Martin Landau

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Martin Landau
Ilustracja
Martin Landau na Festiwalu Filmowym w Toronto (2008)
Data i miejsce urodzenia 20 czerwca 1928
Nowy Jork
Data i miejsce śmierci 16 lipca 2017
Los Angeles
Zawód aktor, producent filmowy
Współmałżonek Barbara Bain
(1957-1993; rozwód);
dwie córki: Susan i Juliet
Lata aktywności 1956–2017
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

Martin Landau (ur. 20 czerwca 1928[1] w Nowym Jorku[2], zm. 15 lipca 2017 w Los Angeles[3]) – amerykański aktor i producent filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara. W Polsce najbardziej pamiętany jako komandor John Koenig w serialu sci-fi Kosmos 1999 (1975-77)[4].

Życiorys[edytuj]

Wczesne lata[edytuj]

Urodził się żydowsko-amerykańskiej rodzinie w nowojorskim Brooklynie jako syn Selmy (z domu Buchanan) i Morrisa Landau[5], mechanika austriackiego pochodzenia[6]. W wieku 17 lat rozpoczął pracę jako rysownik w Daily News, w latach 40. i 50. był asystentem Gusa Edsona podczas pracy nad komiksem The Gumps.

Twórczość Charliego Chaplina wywarła przemożny wpływ na jego późniejsze życie. Uczęszczał do Actors Studio[7] wspólnie ze Steve’em McQueenem. W 1957 roku zadebiutował na Broadwayu w sztuce Delberta Manna Środek nocy (Middle of the Night). Zachęcony przez swojego mentora Lee Strasberga, był wykładowcą aktorstwa, a wśród jego słuchaczy znaleźli się Jack Nicholson i Anjelica Huston.

Kariera[edytuj]

Landau swój pierwszy większy sukces odniósł w filmie Alfreda Hitchcocka Północ, północny zachód (North by Northwest, 1959) u boku Cary’ego Granta[8]. Największą popularność przyniosła mu rola mistrza kamuflażu Rollina Handa w serialu CBS Mission: Impossible (1966–69), za którą otrzymał nagrodę Złotego Globu i trzykrotnie był nominowany do nagrody Emmy. Pojawił się także gościnnie w jednym z odcinków serialu NBC Columbo (1973).

Był dwukrotnie nominowany do nagrody Oscara; za postać Abe Karatza w dramacie Francisa Forda Coppoli Tucker. Konstruktor marzeń (Tucker: The Man and His Dream, 1988) oraz za rolę Judah Rosenthala w komediodramacie Woody’ego Allena Zbrodnie i wykroczenia (Crimes and Misdemeanors, 1989). Drugoplanowa kreacja podstarzałego aktora Bélę Lugosiego, przyjaciela głównego bohatera, niegdyś gwiazdę horrorów w komediodramacie Tima Burtona Ed Wood (1994) przyniosła mu w 1995 roku nagrodę Oscara, Złotego Globu, Saturna, American Comedy Award, CableACE i nominację do nagrody BAFTA.

31 stycznia 1957 poślubił Barbarę Bain, odtwórczynię głównej roli żeńskiej w serialu Kosmos 1999. Miał z nią dwie córki – Susan Meredith (producentkę) i Juliet Rose (aktorkę).

Filmografia[edytuj]

Filmy fabularne[edytuj]

Martin Landau, ok. 1968
Martin Landau i Patrick Swayze

seriale TV[edytuj]

Przypisy

  1. ↑ Martin Landau (ang.). Listal. [dostęp 2016-10-31].
  2. ↑ Martin Landau (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-10-31].
  3. ↑ Anita Gates: Martin Landau, Actor Who Won an Oscar for ‘Ed Wood,’ Dies at 89 (ang.). nytimes.com, 2017-07-16. [dostęp 2017-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-17)].
  4. ↑ Martin Landau (niem.). FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-10-31].
  5. ↑ Martin Landau - Genealogy (ang.). Geni. [dostęp 2016-10-31].
  6. ↑ Martin Landau Biography (1931?-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2016-10-31].
  7. ↑ Martin Landau (ang.). TV.com. [dostęp 2016-10-31].
  8. ↑ Martin Landau: 'I chose to play Leonard as gay' (ang.). Telegraph. [dostęp 2016-10-31].

Bibliografia[edytuj]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_Landau&oldid=50470037”