Gelazjusz I: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ilustracja, drobne redakcyjne
rozbudowa, źródła/przypisy, WP:SK
Linia 61: Linia 61:
| quote =
| quote =
}}
}}
'''Gelazjusz I''', (także ''Gelazy I''; zm. [[19 listopada]] [[496]]) – [[święty]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], [[papież]] w okresie od [[1 marca]] [[492]] do [[496]] roku.
'''Gelazjusz I''', (także ''Gelazy I''; zm. [[19 listopada]] [[496]]) – [[święty]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], [[papież]] w okresie od 1 marca 492 do 21 listopada 496 roku<ref name="Wollpert">{{cytuj książkę|nazwisko=Fischer-Wollpert|imię=Rudolf|tytuł=Leksykon papieży|wydawca=Znak|miejsce=Kraków|data=1996|strony=31|isbn=83-7006-437-X}}</ref>.


== Biografia ==
Pochodzący prawdopodobnie z Afryki sekretarz papieży [[Symplicjusz (papież)|Symplicjusza]] i [[Feliks III|Feliksa III]]. W obliczu trwającej [[schizma akacjańska|schizmy akacjańskiej]], a także narastających konfliktów ze Wschodem i szerzących się poglądów [[pelagianizm|pelagiańskich]] podjął wiele działań mających na celu pokonanie piętrzących się przed Kościołem trudności. Bronił wypracowanych przez [[Leon I (papież)|Leona I]] na [[Sobór chalcedoński|Soborze chalcedońskim]] formuł chrystologicznych. Sformułował [[dogmat]] o [[grzech pierworodny|grzechu pierworodnym]] i jako pierwszy tezę rozdziału władzy cesarskiej i papieskiej, która w późniejszych latach znalazła swoje rozwinięcie w ideach z okresu walki z cesarstwem. Wiele zarządzeń dyscyplinarnych Gelazjusza weszło na stałe do prawodawstwa kościelnego.
Pochodzący z Afryki sekretarz papieży [[Symplicjusz (papież)|Symplicjusza]] i [[Feliks III|Feliksa III]] urodził się w Rzymie<ref name="Kelly">{{cytuj książkę|nazwisko=Kelly|imię=John N. D.|tytuł=Encyklopedia papieży|wydawca=Państwowy Instytut Wydawniczy|miejsce=Warszawa|data=1997|strony=72-74|isbn=83-06-02633-0}}</ref>. W obliczu trwającej [[schizma akacjańska|schizmy akacjańskiej]], a także narastających konfliktów ze Wschodem i szerzących się poglądów [[pelagianizm|pelagiańskich]] podjął wiele działań mających na celu pokonanie piętrzących się przed Kościołem trudności. Bronił wypracowanych przez [[Leon I (papież)|Leona I]] na [[Sobór chalcedoński|Soborze chalcedońskim]] formuł chrystologicznych<ref name="Kelly" />. Łączyły go znakomite relacje z [[Teodoryk Wielki|Teodorykiem Wielkim]], następcą [[Odoaker]]a, do którego zwracał się m.in. z prośbą o pomoc dla ubogich<ref name="Kelly" />.

Sformułował [[dogmat]] o [[grzech pierworodny|grzechu pierworodnym]] i jako pierwszy tezę rozdziału władzy cesarskiej i papieskiej, która w późniejszych latach znalazła swoje rozwinięcie w ideach z okresu walki z cesarstwem. Wiele zarządzeń dyscyplinarnych Gelazjusza weszło na stałe do prawodawstwa kościelnego.


Okres pontyfikatu św. Gelazego nazywany jest okresem gelazjańskiego renesansu.
Okres pontyfikatu św. Gelazego nazywany jest okresem gelazjańskiego renesansu.


W [[494]] w liście do cesarza [[cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]] sformułował doktrynę dwuwładztwa. Podczas swojego pontyfikatu zwalczał tendencje heterodoksyjne, a w szczególności [[arianizm]], [[monofizytyzm]]. Wydał w tym celu też traktat ''De duobus naturis in Christo''. Zwalczał także [[manicheizm]], [[pelagianizm]]<ref name="GROSSI"/>.
W 494 w liście do cesarza [[cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]] sformułował doktrynę dwuwładzy<ref name="Wollpert" />. W tym samym roku, na synodzie ogłosił zasady kształcenia duchownych i podziału funduszy kościelnych<ref name="Kelly" />. Podczas swojego pontyfikatu zwalczał tendencje heterodoksyjne, a w szczególności [[arianizm]], [[monofizytyzm]]. Wydał w tym celu też traktat ''De duobus naturis in Christo''. Zwalczał także [[manicheizm]], [[pelagianizm]]<ref name="GROSSI"/>.


Błędnie przypisuje mu się autorstwo ''Decretum Gelasianum'' – anonimowej kompilacji z początku VI w. zawierającej pięć części:
Błędnie<ref name="Wollpert" /> przypisuje mu się autorstwo ''Decretum Gelasianum'' – anonimowej kompilacji z początku VI w. zawierającej pięć części:
* O Duchu Świętym i o imionach Chrystusa
* O Duchu Świętym i o imionach Chrystusa
* O kanonie Pisma Świętego
* O kanonie Pisma Świętego
Linia 77: Linia 80:
Dekret znany jest także pod nazwą ''Epistula decretalis de libris recipiendis et non recipiendis'' (''Dekret o księgach, które należy przyjąć oraz odrzucić'')<ref>Wydanie krytyczne: "Texte und Untersuchungen" 38/4, wydał Dobschütz, Lipsk 1912.</ref><ref name="GROSSI"> Por. {{Cytuj pismo |nazwisko = Grossi [[Augustianie|OSA]]| imię = V.|tytuł = L'auctoritas di Agostino sul «Peccatum originis» da Cartagine (418) a Trento (1546) |czasopismo = Augustinianum |wolumin = 31|wydanie = 1991|strony = 340-341|wydawca = Instytut Patrystyczny «Augustinianum» |miejsce = Rzym}}</ref>.
Dekret znany jest także pod nazwą ''Epistula decretalis de libris recipiendis et non recipiendis'' (''Dekret o księgach, które należy przyjąć oraz odrzucić'')<ref>Wydanie krytyczne: "Texte und Untersuchungen" 38/4, wydał Dobschütz, Lipsk 1912.</ref><ref name="GROSSI"> Por. {{Cytuj pismo |nazwisko = Grossi [[Augustianie|OSA]]| imię = V.|tytuł = L'auctoritas di Agostino sul «Peccatum originis» da Cartagine (418) a Trento (1546) |czasopismo = Augustinianum |wolumin = 31|wydanie = 1991|strony = 340-341|wydawca = Instytut Patrystyczny «Augustinianum» |miejsce = Rzym}}</ref>.


Gelazjusz nie jest także autorem tzw. ''Sakramentariusza Gelazego''<ref name="Wollpert" />.
Błędnie przypisuje się Gelazjuszowi także autorstwo tzw. [[Sakramentariusz]]a.


Jego wspomnienie wymienione jest w ''Martyrologium Rzymskim'' [[21 listopada]].
Jego wspomnienie wymienione jest w ''Martyrologium Rzymskim'' [[21 listopada]]<ref name="Kelly" />.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 20:54, 26 wrz 2012

Gelazjusz I
Święty Kościoła katolickiego
Papież
Ilustracja
Data urodzenia

ok. 410

Data śmierci

19 listopada 496

Miejsce pochówku

bazylika św. Piotra

Wyznanie

chrześcijaństwo

Kościół

rzymskokatolicki

Pontyfikat

1 marca 492

{{{rodzaj}}}
{{{imię}}}
{{{tytuły}}}
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{podpis grafiki}}}]]
{{{podpis grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

{{{data urodzenia}}}
{{{miejsce urodzenia}}}

Data i miejsce śmierci

{{{data śmierci}}}
{{{miejsce śmierci}}}

Czczony przez

{{{kościół}}}

Beatyfikacja

{{{data beatyfikacji}}}
{{{miejsce beatyfikacji}}}
przez {{{beatyfikujący}}}

Kanonizacja

{{{data kanonizacji}}}
{{{miejsce kanonizacji}}}
przez {{{kanonizujący}}}

Wspomnienie

{{{wspomnienie}}}

Atrybuty

{{{atrybuty}}}

Patron

{{{patron}}}

Szczególne miejsca kultu

{{{miejsce kultu}}}

[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]]
{{{opis faksymile}}}

Gelazjusz I, (także Gelazy I; zm. 19 listopada 496) – święty Kościoła katolickiego, papież w okresie od 1 marca 492 do 21 listopada 496 roku[1].

Biografia

Pochodzący z Afryki sekretarz papieży Symplicjusza i Feliksa III urodził się w Rzymie[2]. W obliczu trwającej schizmy akacjańskiej, a także narastających konfliktów ze Wschodem i szerzących się poglądów pelagiańskich podjął wiele działań mających na celu pokonanie piętrzących się przed Kościołem trudności. Bronił wypracowanych przez Leona I na Soborze chalcedońskim formuł chrystologicznych[2]. Łączyły go znakomite relacje z Teodorykiem Wielkim, następcą Odoakera, do którego zwracał się m.in. z prośbą o pomoc dla ubogich[2].

Sformułował dogmat o grzechu pierworodnym i jako pierwszy tezę rozdziału władzy cesarskiej i papieskiej, która w późniejszych latach znalazła swoje rozwinięcie w ideach z okresu walki z cesarstwem. Wiele zarządzeń dyscyplinarnych Gelazjusza weszło na stałe do prawodawstwa kościelnego.

Okres pontyfikatu św. Gelazego nazywany jest okresem gelazjańskiego renesansu.

W 494 w liście do cesarza Bizancjum sformułował doktrynę dwuwładzy[1]. W tym samym roku, na synodzie ogłosił zasady kształcenia duchownych i podziału funduszy kościelnych[2]. Podczas swojego pontyfikatu zwalczał tendencje heterodoksyjne, a w szczególności arianizm, monofizytyzm. Wydał w tym celu też traktat De duobus naturis in Christo. Zwalczał także manicheizm, pelagianizm[3].

Błędnie[1] przypisuje mu się autorstwo Decretum Gelasianum – anonimowej kompilacji z początku VI w. zawierającej pięć części:

  • O Duchu Świętym i o imionach Chrystusa
  • O kanonie Pisma Świętego
  • O prymacie rzymskim i o siedzibach patriarszych
  • O uznawanych soborach powszechnych
  • O dziełach, które należy przyjąć

Dekret znany jest także pod nazwą Epistula decretalis de libris recipiendis et non recipiendis (Dekret o księgach, które należy przyjąć oraz odrzucić)[4][3].

Gelazjusz nie jest także autorem tzw. Sakramentariusza Gelazego[1].

Jego wspomnienie wymienione jest w Martyrologium Rzymskim 21 listopada[2].

Zobacz też

Szablon:Portal Szablon:Portal

  1. a b c d Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 31. ISBN 83-7006-437-X.
  2. a b c d e John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 72-74. ISBN 83-06-02633-0.
  3. a b Por. V. Grossi OSA. L'auctoritas di Agostino sul «Peccatum originis» da Cartagine (418) a Trento (1546). „Augustinianum”. 31 (1991), s. 340-341. Rzym: Instytut Patrystyczny «Augustinianum». 
  4. Wydanie krytyczne: "Texte und Untersuchungen" 38/4, wydał Dobschütz, Lipsk 1912.

Bibliografia

Szablon:Władca-Papież