Astana: Różnice pomiędzy wersjami
![Ziemia](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png)
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Znacznik: Anulowanie edycji |
m bot poprawia martwe linki zewnętrzne |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
|commons = Category:Astana |
|commons = Category:Astana |
||
|wikisłownik = Astana |
|wikisłownik = Astana |
||
|www = http:// |
|www = http://astana.gov.kz/ |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:Kazakh Parliament Astana.jpg|thumb|240px|Siedziba [[Mażylis Parlamentu Republiki Kazachstanu|Mażylisu]] i [[Senat Parlamentu Republiki Kazachstanu|Senatu]]]] |
[[Plik:Kazakh Parliament Astana.jpg|thumb|240px|Siedziba [[Mażylis Parlamentu Republiki Kazachstanu|Mażylisu]] i [[Senat Parlamentu Republiki Kazachstanu|Senatu]]]] |
||
Linia 171: | Linia 171: | ||
* 500 tys. – 2003 rok |
* 500 tys. – 2003 rok |
||
* 600 tys. – 2004 rok<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Encyklopedia audiowizualna Britannica : geografia | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwo Kurpisz | miejsce = Poznań | isbn = 978-83-60563-07-6 | strony =}}</ref> |
* 600 tys. – 2004 rok<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Encyklopedia audiowizualna Britannica : geografia | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwo Kurpisz | miejsce = Poznań | isbn = 978-83-60563-07-6 | strony =}}</ref> |
||
* 701 tys. – 2010 rok<ref name=statkz>{{cytuj stronę| url = http:// |
* 701 tys. – 2010 rok<ref name=statkz>{{cytuj stronę| url = http://stat.ivisa.com/digital/naselsenie/Pages/default.aspx | tytuł =Urząd Statystyczny Republiki Kazachstanu}}</ref> |
||
* 835 tys. – 2014 rok<ref>{{cytuj stronę| url = http://bnews.kz/en/news/post/226524/ | tytuł =The population of Astana is 835,153 people}}</ref> |
* 835 tys. – 2014 rok<ref>{{cytuj stronę| url = http://bnews.kz/en/news/post/226524/ | tytuł =The population of Astana is 835,153 people}}</ref> |
||
* 860 tys. – 2015 rok<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.inform.kz/en/astana-population-reaches-860-368_a2789183 | tytuł =Astana population reaches 860,368}}</ref> |
* 860 tys. – 2015 rok<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.inform.kz/en/astana-population-reaches-860-368_a2789183 | tytuł =Astana population reaches 860,368}}</ref> |
Wersja z 02:17, 1 sie 2018
Ilustracja | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód |
Akmolski (Wchodzi w skład, administracyjnie niezależna) | ||||
Burmistrz | |||||
Powierzchnia |
722 km² | ||||
Wysokość |
347 m n.p.m. | ||||
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
+7-7172 | ||||
Kod pocztowy |
010000 | ||||
Tablice rejestracyjne |
01, Z | ||||
Położenie na mapie Kazachstanu ![]() | |||||
![]() | |||||
Strona internetowa |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Central_Downtown_Astana_1.jpg/240px-Central_Downtown_Astana_1.jpg)
Astana (kaz. Астана; do 1961 Akmolińsk, do 1992 Celinograd, do 1998 Akmoła) – miasto w Kazachstanie, od 10 grudnia 1997 stolica tego kraju. Miasto położone jest w północnej części kraju na Pogórzu Kazachskim, na północny zachód od Karagandy nad rzeką Iszym.
Historia
- 1824 – Rosjanie zbudowali fortecę Akmolińsk (od kazaskiego "Akmoły" – biała mogiła). Warownia służyła również jako ośrodek handlowy, bowiem znajdował się tu punkt zborny dla karawan z Taszkentu i Buchary do Rosji.
- 1862 – osada otrzymała prawa miejskie.
- 1868 – Akmolińsk pełnił funkcję centrum administracyjnego dla obwodu akmolińskiego.
- 2 marca 1918 – władzę w mieście przejął Sowiet Narodnych Dieputatow – rada delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich.
- 25 maja 1918 – od Kazania do Władywostoku wybuchło powstanie Białej Gwardii. Od 3 czerwca 1918 miastem rządziła Armia admirała Kołczaka.
- 25 listopada 1919 – Armia Czerwona z powrotem zajęła Akmolińsk.
- Od lat 1930. teren Kazachstanu, w szczególności jego północ (w tym Akmolińsk), był miejscem deportacji ludności z całego ZSRR (także Polaków). 40 km od Akmoły znajdował się AŁŻIR (nazwa łagra dla żon i dzieci "zdrajców Ojczyzny").
- 1941–1945 – podczas II wojny światowej miasto stało się ważnym centrum przemysłowym, do którego ewakuowano zakłady i fabryki z terenów okupowanych przez Niemcy.
- 20 marca 1961 – Chruszczow ogłosił program Kampanię zagospodarowania nieużytków, tj. przekształcenia 250 000 km² pastwisk stepowych w pola uprawne pszenicy, równocześnie przemianował Akmolińsk na Celinograd (ros. celina = nieużytki), który powołał do pełnienia roli centrum tego projektu. Miasto rozwijało się i wzrastało jego znaczenie.
- po uzyskaniu przez Kazachstan niepodległości w trakcie kampanii derusyfikowania nazw obiektów geograficznych miasto przyjęło nazwę kazaską Akmoła (1992).
- 6 lipca 1994 – rząd przyjął uchwałę o przeniesieniu stolicy z Ałmaty do Akmoły.
- 10 grudnia 1997 – oficjalne przyznanie Akmole statusu miasta stołecznego.
- 6 maja 1998 – zmiana nazwy miasta na Astana (w języku kazachskim: stolica).
- 30 sierpnia 2002 – ukończenie budowy wieży Bäjterek.
- 23 i 24 września 2003 – miasto organizuje I Kongres Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych, tego typu zgromadzenia miały miejsce także w kolejnych latach (2006, 2009, 2012 i 2015)
- 2 września 2006 – ukończenie budowy Piramidy Pokoju i Pojednania
- 1 i 2 grudnia 2010 – Astana gości szczyt głów państw i szefów rządów państw Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
- 30 stycznia – 6 lutego 2011 – razem z Ałmaty miasto organizuje Zimowe Igrzyska Azjatyckie
- 22 listopada 2012 – miasto zostaje nominowane przez Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych do zorganizowania wystawy Expo 2017
- 10 czerwca 2017 – nastąpiła oficjalna inauguracja wystawy Expo 2017
Burmistrzowie Astany
- 1997–2003 Ädylbek Żaksybekow
- 2003–2004 Temirchan Dosmuchanbetow
- 2004–2006 Umirzak Szukajew
- 2006–2008 Oskar Mamin
- 2008–2014 Imangali Tasmagambetow
- 2014–2016 Ädylbek Żaksybekow
- od 2016 Äset Isekeszew
Geografia
Klimat
Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie temperatury w dzień [°C] | -9.9 | -9.2 | -2.5 | 10.9 | 20.2 | 25.8 | 26.8 | 25.2 | 18.8 | 10.0 | -1.4 | -8.0 | 8,9 |
Średnie dobowe temperatury [°C] | -14.2 | -14.1 | -7.0 | 5.2 | 13.9 | 19.5 | 20.8 | 18.8 | 12.3 | 4.6 | -5.4 | -12.1 | 3,5 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | -18.3 | -18.5 | -11.5 | 0.2 | 7.9 | 13.2 | 15.0 | 12.8 | 6.6 | 0.2 | -8.9 | -16.1 | −1,5 |
Opady [mm] | 16 | 15 | 18 | 21 | 35 | 37 | 50 | 29 | 22 | 27 | 28 | 22 | 320 |
Średnia liczba dni deszczowych | 2 | 2 | 5 | 9 | 15 | 13 | 15 | 13 | 12 | 10 | 7 | 3 | 106 |
Średnia liczba dni śnieżnych | 25 | 23 | 19 | 6 | 1 | 0.1 | 0 | 0 | 1 | 7 | 18 | 24 | 124 |
Wilgotność [%] | 78 | 77 | 79 | 64 | 54 | 53 | 59 | 57 | 59 | 68 | 80 | 79 | 67 |
Średnie usłonecznienie [h] | 103 | 147 | 192 | 238 | 301 | 336 | 336 | 294 | 230 | 136 | 100 | 94 | 2507 |
Źródło: Pogodaiklimat.ru[1] |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Astana_-_waterfront.jpg/240px-Astana_-_waterfront.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/ASTANA_AIRPORT%2CKAZAKHSTAN_-_panoramio.jpg/240px-ASTANA_AIRPORT%2CKAZAKHSTAN_-_panoramio.jpg)
Demografia
Wzrost liczby ludności w mieście:
- 287 tys. – 1993 rok
- 500 tys. – 2003 rok
- 600 tys. – 2004 rok[2]
- 701 tys. – 2010 rok[3]
- 835 tys. – 2014 rok[4]
- 860 tys. – 2015 rok[5]
Religie
- archidiecezja Najświętszej Marii Panny w Astanie
- sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Astanie
- synagoga Beit Rachel w Astanie
Gospodarka
Ośrodek handlowo-usługowy dużego regionu rolniczego. Rozwinięty przemysł metalowy – głównie produkcja maszyn rolniczych, oraz materiałów budowlanych. Poza tym przemysł spożywczy, lekki, odzieżowy, zakłady naprawcze taboru kolejowego. Ważny węzeł drogowy i kolejowy ze stacją Astana, międzynarodowy port lotniczy.
Edukacja
W Astanie znajduje się pięć uczelni, w tym Euroazjatycki Uniwersytet Narodowy im. L.N. Gumilowa oraz Uniwersytet Nazarbajewa.
Kultura
W mieście znajduje się Filharmonia Narodowa, muzea i kilka teatrów i wiele innych ośrodków kultury, do których można zaliczyć Bibliotekę Narodową, Salę Kongresową, Pałac Młodzieży i Prezydenckie Centrum Kultury. Głównym symbolem miasta jest wieża widokowa Bäjterek.
Transport
Sport
Nazwę miasta nosi grupa kolarska Astana Pro Team, której kolarz Alberto Contador w 2009 roku wygrał Tour de France, a cały zespół klasyfikację drużynową. W 2014 inny kolarz ekipy, Vincenzo Nibali również zwyciężył w Tour de France.
W mieście znajduje się piłkarski stadion narodowy Astana Arena, którego budowa została zakończona w 2009 roku. Swoje mecze rozgrywa na nim FK Astana. Siedzibę w Astanie ma także klub FK Astana-64, który korzysta ze starszego obiektu, Stadionu im. Każymukana Mungajtpasuly.
Architektura
- pałac prezydencki Ak Orda
- Piramida Pokoju i Pojednania
- Bäjterek
- Kazachska Filharmonia Narodowa
- Chan Szatyr
- Astana Arena
Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ Климат Астаны – pogodaiklimat.ru
- ↑ Encyklopedia audiowizualna Britannica : geografia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 978-83-60563-07-6.
- ↑ Urząd Statystyczny Republiki Kazachstanu.
- ↑ The population of Astana is 835,153 people.
- ↑ Astana population reaches 860,368.
Bibliografia
- Encyklopedia audiowizualna Britannica : geografia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 978-83-60563-07-6.