Ryglice: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 16:09, 28 lip 2012

Szablon:POL miasto infobox Ryglice − miasto w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ryglice. Położone około 30 km od Tarnowa, w pobliżu Tuchowa. Prawa miejskie posiadało w latach 1824-1934 i od 2001 r.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2797 mieszkańców^[1].

Obiekty zabytkowe: kościół z 1940 r. z zabytkowym wyposażeniem oraz plebania z XVIII w., dworek z XVIII w. i spichlerz z XVIII w.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 25,15 km²^[2].

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa tarnowskiego.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1301 r. (choć osada istniała prawdopodobnie już w XII w.), kiedy to książę Władysław Łokietek ustanowił właścicielami wsi Władysława Burzę i Wawrzyńca Kielanowskiego. Znaczny rozwój wsi nastąpił za czasów panowania Kazimierza Wielkiego. Przybyli wówczas pierwsi Żydzi, rozwijały się handel i rzemiosło. W XVII wieku rozwój zostaje zahamowany w związku z powodzią, epidemią cholery, najazdami Szwedów, Tatarów i Kozaków. W 1656 roku w Ryglicach pobici zostają Szwedzi − na pamiątkę tego wydarzenia potok przepływający przez miasto nosi nazwę Szwedka.

W rzezi galicyjskiej 1846 roku biorą udział chłopi z Ryglic i okolicznych wsi (4 osoby zostały zamordowane, 5 aresztowanych przez władze austriackie). W listopadzie 1914 roku do miasta wkroczyły wojska rosyjskie, które stoczyły w Wigilię bitwę. Kolejna bitwa rozegrała się 2 maja 1915 r. W okolicy pozostało po niej 86 cmentarzy wojennych, także w Ryglicach^[3].

W czasie II wojny światowej przez ponad rok, od maja 1940 r. do czerwca 1941 r., stacjonowały w Ryglicach wojska niemieckie. 22 lipca 1942 r. wszyscy Żydzi z Ryglic (przed wojną mieszkało ich tutaj 412) zostali wywiezieni do getta w Tuchowie, a stamtąd najprawdopodobniej do obozu zagłady w Bełżcu^[4]. Wcześniej, w 1940 r., spalona została przez żandarmów z Tarnowa żydowska bożnica. Świadkiem niemal 600-letniej obecności Żydów w Ryglicach pozostał tylko cmentarz (kirkut), który po latach zapomnienia został odnowiony w 2006 r. W 1944 i 1945 r. wojska niemieckie spaliły dużą część miasteczka (m.in. ratusz z wieżą zegarową, XVIII-wieczne zabudowania) oraz wysadziły wszystkie 3 mosty. Ostatnie oddziały opuściły Ryglice 17 stycznia o godzinie 11.30. W czasie wojny życie straciło niemal 500 obywateli Ryglic (75 Polaków oraz bez mała wszyscy Żydzi). Po wojnie Ryglice otrzymują prąd oraz asfaltowe drogi, natomiast w latach 90. przeprowadzono gazyfikację i telefonizację całej gminy.

21 września 2008 r. na odnowionym Rynku odsłonięto fontannę z pomnikiem Pogórzańska Penelopa (zwanym pomnikiem emigranta) autorstwa Jacka Kucaby^[5].

Komunikacja

Przez teren miasta przebiegają następujące drogi powiatowe:^[6]

Tarnów − Ryglice
Jasło − Ryglice − Tuchów
Ryglice − Żurowa − Ołpiny

Połączenia autobusowe − realizowane przez Mądeltrans:

Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Tuchowie.

Sport

Klub Sportowy Ryglice − sekcja piłki nożnej^[7] i siatkówki.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie: Törökszentmiklós – Węgry ^{[potrzebny przypis]}

↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-08-10. ISSN 1505-5507.
↑ szablon
↑ Pinkas Hakehillot Polin: Ryglice, Poland
↑ Notatka w tygodniku TEMI. [dostęp 2009-09-29].
↑ Informacja na oficjalnej stronie gminy. [dostęp 2009-02-14].
↑ 90minut.pl [dostęp 2010-10-22].

Linki zewnętrzne

[Ludność2010-12-1] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.

[2] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-08-10. ISSN 1505-5507.

[3] szablon

[4] Pinkas Hakehillot Polin: Ryglice, Poland

[5] Notatka w tygodniku TEMI. [dostęp 2009-09-29].

[6] Informacja na oficjalnej stronie gminy. [dostęp 2009-02-14].

[7] 90minut.pl [dostęp 2010-10-22].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linia 38: / Linia 38: @@
  |bip                   =
 }}
-'''Ryglice''' − [[miasto]] w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat tarnowski|powiecie tarnowskim]], siedziba [[gmina Ryglice|gminy miejsko-wiejskiej Ryglice]]. Położone około 30&nbsp;km od [[Tarnów|Tarnowa]], w pobliżu [[Tuchów|Tuchowa]]. Prawa miejskie posiadało w latach [[1824]]-[[1934]] i od [[2001]] r.
+'''Ryglice''' − [[miasto]] w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat tarnowski|powiecie tarnowskim]], siedziba [[gmina Ryglice|gminy miejsko-wiejskiej Ryglice]]. Położone około 30&nbsp;km od [[Tarnów|Tarnowa]], w pobliżu [[Tuchów|Tuchowa]]. Prawa miejskie posiadało w latach 1824-1934 i od 2001 r.
 Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2797 mieszkańców<ref name="Ludność2010-12">{{cytuj książkę|tytuł=Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.)|wydawca=Główny Urząd Statystyczny|miejsce=Warszawa|data=2011-06-10|issn=1734-6118|url=http://www.stat.gov.pl/gus/5840_655_PLK_HTML.htm}}</ref>.
-Obiekty zabytkowe: kościół z [[1940]] r. z zabytkowym wyposażeniem oraz plebania z XVIII w., dworek z XVIII w. i spichlerz z XVIII w.
+Obiekty zabytkowe: kościół z 1940 r. z zabytkowym wyposażeniem oraz plebania z XVIII w., dworek z XVIII w. i spichlerz z XVIII w.
 == Położenie ==
@@ Linia 50: / Linia 50: @@
 == Historia ==
-Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z [[1301]] r. (choć osada istniała prawdopodobnie już w XII w.), kiedy to książę [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] ustanowił właścicielami wsi Władysława Burzę i Wawrzyńca Kielanowskiego. Znaczny rozwój wsi nastąpił za czasów panowania [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]]. Przybyli wówczas pierwsi [[Żydzi]], rozwijały się handel i rzemiosło. W [[XVII wiek]]u rozwój zostaje zahamowany w związku z powodzią, [[epidemia|epidemią]] [[cholera|cholery]], najazdami Szwedów, Tatarów i Kozaków. W [[1656]] roku w Ryglicach pobici zostają Szwedzi − na pamiątkę tego wydarzenia potok przepływający przez miasto nosi nazwę Szwedka.
+Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1301 r. (choć osada istniała prawdopodobnie już w XII w.), kiedy to książę [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] ustanowił właścicielami wsi Władysława Burzę i Wawrzyńca Kielanowskiego. Znaczny rozwój wsi nastąpił za czasów panowania [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]]. Przybyli wówczas pierwsi [[Żydzi]], rozwijały się handel i rzemiosło. W [[XVII wiek]]u rozwój zostaje zahamowany w związku z powodzią, [[epidemia|epidemią]] [[cholera|cholery]], najazdami Szwedów, Tatarów i Kozaków. W 1656 roku w Ryglicach pobici zostają Szwedzi − na pamiątkę tego wydarzenia potok przepływający przez miasto nosi nazwę Szwedka.
-W [[Rzeź galicyjska|rzezi galicyjskiej]] [[1846]] roku biorą udział chłopi z Ryglic i okolicznych wsi (4 osoby zostały zamordowane, 5 aresztowanych przez władze austriackie). W listopadzie [[1914]] roku do miasta wkroczyły wojska rosyjskie, które stoczyły w [[Wigilia|Wigilię]] bitwę. Kolejna bitwa rozegrała się [[2 maja]] [[1915]] r. W okolicy pozostało po niej 86 [[Zachodniogalicyjskie cmentarze wojenne|cmentarzy wojennych]], także w [[Cmentarz wojenny nr 167 - Ryglice|Ryglicach]]<ref>[http://www.cmentarze.gorlice.net.pl/OkregVIcz3.htm#nr167 szablon<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
+W [[Rzeź galicyjska|rzezi galicyjskiej]] 1846 roku biorą udział chłopi z Ryglic i okolicznych wsi (4 osoby zostały zamordowane, 5 aresztowanych przez władze austriackie). W listopadzie 1914 roku do miasta wkroczyły wojska rosyjskie, które stoczyły w [[Wigilia|Wigilię]] bitwę. Kolejna bitwa rozegrała się 2 maja 1915 r. W okolicy pozostało po niej 86 [[Zachodniogalicyjskie cmentarze wojenne|cmentarzy wojennych]], także w [[Cmentarz wojenny nr 167 - Ryglice|Ryglicach]]<ref>[http://www.cmentarze.gorlice.net.pl/OkregVIcz3.htm#nr167 szablon<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
-W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przez ponad rok, od maja [[1940]] r. do czerwca [[1941]] r., stacjonowały w Ryglicach [[Wehrmacht|wojska niemieckie]]. [[22 lipca]] [[1942]] r. wszyscy [[Żydzi]] z Ryglic (przed wojną mieszkało ich tutaj 412) zostali wywiezieni do getta w [[Tuchów|Tuchowie]], a stamtąd najprawdopodobniej do [[Belzec|obozu zagłady w Bełżcu]]<ref>[http://www.jewishgen.org/yizkor/Pinkas_poland/pol3_00355.html Pinkas Hakehillot Polin: Ryglice, Poland<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Wcześniej, w [[1940]] r., spalona została przez żandarmów z [[Tarnów|Tarnowa]] żydowska bożnica. Świadkiem niemal 600-letniej obecności Żydów w Ryglicach pozostał tylko [[cmentarz żydowski w Ryglicach|cmentarz]] ([[kirkut]]), który po latach zapomnienia został odnowiony w [[2006]] r. W [[1944]] i [[1945]] r. wojska niemieckie spaliły dużą część miasteczka (m.in. ratusz z wieżą zegarową, XVIII-wieczne zabudowania) oraz wysadziły wszystkie 3 mosty. Ostatnie oddziały opuściły Ryglice [[17 stycznia]] o godzinie 11.30. W czasie wojny życie straciło niemal 500 obywateli Ryglic (75 Polaków oraz bez mała wszyscy Żydzi). Po wojnie Ryglice otrzymują prąd oraz asfaltowe drogi, natomiast w latach 90. przeprowadzono gazyfikację i telefonizację całej [[gmina Ryglice|gminy]].
+W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przez ponad rok, od maja 1940 r. do czerwca 1941 r., stacjonowały w Ryglicach [[Wehrmacht|wojska niemieckie]]. 22 lipca 1942 r. wszyscy [[Żydzi]] z Ryglic (przed wojną mieszkało ich tutaj 412) zostali wywiezieni do getta w [[Tuchów|Tuchowie]], a stamtąd najprawdopodobniej do [[Belzec|obozu zagłady w Bełżcu]]<ref>[http://www.jewishgen.org/yizkor/Pinkas_poland/pol3_00355.html Pinkas Hakehillot Polin: Ryglice, Poland<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Wcześniej, w 1940 r., spalona została przez żandarmów z [[Tarnów|Tarnowa]] żydowska bożnica. Świadkiem niemal 600-letniej obecności Żydów w Ryglicach pozostał tylko [[cmentarz żydowski w Ryglicach|cmentarz]] ([[kirkut]]), który po latach zapomnienia został odnowiony w 2006 r. W 1944 i 1945 r. wojska niemieckie spaliły dużą część miasteczka (m.in. ratusz z wieżą zegarową, XVIII-wieczne zabudowania) oraz wysadziły wszystkie 3 mosty. Ostatnie oddziały opuściły Ryglice 17 stycznia o godzinie 11.30. W czasie wojny życie straciło niemal 500 obywateli Ryglic (75 Polaków oraz bez mała wszyscy Żydzi). Po wojnie Ryglice otrzymują prąd oraz asfaltowe drogi, natomiast w latach 90. przeprowadzono gazyfikację i telefonizację całej [[gmina Ryglice|gminy]].
-[[21 września]] [[2008]] r. na odnowionym Rynku odsłonięto fontannę z pomnikiem ''Pogórzańska Penelopa'' (zwanym pomnikiem emigranta) autorstwa [[Jacek Kucaba|Jacka Kucaby]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.temi.pl/archiwum/2008/2008-09-24/03_tarnow2.php| tytuł = Notatka w tygodniku TEMI | data dostępu = 2009-09-29}}</ref>.
+września 2008 r. na odnowionym Rynku odsłonięto fontannę z pomnikiem ''Pogórzańska Penelopa'' (zwanym pomnikiem emigranta) autorstwa [[Jacek Kucaba|Jacka Kucaby]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.temi.pl/archiwum/2008/2008-09-24/03_tarnow2.php| tytuł = Notatka w tygodniku TEMI | data dostępu = 2009-09-29}}</ref>.
 == Komunikacja ==
@@ Linia 88: / Linia 88: @@
 [[Kategoria:Ryglice| ]]
+[[Kategoria:Gmina Ryglice]]
+[[Kategoria:Miasta województwa małopolskiego]]
 [[en:Ryglice]]

Miasta	Ryglice
Wsie	Bistuszowa Joniny Kowalowa Lubcza Uniszowa Wola Lubecka Zalasowa
Integralne części wsi	Bucze Budaki Chybie Cyganówka Czarna Wieś Dolce Gilowa Głęboczka Góry (Kowalowa) Góry (Lubcza) Góry (Wola Lubecka) Granice Koniec od Ryglic Koniec od Szynwałdu Koniowa Kozłówek Liciąż Mała Liciąż Wielka Łazy Małe Lipie Na Górach Nadole Północne Nadole Południowe Nagórze Północne Nagórze Południowe Piekło Podkościele (Lubcza) Podkościele (Zalasowa) Podlesie (Bistuszowa) Podlesie (Kowalowa) Podlesie (Uniszowa) Podlesie (Zalasowa) Pola Pole Przymiarki Pusta Góra Stawiska Środki Świnia Góra W Dolnym Dole Wielkie Lipie Wieś Dolna Wieś Górna Wolniki Wołowa Wymyśle Zadziela

Miasta	Ciężkowice Radłów Ryglice Tuchów Wojnicz Zakliczyn Żabno
Gminy miejsko-wiejskie	Ciężkowice Radłów Ryglice Tuchów Wojnicz Zakliczyn Żabno
Gminy wiejskie	Gromnik Lisia Góra Pleśna Rzepiennik Strzyżewski Skrzyszów Szerzyny Tarnów Wierzchosławice Wietrzychowice

Miasta na prawach powiatu	Kraków Nowy Sącz Tarnów
Miasta powiatowe	Bochnia Brzesko Chrzanów Dąbrowa Tarnowska Gorlice Limanowa Miechów Myślenice Nowy Targ Olkusz Oświęcim Proszowice Sucha Beskidzka Wadowice Wieliczka Zakopane
Miasta gminne	Alwernia Andrychów Biecz Bobowa Brzeszcze Bukowno Chełmek Ciężkowice Czarny Dunajec Czchów Dobczyce Grybów Jordanów Kalwaria Zebrzydowska Kęty Koszyce Krynica-Zdrój Krzeszowice Książ Wielki Libiąż Maków Podhalański Mszana Dolna Muszyna Niepołomice Nowe Brzesko Nowy Wiśnicz Piwniczna-Zdrój Rabka-Zdrój Radłów Ryglice Skała Skawina Słomniki Stary Sącz Sułkowice Szczawnica Szczucin Świątniki Górne Trzebinia Tuchów Wojnicz Wolbrom Zakliczyn Zator Żabno