ORP Iskra (1982)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 88.156.78.6 (dyskusja) o 16:12, 13 wrz 2007. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
ORP "Iskra"
Ilustracja
{{{opis grafiki}}}
Klasa

okręt szkolny (barkentyna)

Typ

Iskra

Projekt

B79/II

Oznaczenie NATO

{{{oznaczenie NATO}}}

Historia
Stocznia

Stocznia Gdańska

Początek budowy

{{{początek budowy}}}

Położenie stępki

{{{położenie stępki}}}

Wodowanie

6 marca 1982

{{ państwo dane {{{1. bandera}}} | bandera/core | wariant = {{{1. wersja bandery}}} | rozmiar = | nazwa = | altlink = }}
Nazwa

{{{1. nazwa}}}

Wejście do służby

{{{1. wejście do służby}}}

Wycofanie ze służby

{{{1. wycofanie ze służby}}}

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

{{{wyporność}}}

Długość

{{{długość}}}

Szerokość

{{{szerokość}}}

Zanurzenie

{{{zanurzenie}}}

Rodzaj kadłuba

{{{rodzaj kadłuba}}}

Materiał kadłuba

{{{materiał kadłuba}}}

Napęd
{{{napęd}}}
Prędkość

{{{prędkość}}}

Zasięg

{{{zasięg}}}

Sensory
{{{sensory}}}
Uzbrojenie
{{{uzbrojenie}}}
Wyrzutnie torpedowe

{{{wyrzutnie torpedowe}}}

Opancerzenie
{{{opancerzenie}}}
Wyposażenie
{{{wyposażenie}}}
Wyposażenie lotnicze
{{{wyposażenie lotnicze}}}
Załoga

{{{załoga}}}

[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]

ORP "Iskra" – okręt szkolny polskiej Marynarki Wojennej, trzymasztowa barkentyna projektu B79/II, druga w historii jednostka pływająca nosząca imię ORP "Iskra". Została wprowadzona do służby w 1982 roku i oznaczona numerem burtowym 253. Jest pierwszym okrętem pod banderą wojenną Polski, który opłynął dookoła kulę ziemską.

Historia

Marynarka Wojenna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stanęła w końcu lat 70. XX wieku wobec problemu braku jednostki pływającej przeznaczonej do przeprowadzania praktyk marynarsko-żeglarskich oraz podstawowego szkolenia nawigacyjnego. Przyczyną takiej sytuacji było wycofanie w 1977 roku, ze względu na zużycie eksploatacyjne, 60-letniego szkunera trzymasztowego ORP "Iskra". W związku z tym Dowództwo Marynarki Wojennej i Wyższa Szkoła Marynarki Wojennej rozpoczęły starania o pozyskanie nowego okrętu żaglowego, który wypełniłby powstałą lukę.

W wyniku tych działań została podjęta decyzja o budowie w Stoczni Gdańskiej im. Włodzimierza Lenina trójmasztowej barkentyny gaflowo-bermudzkiej projektu B79, którego autorem był j. kpt. ż.w. inż. Zygmunt Choreń, projektant takich żaglowców jak STS "Dar Młodzieży" czy STS "Alexander von Humboldt". Wówczas trwały już prace nad pierwszą jednostką tej serii – STS "Pogorią", a później zbudowano jeszcze bliźniacze "Kalikrę" dla Marynarki Wojennej Bułgarii, kanadyjską STS "Concordię" oraz doświadczalną RV "Oceanię" dla Polskiej Akademii Nauk.

Projekt polskiej Marynarki Wojennej oznaczono numerem B79/II. W 1981 roku przy grupie okrętów szkolnych Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni utworzono zespół organizacyjno-przygotowawczy, mający za zadanie sprawowanie nadzoru na budową, a następnie przejęcie nowego okrętu. Stępka została położona 11 listopada 1981 roku, a 6 marca 1982 roku miało miejsce wodowanie kadłuba. Uroczyste pierwsze podniesienie bandery odbyło się 11 sierpnia 1982 roku w obecności dowódcy Marynarki Wojennej adm. Ludwika Janczyszyna, który przekazał banderę wojenną wyznaczonemu na dowódcę okrętu kpt. mar. Lechowi Soroce, a proporzec Marynarki Wojennej zastępcy dowódcy okrętu por. mar. Czesławowi Dyrczowi. Matka chrzestna Barbara Zielińska nadała jednostce imię poprzednika – ORP "Iskra".

Żaglowiec wszedł w skład grupy szkolnej Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej, a po przekształceniach w 1987 roku Akademii Marynarki Wojennej. W wyniku zmian organizacyjnych w 1995 roku grupa okrętów szkolnych uległa rozformowaniu, natomiast "Iskrę" wcielono do nowo powstałej grupy okrętów szkolnych dywizjonu Okrętów Szkolno-Badawczych w 3 Flotylli Okrętów w Gdyni. W dniu 23 czerwca 2006 roku została podporządkowana dowódcy dywizjonu zabezpieczenia hydrograficznego w Gdyni, co związane było z przekształceniem dywizjonu Okrętów Szkolno-Badawczych w dywizjon Okrętów Wsparcia i zmianą charakteru tej jednostki wojskowej.

Załoga stała zwana jest szkieletową, ponieważ stanowi ją tylko kilkunastu żołnierzy obsadzających najważniejsze stanowiska, co ma związek z rodzajem okrętu. Każdorazowo podczas wyjścia w morze zaokrętowana jest kilkudziesięcioosobowa załoga szkolna, zazwyczaj złożona z podchorążych Akademii Marynarki Wojennej lub elewów Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej. Przed rozwiązaniem Szkoły Chorążych Marynarki Wojennej w 2002 roku praktykę morską zdobywali na "Iskrze" także kadeci. Czasem wykonując zadania wychowania i promocji obronności ORP "Iskra" odbywa rejsy szkolne z inicjatywy takich organizacji jak Liga Obrony Kraju czy Liga Morska i Rzeczna.

Widok od dziobu

Pod koniec lat 80. XX wieku dowódca Marynarki Wojennej wiceadm. Piotr Kołodziejczyk podjął inicjatywę wysłania "Iskry" w rejs dookoła kuli ziemskiej. Przygotowania trwały kilka lat, a w ramach nich dowódca okrętu kpt. mar. Czesław Dyrcz odbył rejs dookoła świata na stanowisku II oficera "Daru Młodzieży". Decyzja o realizacji koncepcji przy okazji zlotu "Sail Indonezja '95", związanego z obchodami 50. rocznicy odzyskania niepodległości przez Indonezję, została podjęta przez kolejnego dowódcę Marynarki Wojennej wiceadm. Romualda Wagę. "Iskra" wyruszyła z Gdyni 18 kwietnia 1995 roku, w uroczystości pożegnania brał udział prezydent Lech Wałęsa, a do granicy wód terytorialnych asystowała korweta rakietowa ORP "Piorun" pod dowództwem kmdr ppor. Janusza Wyderskiego. W trakcie rejsu barkentyna odwiedziła Hiszpanię, Wyspy Zielonego Przylądka, Brazylię, Republikę Południowej Afryki, Mauritius, Indonezję, Australię, Nową Zelandię, Argentynę, Falklandy, Portugalię i Wielką Brytanię. Do Polski ORP "Iskra" wróciła 10 lutego 1996 roku, od granicy Morza Bałtyckiego prowadzona wśród zamarzniętych wód przez okręt ratowniczy ORP "Lech", dowodzony przez kmdr ppor. Antoniego Potockiego. Tym samym stała się pierwszym w historii okrętem polskiej Marynarki Wojennej, który opłynął kulę ziemską dookoła. Obsadę oficerską załogi stałej stanowili: kmdr por. Czesław Dyrcz (dowódca okrętu), kpt. mar. Mariusz Mięsikowski (zastępca dowódcy okrętu), por. mar. Robert Sitek (dowódca działu nawigacyjnego), por. mar. Artur Pierzyński (dowódca działu łączności) i por. mar. Janusz Szeliga (dowódca działu elektromechanicznego). W rejsie wzięli udział również: kmdr ppor. Waldemar Skwarek, kmdr ppor. Lech Derlacz, kpt. mar. lek. Piotr Wejman i por. mar. Dariusz Żołnieruk. Załoga szkolna składała się ze słuchaczy I roku Wydziału Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego Akademii Marynarki Wojennej.

"Iskra" pięciokrotnie otrzymała miano Najlepszego Okrętu Marynarki Wojennej w grupie okrętów specjalnych, w 1984, 1988, 1989, 1992 i 1994 roku. W 1989 roku wygrała regaty "Cutty Sark Tall Ships' Races 1989", zdobywając nagrodę Cutty Sark Trophy. W 1990 roku decyzją sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych została wyróżniona Medalem W Służbie Pokoju (ang. In the Service of Peace Medal). Z okazji 18. rocznicy pierwszego podniesienia bandery prezydent Gdyni Wojciech Szczurek 11 sierpnia 2000 roku wręczył dowódcy "Iskry" kpt. mar. Robertowi Sitkowi symboliczny dowód osobisty wystawiony przez Urząd Miasta Gdyni.[1]

Dowódcy okrętu

Rejsy szkolne

Przedsięwzięcie Okres Porty
Rejs szkolno-nawigacyjny 15 czerwca – 18 lipca 1983 Rostock
Rejs szkolno-nawigacyjny 18 lipca – 11 sierpnia 1984 Leningrad
Rejs szkolno-nawigacyjny 18 czerwca – 14 lipca 1985 Ryga
Rejs szkolno-nawigacyjny 17 lipca – 11 sierpnia 1986 Leningrad
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1987" 20 czerwca – 25 lipca 1987 Kilonia, Norrköping, Sztokholm, Rønne
Rejs szkolno-nawigacyjny 29 lipca – 22 sierpnia 1987 Narwik
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1988" 29 czerwca – 7 sierpnia 1988 Karlskrona, Helsinki, Maarianhamina, Kopenhaga
Rejs szkolno-nawigacyjny 30 marca – 17 kwietnia 1989 Portsmouth
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1989" 27 czerwca – 3 sierpnia 1989 Londyn, Hamburg, Cuxhaven, Malmö, Lubeka
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1990" 25 czerwca – 4 listopada 1990 Plymouth, A Coruña, Bordeaux, Zeebrugge, Rotterdam, Amsterdam, Saint-Malo, Funchal, Santa Cruz de Tenerife, Nowy Jork, Baltimore, Lerwick, Göteborg
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1991" 25 czerwca – 23 sierpnia 1991 Milford Haven, Cork, Belfast, Aberdeen, Delfzijl
"Grand Regatta - Columbus '92" 31 marca – 22 sierpnia 1992 Genewa, Kadyks, Santa Cruz de Tenerife, San Juan, Filadelfia, Nowy Jork, Boston, Liverpool
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1993" 23 czerwca – 22 sierpnia 1993 Bremerhaven, Den Helder, Newcastle, Bergen, Lerwick, Esbjerg, Antwerpia
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1994" 27 czerwca – 27 sierpnia 1994 Rouen, Porto, Saint-Malo
Rejs dookoła świata 18 kwietnia 1995 – 10 lutego 1996 Santa Cruz de Tenerife, Rio de Janeiro, Kapsztad, Port Louis, Dżakarta, Makasar, Fremantle, Melbourne, Hobart, Sydney, Wellington, Ushuaia, Port Stanley, Buenos Aires, Recife, Ponta Delgada, Portsmouth
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1996" 26 kwietnia – 13 sierpnia 1996 Rostock, Sankt Petersburg, Kotka, Turku, Kopenhaga
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1997" 26 czerwca – 26 sierpnia 1997 Den Helder, Aberdeen, Trondheim, Bergen, Stavanger, Göteborg
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1998" 28 czerwca – 7 września 1998 Delfzijl, Falmouth, Lizbona, Vigo, Dublin, Portsmouth
"Cutty Sark Tall Ships' Races 1999" 26 czerwca – 25 sierpnia 1999 Hawr, Saint-Malo, Greenock, Lerwick, Aalborg
Rejs szkolno-nawigacyjny 9 – 27 czerwca 2000 Wilhelmshaven
"Cutty Sark Tall Ships' Races 2000" 4 lipca – 10 sierpnia 2000 Helsinki, Sztokholm, Flensburg
"Cutty Sark Tall Ships' Races 2001" 25 czerwca – 11 sierpnia 2001 Antwerpia, Ålesund, Ørsta, Bergen, Esbjerg
Rejs szkolno-nawigacyjny 16 sierpnia – 8 września 2001 Portsmouth
Rejs szkolno-nawigacyjny 16 maja – 7 czerwca 2001 Emden, Ostenda
"Cutty Sark Tall Ships' Races 2002" 29 czerwca – 30 sierpnia 2002 Kopenhaga, Brest, A Coruña, Santander, Portsmouth, Zeebrugge
"L'Armada Rouen '03" 20 czerwca – 18 lipca 2003 Rouen, Portsmouth, Londyn
"Cutty Sark Tall Ships' Races 2003" 22 lipca – 27 sierpnia 2003 Turku, Ventspils, Ryga, Lubeka
"Tall Ships' Challenge 2004" 19 maja – 11 września 2004 Las Palmas, Hamilton, Newport, New London, Sydney, Dublin
Rejs szkolno-nawigacyjny 16 czerwca – 16 lipca 2005 Portsmouth, Zeebrugge
Rejs szkolno-nawigacyjny 16 – 22 sierpnia 2005 Visby
"Tall Ships' Race 2006" 27 czerwca – 28 sierpnia 2006 Saint-Malo, Lizbona, Kadyks, A Coruña, Antwerpia
"Ostend at Anchor 2007" 17 maja – 4 czerwca 2007 Ostenda, Rostock, Turku, Sztokholm
"Tall Ships' Race 2007" 2 lipca – 27 sierpnia 2007 Szczecin, Århus, Sztokholm, Kotka, Rostock

Dane taktyczno-techniczne

Dzwon okrętowy
  • Wyporność standardowa: 380 t
  • Pojemność: 299 BRT
  • Długość całkowita: 49 m
  • Szerokość: 8 m
  • Zanurzenie:
    • średnie: 3,8 m
    • dziobu: 3,6 m
    • rufy: 4 m
  • Wysokość maksymalna: 33,5 m
  • Napęd pomocniczy:
  • Załoga:
    • stała: 5 oficerów, 4 podoficerów i 9 marynarzy
    • szkolna: 2 oficerów-wykładowców, oficer-lekarz, 45 słuchaczy
Plik:ORP Iskra zaloga 2005.JPG
Załoga stała w 2005 roku. Pierwszy z lewej d.o. kmdr ppor. Robert Żywiec, drugi z.d.o. kpt. mar. Jacek Miłowski.
Załoga stała w 2007 roku podczas 25. rocznicy wejścia do służby. Po środku d.o. kmdr ppor. Jacek Miłowski.
Podczas "Cutty Sark Tall Ships' Races 2003"

Ożaglowanie (2004)

  • Żagle podstawowe:
    • latacz – 57,7 m2
    • bomkliwer – 43,5 m2
    • kliwer – 44,5 m2
    • foksztaksel – 43,4 m2
    • fok – 95 m2
    • dolny marsel – 65 m2
    • górny marsel – 58 m2
    • bramsel – 47 m2
    • bombramsel – 39 m2
    • grotstensztaksel – 62,7 m2
    • grotbramsztaksel – 38,5 m2
    • grotbombramsztaksel – 34,1m2
    • grot – 140 m2
    • grottopsel – 36 m2
    • bezan – 95 m2
  • Żagle dodatkowe:
    • genua – 60,5 m2
    • bezantopsztaksel – 40 m2
    • fisherman – 72 m2
  • Żagle sztormowe:
    • foksztaksel sztormowy – 23 m2
    • grotstensztaksel sztormowy – 23 m2
    • grot sztormowy – 25 m2
    • bezan sztormowy – 25 m2

Plany i modele

Bibliografia

  1. Jarosław Ciślak. "Polska Marynarka Wojenna 1995." Wydawnictwo Lampart. Warszawa 1995. ISBN 83-86776-08-0
  2. Kontradmirał Czesław Dyrcz. "Rejs ORP "Iskra" dookoła świata – wspomnienie po latach." Wspomnienia marynarzy Marynarki Wojennej. Marynarka Wojenna Rzeczypospolitej Polskiej, format: PDF, ilość stron: 24 [dostęp: 2007-06-08].
  3. Biuro Prasowe Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej. ORP "Iskra". Dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego Marynarki Wojennej [dostęp: 2007-06-08].
  1. ↑ Biuro Prasowe Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej. "Żaglowiec Marynarki Wojennej ORP "Iskra" obchodzi 18 lat." Marynarka Wojenna Rzeczypospolitej Polskiej, 2000-08-11 [dostęp: 2007-06-08].

Linki zewnętrzne

Szablon:MW

Konstrukcje Zygmunta Chorenia
Fregaty typu Dar Młodzieży
Barkentyny typu Pogoria
Pozostałe konstrukcje

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=ORP_Iskra_(1982)&oldid=9443263”