Jan Sebastian Szembek

Jan Sebastian Szembek
	; portret Adama Manyokiego
	; Szembek
Rodzina	Szembekowie herbu własnego
Data urodzenia	ok. 1672
Data i miejsce śmierci	8 kwietnia 1731 ; Stare Kupiski
Ojciec	Franciszek Szembek
Matka	Zofia Pieniążek
Żona	Ewa Leszczyńska
Dzieci	Bihilda Szembek,; Barbara Szembek, s. Urszula OSBap
Rodzeństwo	Stanisław Szembek Krzysztof Antoni Szembek
	Odznaczenia

Jan Sebastian Szembek herbu Szembek (zm. 8 kwietnia 1731^[1] w Kupiskach^[2]) – kanclerz wielki koronny od 1712 do 1731 roku, wielkorządca krakowski w 1709 roku, podkanclerzy koronny w 1702 roku, referendarz koronny w latach 1699–1702, starosta biecki w latach 1695–1706, starosta grudziądzki, lubaczowski, różański^[3], starosta łomżyński w 1706 roku^[4], wielkorządca krakowski w latach 1706-1709, administrator żup krakowskich w 1703 roku^[5].

Syn Franciszka, brat prymasów Stanisława i Krzysztofa, fundator Kolegium Jezuickiego w Łomży^[1].

Poseł województwa krakowskiego na sejm 1693 roku^[6].

W 1697 roku był elektorem Augusta II Mocnego z województwa krakowskiego^[7], podpisał jego pacta conventa^[8]. Poseł na sejm zwyczajny 1701 roku i sejm z limity 1701-1702 roku z województwa krakowskiego^[9]. W styczniu 1702 roku podpisał akt pacyfikacji Wielkiego Księstwa Litewskiego^[10].

Przewyższał brata zdolnościami, ambicją i energią i stał się właściwym twórcą wielkości swego rodu. Oddawszy się bezwzględnie na służbę Augusta II, zajął niebawem w jego otoczeniu pierwsze miejsce, zostając referendarzem wielkim koronnym w 1699 roku, później podkanclerzym koronnym i faktycznym kierownikiem polityki królewskiej. Po abdykacji Augusta II okazał mu najstalszą wierność, w 1712 roku nagrodzony kanclerstwem koronnym. Pełnił też urząd marszałka sejmu obradującego w Warszawie od 22 grudnia 1701 do 6 lutego 1702.

Był członkiem konfederacji sandomierskiej 1704 roku^[11]. Był uczestnikiem Walnej Rady Warszawskiej 1710 roku^[12].

Z małżeństwa z Ewą z Leszczyńskich wojewodzianką kaliską miał dwie córki: Bihildę, która wyszła za mąż za Jerzego Augusta Mniszcha oraz Barbarę, która wstąpiła do warszawskiego zgromadzenia zakonu sakramentek^[13]. Pochowany został w kolegiacie warszawskiej^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Malanowska Aniela [red.]: 380 lat Szkoły Średniej Ogólnokształcącej w Łomży 1614–1994. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji "Historia pro futuro", 1994, s. 51-52. ISBN 83-85408-32-0.
↑ ^a ^b Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Łomży, Księga Zgonów 1696-1760 [online], k. 12v [dostęp 2023-04-25] (pol.).
↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy". Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 262.
↑ w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo łomżyńskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 357.
↑ Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku, Kraków 1996, s. 274.
↑ Robert Kołodziej, "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 573.
↑ Suffragia województw i ziem koronnych i W.X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego […], s. 5.
↑ Actum in Curia Regia Varsaviensi, 1697 feriâ secundâ post festum Sanctae Margarethae Virginis [...] proximâ anno [...] 1697, s. 20.
↑ Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 349.
↑ Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 305.
↑ Actum In Castro Sandomiriensi Sabbatho Ante Festvm Sanctorum Viti et Modesti martyrum proximo, Anno Domini millesimo sptingentesimo quarto, [b.n.s.].
↑ Volumina Legum, t. 6, 1860, s. 99 [dostęp 2023-04-25] (pol.).
↑ KacperK. Niesiecki KacperK., Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J., t. 8, 1841, s. 612 [dostęp 2023-04-25] .

[380lat-1] Malanowska Aniela [red.]: 380 lat Szkoły Średniej Ogólnokształcącej w Łomży 1614–1994. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji "Historia pro futuro", 1994, s. 51-52. ISBN 83-85408-32-0.

[:0-2] Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Łomży, Księga Zgonów 1696-1760 [online], k. 12v [dostęp 2023-04-25] (pol.).

[3] Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy". Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 262.

[4] w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo łomżyńskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 357.

[5] Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku, Kraków 1996, s. 274.

[6] Robert Kołodziej, "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 573.

[7] Suffragia województw i ziem koronnych i W.X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego […], s. 5.

[8] Actum in Curia Regia Varsaviensi, 1697 feriâ secundâ post festum Sanctae Margarethae Virginis [...] proximâ anno [...] 1697, s. 20.

[9] Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 349.

[10] Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 305.

[11] Actum In Castro Sandomiriensi Sabbatho Ante Festvm Sanctorum Viti et Modesti martyrum proximo, Anno Domini millesimo sptingentesimo quarto, [b.n.s.].

[12] Volumina Legum, t. 6, 1860, s. 99 [dostęp 2023-04-25] (pol.).

[13] KacperK. Niesiecki KacperK., Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J., t. 8, 1841, s. 612 [dostęp 2023-04-25] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]