bar ← lantan → cer
Wygląd
srebrzystobiały
Widmo emisyjne lantanu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.
lantan, La, 57 (łac. lanthanum )
Grupa, okres, blok
–, 6 , f
Stopień utlenienia
III
Właściwości metaliczne
lantanowiec
Właściwości tlenków
silnie zasadowe
Masa atomowa
138,90547(7)[a] [3] u
Stan skupienia
stały
Gęstość
6146 kg/m³
Temperatura topnienia
920 °C[1]
Temperatura wrzenia
3464 °C[1]
Numer CAS
7439-91-0
PubChem
23926
Najbardziej stabilne izotopy
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotycząwarunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
Lantan (La , łac. lanthanum ) – pierwiastek chemiczny należący do bloku f w układzie okresowym .
Został odkryty w 1839 roku przez ucznia Berzeliusa Carla Gustawa Mosandera w zanieczyszczeniach tlenku ceru . Nazwę nadał Berzelius od greckiego słowa lanthanein – ukrywać się, gdyż pierwiastek ten „ukrywał się” w tlenku ceru[4] .
IUPAC zalicza lantan do lantanowców [5] [6] , w podręcznikach spotyka się jednak często przypisanie lantanu do skandowców , a nie lantanowców[7] [8] .
Lantan jest srebrzystobiałym metalem , jest miękki i kowalny. Utlenia się na powietrzu, rozkłada wodę , rozpuszcza się w kwasach z wyjątkiem stężonego kwasu siarkowego . Stosowany jest jako dodatek do stali , do stopów glinu i miedzi . Tlenek lantanu służy do wyrobu szkieł optycznych.
Lantan występuje w skorupie ziemskiej w ilości 32 ppm (wagowo). Najważniejszymi minerałami lantanu są:
monacyt (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr)PO4 – tzw. piasek monacytowy;
bastnezyt (Ce,La,Nd,Y,Pr)CO3 F;
ceryt fluorowy (La,Ce)F3;
parazyt (Ce,La)2 O3.
↑ Liczba w nawiasie oznacza niepewność ostatniego podanego miejsca po przecinku.
↑ a b CRC Handbook of Chemistry and Physics , David R. D.R. Lide (red.), wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4 -19, ISBN 978-1-4200-9084-0 .
↑ Lantan (nr 263109) (ang. ) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA ) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-10-02]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki )
↑ Current Table of Standard Atomic Weights in Order of Atomic Number (ang. ) . Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights, IUPAC , 2013-09-24. [dostęp 2013-12-02].
↑ Ignacy Eichstaedt: Księga pierwiastków . Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 340. OCLC 839118859 .
↑ Nomenclature of Inorganic Chemistry: Second Edition – Definitive Rules 1970 . „Pure Appl. Chem.”. 28 (1), s. 1–110, 1971. DOI : 10.1351/pac197128010001 .
↑ Neil G. N.G. Connelly Neil G. N.G. i inni , Nomenclature of Inorganic Chemistry. IUPAC Recommendations 2005 (Red Book) , International Union of Pure and Applied Chemistry , RSC Publishing, 2005, s. 51, ISBN 978-0-85404-438-2 .
↑ John David J.D. Lee John David J.D. , Zwięzła chemia nieorganiczna , wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN , 1997, s. 308–309, 395, ISBN 83-01-12352-4 .
↑ Adam Bielański : Podstawy chemii nieorganicznej . Wyd. 5. Warszawa: PWN , 2002, s. 991. ISBN 83-01-13654-5 .