Stefan Koryciński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Koryciński
Herb
Topór
Data urodzenia

1617

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1658
Zamek Pieskowa Skała

Żona

Anna Petronela Gembicka

Zamek w Ojcowie

Stefan Koryciński herbu Topór (ur. w 1617, zm. 4 lipca 1658 w Pieskowej Skale) – kanclerz wielki koronny i podkanclerzy koronny od 1652, stolnik krakowski od 1643, starosta wolbromski, oświęcimski, warszawski, kowalski, starosta ojcowski w 1651 roku[1], starosta rabsztyński w 1656 roku[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1628 zapisał się na Akademię Krakowską. Od ok. 1633 studiował w Louvain i w Amsterdamie. 19 lutego 1639 ożenił się z Anną Petronelą Gembicką, bratanicą biskupa krakowskiego Piotra. Biskup stał się odtąd jego protektorem. W latach 1641, 1645, 1647, 1648, 1649 i w 1652[3] był posłem na Sejm z województwa krakowskiego. Poseł na sejm 1646 roku[4]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 31 lipca 1648 roku[5]. Był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa krakowskiego w 1648 roku[6], podpisał jego pacta conventa[7]. Poseł na sejm 1649/1650 roku z sejmiku proszowickiego województwa krakowskiego[8]. W czasie powstania Chmielnickiego wziął udział na czele własnego oddziału prywatnego w bitwie pod Beresteczkiem. 4 lutego 1652 został podkanclerzym koronnym[9]. Jego przeciwnicy głosili, że za pieczęć mniejszą zapłacił 10 000 złp, otrzymanych od biskupa Gembickiego. Wobec zerwania pierwszego sejmu w 1652 oświadczył:

Skoro wolność wymaga tego, by wszystko zapadało nemine contradicente[10] nie chce się król temu przeciwstawić, życzy jedynie, by to nie przyniosło Rzeczypospolitej szkody[11]

Już jako kanclerz doprowadził w 1653 w obozie pod Żwańcem do przejścia Tatarów Islama III Gireja na stronę polską. W czasie potopu szwedzkiego towarzyszył królowi Janowi Kazimierzowi na Śląsku. 1 marca 1656 został administratorem mennicy królewskiej we Lwowie. W czerwcu tego roku jako jeden z komisarzy królewskich przyjmował szwedzką kapitulację Warszawy. Był przeciwnikiem sojuszu z Rosją, próbował storpedować podpisanie rozejmu w Niemieży. Król nadał mu i hetmanowi Jerzemu Lubomirskiemu całe miasto żydowskie na Kazimierzu[12].

Pozostawił wpisy w Raptularzyku rodziny Korycińskich.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo ojcowskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 83.
  2. w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo rabsztyńskie wraz z Anną Petronelą Gembicką, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 89.
  3. pierwszy sejm tego roku, Władysław Czapliński, Dwa sejmy w roku 1652, Wrocław 1655, s. 62.
  4. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 46.
  5. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 86.
  6. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 99.
  7. Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 21.
  8. Łucja Częścik, Sejm warszawski w 1649/50 roku, 1978, s. 147.
  9. Ludwik Kubala, Szkice historyczne, t. 2 s. 47.
  10. łac. bez sprzeciwu
  11. Czapliński, s. 128.
  12. Zenon Guldon, Stefan Czarniecki a mniejszości etniczne i wyznaniowe w Polsce, w: Stefan Czarniecki: żołnierz - obywatel - polityk, pod redakcją Waldemara Kowalskiego, Kielce 1999, s. 101.