Przejdź do zawartości

Ewa Łętowska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ewa Łętowska
Ilustracja
Ewa Łętowska (2017)
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

22 marca 1940
Warszawa

Profesor nauk prawnych
Specjalność: prawa człowieka, prawo administracyjne, prawo cywilne, prawo konstytucyjne
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1968 – nauki prawne
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

1975 – nauki prawne
Uniwersytet Warszawski

Profesura

16 października 1985

Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN

członek rzeczywisty (2010)

Status PAU

członek korespondent (1997)

Doktor honoris causa
Uniwersytet Gdański – 2008
Akademia Pedagogiki Specjalnej – 2009
Uniwersytet Warszawski – 2016
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Okres zatrudn.

1965–1969, 1974–1983

Instytut

Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

Rzecznik praw obywatelskich
Okres spraw.

1988–1992

Następca

Tadeusz Zieliński

Sędzia Trybunału Konstytucyjnego
Okres spraw.

2002–2011

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa PCK I stopnia
Z Ireną Lipowicz, Adamem Zielińskim, Andrzejem Zollem i Adamem Bodnarem w Sejmie (2015)
Andrzej Wróbel i Ewa Łętowska (2011)

Ewa Anna Łętowska z domu Ołtarzewska (ur. 22 marca 1940 w Warszawie) – polska prawniczka, specjalistka w zakresie prawa cywilnego, konstytucyjnego, administracyjnego oraz praw człowieka, profesor nauk prawnych (1985). Od 1985 profesor w Instytucie Nauk Prawnych PAN; członkini Polskiej Akademii Nauk (członek rzeczywisty od 2010) oraz Polskiej Akademii Umiejętności (członek korespondent od 1997). Rzecznik praw obywatelskich (1988–1992), będąca pierwszą osobą sprawującą ten urząd w Polsce. W latach 1999–2002 sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego, a w latach 2002–2011 sędzia Trybunału Konstytucyjnego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1962 ukończyła studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (WPiA UW). W latach 1963–1965 odbyła aplikację sądową. W 1968 uzyskała stopień doktora nauk prawnych, habilitowała się w 1975 (ze specjalizacją w zakresie prawa cywilnego). W 1985 otrzymała tytuł profesorski w zakresie nauk prawnych.

W latach 1965–1969 oraz 1974–1983 wykładała na WPiA UW[1]. W latach 1977–1987 kierowała Zespołem Prawa Cywilnego w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Od 1980 do 1983 była członkinią zarządu Zrzeszenia Prawników Polskich[1].

Była prawniczką Federacji Konsumentów, członkinią Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego oraz Rady Legislacyjnej (1984–1989)[1]. Po wprowadzeniu w Polsce instytucji rzecznika praw obywatelskich została pierwszą osobą pełniącą tę funkcję. Stanowisko to zajmowała od 1 stycznia 1988 do 13 lutego 1992. W latach 1999–2002 orzekała jako sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zajmowała się działalnością ekspercką w ramach Międzynarodowej Organizacji Pracy[2].

W 2002 została wybrana na urząd sędziego Trybunału Konstytucyjnego; była rekomendowana przez posłów SLD, PSL i UP[3]. Po zakończeniu dziewięcioletniej kadencji w 2011[4] przeszła w stan spoczynku.

Była profesorem w Instytucie Nauk Prawnych PAN[5], wykładała na Université Panthéon-Sorbonne w Paryżu, prowadziła odczyty i wykłady na innych uniwersytetach w Europie. Opublikowała liczne prace naukowe z zakresu prawa cywilnego, konstytucyjnego i ochrony konsumentów. Autorka esejów i artykułów publicystycznych o tematyce prawniczej[6], a także publikacji popularyzatorskich. Została członkinią komitetu redakcyjnego miesięcznika „Państwo i Prawo[7].

Członkostwo w instytucjach i organizacjach

[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Jej mężem był Janusz Łętowski (1939–1999), profesor nauk prawnych, sędzia Sądu Najwyższego, a także krytyk muzyczny.

Znawczyni muzyki, zwłaszcza opery. Krytyczka muzyczna w mediach i konsultantka podczas przygotowywania przedstawień operowych[2]. Również w rozważaniach prawniczych Ewa Łętowska często za punkt wyjścia do rozważań przyjmowała libretta operowe[2]. Zgromadziła obszerną kolekcję wydawnictw muzycznych[13]. Wraz z mężem tworzyła poświęcone muzyce programy dla Polskiego Radia[1].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

W 1996 została odznaczona przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[14]. W 2011 prezydent Bronisław Komorowski nadał jej Krzyż Komandorski z Gwiazdą tego orderu[15]. W 1979 odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[7].

Otrzymała doktoraty honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego (2008)[16], Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (2009)[2][17] i Uniwersytetu Warszawskiego (2016)[18].

W 1995 wyróżniona przez Fundację Friedricha Eberta („Human Rights 1994”) za działalność w zakresie ochrony praw człowieka i umacnianie zasad państwa prawa. W 2000 uhonorowana Medalem „Zasłużony dla Tolerancji” przyznawanym przez Fundację Ekumeniczną oraz Nagrodą Naukową im. Mikołaja Kopernika miasta Krakowa w dziedzinie ekonomii[2]. Została wyróżniona tytułem „Kobieta Roku” przez miesięcznik „Twój Styl[19]. W 2011 władze Polskiego Czerwonego Krzyża przyznały jej Odznakę Honorową PCK I stopnia[20]. W 2013 została laureatką Nagrody za Odważne Myślenie im. Barbary Skargi przyznawanej przez Konfederację Lewiatan i Fundację na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi[21].

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje naukowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Umowa o świadczenie przez osobę trzecią, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1970.
  • Wzorce umowne: ogólne warunki, wzory, regulaminy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1975.
  • Poradnik konsumenta (współautorka z Krystyną Wójcik), Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1983, ISBN 83-202-0247-7.
  • Komentarz do ogólnych warunków umów konsumenckich (współautorka z Czesławą Żuławską), Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1986, ISBN 978-83-219-0307-1.
  • Podstawy prawa cywilnego, Ecostar, Warszawa 1993, ISBN 978-83-901288-0-1.
  • Po co ludziom konstytucja, Exit, Warszawa 1995, ISBN 83-86104-80-5.
  • La constitution, oeuvre de la société?, Schulthess Polygraphischer, Zurych 1995.
  • The commissioner for citizens’ rights in Central and Eastern Europe: the Polish experience, Saint Louis Univ. School of Law and Warsaw Univ. School of Law, Saint Louis 1996.
  • Sąd Najwyższy USA. Prawa i wolności obywatelskie (współautorka z Rogerem Goldmanem i Stanisławem Frankowskim), Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, Warszawa 1997.
  • Prawo umów konsumenckich, C.H. Beck, Warszawa 1999, ISBN 83-7110-275-5.
  • Bezpodstawne wzbogacenie, C.H. Beck, Warszawa 2000, ISBN 83-7110-648-3.
  • Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów: komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2000, ISBN 83-7110-747-1.
  • Ochrona niektórych praw konsumentów: komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2001, ISBN 978-83-7110-819-8.
  • Zbieg norm w prawie cywilnym, C.H. Beck, Warszawa 2002, ISBN 978-83-7247-659-3.
  • Nieuczciwe klauzule w prawie umów konsumenckich (współredaktor), C.H. Beck, Warszawa 2004, ISBN 83-7387-155-1
  • Europejskie prawo umów konsumenckich, C.H. Beck, Warszawa 2004, ISBN 978-83-7387-310-0.
  • Prawo zobowiązań – część ogólna (redaktor), C.H. Beck, Warszawa 2006, ISBN 83-7387-417-8.
  • Umowy odnoszące się do osób trzecich (współautorka z Małgorzatą Bednarek i Przemysławem Drapałą), C.H. Beck, Warszawa 2006, ISBN 83-7483-009-3.
  • Prawo intertemporalne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego (redaktor), Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008, ISBN 978-83-7526-821-8.

Publikacje popularyzatorskie

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Who’s who in the socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia. Juliusz Stroynowski (red.). Monachium-Nowy Jork-Paryż: K.G. Saur, 1989, s. 682. ISBN 978-3-598-10636-1. (ang.).
  2. a b c d e f Stanisław Waltoś: Uroczystość wręczenia dyplomu doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego Profesor Ewie Łętowskiej. uw.edu.pl, 26 czerwca 2016. s. 36–38. [dostęp 2021-03-02].
  3. Sprawozdanie stenograficzne z posiedzenia Sejmu IV kadencji (22. posiedzenie, 2. dzień, 23 maja 2002). [dostęp 2011-05-30].
  4. Nota biograficzna na stronie Trybunału Konstytucyjnego. [dostęp 2021-03-02].
  5. Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Ewa Łętowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-09-06].
  6. a b Prof. dr hab. Ewa Łętowska. Fundacja „Instytut Artes Liberales”. [dostęp 2021-03-02].
  7. a b c Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Łętowska, Ewa. pan.pl. [dostęp 2021-03-02].
  8. Członkowie. „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności”. Rok 2016/2017, s. 17, 2017. Kraków: Polska Akademia Umiejętności. [dostęp 2018-10-14]. 
  9. a b Wydział I. instytucja.pan.pl. [dostęp 2013-03-01].
  10. Komitet Nauk Prawnych PAN. pan.pl, styczeń 2020. [dostęp 2020-02-23].
  11. Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2011-05-30].
  12. Anna Wójcik: Prof. Mirosław Wyrzykowski: Pozakonstytucyjna zmiana ustroju staje się faktem. O tym trzeba debatować, panie Prezydencie. oko.press, 26 sierpnia 2017. [dostęp 2017-08-31].
  13. Bronisław Tumiłowicz: Czciciele Mozarta i Chopina. tygodnikprzeglad.pl, 9 października 2005. [dostęp 2021-03-01].
  14. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 maja 1996 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1996 r. nr 58, poz. 528).
  15. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 maja 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 73, poz. 730).
  16. Tytuł doktora honoris causa UG dla prof. Ewy Łętowskiej. univ.gda.pl, 31 stycznia 2008. [dostęp 2011-05-30].
  17. Doktorzy Honoris Causa – Prof. dr hab. Ewa Łętowska. aps.edu.pl. [dostęp 2013-03-01].
  18. Doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego dla prof. Ewy Łętowskiej. rpo.gov.pl, 24 czerwca 2016. [dostęp 2016-07-19].
  19. „Twój Styl” przyznał tytuł Kobiety Roku Andżelice Borys. press.pl, 15 marca 2006. [dostęp 2015-09-30].
  20. Odznaczamy zasłużonych. pck.pl, 1 lipca 2011. [dostęp 2011-08-17].
  21. Nagroda Lewiatana dla prezydenta Komorowskiego. tvpparlament.pl, 15 maja 2013. [dostęp 2017-07-26].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]