Piechota ludowego Wojska Polskiego

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Piechota ludowego Wojska Polskiego – jeden z rodzajów wojsk Wojska Polskiego w latach 1943–1990.

Polska piechota na froncie wschodnim[edytuj | edytuj kod]

Maxim – podstawowy ckm pułku
Pistolet maszynowy PPS
Karabin maszynowy DP
Pistolet TT
Rewolwer Nagant wz. 1895
Karabin Mosin wz. 1891/30
Karabin SWT
Karabin AWS
Karabin przeciwpancerny PTRD i PTRS

Trzon Wojska Polskiego formowanego w latach 1943–1945 w Związku Radzieckim, a następnie na wyzwolonych terenach kraju stanowiła piechota[1]. Struktura organizacyjna jednostek piechoty, jej uzbrojenie oraz zasady działania oparte były na ówczesnych wzorcach radzieckich. Regulaminu Bojewoj Ustaw Piechoty obowiązywał również i w ludowym Wojsku Polskim. Piechota wypełnia zasadnicze zadania niszczy nieprzyjaciela w walce z bliska, była podstawowym rodzajem broni posiadającym zdolność prowadzenia walki w różnych warunkach terenowych i atmosferycznych oraz we wszystkich porach roku, tak w dzień, jak i w nocy. Mogła ona samodzielnie zdobywać i utrzymywać opanowany teren, a w decydującej fazie każdego boju jest zdolna doprowadzić do ostatecznego rozstrzygnięcia przez walkę bezpośrednią. Podstawą działań bojowych piechoty było zgranie jej środków ogniowych z ruchem i uderzeniem wojsk[1].

W okresie formowania 1 Armii Polskiej w ZSRR planowano na wzór radzieckich korpusów strzeleckich utworzyć dwa korpusy piechoty[2]. Rozkazem dowódcy 1 AP nr 00130 z 5.07.1944 roku, w Sumach rozpoczęto formowanie dwóch dowództw korpusów piechoty. Koncepcję tą jednak odrzucono, a armie składały się z pięciu dywizji piechoty i z jednostek innych rodzajów broni: brygady kawalerii, brygad pancernych, artylerii, inżynieryjnych itp. Ostatecznie, najwyższym szczeblem organizacyjnym były wielkie jednostki piechoty – dywizje piechoty. Każda dywizja piechoty składała się z dowództwa, sztabu, trzech pułków piechoty, pułku artylerii lekkiej oraz oddziałów dywizyjnych. Pułki piechoty składały się z dowództwa, sztabu, trzech batalionów piechoty, artylerii i innych pododdziałów pułkowych[3]. Batalion piechoty składał się z dowództwa batalionu, trzech kompanii piechoty, kompanii ciężkich karabinów maszynowych, kompanii rusznic przeciwpancernych, kompanii 82 mm moździerzy, plutonu 45 mm armat ppanc, plutonu gospodarczego, plutonu łączności i plutonu sanitarnego. Kompania piechoty składała się z dowództwa, trzech plutonów piechoty, plutonu ckm, plutonu moździerzy 50 mm i drużyny sanitarnej. Pluton piechoty składał się z dowódcy, zastępcy, pomocnika, czterech drużyn po dziewięciu żołnierzy i dwóch strzelców wyborowych, razem 41 żołnierzy[4].

Uzbrojenie:
Uzbrojenie piechoty stanowiła broń produkcji ZSRR. Wraz z uzbrojeniem otrzymywano radzieckie regulaminy i instrukcje obsługi, a w wyszkoleniu strzeleckim uczestniczyli radzieccy instruktorzy. W późniejszym czasie w Wojsku Polskim powołano specjalne komisje terminologiczne, które opracowały początkowo krótkie rosyjsko-polskie słowniczki terminologiczne do każdego typu uzbrojenia, a później instrukcje w języku polskim[4].

 Osobny artykuł: Piechota polska na froncie wschodnim.

Z chwilą zakończenia wojny piechota sformowana była w 14 dywizji piechoty, w tym cztery były w trakcie formowania i nie uczestniczyły w walkach[6].

1 Armia Wojska Polskiego
2 Armia Wojska Polskiego
Dywizje nowo formowane:

Pokojowa reorganizacja piechoty[edytuj | edytuj kod]

W maju 1945 roku ze składu 2 Armii WP wydzielono 9 Dywizję Piechoty i przegrupowano ją do Rzeszowa, a przydzielono jej nowo sformowaną w Poznaniu 12 DP. Wszystkie dywizje armii przeznaczono do ochrony granicy zachodniej. Na początku czerwca ze składu 1 AWP wyłączono 1 i 3 DP, przegrupowano je do województw warszawskiego i lubelskiego i zaangażowano do walki ze zbrojnym podziemiem. Na bazie 4 Dywizji Piechoty sformowano Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W lipcu do kraju powróciły 2. i 6 Dywizja Piechoty. Dowództwu 1 Armii WP podporządkowano 8. i 10 DP z 2 AWP oraz nowo utworzoną w Katowicach 13 DP. Jednostki te obsadziły granicę polsko-czechosłowacką[7]. Od czerwca, na bazie 8. i 9 zapasowego pułków piechoty rozpoczęto formowanie w Olsztynie 15 Dywizji Piechoty. W Gdańsku powstała 16 Dywizja Piechoty, a w Krakowie 17 Dywizja Piechoty. W sierpniu 1945 roku, na bazie 3. i 5 zapasowego pułku piechoty, rozpoczęto w rejonie Poznania i Biedruska odtwarzanie 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty. We wrześniu 1945 roku poszczególne dywizje podporządkowano Okręgom Wojskowym[8]:

Okręg Wojskowy Warszawa:

Okręg Wojskowy Śląsk

Okręg Wojskowy Pomorze

Okręg Wojskowy Poznań

OW Kraków

Okręg Wojskowy Lublin

Okręg Wojskowy Łódź

Na początku września 1945 roku podjęto decyzję o przeformowaniu 1 Szkolnej DP w 18 Dywizję Piechoty. Otrzymała ona etaty pokojowe o stanie osobowym 5500 żołnierzy. W październiku na takie same etaty przeniesiono 2., 14. i 15 Dywizję Piechoty, a 1 Dywizji Piechoty wprowadzono etaty pokojowe o stanie 7 000 żołnierzy. W listopadzie etaty pokojowe otrzymały: 5., 6., 7., 10., 11., 12. i 13 Dywizja Piechoty. Jedynymi dywizjami piechoty, w których utrzymano strukturę organizacyjną z okresu wojny były 3., 8. i 9 Dywizja Piechoty zaangażowane do walk z ukraińskim zbrojnym podziemiem. Na początku 1946 roku rozformowano 13. i 17 Dywizję Piechoty. 1 Dywizja Piechoty otrzymała status dywizji typu A. Etaty typu B o stanie 5200 żołnierzy otrzymały dywizje rozlokowane na terenach uznanych za zagrożone działalnością politycznego i zbrojnego podziemia. Były to: 3., 5., 8., 9., 12., 16. i 18 Dywizja Piechoty. Pozostałe dywizje przeformowano na etaty dywizji piechoty typu C o stanie 4000 żołnierzy. Były to: 2., 4., 6., 7., 11., 14. i 15 Dywizja Piechoty. Pod koniec 1946 roku rozformowano Okręg Wojskowy Łódź. Znajdującą się dotychczas w jego składzie 18 DP podporządkowano dowództwu OW Warszawa i przeniesiono ze Skierniewic do Białegostoku. Zmiana granic OW spowodowała, że dowództwu OW Lublin podporządkowano 2. i 14 Dywizja Piechoty, a dowództwu OW Poznań 8 Dywizja Piechoty. W tym samym okresie przeprowadzono następną reorganizację dywizji piechoty wprowadzając nowe etaty typu B i C. Etaty typu B o stanie osobowym 5000 żołnierzy otrzymały tym razem tylko cztery dywizje (wcześniej było ich siedem). Były to: 3 Dywizja Piechoty z OW Lublin, 6. i 9 Dywizja Piechoty z OW Kraków i 18 Dywizja Piechoty z Okręgu Wojskowego Warszawa. Pozostałe dywizje, z wyjątkiem 1 Dywizji Piechoty, w której nadal utrzymano etaty typu A, zostały przeniesione na nowe etaty typu C o stanie 39000 żołnierzy[9]. W marcu 1947 roku 1 Dywizja Piechoty otrzymała nowe etaty typu A o zmniejszonym stanie osobowym do 5000 żołnierzy. Dokonano też korekt etatów typu B i C, w wyniku czego stany osobowe dywizji piechoty obniżyły się odpowiednio do 4500 i 3800 żołnierzy. 1 pułk piechoty z 1 Dywizji Piechoty miał wyższe stany osobowe. Powodowało to, że liczebność całej dywizji wynosiła 4400 żołnierzy.

Przeprowadzone w pierwszych latach powojennych zmiany składu bojowego piechoty spowodowały zmniejszenie stanu osobowego tego rodzaju wojsk ze 160000. do 60000 żołnierzy. Dywizje były głęboko skadrowane i posiadały około 1/3 stanów okresu wojennego. Piechota była nadal najliczniejszym rodzajem wojsk obejmującym ponad połowę stanu wojsk lądowych[10].

Okres przyspieszonego rozwoju piechoty[edytuj | edytuj kod]

Od zakończenia II wojny światowej do początku 1949 roku Wojsko Polskie podlegało stałemu procesowi redukcji. 1 stycznia 1949 roku Dowództwu Wojsk Lądowych podlegały dowództwa: sześciu okręgów wojskowych i 16 dywizji piechoty[11].

Realizację zamierzeń organizacyjnych rozpoczęto w marcu 1949 roku. Rozwiązano DOW III i DOW VII. Na bazie rozformowanego dowództwa OW III sformowano 1 Korpus Piechoty w składzie 12 i 14 DP oraz 1 Korpus Pancerny. W OW IV sformowano 2 Korpus Piechoty w składzie 4 i 5 DP oraz 2 Korpus Pancerny[12].

We wrześniu 1950 rozpoczęto przekształcanie 2, 3 i 6 Dywizji Piechoty w dywizje terytorialne[13].

12 lutego 1951 roku marszałek Rokossowski zatwierdził przyspieszony Plan zamierzeń organizacyjnych na lata 1951 i 1952. Plan ten zrywał z dotychczasową koncepcją zrównoważonej rozbudowy wojska w powiązaniu z rozwojem gospodarki narodowej. Radykalnie miano rozbudować struktury wojska oraz wprowadzić do armii wielkie ilości sprzętu bojowego. Zapotrzebowanie wojska miał w większości pokryć budowany niemal od podstaw krajowy przemysł zbrojeniowy. W wojskach lądowych planowano sformowanie dodatkowo czterech korpusów piechoty, siedmiu dywizji piechoty, dwóch dywizji zmechanizowanych, trzech brygad przeciwdesantowych. Zrezygnowano z utrzymywania dywizji terytorialnych. Korpusy piechoty miały liczyć po dwie dywizje piechoty i jedną dywizje zmechanizowaną w zachodnich okręgach, a po trzy dywizje piechoty we wschodnich. W skład korpusów piechoty włączono pułk artylerii ciężkiej[13]. W wojskach lądowych rozpoczęto formować m.in. dowództwa 8., 9., 11. i 12 Korpusu Piechoty, oraz 21., 22., 24., 25., 27., 29., 30 Dywizję Piechoty[14].

Duży przyrost ilościowy nie szedł w parze z rozbudową jakościową, tworzono liczne jednostki słabo wyposażone w sprzęt bojowy. Etaty często odbiegały od stanów z II wojny światowej np. 15 dywizji piechoty miało etat tzw. „mała konna”, a tylko 4, 5, 12, 14 Dywizja Piechoty posiadały etaty zbliżone do etatów dywizji z 1945 roku i miały w pełni zmotoryzowany transport. Gwałtowny wzrost wydatków na zbrojenia spowodował załamanie się realizacji planu 6-letniego i skłonił kierownictwo Polski do częściowej korekty planów rozbudowy wojska. Sprzyjał temu zastój w działaniach wojennych na Półwyspie Koreańskim, widmo nowego konfliktu światowego powoli oddalało się. W październiku 1952 roku Sztab Generalny przygotował Plan redukcji wojska na przełomie 1952/53. Z powodu braku ludzi i sprzętu do 20 grudnia 1952 roku rozformowano 24., 25. i 30 Dywizję Piechoty[15]. Były to związki o małym stopniu ukompletowania wynoszącym około 2 800 żołnierzy. Wchodzące w skład tych dywizji pułki artylerii lekkiej przeniesiono na zachód i włączono do 4, 5, 12 i 14 Dywizji Piechoty. Na nowe, zmniejszone etaty wynoszące 3528 żołnierzy przeniesiono także pozostałe dywizje piechoty poza 4, 5, 12 i 14 Dywizją Piechoty. W konsekwencji redukcji tylko chwilowo zahamowano rozwój armii. W latach 1953–1955 następował stały wzrost stanów liczebnych wojska. Korpusy piechoty przemianowano na korpusy armijne. Potrzeba zapewnienia sprawniejszej organizacji obrony wybrzeża sprawiła, że w czerwcu 1953 roku powołano dowództwo Korpusu Przeciwdesantowego i podporządkowano mu istniejące trzy brygady przeciwdesantowe. W grudniu 1953 roku dowództwo korpusu rozwiązano, a sprawy obrony wybrzeża przejął Inspektorat Przeciwdesantowy Dowództwa OW IV. W styczniu 1954 roku dokonano nowego podział terytorialnego państwa na okręgi wojskowe oraz rozformowano dowództwo OW V w Krakowie. Spowodowało to zmiany w podległości organizacyjnej związków taktycznych[14].

Aby zapewnić większą zdolność bojową 8 Korpusu Armijnego składającego się z trzech dywizji piechoty o etatach „mała konna”, we wrześniu 1954 roku rozpoczęto przeformowywanie 15 DP na dywizję zmechanizowaną liczącą etatowo 5755 żołnierzy. Zwiększenie możliwości bojowych 4, 5, 12 i 14 DP osiągnięto włączając w ich skład dotychczas samodzielne pułki czołgów średnich i przemianowując je na pułki czołgów i artylerii pancernej. Jednocześnie z rozbudową ilościową wojska, wzrastało nasycenie techniką bojową. Lata 1954–1955 były końcowym okresem dla etapu ilościowej rozbudowy wojska związanej z wojną koreańską[14].

Okres politycznej odwilży[edytuj | edytuj kod]

Na początku 1955 roku Wojsko Polskie posiadało skład bojowy odpowiadający warunkom przygotowań do konfrontacji zbrojnej[16].

Prace nad planami rozwoju WP na lata 1955–1960 podjęto wiosną 1954 roku Pierwsza wersja planu zakładała między innymi pełne zmotoryzowanie dywizji piechoty i nasycenia ich czołgami, działami pancernymi oraz działami przeciwlotniczymi (z 18 do 60 szt.). W każdym KA typu B jedna dywizja piechoty miała być przeformowana na dywizję zmechanizowaną[16].

Projekt planu perspektywicznego na lata 1955–1960 został przekonsultowany w Sztabie Generalnym Armii Radzieckiej i po zaakceptowaniu stał się podstawą do podjęcia dalszych szczegółowych prac[17]. Plan ten był kilkakrotnie modyfikowany[18]

Na początku 1955 roku wszystkie jednostki piechoty z wyjątkiem 27 DP i brygad przeciwdesantowych znajdowały się w składzie sześciu korpusów armijnych[19]:

Pomorski Okręg Wojskowy

Śląski Okręg Wojskowy

Warszawski Okręg Wojskowy

Latem 1955 roku dywizje piechoty 1. i 2 KA zostały przeniesione na nowe etaty, zmniejszające ich stany osobowe z 9355 do 7000 żołnierzy[a]. W połowie września nowe etaty otrzymały 18 i 21 DP[b]. Rozpoczęto też przeformowanie 1 Dywizji Piechoty na dywizję zmechanizowaną[c]. W ramach dokonywanej redukcji wojsk w Warszawskim OW rozformowano dowództwo 12 KA, w Śląskim OW rozformowane zostały 27. i 29 DP, a w Pomorskim OW rozwiązano 22 DP[21]. Część jednostek tych dywizji wykorzystano do wzmocnienia innych związków taktycznych. nastąpiły też zmiany podporządkowania. W 8 KA była teraz tylko 21 Dywizja Piechoty. Z 9 KA wyłączono 18 Dywizję Piechoty, którą podporządkowano bezpośrednio dowódcy okręgu. W jej miejsce do korpusu weszła 9 Dywizja Piechoty z rozformowanego 12 KA. Będącą wcześniej w 12 KA 6 Dywizję Piechoty podporządkowano dowódcy Warszawskiego OW[d]. W listopadzie 1955 roku, na bazie wyłączonych z dowództw KA plutonów ochrony i drużyn samochodowych, sformowano kompanie sztabowe korpusów[e]. Dowództwa korpusów przeniesiono na etat nr 2/201 o stanie osobowym 74 żołnierzy i 10 pracowników cywilnych[23][f].

We wrześniu 1956 roku rozformowane zostały wszystkie dowództwa KA[21] oraz 2. i 18 Dywizja Piechoty. W Śląskim OW 7 Dywizję Piechoty przeformowano w dywizję zmechanizowaną nadając jej nazwę 2 Dywizji Zmechanizowanej. Wchodzące dotychczas w skład korpusów dywizje piechoty podporządkowano bezpośrednio dowódcom okręgów wojskowych. Miesiąc później w Pomorskim OW rozformowano 2 BPdes, a 3 i 5 BPdes przeformowano na 3. i 5 Brygadę Obrony Wybrzeża liczące po 2263 żołnierzy i 23 pracowników cywilnych[24].

Pomorski Okręg Wojskowy

Śląski Okręg Wojskowy

Warszawski Okręg Wojskowy

Wiosną 1957 roku rozformowano 5., 14. i 21 Dywizję Piechoty. Pozostałe dywizje przeniesiono na nowe etaty. Dywizje POW i SOW otrzymały etaty o stanie osobowym 6902 żołnierzy i 56 pracowników wojska, a dywizje WOW etaty o stanie osobowym 3096 żołnierzy i 49 pracowników cywilnych[g]. W czerwcu 6 DP przeformowano na 6 Dywizję Powietrznodesantową[h]. Jesienią 1958 roku nadal redukowano siły zbrojne. 3., 9. i 4 DP przeniesiono na nowe etaty o ilości 2454 żołnierzy i 55 pracowników wojska. W Pomorskim OW, na bazie rozformowanych 3 i 5 BOW, utworzono 23 Dywizję Piechoty. Będącą w tym okręgu 12 DP przeformowano na 12 Dywizję Zmechanizowaną[i]. W marcu 1962 roku 3., 4. i 9 Dywizję Piechoty przeniesiono na etaty skadrowanej dywizji zmechanizowanych o stanie osobowym 2237 żołnierzy i 68 pracowników cywilnych[25][j].

W styczniu 1963 roku przeprowadzono reorganizację ostatniej dywizji piechoty. Początkowo planowano, że 23 Dywizja Piechoty zostanie przeformowana na dywizję zmechanizowaną. W związku z rozwinięciem koncepcji działania polskiego Frontu Nadmorskiego, dywizje postanowiono przeformować na dywizję desantową. 23 Dywizja Desantowa, którą wkrótce przemianowano na 7 Dywizję Desantową, powstała na bazie jednostek 23 DP oraz przekazanego z Marynarki Wojennej 3 pułku piechoty morskiej[26][k].

Lata 1955–1963 były okresem stopniowej likwidacji piechoty. Po rozwiązaniu w 1956 roku korpusów armijnych pozostawiono 11 dywizji piechoty. W latach 1957–1958 liczba tych dywizji zmalała do 8, a potem do 4. Były to już jednostki głęboko skadrowane mające charakter baz materiałowo-technicznych, a nie typowych jednostek bojowych. W taki stanie przetrwały one do początku lat sześćdziesiątych, kiedy to przekształcono je w dywizje zmechanizowane i dywizję desantową. Przeformowanie w 1963 roku ostatniej w dywizję desantową zakończyło istnienie w Wojsku Polskim piechoty jako samodzielnego rodzaju wojsk[25].

Symbolika piechoty[edytuj | edytuj kod]

Barwy rodzajów wojsk ustalono rozkazem z listopada 1943 roku[27]. Dla piechoty ustalono trójkąt granatowo żółty[28]. Przepisy zostały zmienione w styczniu 1945 roku[27]. Proporczyk piechoty zmienił nieco kształt i kolejność barw[29]. Od stycznia 1945 roku na płaszczach nie noszono już proporczyków, a paski o barwie piechoty[27]. W latach 1949–1952 noszono ciemnokarminowe „łapki” z wypustkami. Piechota nosiła granatowe wypustki[30]. W tym okresie noszono jasnokarminowe otoki na czapkach garnizonowych[31]. W latach 1952–1960 na kołnierzach kurtek oficerów i podoficerów nadterminowych noszono oznaki broni – korpusówki. Dla piechoty ustalono dwa skrzyżowane karabiny oplecione wieńcem[32]. spodnie i mankiety kurtki posiadały ciemnokarminową wypustkę[33]. Generałowie na spodniach posiadali jasnokarminowe lampasy[34].

  • Proporczyk 1943 – 1944
    Proporczyk
    1943 – 1944
  • Proporczyk 1945 – 1949
    Proporczyk
    1945 – 1949
  • Łapka 1949 – 1952
    Łapka
    1949 – 1952
  • Patka
    Patka
  • Korpusówka
    Korpusówka
  • Korpusówka po 1960
    Korpusówka po 1960

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0046/org. z dnia 29.08.1955[20].
  2. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0055/org. z 19.09.1955[20].
  3. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0057/org. z 19.09.1955[20].
  4. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0059/org. z dnia 21.09.1955[22].
  5. ↑ Zarządzenia szefa Sztabu Generalnego nr 0250/org. z 8.11.1955 i nr 0257/org. z 22.11.1955[22].
  6. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0075/org. z dnia 14.11.1955[22].
  7. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0025/org. z 2.04.1957[22].
  8. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0048/org. z 15.06.1957[22].
  9. ↑ Rozkaz organizacyjny MON nr 0010/org. z 2.10.1958[25].
  10. ↑ Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 023/org. z 7.03.1962[25].
  11. ↑ Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 011/org. z 16.01.1963[26].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Komornicki 1965 ↓, s. 109.
  2. ↑ Komornicki 1965 ↓, s. 110.
  3. ↑ Komornicki 1965 ↓, s. 111.
  4. ↑ a b Komornicki 1965 ↓, s. 112.
  5. ↑ Komornicki 1965 ↓, s. 113–124.
  6. ↑ Komornicki 1984 ↓, s. 87–88.
  7. ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 38.
  8. ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 39.
  9. ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 40.
  10. ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 41.
  11. ↑ Piotrowski 1998 ↓, s. 22.
  12. ↑ Piotrowski 1998 ↓, s. 23.
  13. ↑ a b Piotrowski 1998 ↓, s. 24.
  14. ↑ a b c Piotrowski 1998 ↓, s. 25.
  15. ↑ Puchała 2013 ↓, s. 250.
  16. ↑ a b Kajetanowicz 2003 ↓, s. 171.
  17. ↑ Kajetanowicz 2003 ↓, s. 172.
  18. ↑ Kajetanowicz 2003 ↓, s. 171–173.
  19. ↑ Kajetanowicz 2003 ↓, s. 175, 177.
  20. ↑ a b c Kajetanowicz 2003 ↓, s. 176.
  21. ↑ a b Puchała 2013 ↓, s. 251.
  22. ↑ a b c d e Kajetanowicz 2003 ↓, s. 177.
  23. ↑ Kajetanowicz 2003 ↓, s. 175–177.
  24. ↑ Kajetanowicz 2003 ↓, s. 176–177, 178.
  25. ↑ a b c d Kajetanowicz 2003 ↓, s. 178.
  26. ↑ a b Kajetanowicz 2003 ↓, s. 179.
  27. ↑ a b c Komornicki 1983 ↓, s. 298.
  28. ↑ Komornicki 1983 ↓, s. 296.
  29. ↑ Muzeum Wojska Polskiego 1965 ↓, s. 76, 77.
  30. ↑ Muzeum Wojska Polskiego 1965 ↓, s. 103–104.
  31. ↑ Muzeum Wojska Polskiego 1965 ↓, s. 105–106.
  32. ↑ Muzeum Wojska Polskiego 1965 ↓, s. 119–120.
  33. ↑ Muzeum Wojska Polskiego 1965 ↓, s. 108–109.
  34. ↑ Muzeum Wojska Polskiego 1965 ↓, s. 107–108.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wacław Jurgielewicz (red.): Polski czyn zbrojny w II wojnie światowej. Tom 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1973.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Antoni Karnowski: Pomorski Okręg Wojskowy 1945-1989. Zarys dziejów. Bydgoszcz: Prasowe Zakłady Graficzne, 1989. ISBN 83-7003-475-6.
  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
  • Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
  • Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja „Historia i Kultura”, 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.
  • Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
  • Jerzy Kajetanowicz. Polskie wojska operacyjne w systemie bezpieczeństwa państwa w latach 1955–1975. „Zeszyty Naukowe Akademii Obrony Narodowej”. 2, 2008. Warszawa. ISSN 0867-2245. 
  • Jerzy Kajetanowicz. Polska piechota w latach 1955–1963. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych”. 2, 2003. Wrocław. ISSN 1230-5243. 
  • Paweł Piotrowski. Wojsko polskie w czasie wojny koreańskiej. „Nowa Technika Wojskowa”. 1, 1998. Warszawa. ISSN 1230-1655. 
  • Muzeum Wojska Polskiego: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1965, T. 5 od 1939 do 1965 roku. Warszawa: 1965.
Piechota ludowego Wojska Polskiego
Korpusy piechoty
Dywizje piechoty
Brygady Piechoty
Pułki piechoty
Uzbrojenie

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piechota_ludowego_Wojska_Polskiego&oldid=73170907”