Dwutlenek siarki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
źródła/przypisy, uzupełnienie infoboksu, WP:SK |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
|3. grafika = |
|3. grafika = |
||
|opis 3. grafiki = |
|opis 3. grafiki = |
||
|nazwa |
|nazwa konstytucyjna = ditlenek siarki, tlenek siarki(IV) |
||
|nazwa addytywna = dioksydosiarka{{r|RedBook2005}} |
|||
|inne nazwy = dwutlenek siarki, bezwodnik siarkawy |
|inne nazwy = dwutlenek siarki, bezwodnik siarkawy |
||
|nazwa Stocka = tlenek siarki(IV) |
|nazwa Stocka = tlenek siarki(IV) |
||
Linia 18: | Linia 19: | ||
|PubChem = {{PubChem|1119}} |
|PubChem = {{PubChem|1119}} |
||
|DrugBank = |
|DrugBank = |
||
|gęstość = 0, |
|gęstość = 0,002619 |
||
|gęstość źródło = |
|gęstość źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-92}} |
||
|stan skupienia w podanej g = gaz |
|stan skupienia w podanej g = gaz |
||
|g warunki niestandardowe = |
|g warunki niestandardowe = |
||
|rozpuszczalność w wodzie = 9,4 g/100 ml |
|rozpuszczalność w wodzie = 9,4 g/100 ml |
||
⚫ | |||
|rww warunki niestandardowe = |
|rww warunki niestandardowe = |
||
|inne rozpuszczalniki = |
|inne rozpuszczalniki = [[etanol]], [[eter dietylowy]], [[chloroform]]{{odn|Lide|2009|s='''4'''-92}} |
||
|temperatura topnienia = |
|temperatura topnienia = −75,5 |
||
|tt źródło = {{ |
|tt źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-92}} |
||
|tt warunki niestandardowe = |
|tt warunki niestandardowe = |
||
|temperatura wrzenia = −10 |
|temperatura wrzenia = −10,05 |
||
|tw źródło = {{ |
|tw źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-92}} |
||
|tw warunki niestandardowe = |
|tw warunki niestandardowe = |
||
|temperatura krytyczna = |
|temperatura krytyczna = 157,49 |
||
|tk źródło = |
|tk źródło = {{odn|Lide|2009|s='''6'''-53}} |
||
|ciśnienie krytyczne = |
|ciśnienie krytyczne = 7,884 |
||
|ck źródło = |
|ck źródło = {{odn|Lide|2009|s='''6'''-53}} |
||
|kwasowość = 1,8 |
|kwasowość = 1,8 |
||
|zasadowość = |
|zasadowość = |
||
|aktywność optyczna = |
|aktywność optyczna = |
||
|lepkość = |
|lepkość = 12,9 μPa·s |
||
|l źródło = {{odn|Lide|2009|s='''6'''-174}} |
|||
|l warunki niestandardowe = |
|l warunki niestandardowe = 27 °C |
||
|napięcie powierzchniowe = |
|napięcie powierzchniowe = |
||
|np warunki niestandardowe = |
|np warunki niestandardowe = |
||
Linia 45: | Linia 48: | ||
|typ hybrydyzacji i VSEPR = |
|typ hybrydyzacji i VSEPR = |
||
|układ krystalograficzny = |
|układ krystalograficzny = |
||
|moment dipolowy = 1, |
|moment dipolowy = 1,63305 |
||
|moment dipolowy źródło = |
|moment dipolowy źródło = {{odn|Lide|2009|s='''9'''-52}} |
||
|zewnętrzne dane MSDS = {{Sigma-Aldrich|84694|FLUKA|link=tak}} |
|zewnętrzne dane MSDS = {{Sigma-Aldrich|84694|FLUKA|link=tak}} |
||
|zagrożenia GHS źródło = {{CLI|115657|CLP=tak|data dostępu=2015-04-10}} |
|zagrożenia GHS źródło = {{CLI|115657|CLP=tak|data dostępu=2015-04-10}} |
||
Linia 58: | Linia 61: | ||
|zwroty R = {{Zwroty R|23|34}} |
|zwroty R = {{Zwroty R|23|34}} |
||
|zwroty S = {{Zwroty S|1/2|9|26|36/37/39|45}} |
|zwroty S = {{Zwroty S|1/2|9|26|36/37/39|45}} |
||
|NFPA 704 = {{NFPA 704| |
|NFPA 704 = {{NFPA 704|3|0|0}} |
||
|NFPA 704 źródło = {{r|mesagas}} |
|NFPA 704 źródło = {{r|mesagas}} |
||
|HMIS = {{HMIS|zdrowie=3|ochrona=H}} |
|||
⚫ | |||
|temperatura zapłonu = |
|temperatura zapłonu = |
||
|tz źródło = |
|tz źródło = |
||
Linia 77: | Linia 78: | ||
|commons = Category:Sulfur dioxide |
|commons = Category:Sulfur dioxide |
||
}} |
}} |
||
'''Dwutlenek siarki''' (''ditlenek siarki''; {{nazwa Stocka|tlenek siarki(IV)}}), SO |
'''Dwutlenek siarki''' (''ditlenek siarki''; {{nazwa Stocka|tlenek siarki(IV)}}), {{chem|SO|2}} – [[Związki nieorganiczne|nieorganiczny związek chemiczny]] z grupy [[Tlenki siarki|tlenków siarki]]. Bezbarwny [[gaz]] o ostrym, gryzącym i duszącym zapachu, silnie drażniący [[drogi oddechowe]]. Dwutlenek siarki jest trujący dla zwierząt i szkodliwy dla roślin. Ma własności bakteriobójcze i pleśniobójcze. Jest produktem ubocznym spalania paliw kopalnych, przez co przyczynia się do zanieczyszczenia atmosfery ([[smog]]). Stosowany jako [[konserwant]] ([[Numer E|E220]]), szczególnie powszechnie do [[wino|win]], także markowych. Dwutlenek siarki wykorzystuje się również do produkcji [[Siarczyny|siarczynów]], do bielenia (w [[Przemysł włókienniczy|przemyśle tekstylnym]] i papierniczym), dezynfekcji (znany już w starożytności) i jako [[czynnik chłodniczy]]. Jest produktem pośrednim podczas produkcji [[Kwas siarkowy|kwasu siarkowego]]. Rozpuszcza się m.in. w wodzie i [[aceton]]ie. |
||
== Charakterystyka chemiczna == |
== Charakterystyka chemiczna == |
||
Linia 95: | Linia 96: | ||
* <ref name="Fluka">{{Sigma-Aldrich|84694|FLUKA|MSDS=tak|data dostępu=2011-06-23}}</ref> |
* <ref name="Fluka">{{Sigma-Aldrich|84694|FLUKA|MSDS=tak|data dostępu=2011-06-23}}</ref> |
||
* <ref name="mesagas">{{cytuj stronę|url=http://www.mesagas.com/_Specialty%20Gas%20MSDS/Sulfur%20Dioxide.pdf |tytuł=Sulfur Dioxide – MSDS |opublikowany=MESA Specialty Gases & Equipment |język=en |data dostępu=2011-07-08}}</ref> |
* <ref name="mesagas">{{cytuj stronę|url=http://www.mesagas.com/_Specialty%20Gas%20MSDS/Sulfur%20Dioxide.pdf |tytuł=Sulfur Dioxide – MSDS |opublikowany=MESA Specialty Gases & Equipment |język=en |data dostępu=2011-07-08}}</ref> |
||
* <ref name="RedBook2005">{{RedBook2005|strony=327}}</ref> |
|||
}} |
}} |
||
== Bibliografia == |
|||
* {{CRC90|odn=tak}} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
Linia 103: | Linia 108: | ||
{{Konserwanty}} |
{{Konserwanty}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Składniki smogu]] |
[[Kategoria:Składniki smogu]] |
||
⚫ | |||
⚫ |
Wersja z 21:24, 26 cze 2015
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
SO2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
64,06 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd |
bezbarwny gaz[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem |
{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: (ang.). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki |
ditlenek selenu, ditlenek telluru, tlenek siarki, tritlenek siarki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Dwutlenek siarki (ditlenek siarki; nazwa Stocka: tlenek siarki(IV)), SO2 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków siarki. Bezbarwny gaz o ostrym, gryzącym i duszącym zapachu, silnie drażniący drogi oddechowe. Dwutlenek siarki jest trujący dla zwierząt i szkodliwy dla roślin. Ma własności bakteriobójcze i pleśniobójcze. Jest produktem ubocznym spalania paliw kopalnych, przez co przyczynia się do zanieczyszczenia atmosfery (smog). Stosowany jako konserwant (E220), szczególnie powszechnie do win, także markowych. Dwutlenek siarki wykorzystuje się również do produkcji siarczynów, do bielenia (w przemyśle tekstylnym i papierniczym), dezynfekcji (znany już w starożytności) i jako czynnik chłodniczy. Jest produktem pośrednim podczas produkcji kwasu siarkowego. Rozpuszcza się m.in. w wodzie i acetonie.
Charakterystyka chemiczna
Dwutlenek siarki otrzymywany jest przez spalanie siarki lub siarkowodoru w tlenie przez prażenie rud siarczkowych:
- 4FeS2 + 11O2 → 2Fe2O3 + 8SO2
- S + O2 → SO2
W obecności katalizatora (np. V2O5) powstały dwutlenek siarki utlenia się do trójtlenku:
- 2SO2 + O2 _kat._͕ 2SO3
(podobna reakcja zachodzi także w atmosferze z udziałem promieniowania UV lub ozonu)
Dwutlenek siarki dobrze rozpuszcza się w wodzie, dając słaby kwas siarkawy:
- SO2 + H2O → H2SO3
Przypisy
Bibliografia
- David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
Linki zewnętrzne
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwieRedBook2005
BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne: Farmakopea Polska X. Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276. ISBN 978-83-63724-47-7.
- ↑ a b c d Lide 2009 ↓, s. 4-92.
- ↑ a b Lide 2009 ↓, s. 6-53.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 6-174.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 9-52.
- ↑ a b Dwutlenek siarki, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-10] (ang.).
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwieFluka
BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwiemesagas
BŁĄD PRZYPISÓW