Dirk Werner Nowitzki (ur. 19 czerwca 1978 w Würzburgu) – niemiecki koszykarz występujący na pozycji silnego skrzydłowego. Mistrz NBA oraz MVP finałów z 2011 roku.
We wrześniu 1994 rozpoczął karierę koszykarską w drugoligowym DJK Würzburg. Po 4 latach gry wprowadził zespół do ekstraklasy, w której ze średnią 21,4 punktu na mecz został królem strzelców. W drafcie 1998 został wybrany z numerem 9 przez Milwaukee Bucks, ale w wyniku wymiany trafił do Dallas Mavericks. W NBA debiutował 5 lutego 1999 w spotkaniu przeciwko Seattle SuperSonics. Z roku na rok grał coraz lepiej i w roku 2006 zajął 3 pozycję w głosowaniu na MVP sezonu. Doprowadził Mavs do finału NBA, w którym grali po raz pierwszy w historii. Pierwsze 2 mecze wygrali Mavs, ale przegrali 4 następne i to Miami Heat cieszyło się z mistrzostwa NBA. W sezonie 2006-2007 drużyna Dallas Mavericks prowadziła w ligowej tabeli z bardzo dobrym bilansem- gdy po słabym początku sezonu i 4 przegranych spotkaniach z rzędu pobili rekord NBA w 55 spotkaniach wygrywając aż 50, a w sumie w sezonie zasadniczym zwyciężając 67 razy. Drużyna była jednym z faworytów do tytułu, jednakże nieoczekiwanie została wyeliminowana przez Golden State Warriors już w pierwszej rundzie play off. Mimo tego sezon 2006-2007 okazał się dla Dirka najlepszym w jego karierze. Został doceniony w tradycyjnym głosowaniu przedstawicieli mediów tytułem MVP sezonu, stając się tym samym pierwszym zawodnikiem z Europy w historii przyznawanego od 52 lat wyróżnienia. Sześciokrotny z rzędu uczestnik Meczu Gwiazd, zdobywał w sezonie 2006-2007 średnio 24,6 punktów w meczu, 8,9 zbiórek oraz 3,4 asyst. Miał 50 procent skuteczności z gry (w tym 41 procent w rzutach za trzy punkty) i 90 procent rzutów wolnych - żaden inny koszykarz NBA nie osiągnął w tym sezonie takiej skuteczności rzutów. 24 marca 2015, jako pierwszy zawodnik w historii NBA, osiągnął granicę 25 tysięcy zdobytych punktów, 10 tysięcy zbiórek, 1000 bloków oraz 1000 trafionych rzutów za 3 punkty[1].
Jest wszechstronnym graczem, który gra głównie na pozycji silnego skrzydłowego, lecz również jako center i niski skrzydłowy. Jest uważany za jednego z najlepiej rzucających graczy w NBA, który trafia 88% rzutów wolnych, 50% rzutów z pola i prawie 40% za 3 punkty, jest również zwycięzcą zawodów 2006 NBA All-Star Three-Point Shootout (konkurs rzutów za 3 punkty). W 2006-2007 został piątym członkiem klubu NBA 50-40-90 Club dla graczy, którzy trafiali 50% lub więcej rzutów z pola, 40% lub więcej za 3 punkty, i 90% lub więcej z rzutów wolnych w jednym sezonie, równocześnie osiągając NBA league minimum w każdej z kategorii.
W trakcie swej kariery wykazywał większą skuteczność wraz ze wzrostem znaczenia meczów. W sezonie zasadniczym osiągał średnio 23 punkty i 8 zbiórek. W playoffach natomiast jego średnia wynosiła 25,6 punktów, 10,9 zbiórek. W meczach o największym znaczeniu, takich jak eliminacje do playoffów zdobywał średnio 28,4 punktów, 12,2 zbiórek. Rozegrał 13 meczów eliminacyjnych, w których uzyskał 30 lub więcej punktów. W najlepszej 100 występów w eliminacjach w ostatnich 20 latach, nazwisko Nowitzkiego można zobaczyć 8 razy, więcej niż jakiegokolwiek gracza NBA w jego epoce.
Jego celność połączona ze wzrostem i unikalną mechaniką rzutu, taką jak wyrzut piłki zza głowy, powoduje zablokowanie jego rzutów prawie niemożliwym. Dodatkowo, pomimo swych rozmiarów, potrafi niesamowicie skutecznie wchodzić z piłką pod kosz z obwodu. Charles Barkley mówił, że najlepszy sposób na zatrzymanie go to założenie opaski na oczy i zapalenie papierosa. Kiedy najwyższy broniący go zawodnik zostaje odciągnięty na obwód, jego statystyki spadają, gdyż jest z dala od kosza i nie ma wielu zbiórek albo łatwych rzutów z bliska, lecz reszta drużyny nabiera ofensywnego potencjału wobec rozproszonej defensywy przeciwnika. Często takie zagrania powodują, że koledzy z zespołu mogą rozwinąć skrzydła.
Niektórzy krytycy twierdzą, że jego słabością jest defensywa, gdyż osiąga trochę ponad jeden blok na grę i nigdy nie dostał się do All-Defense Team. Jednakże jego gra na obwodzie powoduje, że przyjmuje on inną pozycję niż typowy silny skrzydłowy, co obniża jego defensywne statystyki. Pomimo tego, jest 9. aktywnym graczem defensywnym, co plasuje go na pozycji wyższej nawet niż Kobe Bryant.
Jest 17 graczem NBA w historii i pierwszym Europejczykiem, który zdobył 25 000 punktów. Poza tym, że w Dallas Mavericks jest liderem w zdobytych punktach, zbiórkach, punktach z pola, próbach zdobycia punktów z pola, rzutach za 3 punkty, próbach rzutów za 3 punkty, rzutach wolnych i próbach rzutów wolnych, był wybierany do drużyny NBA All-Star dziesięć razy, i jedenaście razy do All-NBA Teams. Został ogłoszony NBA MVP sezonu 2006-2007, będąc pierwszym Europejczykiem, który doznał tego zaszczytu. Był również ogłoszony europejskim koszykarzem roku 5 razy z rzędu, przez La Gazzetta dello Sport, jak również był najlepiej punktującym zawodnikiem i MVP Mistrzostw Świata FIBA w 2002, i Eurobasketu 2005.
W 2002 wystąpił w filmie Magiczne buty[2].
Nowitzki na linii rzutów wolnych podczas spotkania z
Phoenix Suns (kwiecień 2008).
Nowitzki w zielonym stroju
Mavs.
Nowitzki w barwach kadry Niemiec (sierpień 2006).
Stan na 18 lutego 2019, na podstawie[3][4], o ile nie zaznaczono inaczej.
Mistrz NBA (2011)[5]- Wicemistrz NBA (2006)[5]
- MVP:
- 14-krotny uczestnik meczu gwiazd NBA (2002–2012, 2014, 2015[a], 2019[8])
- Laureat nagrody Twyman–Stokes Teammate Award (2017)
- Wybrany do:
- I składu NBA (2005–2007, 2009)
- II składu NBA (2002–2003, 2008, 2010–2011)
- III składu NBA (2001, 2004, 2012)
- Zwycięzca konkursu:
- Uczestnik:
- Lider:
- play-off w:
- średniej zdobytych punktów (2004)[10]
- liczbie celnych rzutów wolnych (2006, 2011)[11]
- skuteczności rzutów za 3 punkty (2002)[12]
- wszech czasów klubu Mavericks w ilości zdobytych punktów
- rankingu obcokrajowców z największą liczbą punktów w NBA
- 6–krotny zawodnik miesiąca konferencji zachodniej NBA (listopad 2002, grudzień 2005, 2006, luty 2005, 2007, kwiecień 2009)[13]
- Drużynowe
- Indywidualne
- MVP mistrzostw:
- Zaliczony do składu najlepszych zawodników:
- Lider:
- strzelców:
- w skuteczności rzutów wolnych:
- igrzysk olimpijskich (2008 – 95,8%)[15]
- mistrzostw świata (2002 – 92,1%)[16]
- Eurobasketu (2011 – 93,3%)[17]
| Legenda
|
| M
|
Mecze
|
S5
|
Pierwsza piątka
|
MPG
|
Minuty na mecz
|
| FG%
|
Celność rzutów z pola
|
3P%
|
Celność rzutów „za 3”
|
FT%
|
Celność rzutów wolnych
|
| RPG
|
Zbiórki na mecz
|
APG
|
Asysty na mecz
|
SPG
|
Przechwyty na mecz
|
| BPG
|
Bloki na mecz
|
PPG
|
Punkty na mecz
|
|
|
Na podstawie Basketball-Reference.com (ang.)
| Sezon
|
Drużyna
|
M
|
S5
|
MPG
|
FG%
|
3P%
|
FT%
|
RPG
|
APG
|
SPG
|
BPG
|
PPG
|
| 1998/99
|
Dallas
|
47
|
24
|
20,4
|
40,5%
|
20,6%
|
77,3%
|
3,4
|
1,0
|
0,6
|
0,6
|
8,2
|
| 1999/00
|
Dallas
|
82
|
81
|
35,8
|
46,1%
|
37,9%
|
83,0%
|
6,5
|
2,5
|
0,8
|
0,8
|
17,5
|
| 2000/01
|
Dallas
|
82
|
82
|
38,1
|
47,4%
|
38,7%
|
83,8%
|
9,2
|
2,1
|
1,0
|
1,2
|
21,8
|
| 2001/02
|
Dallas
|
76
|
76
|
38,0
|
47,7%
|
39,7%
|
85,3%
|
9,9
|
2,4
|
1,1
|
1,0
|
23,4
|
| 2002/03
|
Dallas
|
80
|
80
|
39,0
|
46,3%
|
37,9%
|
88,1%
|
9,9
|
3,0
|
1,4
|
1,0
|
25,1
|
| 2003/04
|
Dallas
|
77
|
77
|
37,9
|
46,2%
|
34,1%
|
87,7%
|
8,7
|
2,7
|
1,2
|
1,4
|
21,8
|
| 2004/05
|
Dallas
|
78
|
78
|
38,7
|
45,9%
|
39,9%
|
86,9%
|
9,7
|
3,1
|
1,2
|
1,5
|
26,1
|
| 2005/06
|
Dallas
|
81
|
81
|
38,1
|
48,0%
|
40,6%
|
90,1%
|
9,0
|
2,8
|
0,7
|
1,0
|
26,6
|
| 2006/07
|
Dallas
|
78
|
78
|
36,2
|
50,2%
|
41,6%
|
90,4%
|
8,9
|
3,4
|
0,7
|
0,8
|
24,6
|
| 2007/08
|
Dallas
|
77
|
77
|
36,0
|
47,9%
|
35,9%
|
87,9%
|
8,6
|
3,5
|
0,7
|
0,9
|
23,6
|
| 2008/09
|
Dallas
|
81
|
81
|
37,7
|
47,9%
|
35,9%
|
89,0%
|
8,4
|
2,4
|
0,8
|
0,8
|
25,9
|
| 2009/10
|
Dallas
|
81
|
80
|
37,5
|
48,1%
|
42,1%
|
91,5%
|
7,7
|
2,7
|
0,9
|
1,0
|
25,0
|
| 2010/11
|
Dallas
|
73
|
73
|
34,3
|
51,7%
|
39,3%
|
89,2%
|
7,0
|
2,6
|
0,5
|
0,6
|
23,0
|
| 2011/12
|
Dallas
|
62
|
62
|
33,5
|
45,7%
|
36,8%
|
89,6%
|
6,7
|
2,2
|
0,7
|
0,5
|
21,6
|
| 2012/13
|
Dallas
|
53
|
47
|
31,3
|
47,1%
|
41,4%
|
86,0%
|
6,8
|
2,5
|
0,7
|
0,7
|
17,3
|
| 2013/14
|
Dallas
|
80
|
80
|
32,9
|
49,7%
|
39,8%
|
89,9%
|
6,2
|
2,7
|
0,9
|
0,6
|
21,7
|
| 2014/15
|
Dallas
|
77
|
77
|
29,6
|
45,9%
|
38,0%
|
88,2%
|
5,9
|
1,9
|
0,5
|
0,4
|
17,3
|
| 2015/16
|
Dallas
|
75
|
75
|
31,5
|
44,8%
|
36,8%
|
89,3%
|
6,5
|
1,8
|
0,7
|
0,7
|
18,3
|
| 2016/17
|
Dallas
|
54
|
54
|
26,4
|
43,7%
|
37,8%
|
87,5%
|
6,5
|
1,5
|
0,6
|
0,7
|
14,2
|
| 2017/18
|
Dallas
|
77
|
77
|
24,7
|
45,6%
|
40,9%
|
89,8%
|
5,7
|
1,6
|
0,6
|
0,6
|
12,0
|
| 2018/19
|
Dallas
|
51
|
20
|
15,6
|
35,9%
|
31,2%
|
78,0%
|
3,1
|
0,7
|
0,2
|
0,4
|
7,3
|
| Razem
|
|
1522
|
1460
|
33,8
|
47,1%
|
38,0%
|
87,9%
|
7,5
|
2,4
|
0,8
|
0,8
|
20,7
|
| Sezon
|
Drużyna
|
M
|
S5
|
MPG
|
FG%
|
3P%
|
FT%
|
RPG
|
APG
|
SPG
|
BPG
|
PPG
|
| 2001
|
Dallas
|
10
|
10
|
39,9
|
42,3%
|
28,3%
|
88,3%
|
8,1
|
1,4
|
1,1
|
0,8
|
23,4
|
| 2002
|
Dallas
|
8
|
8
|
44,6
|
44,5%
|
57,1%
|
87,8%
|
13,1
|
2,3
|
2,0
|
0,8
|
28,4
|
| 2003
|
Dallas
|
17
|
17
|
42,5
|
47,9%
|
44,3%
|
91,2%
|
11,5
|
2,2
|
1,2
|
0,9
|
25,3
|
| 2004
|
Dallas
|
5
|
5
|
42,4
|
45,0%
|
46,7%
|
85,7%
|
11,8
|
1,4
|
1,4
|
2,6
|
26,6
|
| 2005
|
Dallas
|
13
|
13
|
42,4
|
40,2%
|
33,3%
|
82,9%
|
10,1
|
3,3
|
1,4
|
1,6
|
23,7
|
| 2006
|
Dallas
|
23
|
23
|
42,7
|
46,8%
|
34,3%
|
89,5%
|
11,7
|
2,9
|
1,1
|
0,6
|
27,0
|
| 2007
|
Dallas
|
6
|
6
|
39,8
|
38,3%
|
21,1%
|
84,0%
|
11,3
|
2,3
|
1,8
|
1,3
|
19,7
|
| 2008
|
Dallas
|
5
|
5
|
42,2
|
47,3%
|
33,3%
|
80,8%
|
12,0
|
4,0
|
0,2
|
1,4
|
26,8
|
| 2009
|
Dallas
|
10
|
10
|
39,4
|
51,8%
|
28,6%
|
92,5%
|
10,1
|
3,1
|
0,9
|
0,8
|
26,8
|
| 2010
|
Dallas
|
6
|
6
|
38,8
|
54,7%
|
57,1%
|
95,2%
|
8,2
|
3,0
|
0,8
|
0,7
|
26,7
|
| 2011
|
Dallas
|
21
|
21
|
39,3
|
48,5%
|
46,0%
|
94,1%
|
8,1
|
2,5
|
0,6
|
0,6
|
27,7
|
| 2012
|
Dallas
|
4
|
4
|
38,5
|
44,2%
|
16,7%
|
90,5%
|
6,3
|
1,8
|
0,8
|
0,0
|
26,8
|
| 2014
|
Dallas
|
7
|
7
|
37,6
|
42,9%
|
8,3%
|
80,6%
|
8,0
|
1,6
|
0,9
|
0,9
|
19,1
|
| 2015
|
Dallas
|
5
|
5
|
36,2
|
45,2%
|
23,5%
|
92,9%
|
10,4
|
2,4
|
0,4
|
0,4
|
21,2
|
| 2016
|
Dallas
|
5
|
5
|
34,0
|
49,4%
|
36,4%
|
94,1%
|
5,0
|
1,6
|
0,4
|
0,6
|
20,4
|
| Razem
|
|
145
|
145
|
40,7
|
46,2%
|
36,5%
|
89,2%
|
10,0
|
2,5
|
1,0
|
0,9
|
25,3
|
- Punkty 53
- Zbiórki 23
- Asysty 10
- Przechwyty 9
- Bloki 7
- Minuty 53
- Rekord NBA Play Off celnych rzutów osobistych 24-24
| Laureaci nagrody Twyman–Stokes Teammate Award |
|---|
|
| |
|
|
| Zwycięzcy NBA Shooting Stars |
|---|
- 2004: Fisher, Leslie, Johnson
- 2005: Marion, Taurasi, Majerle
- 2006: Parker, Wecker, Kerr
- 2007: Billups, Cash, Laimbeer
- 2008: Duncan, Hammon, Robinson
- 2009: Afflalo, Smith, Laimbeer
- 2010: Nowitzki, Hammon, Smith
- 2011: Horford, Miller, Smith
- 2012: Fields, Pondexter, Houston
- 2013: Bosh, Cash, Wilkins
- 2014: Bosh, Cash, Wilkins
- 2015: Bosh, Cash, Wilkins
|
|
| Liderzy strzelców niemieckiej ligi BBL |
|---|
Według
liczby punktów |
|
|---|
Według
średniej punktów |
|
|---|
- W latach 1967–1990 lider strzelców był wyłaniany na podstawie łącznej sumy zdobytych punktów, od 1991 na podstawie średniej.
|
|
| Liderzy Eurobasketu w skuteczności rzutów wolnych |
|---|
|
|
- Statystyki notowane od 1946.
|
|
Brązowy medalista mistrzostw świata (2002)
Wicemistrz:
Brązowy medalista 
Wicemistrz:
