Regiony historyczne Polski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonów fakt, dopracować na podstawie edycji Specjalna:Diff/50200983 |
Przecież jest uźródłowione |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{dopracować|styl|źródła=2017-08}} |
|||
'''Krainy historyczne w Polsce''' – obszary powiązane wspólną [[historia|historią]] i [[kultura|kulturą]], niekiedy także więzami gospodarczymi na przestrzeni wieków. |
'''Krainy historyczne w Polsce''' – obszary powiązane wspólną [[historia|historią]] i [[kultura|kulturą]], niekiedy także więzami gospodarczymi na przestrzeni wieków. |
||
[[plik:RegionyHistPolski.png|thumb|400px|Krainy historyczne Polski na podstawie przedrozbiorowych podziałów administracyjnych]] |
[[plik:RegionyHistPolski.png|thumb|400px|Krainy historyczne Polski na podstawie przedrozbiorowych podziałów administracyjnych]] |
||
Według [[Norman Davies|Normana Daviesa]] |
Według [[Norman Davies|Normana Daviesa]] we współczesnych granicach [[Polska|Polski]] znajdują się (niektóre tylko częściowo) następujące [[kraina historyczna|krainy historyczne]]<ref>[[Norman Davies|Davies N.]], ''Boże igrzysko. Historia Polski'', t. 1, Kraków 1994, s. 54-63.</ref>: |
||
* [[Wielkopolska]] ([[łacina|łac.]] ''Polonia Maior''), |
* [[Wielkopolska]] ([[łacina|łac.]] ''Polonia Maior''), |
||
* [[Małopolska]] (łac. ''Polonia Minor''), |
* [[Małopolska]] (łac. ''Polonia Minor''), |
Wersja z 10:53, 28 sie 2017
Krainy historyczne w Polsce – obszary powiązane wspólną historią i kulturą, niekiedy także więzami gospodarczymi na przestrzeni wieków.
Według Normana Daviesa we współczesnych granicach Polski znajdują się (niektóre tylko częściowo) następujące krainy historyczne[1]:
- Wielkopolska (łac. Polonia Maior),
- Małopolska (łac. Polonia Minor),
- Mazowsze (łac. Mazovia),
- Kujawy (łac. Cuiavia),
- Śląsk (łac. Silesia),
- Pomorze (łac. Pomerania), w praktyce składające się z dwóch krain o odmiennej przeszłości historycznej (Pomorze Gdańskie i Pomorze Zachodnie),
- Prusy (łac. Prussia),
- Polesie (łac. Polesia),
- Ruś Czerwona (łac. Ruthenia Rubra),
- Podlasie (łac. Podlachia) (początkowo nieuwzględniana)[2].
Na terenie dawnych Prus wyróżnia się historyczne Warmię, Barcję oraz Mazury[3], ponadto w ostatnich latach wrócił do użytku termin Górne Prusy (niem. Oberland). Pozostałe dawne pruskie krainy leżą w obrębie wyżej wymienionych. Również polska część Litwy Pruskiej pokrywa się z północną częścią Mazur. Dodatkowo za oddzielne krainy historyczne częściowo leżące w Polsce należy uznać Suwalszczyznę, Orawę[4], Spisz[5] oraz Łużyce[6], z których do Polski należą zarówno wschodnie krańce Łużyc Dolnych (Żary), jak i Górnych (Zgorzelec, Lubań). Do Polski należą również terytoria historycznych Czech (ziemia kłodzka) oraz Moraw (uzyskane w wyniku korekt granicznych obszary koło Osoblahy).
Poza wschodnimi granicami Polski ustalonymi w 1945[7] pozostają krainy historyczne (lub ich części), które znajdowały się na terytorium państwowym Rzeczypospolitej Polskiej (I RP) do czasu rozbiorów Polski (1772–1795) oraz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (II RP) do czasu zawarcia porozumień między mocarstwami wielkiej trójki (1943–1945)[8][9].
Od czasów Kazimierza Wielkiego w skład Korony Królestwa Polskiego wchodziły duża część Wołynia i Podola. Po unii lubelskiej (1569) do Korony Królestwa Polskiego w ramach Rzeczypospolitej Obojga Narodów wchodziły:
Natomiast w skład Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako część Wielkiego Księstwa Litewskiego wchodziły:
- Ruś Biała (łac. Ruthenia Alba)
- Ruś Czarna (łac. Ruthenia Nigra)
- Litwa (łac. Lituania, inaczej Auksztota)
- Żmudź (łac. Samogitia).
- ↑ Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, t. 1, Kraków 1994, s. 54-63.
- ↑ a b Dodatkowo według wydania z 2007 roku.
- ↑ Mapa - krainy historyczne w obrębie województwa warmińsko-mazurskiego
- ↑ Informacje o krainie w Orawskim Portalu Turystycznym
- ↑ Stowarzyszenie Rozwoju Spisza i Okolicy: Charakterystyka regionu
- ↑ Informacje o polskiej części Łużyc w portalu podroze.pl
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ Krystyna Kersten: Jałta w polskiej perspektywie. London: Aneks Publishers, 1989, s. 101–110. ISBN 0-906601-58-4.
- ↑ Edmund Jan Osmańczyk: Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1982, s. 256, 258, 408. ISBN 83-214-0092-2.
Zobacz też
- kraina historyczna
- Podział administracyjny I Rzeczypospolitej
- prowincja
- ziemia w dawnej Polsce