Suchań: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
→Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
{{dopracować|sekcja|źródła=2009-03}} |
|||
[[Plik:Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Suchaniu.JPG|left|200px|thumb|Kościół p. w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy]] |
[[Plik:Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Suchaniu.JPG|left|200px|thumb|Kościół p. w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy]] |
||
Około V wieku n.e. w okolice Suchania przybyli przybysze z wyspy Bornholm, którzy założyli tu okrytą w 2006 roku osadę składającą się z ziemianek<ref>http://archeowiesci.pl/2014/08/19/w-suchaniu-badaja-osade-skandynawskich-przybyszow/</ref>. Nie wiadomo kiedy osada ta została porzucona. W początku [[X wiek]]u ludność słowiańska zbudowała tu gród obronny. W 1269 roku Suchań jeszcze jako wieś, po raz pierwszy został wzmiankowany w dokumencie. W połowie XIII wieku okolica została zagarnięta przez zakon joannitów, a powodem przywłaszczenia były niespłacone długi księcia pomorskiego [[Barnim I|Barnima I]]. W celu umocnienia swojej zdobyczy we wschodniej części dzisiejszego miasta joannici zbudowali zamek na planie czworoboku, który do czasu budowy zamku w Swobnicy był ich najważniejszą siedzibą w tej części Pomorza. Po ostrym konflikcie z księciem Barnimem I, zakon stracił Suchań (wtedy villa Zukan) w [[1269]] r., ale już 9 lat później, po śmierci Barnima I, joannici zajęli kilka wsi książęcych w tym Suchań. W 1295 r. książęta pomorscy oficjalnie nadali go joannitom zachowując jednak zwierzchnictwo terytorialne. W 1312 r. zamek stał się siedzibą joannickiego komtura. Obecnie istniejąca historyczna część miasta położona jest na równinie, wzdłuż dawnego traktu ze Szczecina i Stargardu na Mazowsze. W [[1487]] r. Suchań jest wzmiankowany jako posiadający prawa miejskie, jednak dokładna data nadania praw miejskich i jego lokacji w miejscu starej słowiańskiej osady nie jest znana. W okresie reformacji Joannici sprzedali miasto Wolfowi Borcke, jednak książęta pomorscy nie zatwierdzili tej transakcji. W [[1551]] r. Suchań przeszedł pod zarząd dóbr książęcych w Szadku. W [[1637]] r. zmarł [[Bogusław XIV]], co zbiegło się z najazdem Szwedów na [[Pomorze]] i do końca wojny miasto przechodziło z rąk do rąk. Układ urbanistyczny miasta to rynek z zabudowaniami z [[XVIII wiek|XVIII]] i [[XIX wiek|XIX]] w., a dominującym elementem zabudowy jest gotycki kościół z głazów narzutowych z [[XV wiek|XV]] w. Od [[1653]] r. miasto znajdowało się pod panowaniem brandenburskich Hohenzollernów. W roku [[1701]] r. wcielono je do Królestwa Pruskiego i aż do [[1709]] r. pozostawało w bezpośrednim posiadaniu rodziny von Schwerin. W końcu XVIII wieku na miejscu zamku zbudowano dwór. W [[XIX wiek|XIX]] w. istniał przy mieście folwark, który w latach [[1828]]-[[1831]] częściowo rozparcelowano. Na gruntach pofolwarcznych powstała kolonia Suchań. Od [[1850]] r. stanowiła wraz z miastem jedną jednostkę administracyjną. Miasto podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] zostało w 1945 roku zniszczone w 50%. W marcu [[1945]] r. wojska radzieckie wkroczyły do miasta, a pierwsi osadnicy pojawili się w kwietniu [[1945]] r.<ref>http://www.suchan.pl/strona/menu/27_historia</ref> Szkołę polską uruchomiono w dniu 25 maja 1945 roku. W roku 1954 wybudowano nowy budynek szkoły. W 1984 roku wybudowano kolejny nowoczesny obiekt szkolny<ref>http://www.zspsuchan.pl/o-szkole/historia/</ref>. |
|||
Około V wieku n.e. w okolice Suchania przybyli przybysze z wyspy Bornholm, którzy założyli tu okrytą w 2006 roku osadę składającą się z ziemianek<ref>http://archeowiesci.pl/2014/08/19/w-suchaniu-badaja-osade-skandynawskich-przybyszow/</ref>. Nie wiadomo kiedy osada ta została porzucona. W początku [[X wiek]]u ludność słowiańska zbudowała tu gród obronny. W 1296 roku Suchań jeszcze jako wieś, po raz pierwszy został wzmiankowany w dokumencie. Obecnie istniejąca historyczna część miasta położona jest na równinie, wzdłuż dawnego traktu ze Szczecina i Stargardu na Mazowsze. |
|||
Przyjmuje się że zamek powstał tu w II poł. XIII w. Okolica została zajęta przez zakon joannitów w połowie XIII w. Oficjalnie zakon przywłaszczył sobie te ziemię w zamian za niespłacone długi księcia pomorskiego [[Barnim I|Barnima I]]. Po ostrym konflikcie z nim, zakon stracił Suchań (wtedy villa Zukan) w [[1269]] r., ale już 9 lat później, po śmierci Barnima I, joannici zajęli kilka wsi książęcych w tym Suchań. W 1295 r. książęta pomorscy oficjalnie nadali go joannitom zachowując jednak zwierzchnictwo terytorialne. W 1312 r. zamek stał się siedzibą joannickiego komtura. Data lokacji miasta nie jest znana. |
|||
W [[1487]] r. Suchań otrzymuje prawa miejskie. W okresie reformacji Joanici sprzedali Suchań Wolfowi Borcie. Książęta pomorscy nie zatwierdzili jednak tej transakcji. W [[1551]] r. Suchań przeszedł pod zarząd dóbr książęcych w Szadku. W [[1637]] r. zmarł [[Bogusław XIV]], co zbiegło się z najazdem Szwedów na [[Pomorze]] i do końca wojny miasto przechodziło z rąk do rąk. |
|||
Ostatecznie od [[1653]] r. miasto znajdowało się pod panowaniem brandenburskich Hohenzollernów. |
|||
W roku [[1701]] r. wcielono do Królestwa Pruskiego i aż do [[1709]] r. pozostawało w bezpośrednim posiadaniu rodziny von [[Schwerin]]. W [[XIX wiek|XIX]] w. istniał przy mieście folwark, który w latach [[1828]]-[[1831]] częściowo rozparcelowano. Na gruntach pofolwarcznych powstała kolonia Suchań. |
|||
Od [[1850]] r. stanowiła wraz z miastem jedną jednostkę administracyjną. |
|||
Miasto podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] zostało zniszczone w 50%. |
|||
W marcu [[1945]] r. wojska radzieckie wkroczyły do miasta, a pierwsi osadnicy pojawili się w kwietniu [[1946]] r. |
|||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
Wersja z 10:40, 19 sie 2014
Szablon:POL miasto infobox Suchań, (niem. Zachan) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Suchań. Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 1436 mieszkańców[1].
Przez miasto przepływa niewielka rzeka Reczyca.
Ośrodek administracyjny rolniczej okolicy. Dawny gród, osada i zamek książęcy przekazany w XIII wieku joannitom na komturię. Prawa miejskie otrzymuje w XV, od 1654 należy do Brandenburgii. Zachowany dawny układ urbanistyczny o kształcie wrzeciona i ryglowe domy.
Położenie
Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 3,57 km²[2].
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego.
Miasto znajduje się na terenie dzisiejszego województwa zachodniopomorskiego w powiecie stargardzkim. Miasto jest siedzibą gminy Suchań. Znajduje się na Równinie Nowogardzkiej i Pojezierzu Ińskim. Suchań znajduje się w odległości 20(niektóre dane podają 22)km od Stargardu Szczecińskiego, 18km od Choszczna, ok. 80km od Gorzowa Wielkopolskiego i ok. 60km od Szczecina.
Historia
Około V wieku n.e. w okolice Suchania przybyli przybysze z wyspy Bornholm, którzy założyli tu okrytą w 2006 roku osadę składającą się z ziemianek[3]. Nie wiadomo kiedy osada ta została porzucona. W początku X wieku ludność słowiańska zbudowała tu gród obronny. W 1269 roku Suchań jeszcze jako wieś, po raz pierwszy został wzmiankowany w dokumencie. W połowie XIII wieku okolica została zagarnięta przez zakon joannitów, a powodem przywłaszczenia były niespłacone długi księcia pomorskiego Barnima I. W celu umocnienia swojej zdobyczy we wschodniej części dzisiejszego miasta joannici zbudowali zamek na planie czworoboku, który do czasu budowy zamku w Swobnicy był ich najważniejszą siedzibą w tej części Pomorza. Po ostrym konflikcie z księciem Barnimem I, zakon stracił Suchań (wtedy villa Zukan) w 1269 r., ale już 9 lat później, po śmierci Barnima I, joannici zajęli kilka wsi książęcych w tym Suchań. W 1295 r. książęta pomorscy oficjalnie nadali go joannitom zachowując jednak zwierzchnictwo terytorialne. W 1312 r. zamek stał się siedzibą joannickiego komtura. Obecnie istniejąca historyczna część miasta położona jest na równinie, wzdłuż dawnego traktu ze Szczecina i Stargardu na Mazowsze. W 1487 r. Suchań jest wzmiankowany jako posiadający prawa miejskie, jednak dokładna data nadania praw miejskich i jego lokacji w miejscu starej słowiańskiej osady nie jest znana. W okresie reformacji Joannici sprzedali miasto Wolfowi Borcke, jednak książęta pomorscy nie zatwierdzili tej transakcji. W 1551 r. Suchań przeszedł pod zarząd dóbr książęcych w Szadku. W 1637 r. zmarł Bogusław XIV, co zbiegło się z najazdem Szwedów na Pomorze i do końca wojny miasto przechodziło z rąk do rąk. Układ urbanistyczny miasta to rynek z zabudowaniami z XVIII i XIX w., a dominującym elementem zabudowy jest gotycki kościół z głazów narzutowych z XV w. Od 1653 r. miasto znajdowało się pod panowaniem brandenburskich Hohenzollernów. W roku 1701 r. wcielono je do Królestwa Pruskiego i aż do 1709 r. pozostawało w bezpośrednim posiadaniu rodziny von Schwerin. W końcu XVIII wieku na miejscu zamku zbudowano dwór. W XIX w. istniał przy mieście folwark, który w latach 1828-1831 częściowo rozparcelowano. Na gruntach pofolwarcznych powstała kolonia Suchań. Od 1850 r. stanowiła wraz z miastem jedną jednostkę administracyjną. Miasto podczas II wojny światowej zostało w 1945 roku zniszczone w 50%. W marcu 1945 r. wojska radzieckie wkroczyły do miasta, a pierwsi osadnicy pojawili się w kwietniu 1945 r.[4] Szkołę polską uruchomiono w dniu 25 maja 1945 roku. W roku 1954 wybudowano nowy budynek szkoły. W 1984 roku wybudowano kolejny nowoczesny obiekt szkolny[5].
Zabytki
- Młyn tzw. Dolny z wyposażeniem (w czasie pożaru zniszczeniu uległ młyn wraz z dużą częścią wyposażenia. Obecnie są tam prowadzone przez nowego właściciela, prace porządkowo - remontowe)
- Tama po tzw. Młynie Górnym, na wysokości kąpieliska w okolicach zjazdu na Słodkowo
- Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy - ukazujący style: romański (np. ściany), gotycki (np. witraże), i barokowy (np. wieża kościelna) z XV w. (budowla z głazów narzutowych)
- Pozostałości cmentarza żydowskiego
- Pozostałości fundamentów po zamku komturii joannickiej
- Budynki po browarze (obecnie obiekty magazynowe znajdujące się na terenie piekarni)
- Cmentarze żołnierzy wyzwalających tereny dzisiejszej Polski (jeden na wys. 2,5 km od Suchania w stronę Tarnowa- zagajniczek, widać jeszcze murek, a w środku jest dużo drzewek, drugi gdzieś na wysokości zajazdu przy Inie w lasach)
- Cmentarz przykościelny (nie stwierdzono jeszcze, czy ta informacja jest prawdziwa, ale jest bardzo prawdopodobna)
Władze miasta
- Burmistrz Suchania - mgr inż. Stanisława Bodnar
- Sekretarz – mgr Grażyna Kwiatkowska
- Skarbnik Miejski – mgr Teresa Grzegorczyk
Instytucje:
Urząd Miejski w Suchaniu, Posterunek Policji, Ochotnicza Straż Pożarna, Leśnictwo, Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Pocztowy, Niepubliczny Ośrodek Zdrowia "Asklepios", Apteka "Pod różami".
Kultura i oświata
W mieście funkcjonuje:
- Zespół Szkół Publicznych,
- Biblioteka Publiczna,
- Parafia Rzymskokatolicka,
- Gminny Dom Kultury.
Miasto realizuje swoje zadania w zakresie oświaty w 3 placówkach, które wchodzą w skład Zespołu Szkół Publicznych w Suchaniu: Szkoła podstawowa im. Janusza Kusocińskiego, Gimnazjum Publiczne, Przedszkole Publiczne.
Oferta kulturalna skierowana jest do dzieci i młodzieży, które mogą rozwijać swoje zdolności w zespołach artystycznych i kołach zainteresowań.
Sport
W mieście znajduje się piłkarski stadion sportowy oraz obiekty sportowe wchodzące w skład Zespołu Szkół, na które składa się: zespół boisk, sala gimnastyczna i siłownia. W Zespole Szkół Publicznych działa Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „Kusy” a w nim: sekcja piłki nożnej, lekkoatletyki i tenisa stołowego. Na terenie gminy oraz miasta działa Ludowy Zespół Sportowy „Orkan”, w którym trenują i grają piłkarze w grupach: seniorów, juniorów oraz trampkarzy.
Ochrona zdrowia
W Suchaniu funkcjonuje Niepubliczny Ośrodek Zdrowia „ASKLEPIOS”, także znajduje się Apteka „Pod różami”.
Ulice miasta
Boczna, Kard. Augusta Hlonda, Krótka, Leśna, Młyńska, Polna, Pomorska, Rynek, Sportowa, Strzelecka, Zaułek I , Zaułek II
Ciekawostki i legendy
- Pierwsza osada została założona już w X w.
- Przez Suchań przechodził prawdopodobnie szlak Celtów
- Pod kościołem mogą znajdować się jeszcze groby Joannitów, którzy stacjonowali w Komturii w Suchaniu
- Możliwe jest, że, pomimo dużej odległości, między kościołem a zamkiem istnieje podziemna droga do zamku
- Na wysokości parkingu koło Iny znajduje się orle gniazdo (być może dwa)
- Suchań posiada specyficzny mikroklimat: gdy pada deszcz, w okolicach samego Suchania jest go mniej niż chociażby na wysokości skrzyżowania Sadłowo-Słodkówko, czy nawet Suchanówka, znajdującego się około 3 km od centrum Suchania.
Zobacz też
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-08-20. ISSN 1505-5507.
- ↑ http://archeowiesci.pl/2014/08/19/w-suchaniu-badaja-osade-skandynawskich-przybyszow/
- ↑ http://www.suchan.pl/strona/menu/27_historia
- ↑ http://www.zspsuchan.pl/o-szkole/historia/
Bibliografia
- Wiejska Inicjatywa Rozwoju - Biuletyn Urzędu Miasta i Gminy w Suchaniu
Linki zewnętrzne
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
|
