Przejdź do zawartości

Wasilków: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
kat., drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 48: Linia 48:
Wasilków położony był w drugiej połowie XVI wieku w [[powiat grodzieński (I Rzeczpospolita)|powiecie grodzieńskim]] [[województwo trockie|województwa trockiego]]<ref>Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[Województwo białostockie (1975–1998)|woj. białostockiego]].
Wasilków położony był w drugiej połowie XVI wieku w [[powiat grodzieński (I Rzeczpospolita)|powiecie grodzieńskim]] [[województwo trockie|województwa trockiego]]<ref>Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[Województwo białostockie (1975–1998)|woj. białostockiego]].


== Historia ==
== Demografia ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! colspan = 2| Demografia
! colspan = 2| Demografia
Linia 120: Linia 120:
11 106
11 106
|}
|}

⚫
Badania archeologiczne wskazują, że pierwsi osadnicy na terenie Wasilkowa pojawili się już w [[mezolit|mezolicie]]<ref name=historia>{{cytuj stronę| url = http://www.wasilkow.pl/index.php?strona=historia | tytuł = historia Wasilkowa | data dostępu = 24 lipca 2009| autor = UM Wasilków | opublikowany = | data = | język =}}</ref>. Wedle legendy początki Wasilkowowi dała [[twierdza]] założona w II połowie [[XIII wiek]]u przez księcia halickiego [[Wasylko Romanowicz|Wasylka]]. Pierwsze osadnictwo występowało tu w XIII-XIV wieku. Miasto zostało założone na polecenie [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] w 1566 roku, a 8 grudnia 1566 otrzymało [[prawa miejskie]]<ref name=mapa>{{cytuj książkę| autor = UM Wasilków | tytuł = Gmina Wasilków. Mapa turystyczna 1:60&nbsp;000 | wydawca = UM Wasilków | miejsce = Wasilków | rok = 2008 | strony = | isbn = 8389834375}}</ref>. Starostą był [[Hiob Praÿetfuess|Hiob Bretfus]], nadworny architekt króla [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]]. Od tej pory mieszkańcy mieli sądzić się i rządzić według [[Prawo magdeburskie|prawa magdeburskiego]]. Miasto otrzymało też [[herb Wasilkowa|herb]], którym mogło pieczętować dokumenty oraz prawo pobierania [[cło|ceł]] i [[myto|myt]]<ref name=mapa />. Miasto powstało w miejscu wcześniej niezamieszkanym, a zasiedlili je ludzie z [[Goniądz]]a, [[Tykocin]]a i [[Białystok|Białegostoku]]. Dwa dni później utworzono parafię<ref name=historia />.
== Historia ==
⚫
Badania archeologiczne wskazują, że pierwsi osadnicy na terenie Wasilkowa pojawili się już w [[mezolit|mezolicie]]<ref name="historia">{{cytuj stronę| url = http://www.wasilkow.pl/index.php?strona=historia | tytuł = historia Wasilkowa | data dostępu = 24 lipca 2009| autor = UM Wasilków | opublikowany = | data = | język =}}</ref>. Pierwsze osadnictwo występowało tu w XIII-XIV wieku. Po 1509 r. obszar na zachód od rzeki Sokołdki był kolonizowany przez [[Mikołaj Radziwiłł Amor|Mikołaja Radziwiłła]], który zbudował sobie dwór nad tą rzecz­ką. Od 1512 r. na zachód od niej rozciągała się posiadłość Samuela Len­ca Samotyi (dziś [[Leńce]]). Niedługo potem miejsce u ujścia Sokołdki, w którym wcześniej znajdowały się stajnie królewskie, Radziwiłł oddał wójtowi dobrzyniewskiemu Łukaszowi Kurzenieckiemu, który w 1536 r., wyrąbał tam las pod pole „pod ostupom Vasilkovom"<ref>{{Cytuj|autor=Mariusz Red Zemło|tytuł=Małe miasta : przestrzenie|data=2003-01-01|data dostępu=2016-10-07|wydawca=Stowarzyszenie Collegium Suprasliense|url=http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=37762&from=&dirids=1&ver_id=&lp=61&QI=}}</ref>. Miasto zostało założone na polecenie [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] w 1566 roku, a 8 grudnia 1566 otrzymało [[prawa miejskie]]<ref name="mapa">{{cytuj książkę| autor = UM Wasilków | tytuł = Gmina Wasilków. Mapa turystyczna 1:60&nbsp;000 | wydawca = UM Wasilków | miejsce = Wasilków | rok = 2008 | strony = | isbn = 8389834375}}</ref>. Starostą był [[Hiob Praÿetfuess|Hiob Bretfus]], nadworny architekt króla [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]]. Od tej pory mieszkańcy mieli sądzić się i rządzić według [[Prawo magdeburskie|prawa magdeburskiego]]. Miasto otrzymało też [[herb Wasilkowa|herb]], którym mogło pieczętować dokumenty oraz prawo pobierania [[cło|ceł]] i [[myto|myt]]<ref name="mapa" />. Miasto powstało w miejscu wcześniej niezamieszkanym, a zasiedlili je ludzie z [[Goniądz]]a, [[Tykocin]]a i [[Białystok|Białegostoku]]. Dwa dni później utworzono parafię<ref name="historia" />.


W roku 1567 roku w Wasilkowie zbudowano pierwszy drewniany kościół. W roku 1568 starosta został [[Hiob Bretfus|Hiob Prayetfuess]], a w roku
W roku 1567 roku w Wasilkowie zbudowano pierwszy drewniany kościół. W roku 1568 starosta został [[Hiob Bretfus|Hiob Prayetfuess]], a w roku

Wersja z 16:06, 7 paź 2016

Szablon:POL miasto infobox

Wasilków – miasto w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wasilków. Zaliczane do aglomeracji białostockiej.

Według danych GUS z 30 czerwca 2012, miasto posiadało 10 306 mieszkańców[1].

Położenie

Wasilków położony jest w centralno-wschodniej części województwa podlaskiego, w dolinie rzeki Supraśli, przy drodze krajowej nr 19[2]. Od Białegostoku oddalony jest o 3 km, od Czarnej Białostockiej o 14, a od Sokółki o 32 km.

Wasilków położony był w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. białostockiego.

Demografia

Demografia
rok ludność
połowa XVII w. 500[4]
1772 1500[4]
1799 ok. 1500[5]
1846 1916[6]
1860 1381[6]
1877 1500[6]
1880 3880[4][6]
1891 3335[6]
1897 3918[6]
1899 4828
1910 5314[7]
1921 3903[7]
1927 3903
1931 4801[7]
1937 5100[8]
1939 5574[8]
1939 5174[4]
1946 3948[4]
1956 3648[9]
2004 8751[4]
2012

2014

10 306[1]

11 106

Historia

Badania archeologiczne wskazują, że pierwsi osadnicy na terenie Wasilkowa pojawili się już w mezolicie[4]. Pierwsze osadnictwo występowało tu w XIII-XIV wieku. Po 1509 r. obszar na zachód od rzeki Sokołdki był kolonizowany przez Mikołaja Radziwiłła, który zbudował sobie dwór nad tą rzecz­ką. Od 1512 r. na zachód od niej rozciągała się posiadłość Samuela Len­ca Samotyi (dziś Leńce). Niedługo potem miejsce u ujścia Sokołdki, w którym wcześniej znajdowały się stajnie królewskie, Radziwiłł oddał wójtowi dobrzyniewskiemu Łukaszowi Kurzenieckiemu, który w 1536 r., wyrąbał tam las pod pole „pod ostupom Vasilkovom"[10]. Miasto zostało założone na polecenie Zygmunta Augusta w 1566 roku, a 8 grudnia 1566 otrzymało prawa miejskie[2]. Starostą był Hiob Bretfus, nadworny architekt króla Zygmunta I Starego. Od tej pory mieszkańcy mieli sądzić się i rządzić według prawa magdeburskiego. Miasto otrzymało też herb, którym mogło pieczętować dokumenty oraz prawo pobierania ceł i myt[2]. Miasto powstało w miejscu wcześniej niezamieszkanym, a zasiedlili je ludzie z Goniądza, Tykocina i Białegostoku. Dwa dni później utworzono parafię[4].

W roku 1567 roku w Wasilkowie zbudowano pierwszy drewniany kościół. W roku 1568 starosta został Hiob Prayetfuess, a w roku 1576 Łukasz Górnicki[4].

Miasto królewskie w 1782 roku[11].

W połowie XVII wieku miasteczko zamieszkiwało około 500 mieszkańców[4]. Przed I rozbiorem Polski w Wasilkowie mieszkało już 1500 osób, w tym ok. 100 unitów i 150 Żydów. Po III rozbiorze w 1795 roku Wasilków włączony został do Prus Wschodnich, a w 1807 do Zaboru rosyjskiego[4].

W 1839 roku na synodzie w Połocku, którego decyzje potwierdził następnie Świątobliwy Synod Rządzący i car Mikołaj I, zlikwidowany został Kościół unicki w Imperium Rosyjskim (z wyjątkiem diecezji chełmskiej. Całość jego majątku przejął Rosyjski Kościół Prawosławny[12].

W roku 1880 Wasilków liczył 3880 mieszkańców[4]. 5 maja 1895 roku pożar strawił pół miasta[4]. Pod koniec XIX wieku Wasilków liczył 3918 mieszkańców, z czego połowa była katolikami, a w 1939 już 5174.

16 września 1939 Wasilków zaatakowany został przez wojska niemieckie, tydzień później wkroczyła Armia Czerwona[4]. W sierpniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto, w którym mieszkało ok. 1250 żydów. Rok później wywiezienie zostali do Treblinki gdzie ich zabito[4].

W wyniku działań wojennych Wasilków zniszczony został w około 20 procentach, a liczba mieszkańców wyniosła 3948 osób.

W 1946 w mieście założono obecny klub sportowy KS Wasilków, wystepujacy w swojej historii także pod nazwami Łoś, Włókniarz, MZKS, KP (Klub Piłkarski) Wasilków.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Wasilkowa w 2014 roku [13].


Zabytki

Kościół Najświętszej Marii Panny Matki Miłosierdzia
Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Infrastruktura drogowo-kolejowa

ET22 i EN57 na Stacji kolejowej w Wasilkowie

Przez Wasilków nie biegnie już droga krajowa nr 19 prowadząca od przejścia granicznego z Białorusią w Kuźnicy, przez Białystok do Rzeszowa. Droga obecnie omija miasto po oddaniu do użytku obwodnicy Wasilkowa. W mieście przy linii kolejowej nr 6 Zielonka – Kuźnica Białostocka znajduje się stacja kolejowa Wasilków.

Zobacz też

  1. ↑ a b GUS-Główny Urząd Statystyczny. stat.gov.pl. [dostęp 2013-01-19]. (pol.).
  2. ↑ a b c UM Wasilków: Gmina Wasilków. Mapa turystyczna 1:60 000. Wasilków: UM Wasilków, 2008. ISBN 83-89834-37-5.
  3. ↑ Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o UM Wasilków: historia Wasilkowa. [dostęp 24 lipca 2009].
  5. ↑ UM Wasilków: Kalendarium Wasilkowa. [dostęp 25 lipca 2009].
  6. ↑ a b c d e f UM Wasilków: Kalendarium Wasilkowa. [dostęp 25 lipca 2009].
  7. ↑ a b c UM Wasilków: Kalendarium Wasilkowa. [dostęp 25 lipca 2009].
  8. ↑ a b UM Wasilków: Kalendarium Wasilkowa. [dostęp 25 lipca 2009].
  9. ↑ UM Wasilków: Kalendarium Wasilkowa. [dostęp 25 lipca 2009].
  10. ↑ Mariusz Red Zemło, Małe miasta : przestrzenie, Stowarzyszenie Collegium Suprasliense, 2003 [dostęp 2016-10-07].
  11. ↑ Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 15.
  12. ↑ W. Osadczy: Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 355-356. ISBN 978-83-227-2672-3.
  13. ↑ http://www.polskawliczbach.pl/Wasilkow, w oparciu o dane GUS.
  14. ↑ a b c Podlaski Rejestr Zabytków.

Linki zewnętrzne

Miasta województwa podlaskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Gmina Wasilków
Miasto
Wsie
Kolonie
Osady leśne
Części wsi

Powiat białostocki
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Powiat białostocki (do 1940 i 1945–75)
Przynależność wojewódzka
Gminy miejskie
(1919–75)
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1919–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wasilków&oldid=47103289”