Betty Ford

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Betty Ford
Ilustracja
Betty Ford (1975)
Pełne imię i nazwisko

Elizabeth Ann Bloomer Warren Ford

Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1918
Chicago

Data i miejsce śmierci

8 lipca 2011
Rancho Mirage

Pierwsza dama Stanów Zjednoczonych
Okres

od 9 sierpnia 1974
do 20 stycznia 1977

Poprzedniczka

Pat Nixon

Następczyni

Rosalynn Carter

Druga dama Stanów Zjednoczonych
Okres

od 6 grudnia 1973
do 9 sierpnia 1974

Poprzedniczka

Judy Agnew

Następczyni

Happy Rockefeller

Faksymile
Odznaczenia
Congressional Gold Medal
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Order Plejad (Iran)

Elizabeth Ann Bloomer Warren Ford (ur. 8 kwietnia 1918 w Chicago, zm. 8 lipca 2011 w Rancho Mirage) – żona Geralda Forda, jedna z założycielek kliniki Betty Ford Center do zwalczania uzależnień; pierwsza dama Stanów Zjednoczonych w latach 1974–1977.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 8 kwietnia 1918 roku w Chicago, jako córka kupca, Williama Bloomera i jego żony Hortense[1][2]. Od wczesnego dzieciństwa była nazywana „Betty”[1]. W 1921 roku przeniosła się z rodziną do Grand Rapids, gdzie uczęszczała do szkoły tańca[1]. Po śmierci ojca w 1934 roku pomagała matce w utrzymaniu domu[2]. Pracowała dorywczo jako modelka i tancerka[2]. Dwa lata później ukończyła Central High School[1]. Uczęszczała też do Bennington School of Dance, gdzie poznała Marthę Graham, która została jej mentorką[2].

Po pewnym czasie zrezygnowała z kariery tancerki i powróciła do rodzinnego domu[2]. Niebawem poznała i poślubiła agenta ubezpieczeniowego Williama Warrena[2]. Z powodu zmian miejsca pracy Warrena często się przeprowadzali[3]. Po pięciu latach małżeństwa rozwiodła się z mężem[3]. W tym samym roku poznała Geralda Forda, którego poślubiła w 1948[3]. Ponieważ trwała kampania wyborcza do Izby Reprezentantów, młodzi nie udali się w podróż poślubną[4]. Zaraz po zwycięskich wyborach przenieśli się do Waszyngtonu[5].

Na początku lat 70. nalegała na męża, by zakończył działalność polityczną, w wyniku czego Ford obiecał w 1974 roku po raz ostatni kandydować do Kongresu[5]. Jednakże jesienią 1973 roku dotychczasowy wiceprezydent Spiro T. Agnew podał się do dymisji, a Ford został jego następcą[5]. Betty została wówczas drugą damą[5]. Po ośmiu miesiącach, w wyniku afery Watergate, Richard Nixon zrzekł się urzędu[2]. 9 sierpnia 1974 Ford został nowym prezydentem, a jego żona – pierwszą damą[5]. Po wprowadzeniu się do Białego Domu znacznie zliberalizowała zwyczaje w nim panujące, w porównaniu z czasami, gdy pierwszą damą była Pat Nixon[6]. Z chęcią wyprawiała dużą liczbę przyjęć[6]. Wprawdzie nie organizowała konferencji prasowych, ale utrzymywała ciepłe relacje z mediami, poprzez nieformalne rozmowy w trakcie imprez[6]. Miała duży wpływ na decyzje męża, m.in. popierając pełną amnestię dla Nixona[7]. Często wyrażała także kontrowersyjne poglądy, m.in. chwaliła decyzję Sądu Najwyższego legalizującą aborcję[8]. Poglądy te były niezgodne z przekonaniami konserwatywnych wyborców, a prawicowa gazeta „National Review” oskarżyła pierwszą damę o „przeredagowanie dekalogu[8]. Ponadto lobowała na rzecz uchwalenia Equal Rights Amendment, czyli poprawki konstytucyjnej, wprowadzającej równouprawnienie kobiet[8]. Aktywnie opowiadała się też za zwiększeniem liczby kobiet we władzach i rejestracją broni palnej osób prywatnych[8][9]. Wobec tych działań prezydent powołał Carlę Hill na sekretarza urbanizacji, a Annę Armstrong na ambasadora w Wielkiej Brytanii[9]. Odmówił jednak nominacji kobiety do Sądu Najwyższego[9]. Pomimo że walczyła o prawa kobiet, była niechętna feministkom, które szydziły z roli gospodyni domowej[9]. Włączała się także w opiekę nad ubogimi i dziećmi z rozbitych rodzin[10]. Popierała program pomocy dla osób starszych i niepełnosprawnych[10].

Za swoją działalność jako pierwsza dama USA otrzymała Prezydencki Medal Wolności (1991), Złoty Medal Kongresu (1999), Nagrodę Woodrowa Wilsona (2003)[11][12] oraz tytuł Człowieka Roku tygodnika „Time” (1975)[13].

W 1975 roku poparła decyzję Forda o ubieganiu się o reelekcję, pomimo że kilka lat wcześniej była temu przeciwna[14]. Brała udział w konwencjach partyjnych i spotkaniach z wyborcami[14]. Porażka w wyborach odbiła się znacznie na jej zdrowiu[15]. Wkrótce potem Fordowie opuścili Biały Dom[15]. Zamieszkali w Rancho Mirage, gdzie Gerald zmarł 26 grudnia 2006 roku[12]. Pomimo podeszłego wieku i słabego zdrowia, Betty wzięła udział w ogólnokrajowych uroczystościach pogrzebowych[12]. Sama zmarła 8 lipca 2011 roku[12].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Elizabeth Ann Bloomer poślubiła Williama C. Warrena w 1942 roku[2]. Małżeństwo to nie było udane, jednak decyzja o rozwodzie była odwlekana, z powodu złego stanu zdrowia Warrena (cierpiał na cukrzycę)[3]. W 1947 orzeczono pomiędzy nimi rozwód[3].

15 października 1948 wyszła za mąż za Geralda Forda w Kościele episkopalnym[4]. Mieli trzech synów: Michaela Geralda (ur. 1950), Johna Gardnera (ur. 1952), Stevena Meigsa (ur. 1956) i jedną córkę – Susan Elizabeth (ur. 1957)[4].

Zdrowie[edytuj | edytuj kod]

Latem 1964 roku zaczęły się jej dolegliwości bólowe, spowodowane skurczem nerwu, a także postępującym artretyzmem[5]. Zaczęła wówczas regularnie zażywać leki przeciwbólowe[3]. Tuż przed wprowadzeniem się do Białego Domu, wykryto u niej raka piersi[10]. Upubliczniła tę informację co sprawiło, że wiele Amerykanek poddało się badaniom kontrolnym[10]. Sama przeszła zabieg mastektomii[10]. Gdy w 1976 roku jej mąż przegrał z Jimmym Carterem wybory prezydenckie, podupadła na zdrowiu i ponownie wpadła w uzależnienie od leków[16]. Dwa lata później zdała sobie także sprawę, że jest alkoholiczką i udała się na kurację odwykową do Alcohol and Drug Rehabilitation Service w Long Beach[16]. Wkrótce potem upubliczniła swoją chorobę[16]. W 1982 roku założyła ośrodek do walki z uzależnieniami Betty Ford Center for Drug and Alcohol Rehabilitation[17]. Gdy jej stan zdrowia się pogorszył, kierownictwo ośrodka przekazała córce, Susan[12]. Jej walka z nałogiem została opisana w autobiografii „Betty: A Glad Awakening” (1987) i serialu biograficznym pt. „The Betty Ford Story”[1]. Jesienią 1987 roku przeszła zabieg poczwórnego bypassu w Eisenhower Medical Center[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 529.
  2. a b c d e f g h L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 530.
  3. a b c d e f L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 531.
  4. a b c L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 532.
  5. a b c d e f L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 533.
  6. a b c L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 534.
  7. L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 535.
  8. a b c d L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 536.
  9. a b c d L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 537.
  10. a b c d e L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 538.
  11. a b L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 542.
  12. a b c d e L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 543.
  13. American Women, Women of the Year. Time. [dostęp 2016-12-07]. (ang.).
  14. a b L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 540.
  15. a b L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 541.
  16. a b c L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 527.
  17. L. Pastusiak: Panie Białego Domu. s. 528.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]