4 Bałtycki Oddział WOP
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1946 |
| Rozformowanie |
1948 |
| Nazwa wyróżniająca |
Bałtycki |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Okręg Wojskowy Pomorze |
Bałtycki Oddział WOP nr 4 – zlikwidowany oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy morskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
4 Bałtycki Oddział WOP JW 1836 (Zarządzenie SzSG Nr 053/Org. 30 marca 1946)[2] został sformowany w 1946 na bazie 4 Oddziału Morskiego Ochrony Pogranicza, na podstawie rozkazu NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946. Oddział posiadał cztery komendy, 20 strażnic, stan etatowy wynosił 1804 żołnierzy i 13 pracowników cywilnych[3]. Sztab oddziału stacjonował w Słupsku i Koszalinie[4]. W 1947 rozformowano grupę manewrową oddziału, a w jej miejsce powołano szkołę podoficerską o etacie 34 oficerów i podoficerów oraz 140 elewów[5][a].
Rozformowany w 1948. Na jego bazie powstała 12 Brygada Ochrony Pogranicza.
Skład organizacyjny[edytuj | edytuj kod]
W 1946[6]:
- Dowództwo sztab i pododdziały dowodzenia
- Grupa manewrowa, a od 1947 szkoła podoficerska
- 15 komenda odcinka - Międzyzdroje[b][7]
- 16 komenda odcinka - Trzebiatów
- 17 komenda odcinka – Koszalin
- 18 komenda odcinka – Ustka
- Morska Graniczna Placówka Kontrolna Kołobrzeg
- Morska Graniczna Placówka Kontrolna Ustka
- Przejściowy Punkt Kontrolny Darłowo - morski[8].
We wrześniu 1946 stan etatowy oddziału przewidywał: 4 komendy, 20 strażnic, 1804 wojskowych i 14 pracowników cywilnych[9].
W 1947 dokonano zmiany w strukturze oddziału, rozkazem 013 z 21 marca, 15 Komendę Odcinka Międzyzdroje przekazano dla Szczecińskiego Oddziału WOP nr 3, a 90 strażnicę Łeba ze składu KO Ustka przekazano do KO Lębork. Rozformowano Grupę Manewrową i sformowano Szkołę Podoficerską na podstawie rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 077/Org. z dnia 3 marca 1947[8]. Po reorganizacji w 1947 było to: 3 komendy odcinków, 15 strażnic, 1199 wojskowych i 13 pracowników cywilnych[10].
Żołnierze oddziału[edytuj | edytuj kod]
Dowódcy oddziału[edytuj | edytuj kod]
- ppłk Józef Hajdukiewicz (10.09.1946–1.10.1946)
- ppłk Feliks Miodowski (1.10.1946–1.04.1947).
Podoficerowie i szeregowcy[edytuj | edytuj kod]
Przekształcenia[edytuj | edytuj kod]
4 Oddział Morski Ochrony Pogranicza → 4 Bałtycki Oddział WOP → 12 Brygada Ochrony Pogranicza → 15 Brygada WOP → 15 Bałtycka Brygada WOP → Bałtycka Brygada WOP → Bałtycki Oddział WOP
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 070/org. z 3.03.1947 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 68).
- ↑ Od 1947 podlegała Szczecińskiemu Oddziałowi WOP.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ Zestawienie numerów historycznych jednostek wojskowych. jednostki-wojskowe.pl. [dostęp 2023-03-18]. (pol.).
- ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 127.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 67.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 10.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 68.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 63.
- ↑ a b Kaczanowicz 2006 ↓, s. 137.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 61.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 64.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Mikołaj Kaczanowicz: 60–lecie ochrony granicy morskiej przez graniczne jednostki organizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza i Straży Granicznej na terenie służbowej odpowiedzialności Placówki Straży Granicznej w Darłowie. W: Biuletyn 1/2006. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2006, s. 127–152. ISSN – 2505 1492 – 2505.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
- Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/7, Historia Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Koszalin 1961.