Płoty
Płoty (niem. Plathe an der Rega[1]) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, położone nad Regą, na Równinie Gryfickiej. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Płoty.
31 grudnia 2012 roku miasto miało 4100 mieszkańców[2].
Położenie
Płoty położone są w środkowej-północnej części woj. zachodniopomorskiego, w powiecie gryfickim, na Równinie Gryfickiej. Płoty leżą nad rzeką Regą
Większe miasta wokół Płotów:
- Gryfice – 12 km
- Szczecin – 80 km
- Koszalin – 80 km
- Świnoujście – 81 km
- Nowogard – 17 km
Według danych z 1 stycznia 2013 powierzchnia miasta wynosi 4,12 km²[3]. Miasto tworzy układ 63 ulic wraz z placem Konstytucji 3 Maja.
Płoty położone są północnej części Pomorza Zachodniego, od 1723 roku w powiecie Regenwalde. Od 1814 do 1945 roku w prowincji Pomorze, do 1938 w rejencji szczecińskiej, następnie przez 7 lat w rejencji koszalińskiej. W latach 1946–1998 znajdowało się w województwie szczecińskim.
Historia
Historia miasta sięga XII wieku. W 1277 roku rycerz Dobiesław nadał Płotom prawa miejskie na prawie lubeckim. Miasto wielokrotnie nękały pożary: w 1561, 1612, 1630, 1641, 1660, 1673, 1723, 1860. Rok 1638 był tragicznym dla mieszkańców miasteczka. Zaraza zdziesiątkowała mieszczan – na 480 mieszkańców Płotów zmarło 200 osób.
W roku 1892 w mieście powstała Spółdzielnia Mleczarska. Przyczyniła się ona do wzrostu i rozwoju gospodarczego miasta, przed I wojną światową wyroby z płotowskiej mleczarni wysyłane były do Berlina na dwór cesarski. Na przełomie wieków XIX i XX Płoty stały się miastem nowoczesnym z rozwiniętym przemysłem, administracją. Do Płotów oprowadzona została linia kolejowa. Rozwój gospodarczy i społeczny miasta trwał do II wojny światowej.
W 1945 r. miasto przejęła administracja polska, rozpoczął się napływ polskich osadników i wysiedlanie dotychczasowych mieszkańców do Niemiec. Zniszczenia Płotów w wyniku działań wojennych nie były duże (22%), natomiast kolejne miesiące po zakończeniu działań wojennych przyniosły ogromne straty. Zniszczenia, sięgające w 1946 roku 40%, były skutkiem rozkradania i niszczenia mienia przez szabrowników i przejeżdżające wojska. W następnych latach następuje równomierny rozwój miasta, powstają nowe budynki, osiedla, zakłady przemysłowe, wzrasta liczba mieszkańców. W 1977 roku miasto Płoty obchodziło 700-lecie nadania praw miejskich.
Zabytki
.jpg)
 |
Ta sekcja od 2011-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
W Płotach mimo powojennych zniszczeń zachowało się kilka obiektów zabytkowych. Cały obszar Starego Miasta Płotów wpisany jest do rejestru zabytków[4]. Wśród zabytków chronionych prawem znajdują się:
- Stary Zamek – Stary Zamek to obiekt zabytkowy położony w Płotach. Historia starego zamku sięga XIII wieku, kiedy to zostało zagospodarowane wzgórze zamkowe. Przeprowadzone badania archeologiczne w 1957 roku na wniosek ówczesnego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pozwoliły ustali początki budowli. Już pod koniec XIII wieku zamek znakomicie spełniał swą rolę. Miał on za zadanie kontrolę odległego o 100 m skrzyżowania traktów, a wybudowany został na planie prostokąta o 4 kondygnacjach. Zamek otoczony był murem obronnym. W wyniku burzliwych dziejów Pomorza Zachodniego jak i samych Płotów, zamek niejednokrotnie zmieniał wygląd i właścicieli. Znaczące modernizacje przypadają na okres wieków XIV i XV. Dało to efekt w postaci dobudówki do pierwotnego budynku o wysokości 3 kondygnacji. Dobudówka owa nosiła cechy późnego gotyku oraz renesansu. W 1577 roku Wedigo Osten odsprzedał swą część miasta wraz z starym zamkiem rodzinie Blucherów. Wiek XVI przyniósł generalną przebudowę zamku, który odtąd stał się budowlą renesansową. Zamek w swej historii niejednokrotnie ulegał zniszczeniom. Największe zniszczenia przyniósł pożar w 1860 roku, który strawił dużą część zamku. Został on odbudowany dopiero w 1965 roku. Od XVI wieku aż do II wojny światowej zamek pełnił rolę rezydencji pałacowej. Po wojnie zamek przejęły władze Płotów. Obecnie w starym zamku mieści się Miejska Biblioteka Publiczna.
- Nowy Zamek – Historia nowego zamku w Płotach sięga XVI wieku a dokładnie 1577 roku, kiedy to Ostenowie sprzedali stary zamek Blucherom. Postanowili jednak nie opuszczać Płotów. Zakupili działkę niedaleko starego zamku i zdecydowali że wybudują drugi zamek, nowy, nieco mniejszy od starego. Budowa trwała w latach 1606-1618. Nowy zamek był architektonicznie podobny do starego. Była to budowla 2 kondygnacyjna o dwóch skrzydłach otoczona fosą i obwałowaniami. Zamek odnowiono na początku XVIII wieku. Przez lata zamek stawał się coraz bardziej reprezentacyjną budowlą, której zazdrościło niejedno miasto. Ostatnim potomkiem z rodu Ostenów był Karol. Po II wojnie światowej zamek stał się najpierw siedzibą Szkoły Rolniczej, później internatu dla dojeżdżających do Zespołu Szkół Rolniczych. W prawym skrzydle zamku mieści się Sala Posiedzeń Rady Miasta i Gminy Płoty oraz Sala Ślubów. Dodatkową atrakcją są gromadzone od stuleci bogate zbiory "Biblioteki Pomorskiej", a także cenne okazy monet i kolekcje dzieł sztuki, również w zamku mieści się kolekcja XVII-wiecznych gobelinów.
- Kościół Przemienienia Pańskiego – Szybko rozrastające się Płoty a co za tym idzie wrastająca liczba wiernych zmusiła zarząd miasta do podjęcia decyzji o budowie nowego kościoła. W 1883 roku w mieście było 3 tysiące wiernych i stary kościółek nie miał ich gdzie pomieścić. Zapadła decyzja o zburzeniu starego kościoła i wybudowaniu nowego. Patron Płotów hrabia Karol von Osten zapisał na ten cel w testamencie 120 tysięcy marek. Niespełna 20 lat później 8 czerwca 1902 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego kościoła. Budowa szła nadzwyczaj szybko i już 16 czerwca 1903 inwestycja była zakończona. Kościół nosi cechy neogotyckie. Wewnątrz na uwagę zasługują witraże z początku XX wieku, organy ze srebrnymi piszczałkami zakończone złoceniami. Wzrok przykuwają także drzwi wejściowe do świątyni z pięknymi, mosiężnymi okuciami. Wieża o wysokości 50m wyraźnie góruje nad miastem.
- Park miejski przy Nowym Zamku
- Poczta (ul. Jedności Narodowej 34)
- Dawna szkoła (ul. Armii WP 15)
- Zespół budynków bramy wjazdowej do Nowego Zamku wraz z oficynami mieszkalnymi przy ul. Sienkiewicza 3a-b, 3c-d
Kultura i oświata
Animatorem życia kulturalnego w mieście i gminie jest Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Płotach. Jest on organizatorem wielu imprez kulturalnych, rozrywkowych i oświatowych w mieście i gminie. MGOK mieści się przy ul. Kościuszki 7. Innymi instytucjami, które upowszechniają kulturę w mieście są Miejska Biblioteka Publiczna mieszcząca się w Starym Zamku, a także sala widowiskowo-sportowa.
W mieście znajduje się 1 przedszkole, 2 szkoły podstawowe, 1 gimnazjum publiczne, a także Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wincentego Witosa[5].
Miejscowym zespołem piłki nożnej jest Miejsko-Gminny Ludowy Klub Sportowy "Polonia" Płoty, utworzony 10 listopada 1956 roku. Największym sukcesem klubu był awans do ligi okręgowej w 1976 roku[6]. Zespół ma barwy klubowe czarno-białe i rozgrywa mecze na Stadionie Miejskim w Płotach o pojemności 1500 miejsc. W sezonie 2009/2010 "Polonia" Płoty grała w V lidze w grupie "Szczecin"[7].
Ludność
- Piramida wieku mieszkańców Płotów w 2014 roku [8].
Gospodarka
W mieście w 2006 roku działało 404 prywatnych podmiotów gospodarczych, z czego 344 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą[9].
W lipca 2010 roku w powiatowym urzędzie pracy zarejestrowanych było 301 bezrobotnych mieszkańców miasta[10].
Na rzece Redze w Płotach została zlokalizowana mała elektrownia wodna "Płoty", która osiąga moc 130 kW i średnio w roku produkuje 800 MWh. Zamontowane są w niej dwie turbiny Francisa oraz jedna turbina Kaplana[11].
Na terenie Płotów istnieje kilkanaście większych przedsiębiorstw, jednak brak tutaj uciążliwego przemysłu co wpływa korzystnie na rozwój turystyki i agroturystyki.
W Płotach mieści się zakład produkujący pojemniki i kontenery stalowe[12]. W mieście zlokalizowany jest zakład produkcyjny jednego z największych eksporterów chodaków na Europę[13], a w pobliskim Sownie materiały budowlane.
Oprócz tego w mieście znajduje się: poczta, posterunek policji, ośrodek zdrowia, stacja benzynowa, piekarnia, masarnia, warsztaty, punkty napraw.
Transport
.JPG)
Płoty stanowią węzeł komunikacyjny, gdzie łączy się droga krajowa, 3 drogi wojewódzkie oraz linia kolejowa. Układ komunikacyjny powoduje, że miasto charakteryzuje znaczne natężenie ruchu kołowego w centrum miasta.
Drogi krajowe:
Drogi wojewódzkie:
W mieście znajduje się stacja kolejowa. Przez miejscowość przechodzą linie autobusów PKS oraz busów na trasie Gryfice-Szczecin.
Przyroda
Ok. 2,5 km na zachód-północny zachód od miasta, po północnej stronie drogi wojewódzkiej nr 108 do Golczewa, znajduje się rezerwat przyrody "Wrzosowisko Sowno" (florystyczny, pow. 39,27 ha).
Administracja
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Płotów wybierają do swojej rady miejskiej 7 radnych (7 z 15)[14]. Pozostałych 8 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Płoty. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest urząd miejski przy placu Konstytucji 3 Maja.
Burmistrzowie Płotów:
- Marian Czesław Maliński (od 2002)[15]
Mieszkańcy Płotów wybierają posłów na Sejm z okręgu wyborczego nr 41, senatora z okręgu wyborczego nr 98, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.
Miasta partnerskie
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Plathe (niem.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 240.
Przypisy
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2012 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-06-10. ISSN 2083-334.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Szczecinie, nr rej. 69
- ↑ Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych. [dostęp 2011-12-02]. (pol.).
- ↑ Historia Klubu. Strona klubu "Polonia" Płoty. [dostęp 2010-01-26]. (pol.).
- ↑ Miejsko-Gminny Ludowy Klub Sportowy Polonia Płoty. 90minut.pl. [dostęp 2010-01-26]. (pol.).
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiepopulacja2016BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Bank Danych Regionalnych. [w:] Dane roczne - Płoty - miasto [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2009-07-12]. (pol.).
- ↑ Powiatowy Urząd Pracy w Gryficach: Bezrobocie w gminach powiatu gryfickiego (stan na koniec lipca 2010). [dostęp 2010-10-01].
- ↑ Oddział Płoty. Elektrownie Wodne sp. z o.o.. [dostęp 2009-07-12]. (pol.).
- ↑ Firma. Arkada SA. [dostęp 2009-07-12]. (pol.).
- ↑ Kim jesteśmy. Rega-Sweden. [dostęp 2010-09-30].
- ↑ Rada Miejska w Płotach. Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2009-09-30]. (pol.).
- ↑ I tura wyborów burmistrza gminy Płoty. Państowa Komisja Wyborcza, 2002. [dostęp 2009-09-30]. (pol.).
- ↑ Oświadczenie o współpracy miast. Miasto i Gmina Płoty. [dostęp 2011-12-02]. (pol.).
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
|
- Siedziba gminy: Płoty
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Kolonie | |
| Przysiółki wsi | |
| Przysiółek osady | |
| Pozostałe miejscowości |
