Tarnopol: Różnice pomiędzy wersjami

Tarnopol
Тернопіль
	; Katedra pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
Herb	flaga Tarnopola↗
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Prawa miejskie	1548
Burmistrz	Serhij Nadał
Powierzchnia	72 km²
Populacja (2012); • liczba ludności; • gęstość	; 217 300; 3018 os./km²
Nr kierunkowy	+380 352
Kod pocztowy	46000
	Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:city}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:46, 14 sty 2015

Tarnopol (ukr. Тернопіль, Ternopil) – miasto na Ukrainie, nad Seretem, siedziba administracyjna obwodu tarnopolskiego i rejonu tarnopolskiego. W 2012 liczyło 217 300 mieszkańców^[1]. Tarnopol jest znaczącym ośrodkiem kulturalnym (muzeum, teatry), oświatowym (szkoły wyższe) i przemysłowym (zakłady przemysłu cukrowniczego, mięsnego, bawełnianego, chemicznego, maszynowego, meblarskiego i ceramicznego), a także ważnym węzłem komunikacyjnym z portem lotniczym.

Przynależność

Tarnopol został założony w 1540 w województwie ruskim Korony Królestwa Polskiego i do czasu I rozbioru Rzeczypospolitej (1772) pozostawał w granicach Korony Polskiej. Po pierwszym rozbiorze (1772) miasto zostało wcielone do monarchii Habsburgów. W latach 1809-1815 miasto wchodziło w skład zaboru rosyjskiego, po czym ponownie trafiło do zaboru austriackiego i pozostawało w jego składzie na terytorium kraju koronnego Galicji do upadku Austro-Węgier (1918). Od 1 listopada 1918 do lipca 1919 pod administracją Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, od lipca 1919 do 14 marca 1923 pod administracją tymczasową Polski, zatwierdzoną przez paryską konferencję pokojową 25 czerwca 1919. Suwerenność Polski na terytorium Galicji Wschodniej Rada Ambasadorów uznała 15 marca 1923^[2].

Od 15 marca 1923 do 16 sierpnia 1945 w granicach Polski (miasto wojewódzkie województwa tarnopolskiego i siedziba powiatu)^[3]. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 okupowany przez Armię Czerwoną (do czerwca 1941) i anektowany przez ZSRR. Po ataku III Rzeszy na ZSRR od czerwca 1941 do 1944 pod okupacją III Rzeszy (od 1 sierpnia 1941 w Generalnym Gubernatorstwie). W kwietniu 1944 ponownie okupowany przez Armię Czerwoną. Od 16 sierpnia 1945 do 1991 w granicach ZSRR^[4] na terytorium Ukraińskiej SRR. Od 1991 jest stolicą obwodu na Ukrainie.

Historia

W 1540 hetman wielki koronny Jan Tarnowski założył tu miasto i twierdzę, w 1548 król Zygmunt I Stary nadał osadzie prawa miejskie. Następnie Tarnopol wielokrotnie zmieniał właścicieli, należał do rodów o dużym znaczeniu politycznym i posiadającym rozległe dobra (Ostrogscy, Zamoyscy, Koniecpolscy, Sobiescy, Potoccy) i do 1844 stanowił własność prywatną. W 1672 i 1675 był niszczony przez wojska tatarskie i tureckie.

Po I rozbiorze Rzeczypospolitej przeszedł pod władzę Austrii w ramach Galicji. 27 maja 1809 r., podczas wojny polsko-austriackiej i marszu spod Zamościa oraz po wejściu do Galicji, płk Piotr Strzyżewski ze swoim oddziałem ruszył na południe na Tarnopol i zdobył miasto bez walki. Nominował miejscowe władze cyrkułowe z prezesem Michałem Konopką i z wiceprezesem Zabilskim. Tu zgłosił się do Strzyżewskiego chorąży krzemieniecki Gabriel Rzyszczewski wraz z 300 konnymi i z oddziałami kawalerii, oraz hr. Marcin Tarnowski z 60 ludźmi, hr. Adam Potocki z 200 konnymi, Józef Dwernicki, hr. Dulski oraz Augustyn Trzecieski – każdy ze 100 ludźmi. Organizacją piechoty miał w Tarnopolu zająć się Józef Marchocki i starano się formować batalion strzelców. W sumie oddział Strzyżewskiego liczył ok. 1200 ludzi, nie licząc formującej się piechoty. Do powstańczego miasta zdążały piesze i konne oddziały z cyrkułów stryjskiego i samborskiego, zorganizowane przez kpt. Terleckiego.

Mimo zwycięskich walk polskich powstańców, miasto zajęte następnie przez wojska rosyjskie, sprzymierzone formalnie w 1809 roku z Cesarstwem Francuskim, Tarnopol przeszedł na mocy traktatu w Schönbrunn do 1815 roku we władanie Imperium Rosyjskiego. Na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego powrócił do Cesarstwa Austriackiego.

W 1843 r. ostatni dziedzic Tarnopola, Tadeusz Turkułł, zawarł z miastem kontrakt sprzedaży i kupna Tarnopola. Przyczyną rezygnacji ze swoich praw majątkowych z pewnością były zachodzące zmiany polityczne. Urząd dominialny właściciela miał też dług wobec państwa austriackiego w wysokości 100 000 guldenów. 12 grudnia 1844 r. cesarz Ferdynand I podniósł rangę miasta Tarnopol, nadając mu tytuł miasta królewskiego. Pozwolono mu w szczególności na posiadanie herbu „na niebieskiej tarczy, na której u góry jest pokazana srebrna gwiazda, a pod tym srebrny księżyc. Na górnej krawędzi tarczy jest umieszczona złota korona królewska. Obydwie krawędzi boczne i krawędź dolną otacza złota oprawa z ornamentem arabeskowym”.

Otwarcie linii kolejowej do Lwowa w 1870, a rok później do granicy państwowej w Podwołoczyskach, stało się katalizatorem rozwoju miasta. W 1880 roku Tarnopol liczył już około 26 tys. mieszkańców, których połowę stanowiły osoby wyznania mojżeszowego. W 1885 roku uruchomiono linię kolejową do Brzeżan, a w 1906 do Zbaraża. W 1901 roku oddano do użytku sieć elektryczną oraz rozpoczęto budowę systemu kanalizacyjnego. W latach 1903–1908, za probostwa późniejszego biskupa Bolesława Twardowskiego, powstał w mieście monumentalny kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, który pierwotnie miał stanąć na miejscu kościoła św. Elżbiety we Lwowie.

W czasie I wojny światowej okupowany w latach 1914-1917 przez armię rosyjską. Następnie w wyniku akcji ukraińskich działaczy niepodległościowych 1 listopada 1918 r. Tarnopol znalazł się pod administracją Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. W lipcu 1919 r. miasto po walkach z Ukraińską Armią Halicką zostało zajęte przez Wojsko Polskie i przeszło pod tymczasową polską administrację cywilną, zgodnie z upoważnieniem paryskiej konferencji pokojowej z czerwca 1919. W czasie wojny polsko-bolszewickiej krótkotrwale (lipiec-wrzesień 1920) okupowany przez Armię Czerwoną. Bolszewicy powołali w Tarnopolu rząd marionetkowej Galicyjskiej Republiki Rad (Galrewkom), analogiczny do Polrewkomu. Armia Czerwona została wyparta z Tarnopola we wrześniu, co zakończyło działalność Galrewkomu. Traktat ryski ustalił 18 marca 1921 r. granicę polsko-sowiecką na Zbruczu (na wschód od miasta). 15 marca 1923 Rada Ambasadorów uznała suwerenność Polski nad Galicją Wschodnią, w tym nad Tarnopolem.

Od 23 grudnia 1920^[5] do 16 sierpnia 1945 roku stolica województwa tarnopolskiego II Rzeczypospolitej i siedziba powiatu. W 1939 roku liczył ponad 35 tys. mieszkańców^[6].

W 1935 w mieście odsłonięto pomnik poświęcony Józefowi Piłsudskiemu dłuta Apolinarego Głowińskiego.

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 Tarnopol został okupowany przez Armię Czerwoną.

Sowieckie władze okupacyjne po przeprowadzeniu pseudowyborów dokonały w październiku 1939 formalnej aneksji okupowanych terenów II Rzeczypospolitej. Konsekwencją aneksji było narzucenie mieszkańcom terenów okupowanych obywatelstwa ZSRR i rozpoczęcie procesu sowietyzacji terenów okupowanych i systematycznych represji policyjnych NKWD. Powyższe akty prawne, sprzeczne z Konwencją haską IV (1907) były nieważne w świetle prawa międzynarodowego i nie były uznawane zarówno przez Rząd RP na uchodźstwie, jak i państwa sojusznicze wobec Polski, a także państwa trzecie (neutralne) przez cały czas trwania II wojny światowej. Sowieci wprowadzili terror polityczny, dokonywali masowych aresztowań przedstawicieli polskich i ukraińskich elit politycznych, masowych wywózek i grabieży majątku. Planowo niszczyli naukę i kulturę polską, a przedstawicieli inteligencji, Kościoła, wojska, działaczy społecznych i politycznych zsyłali do obozów koncentracyjnych Gułagu lub mordowali.^{[potrzebny przypis]}

Tuż przed zajęciem Tarnopola przez Niemców, NKWD wyprowadziło z tamtejszego więzienia kolumnę ponad tysiąca więźniów. Było wśród nich wielu przedstawicieli polskiej inteligencji, aresztowanych już po 22 czerwca. Według świadectwa polskiego, nie wytrzymujących tempa marszu mordowano. Mordy rozpoczęły się już na ulicach Tarnopola. Pozostałych więźniów, głównie Ukraińców, NKWD zamordowało. Wśród ofiar byli także niemieccy jeńcy wojenni. Ciała wrzucono do piwnic i do wykopu na podwórzu więziennym. Według niemieckiego meldunku wojskowego, zginąć miało ponad dwustu więźniów i dziesięciu niemieckich jeńców wojennych. Świadkowie polscy szacowali liczbę ofiar na mniej więcej tysiąc, a prasa polska w Wielkiej Brytanii wspominała za prasą niemiecką o kilkuset^[7].

Osobne artykuły: Kampania wrześniowa, Agresja ZSRR na Polskę 1939, Wybory do Zgromadzeń Ludowych Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi 1939, Okupacja radziecka w Polsce 1939–1941, Represje ZSRR wobec Polaków i obywateli polskich 1939-1946 i Masakry więzienne NKWD 1941.

Po ataku III Rzeszy na ZSRR Tarnopol został 2 lipca 1941 zajęty przez wojska niemieckie. Dwa dni później w mieście z inspiracji niemieckiej wybuchł trwający tydzień pogrom Żydów.

Osobny artykuł: Pogrom w Tarnopolu.

Tarnopol był w latach 1941-1944 siedzibą powiatu w Dystrykcie Galicja Generalnego Gubernatorstwa. Podczas tej okupacji Niemcy dokonali eksterminacji zamieszkującej Tarnopol ludności żydowskiej, która w 1931 stanowiła 39,27% mieszkańców miasta^[8]. 15 kwietnia 1944 po długim oblężeniu nastąpiła ponowna okupacja miasta przez Armię Czerwoną.

Po konferencji jałtańskiej (4-11 lutego 1945), wyłoniony w konsekwencji jej ustaleń Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podpisał 16 sierpnia 1945 umowę z ZSRR, uznając nieco zmodyfikowaną linię Curzona za wschodnią granicę Polski, w oparciu o porozumienie o granicy zawarte pomiędzy PKWN i rządem ZSRR 27 lipca 1944. W konsekwencji umowy Tarnopol został włączony do ZSRR jako część USRR, a jego polską ludność wysiedlona na podstawie tzw. układów republikańskich podpisanych 9 września 1944 roku pomiędzy PKWN a Ukraińską SRR, głównie na tzw. Ziemie Odzyskane.

W 1994 roku reaktywowano w Tarnopolu Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Przed II wojną światową ze składek członków wybudowano w Tarnopolu siedzibę dla Towarzystwa, która po 1945 nie została zwrócona Polakom. Współcześnie w dawnym gmachu "Sokoła" mieści się kino im. Iwana Franki. Tarnopolski "Sokół" zrzesza obecnie (2012 rok) 110 uczestników.

Zabytki

Plik:Tarnopol sobór.jpg

Sobór Świętych Wiery, Nadziei, Luby i Ich Matki Zofii, katedra eparchii tarnopolskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego

zamek^[9]
katedra pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, oo. dominikanów
kościół MB Nieustającej Pomocy
kaplica rzymskokatolicka na cmentarzu Mikulinieckim
kościół parafialny (1908-1954)
sobór św. Wiery, Nadziei, Luby i Ich Matki Zofii
stara synagoga - obronna murowana synagoga wybudowana została w XVII w.. Gotycko-renesansowa synagoga, która przypominała bożnicę w Husiatynie miała renesansową attykę. Fundatorami synagogi byli Jan Sobiepan Zamoyski i Maria Kazimiera d’Arquien. Świątynia została spalona podczas niemieckiej okupacji Tarnopola. Resztki obiektu zniszczyło bombardowanie Tarnopola w kwietniu 1944 r. Pozostałości starożytnej budowli rozebrano podczas powojennej odbudowy miasta^[10].

Osoby związane z Tarnopolem

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Tarnopolem.

Wyższe uczelnie

Pobliskie miejscowości

Miasta partnerskie

↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Київ: Державний комітет статистики України, 2013, s. 94.
↑ Tekst deklaracji opublikowany w: Dz.U. z 1923 r. nr 49, poz. 333
↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
↑ Po konferencji jałtańskiej (4–11 lutego 1945), wyłoniony w konsekwencji jej ustaleń Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podpisał 16 sierpnia 1945 umowę z ZSRR, uznając nieco zmodyfikowaną linię Curzona za wschodnią granicę Polski, w oparciu o porozumienie o granicy zawarte pomiędzy PKWN i rządem ZSRR 27 lipca 1944. W konsekwencji umowy Tarnopol i województwo tarnopolskie włączono do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
↑ Dz.U. z 1920 r. nr 117, poz. 768 – Ustawa z dnia 3 grudnia 1920 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych II instancji (województw) na obszarze b. Królestwa Galicji i Lodomerji z W. Ks. Krakowskiem oraz na wchodzących w skład Rzeczypospolitej Polskiej obszarach Spisza i Orawy
↑ Dane spisu powszechnego 1931 – 35 644 mieszkańców, Statystyka Polski Seria C zeszyt 78 Warszawa 1938, Wyd. Główny Urząd Statystyczny s. 31.
↑ Aleksander Szumański, Bez trumien i krzyży, z ludobójstwem w tle.
↑ Według spisu powszechnego 1931 na 35 644 mieszkańców Tarnopola 13 999 deklarowało wyznanie mojżeszowe Statystyka Polski Seria C zeszyt 78 Warszawa 1938, Wyd. Główny Urząd Statystyczny s. 31.
↑ Tarnopol. [dostęp 8.9.13].
↑ Хроніка подій. www.tarnopol.te.ua. [dostęp 1.12.2013].

Galeria

Były kościół Dominikanów, obecnie katedra greckokatolicka
Kaplica rzymskokatolicka na cmentarzu Mikulinieckim
Zamek w Tarnopolu

Bibliografia

Tarnopol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 187 .

Linki zewnętrzne

Tarnopol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 187 .
Zamek w Tarnopolu
Tarnopol (do roku 1945)
фотоальбом (ukr.)
Mapa radziecka 1:100 000
Telefon katalogu Ternopil

[1] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Київ: Державний комітет статистики України, 2013, s. 94.

[2] Tekst deklaracji opublikowany w: Dz.U. z 1923 r. nr 49, poz. 333

[3] Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).

[4] Po konferencji jałtańskiej (4–11 lutego 1945), wyłoniony w konsekwencji jej ustaleń Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podpisał 16 sierpnia 1945 umowę z ZSRR, uznając nieco zmodyfikowaną linię Curzona za wschodnią granicę Polski, w oparciu o porozumienie o granicy zawarte pomiędzy PKWN i rządem ZSRR 27 lipca 1944. W konsekwencji umowy Tarnopol i województwo tarnopolskie włączono do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

[5] Dz.U. z 1920 r. nr 117, poz. 768 – Ustawa z dnia 3 grudnia 1920 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych II instancji (województw) na obszarze b. Królestwa Galicji i Lodomerji z W. Ks. Krakowskiem oraz na wchodzących w skład Rzeczypospolitej Polskiej obszarach Spisza i Orawy

[6] Dane spisu powszechnego 1931 – 35 644 mieszkańców, Statystyka Polski Seria C zeszyt 78 Warszawa 1938, Wyd. Główny Urząd Statystyczny s. 31.

[7] Aleksander Szumański, Bez trumien i krzyży, z ludobójstwem w tle.

[8] Według spisu powszechnego 1931 na 35 644 mieszkańców Tarnopola 13 999 deklarowało wyznanie mojżeszowe Statystyka Polski Seria C zeszyt 78 Warszawa 1938, Wyd. Główny Urząd Statystyczny s. 31.

[Zamek-9] Tarnopol. [dostęp 8.9.13].

[Tarnopol-10] Хроніка подій. www.tarnopol.te.ua. [dostęp 1.12.2013].

[c-11] Podczas wojny pozbawione praw miejskich.

[b-12] Strzałki wsteczne dotyczą stanu z 1939.

[a-13] Kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

[B]

[C]

@@ Linia 41: / Linia 41: @@
 == Przynależność ==
-Tarnopol został założony w 1540 w [[województwo ruskie|województwie ruskim]] [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]] i do czasu [[I rozbiór Polski|I rozbioru Rzeczypospolitej]] (1772) pozostawał w granicach [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Korony Polskiej]]. Po [[Rozbiory Polski|pierwszym rozbiorze]] (1772) miasto zostało wcielone do [[Monarchia Habsburgów|monarchii Habsburgów]], pozostawało w jej składzie na terytorium [[Kraj koronny|kraju koronnego]] [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]] do upadku [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] (1918). Od [[1 listopada]] [[1918]] do lipca [[1919]] pod administracją [[Zachodnioukraińska Republika Ludowa|Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej]], od lipca 1919 do 14 marca 1923 pod administracją tymczasową [[II Rzeczpospolita|Polski]], zatwierdzoną przez [[Konferencja pokojowa w Paryżu (1919)|paryską konferencję pokojową]] 25 czerwca 1919. [[Suwerenność]] Polski na terytorium [[Galicja Wschodnia|Galicji Wschodniej]] [[Rada Ambasadorów]] uznała 15 marca 1923<ref>Tekst deklaracji opublikowany w: {{Dziennik Ustaw|rok=1923|numer=49|pozycja=333}}</ref>.
+Tarnopol został założony w 1540 w [[województwo ruskie|województwie ruskim]] [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]] i do czasu [[I rozbiór Polski|I rozbioru Rzeczypospolitej]] (1772) pozostawał w granicach [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Korony Polskiej]]. Po [[Rozbiory Polski|pierwszym rozbiorze]] (1772) miasto zostało wcielone do [[Monarchia Habsburgów|monarchii Habsburgów]]. W latach 1809-1815 miasto wchodziło w skład zaboru rosyjskiego, po czym ponownie trafiło do zaboru austriackiego i pozostawało w jego składzie na terytorium [[Kraj koronny|kraju koronnego]] [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]] do upadku [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] (1918). Od [[1 listopada]] [[1918]] do lipca [[1919]] pod administracją [[Zachodnioukraińska Republika Ludowa|Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej]], od lipca 1919 do 14 marca 1923 pod administracją tymczasową [[II Rzeczpospolita|Polski]], zatwierdzoną przez [[Konferencja pokojowa w Paryżu (1919)|paryską konferencję pokojową]] 25 czerwca 1919. [[Suwerenność]] Polski na terytorium [[Galicja Wschodnia|Galicji Wschodniej]] [[Rada Ambasadorów]] uznała 15 marca 1923<ref>Tekst deklaracji opublikowany w: {{Dziennik Ustaw|rok=1923|numer=49|pozycja=333}}</ref>.
 Od 15 marca 1923 do 16 sierpnia 1945 w granicach [[II Rzeczpospolita|Polski]] (miasto wojewódzkie [[województwo tarnopolskie|województwa tarnopolskiego]] i siedziba [[Powiat tarnopolski|powiatu]])<ref>Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej ({{Dziennik Ustaw|1946|2|5}}).</ref>. Po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939]] [[okupacja wojenna|okupowany]] przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] (do czerwca 1941) i [[aneksja|anektowany]] przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku III Rzeszy na ZSRR]] od czerwca 1941 do 1944 pod okupacją [[III Rzesza|III Rzeszy]] (od 1 sierpnia 1941 w [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnym Gubernatorstwie]]). W kwietniu 1944 ponownie okupowany przez Armię Czerwoną. Od 16 sierpnia 1945 do 1991 w granicach [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]<ref>Po [[Konferencja jałtańska|konferencji jałtańskiej]] (4–11 lutego 1945), wyłoniony w konsekwencji jej ustaleń [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej]] podpisał 16 sierpnia 1945 [[Umowa graniczna pomiędzy Polską a ZSRR z 16 sierpnia 1945 roku|umowę]] z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], uznając nieco zmodyfikowaną [[Linia Curzona|linię Curzona]] za wschodnią granicę Polski, w oparciu o porozumienie o granicy zawarte pomiędzy [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|PKWN]] i rządem ZSRR 27 lipca 1944. W konsekwencji umowy Tarnopol i [[województwo tarnopolskie]] włączono do [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej]].</ref> na terytorium [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]. Od 1991 jest stolicą obwodu na [[Ukraina|Ukrainie]].

rejon czortkowski	Białobożnica Bilcze Złote Borszczów Buczacz Wasylkowce Grzymałów Husiatyn Zawodśke Zaleszczyki Potok Złoty Iwanie Puste Kolędziany Kopyczyńce Koropiec Mielnica Podolska Monasterzyska Nagórzanka Skała Podolska Tłuste Trybuchowce Chorostków Czortków
rejon krzemieniecki	Borsuki Dederkały Wielkie Wiśniowiec Krzemieniec Łanowce Łopuszno Poczajów Szumsk
rejon tarnopolski	Bajkowce Brzeżany Biała Berezowica Wielka Borki Wielkie Gaje Wielkie Załoźce Zbaraż Zborów Złotniki Iwanówka Kozowa Kozłów Kupczyńce Mikulińce Narajów Jezierna Podwołoczyska Podhajce Podhorodne Sarańczuki Skałat Skoryki Trembowla Tarnopol