Lasy w Polsce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Lasy w Polsce – zbiorowiska leśne na terenach Polski.

Od czasów prehistorycznych w wyniku procesów cywilizacyjnych i ekspansji człowieka obszary leśne stopniowo zmniejszały się. Znaczne przyspieszenie kurczenia się lasów (wylesianie) nastąpiło w XIX i XX wieku. Jeszcze pod koniec XVIII wieku lesistość Polski wynosiła ok. 40% (w ówczesnych granicach), ale po II wojnie światowej w 1946 wynosiła ona tylko 20,8%.

Gospodarka leśna w latach 1946–1970, polegająca w znacznym stopniu na zalesianiu (głównie plantacjami sosnowymi) zwiększyła lesistość Polski do 28%. 31 grudnia 2016 obszary leśne zajmowały 9 mln 230 tysięcy ha, co stanowiło 29,5% powierzchni kraju[1]. Od końca II wojny światowej zasoby leśne Polski systematycznie się powiększają. W 31 grudnia 2021 roku lasy zajmowały 9 mln 265 tys. ha czyli 29,6% powierzchni kraju [2], a w 2050 roku mają zajmować – 33%.

Struktura własnościowa polskich lasów[edytuj | edytuj kod]

Lasy publiczne to 82% polskich lasów (w tym lasy pozostające w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe stanowią 78%, lasy parków narodowych to 2%, lasy gminne 0,9% i inne lasy skarbu państwa 1,1%). Lasy prywatne to 18%. Udział lasów prywatnych jest zróżnicowany przestrzennie: najwięcej jest ich w województwie małopolskim (43,3% ogólnej powierzchni lasów w tym województwie), mazowieckim (42,9%) i lubelskim (39,6%). Najmniej jest ich w województwie lubuskim (1,2%), zachodniopomorskim (1,6%) i dolnośląskim (2,6%)[3].

Struktura siedlisk polskich lasów[edytuj | edytuj kod]

Siedliska borowe występują na 51% powierzchni polskich lasów, lasowe na 49%[4] (w tym olsy i łęgi 3,8%).

Struktura gatunkowa polskich lasów[edytuj | edytuj kod]

W strukturze leśnej w Polsce przeważają lasy iglaste, w których dominującym gatunkiem jest sosna zwyczajna (Pinus sylvestris).

Od 1945 struktura gatunkowa polskich lasów ulega istotnym przemianom wyrażającym się między innymi zwiększeniem udziału drzewostanów z przewagą gatunków liściastych. Dla przykładu w lasach pod zarządem Lasów Państwowych, w latach 1945–2008 powierzchnia drzewostanów liściastych wzrosła z 13 do 23,2%. Udział drzew liściastych nadal jest jednak niższy od potencjalnego, wynikającego ze struktury siedlisk leśnych. Powoli zwiększa się również udział jodły, głównie wskutek przebudowy świerkowych monokultur w Tatrach, Beskidach i Sudetach.

Gatunki drzew w Polsce (stan w roku 2014)[5]:

  • sosna – 58,5%
  • brzoza – 7,5%
  • dąb – 7,5%
  • świerk – 6,4%
  • buk – 5,8%
  • olsza – 5,4%
  • inne drzewa liściaste – 4,7%
  • inne drzewa iglaste – 4,2%

Struktura wiekowa polskich lasów[edytuj | edytuj kod]

W wiekowej strukturze lasu w PGL Lasy Państwowe dominują drzewostany III i IV klasy wieku (tj. 41-60 lat i 61-80 lat) występujące odpowiednio na 24,7% i 19,2% powierzchni. W lasach prywatnych i gminnych (stan z 1999 r.) 35% powierzchni zajmowały drzewostany II klasy wieku (21–40 lat), a 25% – III klasy wieku. Drzewostany w wieku powyżej 100 lat zajmują w Lasach Państwowych 14,1% powierzchni. Udział powierzchni niezalesionej w Lasach Państwowych wynosi 1,3%, a prawie 5% w lasach prywatnych i gminnych.

Średni wiek drzewostanu w 2008 wynosił w Lasach Państwowych 60 lat, a w lasach prywatnych 40 lat.

Od końca II wojny światowej obserwowany jest stały wzrost udziału drzewostanów w wieku powyżej 80 lat. Powierzchnia tych drzewostanów wzrosła z około 0,9 mln ha w 1945 roku do prawie 1,55 mln ha w roku 2008.

W dużej części polskie lasy są zbiorowiskami zastępczymi (monokultury sosnowe lub świerkowe), wytworzonymi sztucznie, w miejscu naturalnego kształtowania się ekosystemów. Zgodnie z polityką leśną państwa w polskich lasach dokonywana jest przebudowa drzewostanów zmierzająca do zwiększenia udziału gatunków liściastych i zróżnicowania struktury wiekowej i gatunkowej drzewostanu.

Kompleksy puszczańskie zachowały się fragmentarycznie, głównie w obrębie Puszczy Białowieskiej (Białowieski Park Narodowy).

Wybrane zwarte obszary leśne na terytorium Polski[edytuj | edytuj kod]

POL województwo dolnośląskie COA.svg Województwo dolnośląskie

wielopoziomowa lista

POL województwo kujawsko-pomorskie COA.svg Województwo kujawsko-pomorskie

wielopoziomowa lista

POL województwo lubelskie COA.svg Województwo lubelskie

wielopoziomowa lista

POL województwo lubuskie COA.svg Województwo lubuskie

wielopoziomowa lista

POL województwo łódzkie COA.svg Województwo łódzkie

wielopoziomowa lista

POL województwo małopolskie COA.svg Województwo małopolskie

wielopoziomowa lista

POL województwo mazowieckie COA.svg Województwo mazowieckie

wielopoziomowa lista

POL województwo opolskie COA.svg Województwo opolskie

wielopoziomowa lista

POL województwo podkarpackie COA.svg Województwo podkarpackie

wielopoziomowa lista

POL województwo podlaskie COA.svg Województwo podlaskie

wielopoziomowa lista

POL województwo pomorskie COA.svg Województwo pomorskie

wielopoziomowa lista

POL województwo śląskie COA.svg Województwo śląskie

wielopoziomowa lista

POL województwo świętokrzyskie COA.svg Województwo świętokrzyskie

wielopoziomowa lista

POL województwo warmińsko-mazurskie COA.svg Województwo warmińsko-mazurskie

wielopoziomowa lista

POL województwo wielkopolskie COA.svg Województwo wielkopolskie

wielopoziomowa lista

POL województwo zachodniopomorskie COA.svg Województwo zachodniopomorskie

wielopoziomowa lista

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]