Ofiarowanie Pańskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 31: Linia 31:


; Prawosławie
; Prawosławie
W [[Cerkiew prawosławna|Cerkwi prawosławnej]] jest to jedno z [[rok liturgiczny#12 głównych świąt|12 głównych świąt]] obchodzone, jako '''Spotkanie Pańskie''', 2/15 lutego<ref>[[Daty nowego i starego porządku#Podwójne datowanie|podwójne datowanie]]</ref>, tj. 2 lutego według prawosławnej [[liturgia|liturgii]] posługującej się [[Kalendarz juliański|kalendarzem juliańskim]], a [[15 lutego]] według obowiązującego [[kalendarz gregoriański|kalendarza gregoriańskiego]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.cerkiew.pl/index.php?id=swieta&tx_orthcal&#x005B;s_id&#x005D;=24&cHash=272d0691ef | tytuł = Spotkanie Pańskie}} na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)</ref>. <br />W tym samym dniu obchodzony jest [[Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://info.wiara.pl/doc/437294.Swiatowy-Dzien-Mlodziezy-Prawoslawnej | tytuł = Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej}} – [[wiara.pl]]</ref>, proklamowany w 1992 roku przez liderów [[Syndesmos]]u, największej na świecie federacji prawosławnych bractw i szkół teologicznych)<ref>[http://www.syndesmos.org/content/en/events/other_events/wdoy/ Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej] – ''World Day Of Orthodox Youth'' na oficjalnej stronie ''Syndesmosu''.</ref>.
W [[Cerkiew prawosławna|Cerkwi prawosławnej]] jest to jedno z [[rok liturgiczny#12 głównych świąt|12 głównych świąt]] obchodzone, jako '''Spotkanie Pańskie''', 2/15 lutego<ref>[[Daty nowego i starego porządku#Podwójne datowanie|podwójne datowanie]]</ref>, tj. 2 lutego według prawosławnej [[liturgia|liturgii]] posługującej się [[Kalendarz juliański|kalendarzem juliańskim]], a [[15 lutego]] według obowiązującego [[kalendarz gregoriański|kalendarza gregoriańskiego]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.cerkiew.pl/index.php?id=swieta&tx_orthcal&#x005B;s_id&#x005D;=24&cHash=272d0691ef | tytuł = Spotkanie Pańskie}} na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)</ref>. <br />W tym samym dniu obchodzony jest [[Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://info.wiara.pl/doc/437294.Swiatowy-Dzien-Mlodziezy-Prawoslawnej | tytuł = Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej}} – [[wiara.pl]]</ref>, proklamowany w 1992 roku przez liderów [[Syndesmos]]u, największej na świecie federacji prawosławnych bractw i szkół teologicznych)<ref>[http://www.syndesmos.org/content/en/events/other_events/wdoy/ Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej] – ''World Day of Orthodox Youth'' na oficjalnej stronie ''Syndesmosu''.</ref>.


== Historia ==
== Historia ==

Wersja z 21:23, 2 lut 2015

Ofiarowanie Pańskie
Spotkanie Pańskie
Ilustracja
Ofiarowanie w Świątyni (pędzla Giovanniego Bellini w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu)
Dzień

2 lutego (ewang., kat.)
2/15 lutego (praw.)

Typ święta

chrześcijańskie

Religie

protestantyzm, katolicyzm, prawosławie

Upamiętnia

ofiarowanie Jezusa Chrystusa w Świątyni Jerozolimskiej

Inne nazwy

Oczyszczenie Najświętszej Maryi Panny
Ofiarowanie Chrystusa w Świątyni

Podobne święta

Objawienie Pańskie

Hans Memling, Ofiarowanie Chrystusa w Świątyni, około 1463
Gromnica (Matka Boska Gromniczna), rysunek Michała Andriollego przedstawiający wypalanie znaku krzyża na tragarzu (belce stropowej) chaty w dzień Matki Boskiej Gromnicznej

Ofiarowanie Pańskie, Spotkanie Pańskie, gr. Hypa-pante oraz Heorte ton Kataroin (święto spotkania i oczyszczenia) – święto chrześcijańskie, upamiętniające ofiarowanie Jezusa Chrystusa w Świątyni Jerozolimskiej, zgodnie z prawem Mojżeszowym, dawniej nazywane Oczyszczeniem Najświętszej Maryi Panny (w 40. dzień od Narodzenia Jezusa), czym nawiązywano do święta spotkania i święta oczyszczenia w tradycji starotestamentalnej i chrześcijańskiej.

Dzień obchodów

Kościół katolicki

Ofiarowanie Pańskie obchodzone jest w Kościele katolickim 2 lutego (w Kościele zachodnim) lub 15 lutego (w Kościołach wschodnich) i ma rangę święta liturgicznego. W tym samym dniu w Kościele powszechnym przypada Światowy Dzień Życia Konsekrowanego, ustanowiony przez papieża Jana Pawła II. Święto nie jest dniem wolnym od pracy.

Starokatolicyzm

Kościół Starokatolicki Mariawitów i Kościół Katolicki Mariawitów obchodzi 2 lutego pod nazwami Ofiarowanie Pańskie i Święto Matki Bożej Gromnicznej podobnie jak Kościół Polskokatolicki w RP. Uroczystość ta kończy okres Bożego Narodzenia. W kalendarzu Kościoła Chrześcijańsko-Katolickiego w Szwajcarii święto to nosi nazwę Ofiarowanie Jezusa w Świątyni[1].

Ewangelicyzm

Ewangelicy obchodzą święto również 2 lutego pod nazwą Dzień Ofiarowania Pana Jezusa, a także Oczyszczenie Marii Panny[2].

Prawosławie

W Cerkwi prawosławnej jest to jedno z 12 głównych świąt obchodzone, jako Spotkanie Pańskie, 2/15 lutego[3], tj. 2 lutego według prawosławnej liturgii posługującej się kalendarzem juliańskim, a 15 lutego według obowiązującego kalendarza gregoriańskiego[4].
W tym samym dniu obchodzony jest Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej[5], proklamowany w 1992 roku przez liderów Syndesmosu, największej na świecie federacji prawosławnych bractw i szkół teologicznych)[6].

Historia

Podstawą historyczną tej uroczystości jest opis tego wydarzenia, zawarty w Ewangelii według św. Łukasza (Łk 2,22-38). Zgodnie z nakazami prawa, każdy pierworodny chłopiec miał być w Świątyni ofiarowany Bogu. Nie oznaczało to poświęcenia chłopca na służbę kapłańską (bo tylko z pokolenia Aarona mogli być kapłanami, a z Lewiegolewitami), ale był to gest symboliczny poświęcenia Bogu tego, co było dla rodziców największą wartością. "W zamian" (obrzęd "wykupienia") ofiarowano parę synogarlic lub 2 młode gołębie (por. Łk 2,24). W ewangelicznej scenie biorą udział (oprócz Jezusa – Dziecięcia): Maryja, św. Józef, starzec Symeon i prorokini Anna.

Ofiarowanie Jezusa, z uwagi na jego Bosko-ludzki byt, miało inny charakter, niż w przypadku pozostałych chłopców. Było ono wyrazem wierności Bogu, jego nakazom zawartym w Prawie, ale miało przede wszystkim inną istotę. W wydarzeniu tym Jezus ofiarowuje się Bogu, ale jako swemu Ojcu, bowiem, będąc człowiekiem, nie przestaje być Jednym z Trójcy. To ofiarowanie jest zapoczątkowaniem, a zarazem znakiem tego oddania się Ojcu, które swój szczyt osiągnie na Krzyżu. Rozwijając tę myśl, teologia i ikonografia Wschodu przedstawia tę scenę w ten sposób, że między Matką Bożą a Symeonem znajduje się ołtarz – symbol ofiary – ponad którym Dziecię jest przekazywane.

Ze względu jednak na posiadanie ludzkiej natury, czyn Jezusa jest ofiarowaniem Ojcu nie tylko swej Osoby, ale także całej ludzkości, dla której jednocześnie, jak i dla każdego człowieka, jest On wzorem całkowitego oddania się i posłuszeństwa woli Bożej, wzorem także ofiary.

Od IV wieku w Jerozolimie święto to przeżywano jako "Spotkanie Pańskie". Chrystus przez swoje "wejście w świat" spotyka się ze wszystkimi ludźmi. Przez pośrednictwo Jezusa, Maryi i św. Józefa – w tym spotkaniu w świątyni jerozolimskiej – "dokonało się" już w zarodku "wszechspotkanie" Boga z ludźmi i ludzi pomiędzy sobą”. Jest to mianowicie "spotkanie" z całą ludzkością, reprezentowaną przez Symeona, oświeconego mocą Ducha Świętego (Łk 2,25-26). Syn Boży ofiarowuje się również światu, jest on darem Boga, którego udziela On zarówno narodom pogańskim ("Światło na oświecenie pogan"), jak i Swemu Ludowi – Izraelowi ("I chwałę ludu Twego, Izraela"), aby doprowadzić ich do zbawienia. Jezus Chrystus jest Światłem, które "oświeca" ludzi i prowadzi ku życiu wiecznemu; jest spełnieniem nadziei na przyjaźń z Bogiem, jakie nosi w sobie pogrążona w grzechu ludzkość.

Jest to dlatego święto radosne, a kantyk starca Symeona, zwany od pierwszych łacińskich słów "Nunc dimittis", jest częścią codziennie odmawianej przez osoby duchowne i nie tylko Liturgii Godzin, a dokładnie Modlitwy na zakończenie dnia, czyli Komplety.

Na Zachodzie przeżywano to święto jako czas wyzwolenia się kobiety z dziedzictwa grzechu Ewy.

Święto w Polsce

W polskiej tradycji katolickiej obchodzone jest jako święto Matki Boskiej Gromnicznej, obecnie natomiast akcent położony jest na osobę Chrystusa, który jest "światłością świata" i "Światłem na oświecenie pogan", i otrzymało nazwę Ofiarowania Pańskiego. Od niepamiętnych czasów czczono w Kościele pamiątkę przyniesienia przez Maryję Dzieciątka Jezus do świątyni jerozolimskiej. W niektórych rejonach dzień ten zwano świętem Symeona.

Zwyczaje

 Osobny artykuł: Gromnica.

Począwszy od IX wieku wierni w tym dniu przynoszą do kościoła świece do pobłogosławienia zwane gromnicami. Nazwa ta wywodzi się od słowa „grom”, gdyż zapalano je w czasie burzy, stawiano w oknie i modlono się o oddalenie piorunów.

Procesja z płonącymi świecami na początku liturgii jest znakiem nowego kroczenia przez życie w jedności z Jezusem i blaskach Jego ewangelii. Po powrocie do domu dawniej wypalano płomieniem gromnicy krzyż na belce sufitu. Zapalenia gromnicy i wkładanie jej w ręce umierającego oznacza, że na wzór „roztropnych panien” wychodzi on z płonącą lampą na spotkanie swego Oblubieńca.

Zobacz też

Szablon:Portal

  1. Liturgischer Kalender 2010. na stronie Kościoła Chrześcijańsko-katolickiego w Szwajcarii
  2. Śpiewnik Ewangelicki. Wyd. II. Bielsko-Biała: Augustana, 2008, s. 1447. ISBN 978-83-88941-88-7.
  3. podwójne datowanie
  4. Spotkanie Pańskie. na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
  5. Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej.wiara.pl
  6. Światowy Dzień Młodzieży PrawosławnejWorld Day of Orthodox Youth na oficjalnej stronie Syndesmosu.

Bibliografia

  • Heinzgerd Brakmann: He hypapantè toû Kyríou. Christi Lichtmess im frühchristlichen Jerusalem; in: H.-J. Feulner u. a. (Hrsg.): Crossroad of Cultures. Studies in Liturgy and Patristics in Honor of Gabriele Winkler; Orientalia Christiana Analecta 260; Rom: Pont. Ist. Orientale, 2000.
  • Ofiarowanie Pańskie materiały na brewiarz.katolik.pl [Ostatnia aktualizacja: 12.01.2010]