Strzelce Krajeńskie

Strzelce Krajeńskie
— miasto w gminie miejsko-wiejskiej —
Strzelce Krajeńskie, Brama Młyńska (2006)
Herb Strzelec Krajeńskich Flaga Strzelec Krajeńskich
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	strzelecko-drezdenecki
Gmina	Strzelce Krajeńskie
Burmistrz	Mateusz Feder
Powierzchnia	5,54 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	10 109 1824,7 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 95
Kod pocztowy	66-500
Tablice rejestracyjne	FSD
Położenie na mapie gminy Strzelce Krajeńskie Strzelce Krajeńskie
Położenie na mapie powiatu strzelecko-drezdeneckiego Strzelce Krajeńskie
Położenie na mapie województwa lubuskiego Strzelce Krajeńskie
Położenie na mapie Polski Strzelce Krajeńskie
52°52′32″N 15°31′55″E
TERC (TERYT)	0806044
SIMC	0935742
Urząd miejski al. Wolności 48 66–500 Strzelce Krajeńskie
Strona internetowa

Strzelce Krajeńskie (niem. Friedeberg) – miasto w zachodniej Polsce, w województwie lubuskim, siedziba powiatu strzelecko-drezdeneckiego i gminy Strzelce Krajeńskie.

Według danych z 31 grudnia 2010 miasto liczyło 10 188 mieszkańców.

Położenie

Miasto położone jest w północno-wschodniej części województwa lubuskiego, na prawobrzeżnej ziemi nadnoteckiej, nad jeziorami: Klasztornym Górnym, Dolnym Jeziorem oraz Młyńskim, w pasie Pojezierza Południowopomorskiego (w tym, w południowo-zachodniej części Pojezierza Dobiegniewskiego), przy drodze krajowej nr 22, w odległości 26 km na północny wschód od Gorzowa Wielkopolskiego.

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 4,94 km².

Historia

Strzelce Krajeńskie, ok. 1900 r.

Przed 1260 r. istniała w tym miejscu wieś, przy której margrabia brandenburski Konrad wzniósł między 1260 a 1272 gródek, by w latach 1272–1286 lokować tu ostatecznie miasto o nazwie Friedeberg.

W 1945 roku miejscowość włączono do Polski. Administracja polska używała początkowo nazwy Strzelce bez przymiotnika Krajeńskie, który dodano w 1946. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.

Demografia

• Piramida wieku mieszkańców Strzelec Krajeńskich w 2014 roku.

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• stare miasto, układ urbanistyczny
• kościół parafialny pod wezwaniem MB Różańcowej, mariacki z 1300 roku, z XV wieku, XIX wieku, lat 1957-1973
• mury miejskie obronne z 36 basztami, z XIII wieku. Zbudowane zostały z kamienia w latach 1272-1290. Długość: 1640 m, grubość: 1 m, wysokość: do 8 m. Mury otaczają teren Starego Miasta o pow. 24 ha. Niegdyś w skład fortyfikacji miejskich wchodziło 38 czatowni, dwie bramy: Gorzowska i Młyńska i jedna baszta zwana Więzienną lub Czarownic. Do dnia dzisiejszego mury zachowały się prawie na całej swej długości, przetrwała także Brama Młyńska i Baszta Więzienna:
  • brama Młyńska - Wschodnia, z XIV wieku, inna nazwa: Brama Drezdenkowska znajduje się przy końcu ul. Młyńskiej. Została wzniesiona w stylu gotyckim, w XV w. Posiada cztery kondygnacje i zamknięty ostrym łukiem przejazd. Brama zwieńczona jest ażurowymi sterczynami. Obecnie mieści się tu Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia
  • baszta Więzienia, pochodzi z XIV w. Niższe partie zbudowane zostały z kamienia na planie prostokąta, wyższe z cegły – na planie spłaszczonego koła. Zwieńczenie stanowi spiczasty, ceglany hełm, który okolony jest platformą widokową. Wnętrze baszty podzielone jest na trzy kondygnacje.Obecnie budowla nie jest użytkowana. Do baszty przylega Nowa Brama
• domy, ul. Brygady Saperów nr 19, 20, 25, 34 i budynek gospodarczy - szachulcowy, murowano-szachulcowe, z XVIII wieku, z połowy XIX wieku
• dom, ul. Krasińskiego 11, murowano-szachulcowy
• domy, ul. Ludowa nr 16 szachulcowy; nr 31 i budynek gospodarczy, szachulcowy, z połowy XIX wieku
• dom, ul. Mickiewicza 18, szachulcowy, z połowy XIX wieku, nie istnieje
• domy, ul. Południowa nr 13, nr 17 – szachulcowe, z połowy XIX wieku; nr 38
• domy, ul. Północna nr 36 szachulcowy, nr 38, z XVIII wieku/XIX wieku
• spichlerz przy bramie Wschodniej, ul. Wojska Polskiego 1, murowano-szachulcowy, z 1764 roku
• dom, ul. Wojska Polskiego 4, z połowy XIX wieku

inne zabytki:

• cmentarz żydowski
• kościół parafialny pw. św. Franciszka z Asyżu z 1929 r.
• ratusz, zbudowany został w latach 1870-1872 w stylu neorenesansowym, na miejscu wcześniejszego ratusza. Projekt sporządził Koehler z Frankfurtu nad Odrą oraz Asmund Schulz. Fasadę budynku ozdabia balkon z tralkową balustradą, tondo z herbem miasta oraz maszt flagowy z motywem smoka. Obecnie budynek jest siedzibą Sądu Rejonowego w Strzelcach Krajeńskich.

• 

  Baszta Czarownic (1959)

• 

  Kościół Mariacki (XV w., XIX w., 1957-1973 r.)

• 

  mury obronne wraz z 36 basztami z XIII w.

• 

  Ul. Północna 36 - dom z przeł. XVIII/XIX w.

• 

  Ul. Wojska Polskiego 1 - spichrz z 1764 roku

• 

  Ratusz, Urząd Miasta i Gminy Strzelce Krajeńskie (1870-1872 r.)

Edukacja

• Żłobek Samorządowy
• Przedszkole Samorządowe Nr 1
• Przedszkole Samorządowe Nr 2 „Smerfy”
• Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy
• Ochotnicze Hufce Pracy
• Szkoła Podstawowa nr 2
• Szkoła Podstawowa nr 1
• Zespół Szkół (Liceum Ogólnokształcące im. Macieja Rataja i Technikum Gastronomiczne)
• Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Krajeńskich im. Stefana Biedrzyckiego – jeden z największych zespołów szkół na terenie miasta. Mieści się w zespole budynków przy al. Wolności 7. Budynek szkoły wzniesiony z czerwonej cegły, powstał na początku XX wieku. Organizowano w nim zajęcia, zakładając w Friedeberg początkowo Seminarium Nauczycielskie, a następnie gimnazjum niemieckie. Po II wojnie światowej, gdy Friedeberg stał się polskim miastem pod nazwą Strzelce Krajeńskie, w budynku zorganizowano szkołę średnią. Biorąc pod uwagę rolniczy charakter Strzelec utworzono szkołę kształcącą kadry dla rolnictwa. Placówka ta była wtedy jedną z nielicznych szkół kształcących pracowników obsługi technicznej dla Państwowych Gospodarstw Rolnych.
• Wydział Szczecińskiej Akademii Rolniczej
• Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia

Sport

Od 1945 w Strzelcach Krajeńskich działa klub piłkarski Miejski Klub Sportowy „Łucznik” Strzelce Krajeńskie. Zespół swoje domowe mecze rozgrywa na Stadionie Miejskim. W 2014 roku w leżących nieopodal Strzelcach Klasztornych powstał tor kartingowy, którego pomysłodawcą jest Fundacja Wierczuk Race Promotion, zajmująca się promocją młodych adeptów wyścigów samochodowych.

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół Rzymskokatolicki
  • Parafia św. Franciszka z Asyżu w Strzelcach Krajeńskich
• Kościół greckokatolicki
  • Parafia Greckokatolicka Świętych Antoniego i Teodozjusza Pieczerskich i św. Michała Archanioła w Strzelcach Krajeńskich
• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy (Sala Królestwa)

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

• Jammerbugt
• Angermünde
• Tornesch

Urodzeni w Strzelcach Krajeńskich

• Joanna Słowińska – polska pieśniarka, skrzypaczka, fanom etno i world music znana z repertuaru inspirowanego polską i słowiańską muzyką tradycyjną,
• Tadeusz Feder – polski samorządowiec,
• Ludwig Noster – malarz rodzajowy, pejzażysta i portrecista,
• Wilhelm Uhde – marchand i kolekcjoner, krytyk sztuki,
• Ryszard Zator – polski działacz związkowy, działacz NSZZ "Solidarność".

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta
• Strona z dużą galerią fotografii Friedeberg – Strzelce
• Wirtualny spacer po mieście Strzelce Krajeńskie
• Friedeberg (niem.) 4 w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. II: Derenek – Gżack. Warszawa 1881.