Schwerer Panzerspähwagen (6-Rad)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Schwerer Panzerspähwagen (6-Rad)
Ilustracja
Sd.Kfz. 231 (6-Rad) na defiladzie w roku 1936
Dane podstawowe
Państwo

 III Rzesza

Producent

Magirus, Büssing-NAG, Daimler-Benz (podwozia)

Typ pojazdu

ciężki samochód pancerny

Trakcja

kołowa (6×4)

Załoga

4 ludzi[1]

Historia
Produkcja

19321935

Wycofanie

1940

Egzemplarze

122 (Sd.Kfz 231 i 232)[2]
28 (Sd.Kfz. 263)

Dane techniczne
Silnik

4-cyl. 60 KM Büssing-NAG G
6-cyl. 65 KM Daimler-Benz MO9
6-cyl. 70 KM Magirus s 88[1]

Transmisja

mechaniczna

Poj. zb. paliwa

90 l (110 l)

Pancerz

0,8 – 8, 00 mm

Długość

557 cm[1]

Szerokość

182 cm[1]

Wysokość

225 cm
(287 mm z anteną)[1]

Rozstaw osi

250/90 cm (M206a)[1]

Prześwit

24 – 30 cm[1]

Masa

5,35 – 6 ton[1]

Moc jedn.

15,2 – 16,2 KM/t[1]

Osiągi
Prędkość

65 km/h
w terenie: 32 (62) km/h

Zasięg pojazdu

250 km (drogi)
140 km (w terenie)

Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)

0,5 m

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 działko 2 cm KwK 30 L/55 i 1 karabin maszynowy 7,92 mm MG 13
Użytkownicy
III Rzesza
Rzuty
Rzuty

Schwerer Panzerspähwagen (6-Rad) – seria niemieckich trzyosiowych ciężkich samochodów pancernych klasy schwerer Panzerspähwagen oznaczonych jako Sd.Kfz. 231 i Sd.Kfz. 232 (wersja z radiostacją), skonstruowanych w latach 30. XX wieku i używanych podczas początkowego okresu II wojny światowej. Do rodziny tej należał też wóz łączności radiowej Panzerfunkwagen Sd.Kfz. 263.

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Trzyosiowe samochody pancerne schwerer Panzerspähwagen (6-Rad) były jednymi z pierwszych pojazdów bojowych produkowanych dla odradzającej się po I wojnie światowej i potajemnie łamiącej ograniczenia traktatu wersalskiego armii niemieckiej (Reichswehry). Początkowo od 1927 roku prowadzono prace nad cztero- i pięcioosiowymi podwoziami dla samochodów pancernych o dużych zdolnościach terenowych, lecz ich wysoki koszt spowodował zarzucenie tych projektów, zwłaszcza w obliczu kryzysu gospodarczego i potrzeb masowej produkcji dla szybko rozwijającej się armii[3]. W 1930 roku rozpoczęto prace nad prostszymi samochodami pancernymi, skonstruowanymi w oparciu o podwozia produkowanych już trzyosiowych ciężarówek[2]. Pierwsze modele, oparte na podwoziach Daimler-Benz G3A i Büssing-NAG G31P, testowano w 1932 roku[2].

Pojazdy budowano na zbliżonych do siebie wymiarowo podwoziach trzech firm: Daimler-Benz G3A (9 podwozi), Büssing-NAG G31P (45 podwozi) i ostatecznie najliczniejszym Magirus M206A (68 podwozi, dostarczanych w latach 1934-1936)[2]. Pancerne nadwozia były takie same, z drobnymi różnicami wynikającymi z podwozia, montowane przez Daimler-Benz (19 sztuk), a następnie zakłady Schichau-Werke w Elblągu i Deutsche-Werke w Kilonii[2].

Oprócz podstawowej wersji produkowano samochody wyposażone w radiostację, z charakterystyczną anteną ramową na wspornikach montowanych z tyłu kadłuba oraz na wieży. Początkowo samochody zaklasyfikowane były jako gepanzerter Kraftwagen ("pojazd opancerzony") i oznaczone Kfz.69 oraz (Fu)Kfz.69a dla wersji z radiostacją[2]. W kwietniu 1936 przeklasyfikowano je na schwerer Panzerspähwagen ("ciężki pancerny wóz rozpoznawczy") i oznaczono Sonder Kraftfahrzeug (Sd.Kfz.) 231 lub 232 dla wersji z radiostacją[2]. Później, dla odróżnienia od nowszych samochodów ośmiokołowych o tym samym oznaczeniu, oznaczano je jeszcze dodatkowo jako (6-Rad) (sześciokołowe, mimo że w istocie były one dziesięciokołowe, biorąc pod uwagę koła bliźniacze tylnych osi).

Zbudowano także serię 28 samochodów łączności radiowej Sd.Kfz.263.

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Sd.Kfz. 231

Sd.Kfz. 231 (6-Rad) był produkowany przy wykorzystaniu podwozia trzyosiowego samochodu ciężarowego. Poszczególne podwozia różniły się m.in. rozstawem osi, odpowiednio przód / tył: Magirus M206A: 250/90 cm, Büssing-NAG G31P: 270/95 cm, Daimler-Benz G3A: 300/95 cm[1]. Konstrukcja w spadku po cywilnym podwoziu miała napęd jedynie na dwie tylne osie, a skrętną jedynie przednią, oraz silnik umiejscowiony z przodu pojazdu. Na kadłubie zamontowana została obrotowa wieżyczka z działkiem KwK 30 L/55 i karabinem maszynowym MG 13. Opancerzenie stanowiły stalowe płyty o grubości od 4 do 13 mm[1], ustawione pod różnymi kątami w celu zwiększenia jego efektywności. Pojazd w wersji Sd.Kfz.232 wyposażono również w radiostację typu FuG Spr Ger. Interesującym detalem konstrukcyjnym na części pojazdów było zastosowanie małych, dodatkowych kół z przodu i od spodu pojazdu (między przednią i tylnymi osiami), pomagającym pokonać strome przeszkody i bruzdy.

Historia bojowa[edytuj | edytuj kod]

Pojazdy typu Sd.Kfz. 231 (6-Rad) były wykorzystywane przez Wehrmacht w początkowym okresie II wojny światowej do działań rozpoznawczych w Polsce oraz w kampanii francuskiej. Niewielka liczba egzemplarzy była używana także w kampanii bałkańskiej oraz w początkowej fazie operacji Barbarossa.

Znajdowały się na wyposażeniu batalionów rozpoznawczych, lecz z powodu słabego opancerzenia i przywiązania do dróg (brak napędu na wszystkie koła) wiele z nich zostało zniszczonych, a model ten został wyparty przez inne konstrukcje, zwłaszcza Achtrad.

Wersje rozwojowe[edytuj | edytuj kod]

Sd.Kfz. 232

Sd.Kfz. 232 Schwerer Panzerspähwagen (6-Rad) (Fu) – samochód rozpoznawczy wyposażony w radiostację – nad wieżyczką została zamontowana (w sposób umożliwiający pełny obrót wieżyczki) antena w formie ramy. W wyniku modyfikacji jego masa wzrosła do 6,1 tony.

Sd.Kfz. 263 Panzerfunkwagen (6-Rad) – wóz łączności radiowej, z dodatkowym miejscem dla 5 członka załogi – radiooperatora. Wersja ta posiadała tylko 1 karabin maszynowy MG 13 w nieruchomej wieżyczce. Masa pojazdu wynosiła 5,75 ton.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k Jentz 2001 ↓, s. 13-25.
  2. a b c d e f g Jentz 2001 ↓, s. 13-22.
  3. Jentz 2001 ↓, s. 13-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bryan Perrett, 1999, German Armoured Cars and Reconnaissance Half-Tracks 1939-45, Oxford, Osprey Publishing Ltd, ISBN 1-85532-849-6.
  • Alexander Lüdeke, Weapons of World War II, Bath: Parragon, 2011, ISBN 978-1-4454-2435-4, OCLC 744570428.
  • Thomas L. Jentz: Panzerspaehwagen. Armored Cars Sd.Kfz.3 to Sd.Kfz.263. Hilary Louis Doyle. Boyds, MD: Panzer Tracts, 2001, seria: Panzer Tracts. No.13. ISBN 0-9708407-4-8. (ang.).
  • Peter Chamberlain, Hilary L Doyle: Encyclopedia of German Tanks of World War Two. Wyd. I. Arms & Armour Press, 1978. ISBN 0-85368-202-X. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]