Alfabet podlaski
Alfabet podlaski – zmodyfikowany alfabet łaciński, wykorzystujący znaki graficzne, które występują również w języku polskim i czeskim, służący do zapisu mikrojęzyka podlaskiego. Alfabet podlaski składa się z 43 liter, w tym z 9 liter na oznaczenie samogłosek i 34 do spółgłosek. Alfabet zawiera 5 dwuznaków, 1 dwuznak do oznaczenia samogłoski dyftongicznej (iê) i 4 do dźwięków spółgłoskowych (ch, dz, dź, dž). Kolejność liter w alfabecie podlaskim jest umowna, warunkowana tradycją piśmiennictwa w graficie łacińskiej i niemająca innego uzasadnienia, przedstawia się następująco:
A B C Ć Č D (Dz) (Dź) (Dž) Ď E (Ê) F G H Ch I (Iê) J K L Ł M N Ń O (Ô) P Q R S Ś Š T Ť U V W X Y Z Ź Ž
Dwuznaki
[edytuj | edytuj kod]Dwuznaki dz, dź, dž, iê chociaż oznaczają różne dźwięki, nie są traktowane jako odrębne litery w przypadku porządkowania alfabetycznego wyrazów (na przykład w słownikach), a podlegają regule porządkującej ich części składowe (tzn. wyrazy zaczynające się na od dz lub dž należy szukać w tym samym rozdziale, co i wyrazy na d). Dlatego w tabeli te dwuznaki podano w nawiasach. To samo dotyczy znaków ê i ô, które są alfabetyczne zaszeregowane odpowiednio pod e i o. Natomiast znak ch traktowany jest jako odrębna litera, zaszeregowana w alfabecie pomiędzy h i i.
Litery q, w, x występują jedynie w nazwach własnych pochodzenia obcego (Quebec, Quentin, Wellington, Winston, Xanadu, Matrix). Dwuznak dź spotykany jest w nazwach własnych pochodzenia polskiego lub białoruskiego (Chodźko, Biesiadź).
Zobacz też:
| Alfabetyczne |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Spółgłoskowe (abdżady) | |||||||||||
| Półalfabetyczne | |||||||||||
| Alfabetyczno-sylabiczne (abugidy) |
| ||||||||||
| Sylabiczne |
| ||||||||||
| Logograficzne |
| ||||||||||
| Nieodczytane (nieznana struktura) | |||||||||||
| Protopisma | |||||||||||
| Alfabety fonetyczne | |||||||||||
| Pseudoalfabety | |||||||||||
| Zapis liczb | |||||||||||
| Projekty ideograficzne |
