Kaliforn: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Linia 114: | Linia 114: | ||
{{link FA|en}} |
{{link FA|en}} |
||
{{link GA|en}} |
{{link GA|en}} |
||
[[am:ካሊፎርኒየም]] |
|||
[[ar:كاليفورنيوم]] |
|||
[[az:Kalifornium]] |
|||
[[bn:ক্যালিফোর্নিয়াম]] |
|||
[[be:Каліфорній]] |
|||
[[be-x-old:Каліфорн]] |
|||
[[bs:Kalifornij]] |
|||
[[ca:Californi]] |
|||
[[cv:Калифорни (элемент)]] |
|||
[[ceb:Californyo]] |
|||
[[cs:Kalifornium]] |
|||
[[co:Californiu]] |
|||
[[cy:Califforniwm]] |
|||
[[da:Californium]] |
|||
[[de:Californium]] |
|||
[[et:Kalifornium]] |
|||
[[el:Καλιφόρνιο]] |
|||
[[en:Californium]] |
|||
[[es:Californio]] |
|||
[[eo:Kaliforniumo]] |
|||
[[eu:Kalifornio]] |
|||
[[fa:کالیفرنیم]] |
|||
[[hif:Californium]] |
|||
[[fr:Californium]] |
|||
[[fur:Californi]] |
|||
[[ga:Calafoirniam]] |
|||
[[gv:Californium]] |
|||
[[gl:Californio]] |
|||
[[hak:Khà (鉲)]] |
|||
[[xal:Калифорниүм]] |
|||
[[ko:칼리포늄]] |
|||
[[hy:Կալիֆոռնիում]] |
|||
[[hr:Kalifornij]] |
|||
[[io:Kalifornio]] |
|||
[[id:Kalifornium]] |
|||
[[ia:Californium]] |
|||
[[it:Californio]] |
|||
[[he:קליפורניום]] |
|||
[[jv:Kalifornium]] |
|||
[[kv:Калифорний]] |
|||
[[ht:Kalifònyòm]] |
|||
[[mrj:Калифорний]] |
|||
[[la:Californium]] |
|||
[[lv:Kalifornijs]] |
|||
[[lb:Californium]] |
|||
[[lt:Kalifornis]] |
|||
[[lij:Californio]] |
|||
[[jbo:jinmrkaliforni]] |
|||
[[hu:Kalifornium]] |
|||
[[mk:Калифорниум]] |
|||
[[ml:കാലിഫോർണിയം]] |
|||
[[mr:कॅलिफोर्नियम]] |
|||
[[ms:Kalifornium]] |
|||
[[my:ကာလီဖိုနီယမ်]] |
|||
[[nl:Californium]] |
|||
[[ja:カリホルニウム]] |
|||
[[no:Californium]] |
|||
[[nn:Californium]] |
|||
[[oc:Califòrni]] |
|||
[[pt:Califórnio]] |
|||
[[ro:Californiu]] |
|||
[[qu:Kalifornyu]] |
|||
[[ru:Калифорний]] |
|||
[[sah:Калифорниум]] |
|||
[[sa:कालिफोर्नियम]] |
|||
[[stq:Californium]] |
|||
[[sq:Kaliforniumi]] |
|||
[[scn:Californiu]] |
|||
[[simple:Californium]] |
|||
[[sk:Kalifornium]] |
|||
[[sl:Kalifornij]] |
|||
[[ckb:کالیفۆرنیۆم]] |
|||
[[sr:Калифорнијум]] |
|||
[[sh:Kalifornijum]] |
|||
[[fi:Kalifornium]] |
|||
[[sv:Californium]] |
|||
[[th:แคลิฟอร์เนียม]] |
|||
[[tr:Kaliforniyum]] |
|||
[[uk:Каліфорній]] |
|||
[[ur:کیلیفورنیئم]] |
|||
[[ug:كالىفورنىي]] |
|||
[[vep:Kalifornii (himine element)]] |
|||
[[vi:Californi]] |
|||
[[war:Californyo]] |
|||
[[yo:Kalifọ́rníọ̀m]] |
|||
[[zh-yue:鉲]] |
|||
[[zh:锎]] |
Wersja z 19:37, 12 mar 2013
berkel ← kaliforn → einstein | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa, symbol, l.a. |
kaliforn, Cf, 98 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Grupa, okres, blok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia |
III | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Właściwości metaliczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa |
251 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia |
stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem |
{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: (ang.). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kaliforn (Cf, łac. californium) – sztucznie wytworzony pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od Kalifornii, nazwy jednego ze stanów USA. Otrzymali go Stanley Thompson, Kenneth Street Jr., Albert Ghiorso i Glenn T. Seaborg w 1950 r. w Berkeley w tymże stanie bombardując 242Cm cząstkami α o energii 35 MeV[1].
Kaliforn jest silnym emiterem neutronów. 251Cf z masą krytyczną 3-krotnie mniejszą od plutonu (<2 kg) jest materiałem rozszczepialnym, który potencjalnie mógłby być użyty do budowy "kieszonkowej" bomby atomowej, jednak wyprodukowanie takiej jego ilości jest obecnie zbyt kosztowne i technicznie niemożliwe.
Kaliforn jest najdroższym znanym pierwiastkiem. W 1998 izotop Cf-249 sprzedawano w cenie 180 USD[2] za mikrogram, tj. 180 milionów USD za jeden gram. Izotop Cf-252 wyceniano zaś na 56 USD/μg.
Zastosowanie
Pierwiastek używany jest w medycynie do napromieniowania guzów złośliwych. Stosuje się go również do prześwietlania części samolotów i reaktorów w celu wykrycia ich usterek, także do szukania przemycanych narkotyków[3].
- ↑ S. G. Thompson, K. Street jr., A. Ghiorso, G. T. Seaborg. The New Element Californium (Atomic Number 98). „Physical Review”. 80. 5. s. 790-796.
- ↑ Carey Sublette: Nuclear Weapons Frequently Asked Questions. [dostęp 19 grudnia 2008]. (ang.).
- ↑ Irena Cieślińska: 14 rzeczy, których nie wiesz o... tablicy Mendelejewa. Przekrój (tygodnik), 3 lipca 2009. [dostęp 5 lipca 2009].
Układ okresowy pierwiastków | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3[i] | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||||
8 | Uue | Ubn | ✱ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
✱ | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | Ubs | ...[ii] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||