Martin Landau

	Martin Landau
	Martin Landau
	; Martin Landau na Festiwalu Filmowym w Toronto (2008)
Data i miejsce urodzenia	20 czerwca 1928; Nowy Jork
Zawód	aktor, producent filmowy
Współmałżonek	Barbara Bain (1957-1993); dwie córki: Susan i Juliet
Lata aktywności	od 1956
Nagrody
	Nagroda Akademii Filmowej
	1994: Ed Wood (najlepszy aktor drugoplanowy)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Martin Landau (ur. 20 czerwca 1928 w Nowym Jorku) – amerykański aktor i producent filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara. W Polsce najbardziej pamiętany jako komandor John Koenig w serialu sci-fi Cosmos 1999 (1975-77).

Spis treści

Urodził się żydowsko-amerykańskiej rodzinie w nowojorskim Brooklynie jako syn Selmy (z domu Buchanan) i Morrisa Landau, mechanika austriackiego pochodzenia. W wieku 17 lat rozpoczął pracę jako rysownik w Daily News, w latach 40. i 50. był asystentem Gusa Edsona podczas pracy nad komiksem The Gumps.

Twórczość Charliego Chaplina wywarła przemożny wpływ na jego późniejsze życie. Uczęszczał do Actors Studio wspólnie ze Steve'em McQueenem. W 1957 roku zadebiutował na Broadwayu w sztuce Delberta Manna Środek nocy (Middle of the Night). Zachęcony przez swojego mentora Lee Strasberga, był wykładowcą aktorstwa, a wśród jego słuchaczy znaleźli się Jack Nicholson i Anjelica Huston.

Landau swój pierwszy większy sukces odniósł w filmie Alfreda Hitchcocka Północ, północny zachód (North by Northwest, 1959) u boku Cary'ego Granta. Największą popularność przyniosła mu rola mistrza kamuflażu Rollina Handa w serialu CBS Mission: Impossible (1966–69), za którą otrzymał nagrodę Złotego Globu i trzykrotnie był nominowany do nagrody Emmy. Pojawił się także gościnnie w jednym z odcinków serialu NBC Columbo (1973).

Był dwukrotnie nominowany do nagrody Oscara; za postać Abe Karatza w dramacie Francisa Forda Coppoli Tucker. Konstruktor marzeń (Tucker: The Man and His Dream, 1988) oraz za rolę Judah Rosenthala w komediodramacie Woody'ego Allena Zbrodnie i wykroczenia (Crimes and Misdemeanors, 1989). Drugoplanowa kreacja podstarzałego aktora Bélę Lugosiego, przyjaciela głównego bohatera, niegdyś gwiazdę horrorów w komediodramacie Tima Burtona Ed Wood (1994) przyniosła mu w 1995 roku nagrodę Oscara, Złotego Globa, Saturna, American Comedy Award, CableACE i nominację do nagrody BAFTA.

W latach 1957–1993 jego żoną była Barbara Bain, odtwórczyni głównej roli żeńskiej w serialu Cosmos 1999. Ma dwie córki – Susan i Juliet.

Martin Landau i Patrick Swayze

1959: Pork Chop Hill jako porucznik Marshall

Landau na 49. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes (1996).
1959: Północ, północny zachód (North by Northwest) jako Leonard
1963: Kleopatra (Cleopatra) jako Rufio
1965: Opowieść wszech czasów (The Greatest Story Ever Told) jako Kajfasz
1979: Meteor jako major generał Adlon
1982: Zagłada domu Usherów (The Fall of the House of Usher) jako Roderick Usher
1988: Tucker. Konstruktor marzeń (Tucker: The Man and His Dream) jako Abe Karatz
1989: Zbrodnie i wykroczenia (Crimes and Misdemeanors) jako Judah Rosenthal
1993: Sliver jako Alex Parsons
1994: Na rozstaju (Intersection) jako Neal
1994: Ed Wood jako Béla Lugosi
1995: Józef (Joseph) jako Jakub
1996: Ludzie miasta (City Hall) jako sędzia Walter Stern
1996: Pinokio (The New Adventures of Pinocchio) jako Geppetto
1998: Z Archiwum X: Pokonać przyszłość (The X Files) jako dr Alvin Kurtzweil
1998: Hazardziści (Rounders) jako Abe Petrovsky
1999: Jeździec bez głowy (Sleepy Hollow) jako Peter Van Garrett
1999: Ed TV jako Al
2001: Majestic (The Majestic) jako Harry Trimble
2004: Aryjska para (The Aryan Couple) jako Joseph Krauzenberg
2009: 9 jako 2 (głos)
2013: Anna Nicole (jako James Howard Marshall)

Martin Landau. T. 16: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., listopad 2009, s. 6. ISBN 978-83-252-0756-4.