Bitwa pod Teplenicą
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| |||
| Czas |
16 października 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Teplenicą[1] | ||
| Przyczyna | |||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[2]
Bitwa pod Teplenicą – część bitwy wołyńsko-podolskiej, wypad pododdziałów 25. i 26 pułku piechoty w czasie ofensywy jesiennej wojsk polskich na Ukrainie w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
2 września, jeszcze w czasie walk pod Zamościem, Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego zdecydowało, iż 3. i 6 Armia, po stosownym przegrupowaniu, około 10 września podejmą większą akcję zaczepną w kierunku wschodnim celem „nie tylko odrzucenia nieprzyjaciela poza granice Małopolski, lecz także rozbicia i zdezorganizowania jego sił tak, aby później można było utrzymać front przy użyciu słabych sił własnych"[3]. 3 Armia gen. Władysława Sikorskiego przystąpiła do działań 10 września[4]. Wstępnym etapem był zagon grupy motorowej mjr. Włodzimierza Bochenka wyprowadzony z Włodawy, który przeprawił się przez Bug i następnego dnia opanował Kowel[5]. W 3 dekadzie września rozwiązana została na Wołyniu 3 Armia, a z pozostałych po niej jednostek: 13 Dywizji Piechoty, 7 Dywizji Piechoty, Dońskiej Brygady Kawalerii i Korpusu Jazdy utworzona została Wołyńska Grupa Operacyjna pod dowództwem gen. Władysława Jędrzejewskiego[6]. W sferze zainteresowania Wołyńskiej Grupy był między innymi kierunek: Sarny–Olewsk–Korosteń[7]. W ostatnich dniach wojny polsko-sowieckiej 7 Dywizja Piechoty gen. Karola Schuberta tworzyła lewe skrzydło grupy wołyńskiej, a zarazem 6 Armii gen. Stanisława Hallera, i utrzymywała łączność taktyczną z grupą gen. Stanisława Bułaka-Bałachowicza, walczącą na prawym skrzydle 4 Armii gen. Leonarda Skierskiego[8].
Walczące wojska[edytuj | edytuj kod]
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| dowództwo 7 Dywizji Piechoty | gen. Karol Schubert | 6 Armia |
| ⇒25 pułk piechoty | mjr Kazimierz Bogaczewicz | 7 Dywizja Piechoty |
| → III/25 pułku piechoty | 25 pułk piechoty | |
| ⇒ 26 pułk piechoty | mjr Ryszard Waniczek | 7 Dywizja Piechoty |
| → I/26 pułku piechoty | 26 pułk piechoty | |
| → III/26 pułku piechoty | ||
 Armia Czerwona
| ||
| oddziały Armii Czerwonej | ||
Wypad pod Teplenicą[edytuj | edytuj kod]
W październiku 1920 7 Dywizja Piechoty zajęła Olewsk i utworzyła przedmoście na wschodnim brzegu Uborci. Wieczorem 15 października, stacjonujący w Olewsku 25 pułk piechoty został zluzowany przez 26 pułk piechoty. 16 października dowództwo 7 Dywizji Piechoty wydało rozkaz zorganizowania wypadu przed przedni skraj obrony w celu zdezorganizowania przygotowań ofensywnych nieprzyjaciela. Do wykonania zadania wyznaczony został III batalion 25 pułku piechoty oraz I i III batalion 26 pułku piechoty[8][9].
Batalion 25 pułku piechoty uderzył na Kiszyn[10], III/26 pp (bez 10 i 12 kompanii) na Bolarkę[11] a I/26 pp na Teplenicę[12]. III/26 pp w czasie marszu na obiekt ataku został silnie ostrzelany przez sowiecki pociąg pancerny i zmuszony do odwrotu. Po zaciętej walce I batalion 26 pułku piechoty zdobył Teplenicę. Sukces na tym kierunku okazał się jednak połowicznym, gdyż jego 10 kompania zmyliła drogę, nie zamknęła okrążenia i pozwoliła przeciwnikowi wycofać się z miejscowości. III batalion 25 pułku piechoty opanował Kiszyn i wziął do niewoli około 130 jeńców[8].
W tym czasie Sowieci uderzyli na osłabioną obsadę przedmościa Olewsk i rozbili 12 kompanię 26 pułku piechoty. Dowództwo 7 Dywizji nakazało natychmiastowy powrót grupy wypadowej i ponowne wzmocnienie obsady przyczółka. Taki stan utrzymał się do rozejmu[8].
Bilans walk[edytuj | edytuj kod]
Wypad zorganizowany przez dowództwo 7 Dywizji Piechoty przyniósł jedynie połowiczny sukces. Mimo zadanych przeciwnikowi strat i wzięciu do niewoli około 200 jeńców, nie zdołano jednak rozbić jego oddziałów znajdujących się na wschód i północny wschód od Olewska[13]. Straty polskie to około 20 poległych i rannych[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W 1910 r. Tiepienica, Obecnie Тепениця, rejon olewski
- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 68.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 306.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 69.
- ↑ Tarczyński (red.) 2014 ↓, s. 1253.
- ↑ Tarczyński (red.) 2014 ↓, s. 1257.
- ↑ a b c d e Odziemkowski 2004 ↓, s. 412.
- ↑ Abramowicz i Kreis 1929 ↓, s. 24.
- ↑ Obecnie Кишин, rejon olewski
- ↑ Obecnie Болярка, rejon olewski
- ↑ Obecnie Тепениця, rejon olewski
- ↑ Juszkiewicz 1928 ↓, s. 33.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Abramowicz, Józef Kreis: Zarys historji wojennej 26-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Władysław Juszkiewicz: Zarys historii wojennej 25-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Marek Tarczyński (red.): Bitwa wołyńsko–podolska. Dokumenty operacyjne. Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-602-1.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.