódzkiego Tramwaju Regionalnego, pierwszy dzień kursowania wagonów Pesy na trasie Zajezdnia Helenówek – Chocianowice. Do jesieni trwały prace modernizacyjne ulic oraz wykończeniowe przystanków (np. Zachodnia – Manufaktura).

2009 rok

1 sierpnia 2009 – rok i jeden miesiąc po uruchomieniu trasy ŁTR, oddana została do użytku nowa pętla tramwajowa IKEA/PORT ŁÓDŹ. Miejska trasa linii 11 została wydłużona o 3 (wówczas nieoddane jeszcze do użytku, łącznie z docelowym) przystanki z zajezdni Chocianowice do nowego punktu docelowego nazywanego po prostu „IKEA”.
31 sierpnia 2009 – w związku z oddaniem do użytkowania zmodernizowanego odcinka ul. Pabianickiej, uruchomiono 3 nowe przystanki na linii ŁTR: Pabianicka/Długa, Pabianicka/Mierzejowa, Chocianowice/IKEA
2 listopada 2009 – miasto Zgierz ze względu na zbyt niską dotację z Urzędu Marszałkowskiego, zrezygnowało z budowy zgierskiego odcinka Łódzkiego Tramwaju Regionalnego.

Przebieg trasy ŁTR

Łódź:

Trasa:

Chocianowice IKEA (pętla)
ul. Pabianicka
ul. Piotrkowska
al. Mickiewicza (od 31 października 2015 – zakończenie remontu trasy W-Z; wcześniej przejazd równoległą ul. Żwirki)
al. Kościuszki
ul. Zachodnia
ul. Zgierska
Helenówek (pętla)

Przystanki:

Chocianowice IKEA
Mierzejowa
Długa
Chocianowicka
Rudzka
Dubois
3 Maja
Prądzyńskiego
Jana Pawła II
r. Lotników Lwowskich
Wólczańska
pl. Niepodległości
Czerwona
pl. Katedralny
Brzeźna
Żwirki
Piotrkowska Centrum
Zamenhofa
Struga
Zielona
Więckowskiego/Próchnika
Legionów
Manufaktura
Lutomierska
Limanowskiego
Dolna
Adwokacka
Julianowska
Biegańskiego
cm. Radogoszcz
pl. Pamięci Narodowej
Przedwiośnie
Sikorskiego
Pasieczna
Świtezianki
Brzoskwiniowa
Helenówek

ŁTR w liczbach

długość trasy – 28,9 km
liczba nowych przystanków – 50
liczba nowych wagonów – 16
całkowity koszt projektu: 442 018 200 zł (92 472 426 euro)

etap I (łódzki) kosztował 281 mln zł (w tym: dotacja unijna – 103 mln zł)^[2]

przewidywana wysokość wsparcia z UE – 181 155 000 zł

zakładany czas przejazdu (Chocianowice – Helenówek) – 45 min.^[3]
faktyczny czas przejazdu (Chocianowice – Helenówek) – 55 min.^[4]

Ciekawostki

Przy okazji prac nad Łódzkim Tramwajem Regionalnym odnaleziono przy ul. Piotrkowskiej fragment najstarszej łódzkiej szyny tramwajowej, pochodzącej z 1897 roku. Szyna o profilu Vignolesa zawiera odlany napis: „Stahl Industrie Bochum 1897”. Oznacza to, że powstała w hucie w niemieckim mieście Bochum. Szyna trafiła do Muzeum Komunikacji Miejskiej przy ul. Wierzbowej^[5].

Przypisy

↑ Joanna Podolska, wywiad z Symchą Kellerem: Groby pod torowiskiem, Gazeta Łódzka, 2007-09-09
↑ Skąd wziąć brakujące miliony na ŁTR?. [dostęp 2008-12-05]. (pol.).
↑ Za tydzień pojedziemy nowym tramwajem – GW, Piotr Wasiak 2008-06-23
↑ MPK-Lodz Spolka z o.o. [online], mpk.lodz.pl [dostęp 2016-03-01] .
↑ Najstarsza łódzka szyna – lodz.naszemiasto.pl

Linki zewnętrzne

[1] Joanna Podolska, wywiad z Symchą Kellerem: Groby pod torowiskiem, Gazeta Łódzka, 2007-09-09

[2] Skąd wziąć brakujące miliony na ŁTR?. [dostęp 2008-12-05]. (pol.).

[3] Za tydzień pojedziemy nowym tramwajem – GW, Piotr Wasiak 2008-06-23

[4] MPK-Lodz Spolka z o.o. [online], mpk.lodz.pl [dostęp 2016-03-01] .

[5] Najstarsza łódzka szyna – lodz.naszemiasto.pl

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]