Rzeszowiacy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JDavid (dyskusja | edycje)
m WP:SK - dopełnienie decyzji z Poczekalni
TarBot (dyskusja | edycje)
m disambigR -> inne znaczenia, Wikiprojekt:Sprzątanie metastron
Linia 1: Linia 1:
{{disambigR||[[Zespół Pieśni i Tańca "Rzeszowiacy"]]}}
{{inne znaczenia||[[Zespół Pieśni i Tańca "Rzeszowiacy"]]}}
{{Grupa etniczna infobox
{{Grupa etniczna infobox
|ojczysta = Rzeszowiacy
|ojczysta = Rzeszowiacy

Wersja z 10:14, 22 sty 2013

{{{nazwa}}}
Język

polski, dialekt małopolski

Grupa

Polacy

Rzeszowiacygrupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar u podnóża Kotliny Sandomierskiej, okolice miast: Łańcut, Przeworsk, Ropczyce, Rzeszów. Jest to ludność pogranicza kulturowego[1], stanowiąca bezpośrednie przedłużenie na wschód grup małopolskich. Jednakże Rzeszowiacy rozwinęli własną odrębność kulturową[2][3].

Rzeszowiacy stanowią od dawna osiadłą ludność polską zachodniej części dawnego województwa ruskiego. Od zachodu zaznacza się bardzo wyraźna granica etnograficzna między Rzeszowiakami a Sandomierzanami, która prawie w całości pokrywała się z granicą dawnych województw sandomierskiego i ruskiego. Jan Stanisław Bystroń twórca określenia tej grupy wskazywał, że nazwa Rzeszowiacy jest może zbyt lokalna, jednak ogólniejszej nie znaleziono[2][3].

Współczesny strój ludowy Rzeszowianki, wystawa w Domu Górnika, Sanok.

Na początku XX wieku grupa charakteryzowała się tradycyjnym strojem ludowym, gwarą i rzemiosłem oraz przede wszystkim bogatą i częstokroć monumentalną architekturą domów konstrukcji przysłupowej[4].

Historia

W roku 1582 kronikarz Maciej Stryjkowski napisał m.in., że niemieccy chłopi osadzeni pod Przeworskiem, Przemyślem, Sanokiem, i Jarosławiem są "dobrymi rolnikami"[5]. Pięćdziesiąt lat później, roku 1632 podobną opinię wyraził Szymon Starowolski w dziele Polonia: Szablon:CytatD

Zobacz też

  1. "W południowej części grupy Sandomierskiej zaznaczają się różnice kulturowe między mieszkańcami dolnych a środkowych dorzeczy Dunajca, Wisłoki i Wisłoka. Na południu zaznaczają się np. wpływy kolonistów Sasów na terenie zwanym przez sąsiadów "Na głuchoniemcach" od Pilzna i Gorlic aż poza Wisłok. Po lewej stronie Wisły aż po Radom siedzą Sandomierzanie." [w:] Wiedza o Polsce. Etnografia Polski. t. 3. 1931. str. 202
  2. a b Jan Stanisław Bystroń: Ugrupowanie etniczne ludu polskiego. Kraków: Orbis, 1925, s. 9, 17.
  3. a b Jan Stanisław Bystroń: Etnografia Polski. Poznań: Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelik", 1947, s. 32.
  4. Grupy etnograficzne. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, 2007-01-03. [dostęp 2010-10-24].
  5. Maciej Stryjkowski. "Kronika polska, litewska, etc." 1582. Zbiór dziejopisów polskich. t.II. Warszawa. 1766. str. 399