1 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej

1 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1946
Dowódcy
Pierwszy	płk Gwidon Czerwiński
Ostatni	płk Jan Iwanczura
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	1 Korpus Pancerny Łódzki Okręg Wojskowy

1 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej – związek taktyczny piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany w Berdyczowie, a następnie w Sawinie koło Chełma na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej nr 00127/Spec. z 4 lipca 1944.

Zaprzysiężenia dokonano w październiku 1944 w Berdyczowie. Sztandar ufundowało społeczeństwo Sosnowca i został wręczony 22 lipca 1945 5 października 1945 rozformowano dowództwo korpusu i część oddziałów. Pozostałe przekazano następującym okręgom wojskowym: Śląskiemu — 3 BPanc, 25 i 27 pas, 2 bmot; Pomorskiemu — 24 pas; Poznańskiemu — 2 BPanc; Krakowskiemu — 4 BPanc; Łódzkiemu — 1 BPZmot. Do dyspozycji szefa Departamentu Artylerii WP przekazano 1 dar.

Rozformowana w 1946.

Żołnierze brygady

Dowódcy brygady:

• płk Gwidon Czerwiński (od 6 lipca 1944 - 2 stycznia 1945)
• ppłk Mikołaj Lachocki p.o. (od 2 - 16 stycznia 1945)
• płk Jan Iwanczura (od 16 stycznia 1945 do końca wojny)

Oficerowie:

• Wacław Jagas

Szeregowcy:

• Jan Puławski

Struktura brygady

dowództwo i sztab

• 3 bataliony piechoty zmotoryzowanej
• batalion moździerzy
• dywizjon artylerii
• kompanie: przeciwpancerna, fizylierów, rozpoznawcza, sztabowa, zaopatrzenia, techniczna, inżynieryjno – minerska

Działania bojowe

Brygada walczyła w składzie 1 Drezdeńskiego Korpusu Pancernego przydzielonego do 2 Armii WP.

Najcięższe walki stoczyła w rejonie Wehrkirch o przyczółek na rzece Weißer Schöps, w obronie miejscowości Oedernitz i Wilhelminenthal.

22 kwietnia 1945 brygada osiągnęła Großröhrsdorf i Wachau w pobliżu Drezna. Została jednak zawrócona i walczyła w rejonie Budziszyna i Königswartha.

W operacji praskiej ścigała nieprzyjaciela na terenie Sudetów. Szlak bojowy zakończyła w Mělniku.

Po wojnie wróciła do kraju w rejon Kalisza i Szczypiorna.

Sztandar brygady

Sztandar ufundowany został przez społeczeństwo Sosnowca i wręczony 22 lipca 1945 w Sosnowcu.

Opis sztandaru:
Płat o wymiarach 97 x 97 cm, obszyty z trzech stron frędzlą złotą, przymocowany do drzewca za pomocą stalowych jedenastu kółek i pręta. Drzewce z ciemnego, politurowanego drewna, wykonany z dwóch części połączonych za pomocą stalowych okuć. Na drzewcu sześćdziesiąt cztery gwoździe pamiątkowe. Głowica w kształcie orła wspartego na płaskim cokole z cyfrą "1".

Strona główna:
Czerwony krzyż kawalerski, pola między ramionami krzyża białe. Pośrodku haftowany srebrną nicią orzeł w otoku wieńca laurowego. Wieniec haftowany zielono-złotą nicią. Na górnym i dolnym brzegu płatu, na czerwonym tle, napis haftowany srebrną nicią: "DAR PRACUJĄCYCH MIASTA SOSNOWCA 1-SZEJ BRYGADZIE ZMOTORYZOWANEJ PIECHOTY". Pozostałe brzegi płatu obramowane srebrno-czerwoną taśmą ułożoną w wężyk.

Strona odwrotna:
Rysunek jak na stronie głównej. Pośrodku haftowany żółto-złotą nicią napis: "HONOR I OJCZYZNA" w otoku wieńca. Na białych polach w otoku wieńca złote cyfry "1".

Bibliografia

• Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 - 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.