Serhij Żadan
 Serhij Żadan, Wrocław, 2015 | |
| Imię i nazwisko |
Сергій Вікторович Жадан |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Narodowość | |
| Język |
ukraiński |
| Dziedzina sztuki |
Literatura |
| Epoka |
XXI w. |
| Nagrody | |
|
Bu-Ba-Bu, Nagroda Literacka Europy Środkowej „Angelus”, Człowiek Roku Gazety Wyborczej | |
| [ Strona internetowa] | |
Serhij Żadan, ukr. Сергій Вікторович Жадан (ur. 23 sierpnia 1974 w Starobielsku) – ukraiński pisarz, poeta, eseista i tłumacz.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Absolwent i wykładowca ukrainistyki oraz germanistyki w Instytucie Pedagogicznym w Charkowie. Członek grupy „Czerwona fira”, były przewodniczący Związku Pisarzy Ukraińskich (2000-2004). Jest laureatem wielu nagród, między innymi Bu-Ba-Bu za najlepszy wiersz roku 1998. W październiku 2015 roku otrzymał Nagrodę Literacką Europy Środkowej „Angelus” za powieść Mezopotamia[1][2]. Był nominowany do Międzynarodowej Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności w II edycji (2010-2012)[3]. Tłumaczył utwory z języka niemieckiego[4]. Mieszka w Charkowie.
W maju 2022 został laureatem nagrody Człowieka Roku Gazety Wyborczej[5]
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
po ukraińsku[edytuj | edytuj kod]
- Rożewyj dehenerat (poezja, 1993).
- Cytatnyk (poezja, 1995).
- Henerał Juda (poezja, 1995).
- Pepsi (poezja, 1998).
- Bałady pro wijnu i widbudowu (poezja, 2001).
- Istorija kultury poczatku stolittia (poezja, 2003).
- Big Mak (opowiadania, 2003).
- Depesz Mod (powieść, 2004).
- Anarchy in the Ukr (powieść, 2005).
- Himn demokratycznoji mołodi (opowiadania, 2006).
- Kapitał (utwory zebrane, 2006).
- Maradona (poezja, 2007).
- Efiopija (poezja i eseje, 2009).
- Woroszyłowgrad (proza, 2010).
- Mezopotamia[6] (proza, 2014)
- Internat (proza, 2017)
po polsku[edytuj | edytuj kod]
- Wiersze, tłum. Bohdan Zadura[7]
- Dziesięć sposobów zabijania Johna Lennona, tłum. Bohdan Zadura[8]
- Historia kultury początku stulecia, tłum. Bohdan Zadura, Biuro Literackie, Wrocław 2005, ISBN 83-8851-578-0.
- Big Mac, tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2005, ISBN 83-89755-17-3.
- Depeche Mode, tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006, ISBN 83-89755-51-3.
- Ukraina, tłum. Renata Rusnak, Nemrod, 2006, ISBN 83-9235-875-9.
- Anarchy in the UKR, tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2007, ISBN 978-83-89755-98-8.
- Hymn demokratycznej młodzieży, tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2007, ISBN 978-83-7536-024-0.
- Fragmenty z najnowszej książki Maradona, tłum. Urszula Witwicka-Rutkowska[9].
- Odsetek samobójstw wśród klaunów, tłum. Michał Petryk, Edition.fotoTAPETA, Berlin/Warszawa 2009, ISBN 978-83-6107-204-1.
- Etiopia, tłum. Adam Pomorski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, ISBN 978-83-7453-046-0 (seria Europejski Poeta Wolności).
- Woroszyłowgrad, tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013, ISBN 978-83-7536-492-7.
- Mezopotamia, tłum. Michał Petryk i Adam Pomorski, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014, ISBN 978-83-7536-873-4.
- Internat, tłum. Michał Petryk[10],.
Kariera muzyczna[edytuj | edytuj kod]
W 2008 roku Serhij Zadan zaczął współpracę z zespołem „Sobaki w Kosmosie” (Psy w kosmosie) grającym muzykę ska. Zespół zmienił nazwę na Żadan i Sobaki (czasem również występowali pod nazwą „Żadan i Sobaki w Kosmosie”). Razem wydali 5 albumów: Sportywnyj kłub armiji (Спортивний клуб армії, 2008), Zbroja prołetariatu (Зброя пролетаріату, 2012), Byjsia za neji (Бийся за неї, 2014), Psy (Пси, 2016), Madonna (Мадонна, 2019).
Wcześniej Żadan współpracował z ukraińskim zespołem Luk, którego teksty są w znacznej mierze oparte na twórczości poety.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Serhij Żadan laureatem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Polityka, 2015-10-17. [dostęp 2015-10-18].
- ↑ Angelus - Gazeta Wyborcza
- ↑ IKM, Europejski Poeta Wolności - konkurs Gdańsk literatura poezja, www.europejskipoetawolnosci.pl [dostęp 2016-04-07].
- ↑ Żadan Serhij, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-04-29].
- ↑ . (red.), Serhij Żadan Człowiekiem Roku Gazety Wyborczej, www.wyborcza.pl [dostęp 2022-05-07].
- ↑ Mezopotamia, Serhij Żadan
- ↑ „Literatura na świecie” nr 5-6/2004 (394-395), str. 125-132, Biblioteka Narodowa (na zlecenie Ministerstwa Kultury), Warszawa 2004, ISSN 0324-8305
- ↑ „Literatura na świecie” nr 5-6/2004 (394-395), str. 133-150, Biblioteka Narodowa (na zlecenie Ministerstwa Kultury), Warszawa 2004, ISSN 0324-8305
- ↑ czasopismo literackie „Pociąg76”
- ↑ Wydawnictwo: Czarne Internat, Wołowiec 2019, ISBN 978-83-8049-813-6